بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نماز شب
آموزش خواندن نماز شب
فضیلت نماز شب
کیفیت نماز شب
احکام نماز شب
منابع
چه کسي توفيق نماز شب پيدا مي کند؟
آثار نماز شب پس از مرگ و در اخرت
نماز شب در آیات قرآن
نماز شب درکلام معصوم
آثار نماز شب در دنیا
وقت نماز شب
موانع نماز شب
قضای نماز شب
دیدگاه علماء
حدیث قدسی
کلام زیبای امیرالمومنین
حکمت نماز شب آیت الله العظمی جوادی آملی
دعا به جهت بیدارشدن برای نماز شب
اسلاید 2 :
نماز شب
امشب آن نيست كه در خواب رود چشم نديم خواب در روضه رضوان نكنند اهل نعيم خاك را زنده كند تربيت باد بهار سنگ باشد كه دلش زنده نگردد به نسيم بوى پيراهن گم كرده خود مى شنوم گر بگويم همه گويند ضلالى است قديم اى رفيقان سفر دست بداريد از ما كه بخواهيم نشستن به در دوست مقيم
اسلاید 3 :
نماز شب
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می کند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد». [۱]
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «نماز شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه». [۲]
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «در خانه هایی که نماز شب خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد، آن خانه ها نزد آسمانیان هم چون ستاره درخشانند». [۳]
فضیلت نماز شب
[۱] . بحار الانوار، ج ۸۷، ص ۱۵۳٫
[۲] . همان منبع، ص ۱۶۱٫
[۳] . وافی، ج ۲، ص ۲۳٫
..
اسلاید 4 :
نماز شب
نماز شب مجموعاً یازده رکعت است:
۱ - هشت رکعت آن، که دو رکعت، دو رکعت، مانند نماز صبح خوانده می شود و چهار دو رکعتی آن به نیت نماز شب می باشد.
۲ - دو رکعت نماز شفع: بهتر است در رکعت اول آن بعد از حمد، سوره «ناس» و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره «فلق» خوانده شود.
۳ - یک رکعت نماز وتر: بعد از حمد سه بار سوره «توحید» و یک بار سوره «فلق» و یک بار سوره «ناس» بخوانیم و میتوان یک سوره تنها خواند، سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم .
کیفیت نماز شب
و برای چهل مؤمن دعا می کنیم.
و طلب مغفرت می کنیم و هفتاد مرتبه می گوییم: «استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه».
اسلاید 5 :
نماز شب
از پروردگار خود طلب آمزرش و مغفرت می کنیم و به سوی او بازگشت می نمایم.
آن گاه ۷ بار می گوییم «هذا مقامُ العائذٍٍِ بکَ منَ النّارِ»؛ این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می برد. و بعد از آن ۳۰۰ مرتبه می گوییم: «العفو» و سپس می گوییم: «ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّکَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم». [۴]
..
[۴] . رساله نوین، ج ۱، ص ۱۷۰٫
کیفیت نماز شب
اسلاید 6 :
نماز شب
۱- هشت رکعت به نیت نماز شب و سپس دو رکعت نماز شفع و آن گاه یک رکعت نماز وتر، که با فضیلت ترین نماز شب، نماز وتر و شفع است و دو رکعت شفع برتر از وتر است.
۲ - برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اکتفا کرد، بلکه هنگام تنگی وقت می توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود.
۳ وقت نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است، و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود. و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکیهای فجر است. [۵]
..
[۵] . تحریر الوسیله، ج ۱، ص ۱۳۶٫
احکام نماز شب
اسلاید 7 :
۴ - جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتی در حال اختیار. ولی اگر می خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند. بنابراین باید هشت بار دو رکعت نشسته و هر دو رکعت به یک سلام که جمعاً شانزده رکعت می شود به نیت نماز شب بخواند و دوباره دو رکعت هر دو رکعت به یک سلام به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت هر یک رکعت به یک سلام به نیت نماز وتر، ولی در حال اضطرار و مریض همان یازده رکعت کفایت می کند.
۵ - شخص مسافر می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.
۶ -جوانی که می ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.
احکام نماز شب
اسلاید 8 :
۷ -کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می ترسد و یا از جنب شدن در خواب می ترسد… می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند.
۸ - خواندن سوره در رکعتهای نماز شب لازم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. هم چنین قنوت در رکعتهای دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند.
۹ -نماز وتر یک رکعت است و می شود آن را بدون قنوت به جا آورد.
۱۰- لازم نیست همه یازده رکعت را در یک مجلس بخواند، بلکه می تواند در دو سه نوبت بخواند، بلکه تفریق افضل است، همان طور که رسول خدا تهجد می کرد.
اسلاید 9 :
مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش کسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شود، چنان چه در روایت است و شهید و دیگران نیز تصریح به استحباب جهر نموده اند.
بدیهی است که استحباب بلند خواندن نماز شب در جایی است که امن از ریا و سُمعه باشد و اگر خدای ناخواسته خوف ریا و سُمعه در بلند خواندن باشد باید آهسته بخواند.[۶]
..
[۶] . کتاب شمع سحر، شب مردان خدا، مفاتیح الجنان
احکام نماز شب
اسلاید 10 :
نماز شب
در میان نمازهای مستحبی نماز شب جایگاه خاصی دارد و تاکید فراوانی که در ایات قران و احادیث به ان شده است به مراتب بیش از نمازهای مستحبی دیگر است. به همین جهت اولیاء خدا ان را حتما بجا اورده و به تهجد و عبادت نیمه شب می پرداختند تا انجا که خداوند نماز شب را بر بنده محبوبش حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) واجب ساخته و چنین فرمان داده است (و برخی از شب را بیدار باش و به تهجد بپرداز که نماز شب نافله خاص توست ) (سوره اسراء ایه ۷۹)
چه کسي توفيق نماز شب پيدا مي کند؟
اسلاید 11 :
وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَهً لَکَ عَسی أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً (سوره اسراء ایه ۷۹) و پاسی از شب را (از خواب برخیز، و) قرآن (و نماز) بخوان! این یک وظیفه اضافی برای توست امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد!
کانُوا قَلیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ (سوره ذاریات ایه ۱۷ و ۱۸)
آنها کمی از شب را میخوابیدند، و در سحرگاهان استغفار میکردند
تَتَجافی جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ (سوره سجده ایه ۱۶)
پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور میشود (و بپا میخیزند و رو به درگاه خدا می آورند) و پروردگار خود را با بیم و امید میخوانند، و از آنچه به آنان روزی دادهایم انفاق میکنند!
یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ - قُمِ اللَّیْلَ إِلاَّ قَلیلاً - نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلیلاً - َوْ زِدْ عَلَیْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً (سوره مزمل ایات ۱-۴)
ای جامه به خود پیچیده! شب را، جز کمی، بپاخیز! نیمی از شب را، یا کمی از آن کم کن، یا بر نصف آن بیفزا، و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان.
نماز شب در آیات قرآن
اسلاید 12 :
نماز شب
وَ الَّذینَ یَبیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً ( سوره زمر ایه ۶۴)
کسانی که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و قیام میکنند
لَیْسُوا سَواءً مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ أُمَّهٌ قائِمَهٌ یَتْلُونَ آیاتِ اللَّهِ آناءَ اللَّیْلِ وَ هُمْ یَسْجُدُونَ ( سوره ال عمران ایه ۱۱۳)
همه یکسان نیستند از اهل کتاب، جمعیّتی هستند که (به حق و ایمان) قیام میکنند و پیوسته در اوقات شب، آیات خدا را میخوانند در حالی که سجده مینمایند
وَ مِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَیْلاً طَویلاً ( سوره انسان ایه ۲۶)
و در شبانگاه برای او سجده کن، و مقداری طولانی از شب، او را تسبیح گوی!
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَهَ وَ یَرْجُوا رَحْمَهَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ ( سوره زمر ایه ۹ )
(آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت میترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانی که میدانند با کسانی که نمیدانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکّر میشوند!»
نماز شب در آیات قرآن
اسلاید 13 :
نماز شب
إِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ أَنَّکَ تَقُومُ أَدْنی مِنْ ثُلُثَیِ اللَّیْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ وَ طائِفَه ٌ مِنَ الَّذینَ مَعَکَ وَ اللَّهُ یُقَدِّرُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتابَ عَلَیْکُمْ فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضی وَ آخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الْأَرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنْهُ وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاه وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ (سوره مزمل ایه ۲۰)
پروردگارت میداند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا میخیزند خداوند شب و روز را اندازهگیری میکند او میداند که شما نمیتوانید مقدار آن را (به دقّت) اندازهگیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید اکنون آنچه برای شما میسّر است قرآن بخوانید او میداند بزودی گروهی از شما بیمار میشوند، و گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی) به سفر میروند، و گروهی دیگر در راه خدا جهاد میکنند (و از تلاوت قرآن بازمیمانند)، پس به اندازهای که برای شما ممکن است از آن تلاوت کنید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید و به خدا «قرض الحسنه» دهید [در راه او انفاق نمایید] و (بدانید) آنچه را از کارهای نیک برای خود از پیش میفرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهید یافت و از خدا آمرزش بطلبید که خداوند آمرزنده و مهربان است!
نماز شب در آیات قرآن
اسلاید 14 :
حضرت پیامبر(ص) فرمودند : نماز شب چراغی است در تاریکی شب نیز فرمودند :بهتریت شما کسانی هستند که خوش گفتارند و گرسنگان را سیر می کنند و در شب ،در ان هنگام که مردم در خوابند، نماز می خوانند . امام صادق (ع) فرمودند : نماز شب چراغ خانه قبر و حجابی در میان انسان و اتش دوزخ و گذرنامه صراط و کلید بهشت است
امام حسن عسگری فرمودند : رسیدن به لقای خداوند سفری است که تنها مرکب راهوار آن نماز شب است.
نماز شب درکلام معصوم
اسلاید 15 :
نماز شب
۱)ارامش بدن
۲)سلامتی بدن
۳)خوش اخلاقی
۴)ریزش گناهان
۵)خوشبو شدن
۶)عصبانیت شیطان
۷)رفع گرفتاریها
۸)رفع خشم خداوند
۹)عاقبت به خیری
۱۰) رفع غم و اندوه
۱۱) طولانی شدن عمر
۱۲) نورانیت قبر
۱۳) نورانیت منزل
۱۴) کسب نور دائم
۱۵) زیبائی صورت
۱۶) نورانیت و سفیدی صورت
۱۷) به اجابت رسیدن دعا
۱۸) نورانیت چشم
۱۹) بازداشتن انسان از گناه
۲۰) نجات از بلاهای طبیعی
آثار نماز شب در دنیا
اسلاید 16 :
نماز شب
۱) نورانیت قبر
۲) مانع فشار قبر
۳) آسایش در قیامت
۴) نجات از عذای قبر
۵) نجات از وحشت قبر
۶) زینت ادمی در قیامت
۷) سبب ورود در بهشت
۸) دفع حرارت اتش قیامت
۹) عبور سریع از پل صراط
۱۰) چراغ انسان در تاریکی قبر
۱۱) شفاعت نماز گزار در قیامت
۱۲) خروج از قبر با صورت نورانی
آثار نماز شب پس از مرگ و در اخرت
اسلاید 17 :
نماز شب
وقت نماز شب از نیمه شب تا قبل از طلوع فجر صادق است هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث اخر شب سحر محسوب شده و هر چه به اذان صبح نزدیکتر باشد فضیلت بیشتری دارد .
کسی که میترسد خواب بماند و یا به هر دلیلی نمی تواند بیدار شود می تواند نماز شب را ثیش از نیمه شب و در اخر شب بخواند
اگر شخصی نماز شب را بین الطلوعین (یعنی بعد از اذان صبح و قبل از طلوع افتاب) بخواند بهتر است که نیت اداء یا قضا نکند بلکه نیت قربه الی الله داشته باشد
اگر نماز شب قضا شود می توان ان را در روز بجا اورد
لازم نیست حتما یازده رکعت را یکجا و یکجا بجا اورد بلکه می تواند ان را در دو یا سه نوبت بخواند
نکته : برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اکتفت کرد بلکه به هر دلیل امکان بجا اوردن تمام نماز شب وجود نداشته باشد می توان به رکعاتی از ان اکتفا کرد و حتی می توان تنها نماز وتر را بجا اورد
وقت نماز شب
اسلاید 18 :
نماز شب
گناه
دروغ
زیاد خوابیدن در شب
بهانه ی غلبه ی خواب
موانع نماز شب
کسی که در طول روز دنبال گناه برود، روحش را با گناه آلوده کند با اعضای بدنش دست به گناه بزند، یا با چشمش یا با زبانش و غیره، گناه اثرش را بر انسان می گذارد و روح انسان را می میراند.
امام صادق علیه السلام می فرماید:شخصی که به عصیان روی می آورد، از خواندن نماز شب محروم می شود و البته اثر کار بد در انسان، از اثر کارد تیز بر روی گوشت سریعتر است.
(1)در حدیث دیگر آمده: « مردی به خدمت امیرالمؤمنین علیه السلام آمد و گفت: ای امیر مؤنان! من از نماز شب محروم شدم، علی علیه السلام فرمود: تو مردی هستس که گناهانت تو را به بند کشیده است.
(2)وقتی انسان گرفتار گناه شد، حتماً از نماز شب محروم می شود.
دومین چیزی که مانع نماز شب می شود، دروغ گفتن است. امام صادق علیه السلام می فرماید: چه بسا مردی به وسیله گفتن دروغی از انجام فیض و اقامه نماز شب محروم ماند. (3)
خوابیدن یکی از نعمتهای الهی است که به انسان داده شده است؛ خصوصاً شب برای استراحت و خوابیدن قرار داده شده، همان طور که ارزش خواب در روز بیشتر است، عبادت و شب زنده داری در شب از روز با ارزشتر است، شب را انسان تقسیم کند مقداری از آن برای عبادت و مقداری از آن برای استراحت قرار بدهد، اگر همه ی شب را بخوابد زیان کرده، و به روح خود ضربه زده است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله آفات زیاد خوابیدن را چنین بیان می کند:
مادر سلیمان بن داود علیه السلام به سلیمان می گفت: فرزندم! از زیاد خوابیدن در شب بپرهیز، همانا زیاد خوابیدن در شب، باعث تهیدستی و فقر در روز قیامت می شود.
انسان بایدشب را زود بخوابد، تا برای نماز شب بلند شود اگر بنا باشد مقدار زیادی همان طور بیدار بماند، بعد بخوابد، از توفیق نماز شب خواندن محروم می شود. هیچ چیز را فدای نماز شب نکنید.
کسی که به بهانه ی غلبه ی خواب نماز شب را ترک می کند؛ این عذر او مردود است.
چرا هنگام نماز شب، خواب غلبه می کند؟ ولی اگر تا صبح پای فیلم بنشیند، با همدیگر صحبتهای دنیائی کنند، تا صبح مطالعه کند، از ترس دزد نخوابد و یا از اول شب به شب نشینی و بیهودگی و یا مشغول غیبت شود، خواب به سراغش نمی آید.
اسلاید 19 :
نماز شب
وقت را تلف کردن و معده را تا به حلقوم از خوردنی پر نمودن، و سپس در بستر نرم و مکان راحتی به خواب رفتن، انسان را از توفق نماز شب باز می دارد. پر خوری سبب بخار معده و سستی می شود و نتیجه ی آن خواب زیاد است که آفتهای زیادی دارد در حدیثی حضرت علی علیه السلام می فرماید: « از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب، در نماز و سبب تباهی بدن است.»
پرخوری
گاه می شود که انسان خود را برای بیدار شدن مهیا می کند و از آنچه باعث خواب می شود، پرهیز می کند و به آنچه که در اخبار برای بیدار شدن رسیده، متوسل می شود، ولی باز هم خواب می ماند، که این لطفی از جانب خداوند متعال نسبت به بنده در سیاست امر او می باشد؛ چرا که این امر، بدین خاطر است که وی را از عجب محافظت کند: یا این که به خاطر تأسّف شدید او برای از دست رفتن تهجّد و نماز شب، اجر بیشتری به او عنایت فرماید: ولی آنچه که از اخبار استفاده می شود، این امر خیلی اندک و یک دو شب نخواهد بود.
عجب
موانع نماز شب
اسلاید 20 :
نماز شب
اسحق بن عمار ضمن روايتى از امام صادق -عليه السلام- نقل مى كند كه ايشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلى اللّه عليهم اءجمعين نقل مى كند كه فرمود:
((ان اللّه يباهى بالعبد يقضى صلوة اللّيل بالنهار يقول ملائكتى عبدى يقضى ما لم افترضه عليه اشهدوا انى قد غفرت له )).خداى تعالى با بنده اى كه نماز شب را در روز قضا بكند مباهات مى كند و مى فرمايد:((اى فرشتگان من ، اين بنده من چيزى را كه به او واجب نكرده ام قضا مى كند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم )).
قضای نماز شب
