بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحيم
اسلاید 2 :
نقش ید در بدن و
پیشگیری ا زاختلالات ناشی از کمبود آن
Iodine Deficiency Disorders
اسلاید 3 :
تیروئید
غده ای پروانه ای شکل با وزن تقریبی 15 تا 20 گرم است که در جلوی گردن و روی نای قرار گرفته است . هر لوب تيروئيد در حالت طبيعي به اندازه بند انتهايي انگشت شست هر فرد مي باشد. لوب هاي تيروئيد در دو طرف ناي قرار مي گيرند و معمولا قابل مشاهده و لمس نيستند. غده تیروئید جزو غدد درون ریز محسوب میشود .
اسلاید 4 :
هورمونهای غده تیروئید در تنظیم سوخت و ساز ومصرف انرژی بدن دخیل هستند و تقریبا“ روی تمام ارگانهای بدن وعملکرد فیزیولوژیک آنها مانند رشد و نمو مغز ؛ تنفس ؛ عملکرد قلب ؛ سیستم اعصاب ؛ تولید حرارت ؛ نیروی عضلانی ؛ وزن بدن ؛ چربی های خون ؛ شادابی پوست و
مو و تنظیم قاعدگی خانمها موثر هستند.
غده تیروئید برای ساختن هورمونهای خود نیاز به ماده ای بنام ید دارد .
اسلاید 5 :
يد چيست ؟
يد يک ماده مغذی مورد نياز برای زندگی است که بايد بطور روزانه مصرف شود و بطور طبيعی در آب و خاك و به تبع آن در محصولات گياهي و دريايي وجود دارد .
يد بصورت غير آلي وارد تيروئيد ميشود . در داخل سلولهاي تيروئيد تبديل به يد آلي ميشود و بدين صورت در ساختمان پيش سازهاي هورمونهاي تيروئيد ( دي يدو تيرونين و تري يدوتيرونين ) بكار ميرود.
اسلاید 6 :
پس از تركيب دو پيش ساز با يكديگر هورمونهاي تيروئيدي
( T4 و T3 )
توليد مي شوند .
بهنگام نياز تحت تاثير هورمون محركه تيروئيد
(TSH)
مترشحه از هيپوفيز قدامي هورمونهاي تيروئيد آزاد شده و وارد جريان خون ميشوند.
يد اضافه از طريق كليه ها دفع ميشود. به همين دليل ميزان دفع روزانه يد ادرار نشانگر مناسبي جهت كفايت يد در روز مي باشد .
اسلاید 7 :
اهميت و نقش يد در بدن چيست ؟
مقدار يد مورد نياز بين 100 تا 150 ميکروگرم در روز مِي باشد .
( مقدار جرئي در حد سر سوزن ) مقدار مورد نياز در طول عمر انسان حدود يک قاشق چايخوری است.
يد بمدت طولاني در بدن ذخيره نميشود و در نتيجه لازم است مقدار كمي از آن بصورت مرتب از طريق خوراكي مصرف شود.
اسلاید 8 :
منابع غذایی ید :
بهترین منابع ید غذاهای دریایی مانند ماهی آبهای شور ، صدف و میگو هستند اما به علت کمی مصرف در رژیم غذایی ؛ ید مورد نیاز بدن را تامین نمی کند.
مقدار ید لبنیات و تخم مرغ بستگی به فصل و میزان يد خاكي دارد
که گیاهان در آن بعمل آمده اند و حیوان در آن پرورش یافته است
دانه های غلات و حبوبات و میوه ها نیز از نظر ید فقیر هستند.
اسلاید 9 :
بعضی از مواد غذایی حاوی ترکیباتی هستند که باعث تداخل با هورمونهای تیروئید میشوند که گواتروژن نامیده میشوند مانند تيوسيانات موجود در کلم ، بادام زمینی ،شلغم ذرت که باید دقت داشت روزانه به مقدار زیاد مصرف نشوند.
اسلاید 10 :
اختلالات ناشی از کمبود ید :
در دوران بارداری :
سقط جنین ، زایمان زود رس و تولد نوزاد مرده
اختلال رشد مغزی جنین ، تولد نوزاد مبتلا به عقب ماندگی شدید ذهنی و جسمی و کر و لالی
اسلاید 11 :
در دوران کودکی :
عقب ماندگی ذهنی ، تاخیر در رشد اندامهای حرکتی
نارسایی یا توقف رشد بدنی ، ناتوانی جسمی ، اختلالات عضلانی ، فلج اعصاب ، اختلال تکلم ، اختلال شنوایی و
کم کاری تیروئید
اسلاید 12 :
در دوران نوجوانی :
گواتر ، کم کاری تیروئید ، عقب ماندگی جسمی و روانی
در بالغین :
گواتر ، خستگی زودرس و کاهش کارایی
اسلاید 13 :
بیماری کم کاری تیروئید :
زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید قادر به تولید کافی هورمون تیروئید برای تامین نیازهای بدن نباشد . بدون هورمون تیروئید کافی ، بسیاری از فعالیتهای بدن آهسته می شوند . کم کاری تیروئید یک بیماری نسبتا“ شایع است .
علائم کم کاری تیروئید کدامند ؟
بیماری کم کاری تیروئید علائم متعددی دارد که از فردی به فرد
دیگر متفاوت است. شایع ترین این علائم عبارتند از :
اسلاید 14 :
خستگی و ضعف
افزایش وزن
صورت پف آلود
تحمل نداشتن به سرما و کاهش تعریق
افت تحصیلی در دانش آموزان و دانشجویان
پوست و موهای خشک و ریزش غیر طبیعی مو
دردهای مفصلی و عضلانی
یبوست
افسردگی
اسلاید 15 :
کم کاری تیروئید در کودکان تازه متولد شده (کرتینیسم)
کرتینیسم ممکن است در هنگام تولد و یا در چند ماه اول تولد مشخص شود که مقدار آن وابسته به نقص تیروئید است.
· تنفس مشکل
· یرقان
· پایداری در زردی فیزیولوژیکی
· ضعف تغذیه
· صدا یا فریاد خشن و نالان
· یبوست
· حالت خواب آلودگی
· فتق ناف (بیرون زدگی ناف)
· چشم پف کرده
· ضعف و بی حالی
اسلاید 16 :
نشانه های کلاسیک كم كاري تيروئيد در كودكان:
· کندی رشد جسمی، روانی
· پوست خشک
· بیرون آمدگی چشم از حدقه
· چشمان باز و بینی پهن
· زبان بیرون آمده
· کوتاه قدی
· موهای کم پشت
· ضعف عملکرد در مدرسه
· چهره خشن
اسلاید 17 :
چه افرادي مستعد ابتلا به بيماري كم كاري تيروئيد هستند ؟
سابقه گواتر يا عمل جراحي تيروئيد
سابقه فاميلي بيماري تيروئيد
ابتلا به بيماريهاي خود ايمني مانند رماتيسم مفصلي ، ديابت نوع يك
خانمهاي حامله يا خانمهايي كه در 6 ماه گذشته زايمان داشته اند
افرادي كه در گذشته در نواحي سر و گردن پرتودرماني دريافت كرده اند
افرادي كه سابقه دريافت يد راديو اكتيو را براي درمان بيماري هاي تيروئيد دارند
افرادي كه در مناطق كوهستاني با كمبود يد شديد زندگي مي كنند.
اسلاید 18 :
چه عوامل باعث بروز بيماري كم كاري تيروئيد ميشود ؟
تشكيل نشدن يا تشكيل ناقص غده تيروئيد در دوران جنيني
كمبود شديد يد
بيماري خود ايمني تيروئيد
برداشتن تمام يا قسمتي از تيروئيد با عمل جراحي
يد راديو اكتيو
مصرف برخي از داروها از جمله آميودارون ( براي نانمظمي ضربان قلب) و يا ليتيوم ( براي درمان بيماريهاي رواني )
اسلاید 19 :
تغييرات عملكرد تيروئيد در بارداري
بارداري طبيعي منجر به يك سري تغييرات فيزيولوژيك و هورموني ميشود كه بر عملكرد تيروئيد تاثير مي گذارد پس تفسير نتايج آزمايشات آنها دقت عمل بيشتري مي خواهد .
اندازه تيروئيد در يك بارداري طبيعي بخصوص در مناطقي كه ساكنان آن با كمبود يد روبرو هستند ممكن است به اندازه 10 تا 15 درصد بزرگتر از حد طبيعي باشد. معمولا اين بزرگي در معاينه بيمار واضح نيست ولي گاهي ممكن است بصورت گواتر در ناحيه جلوي گردن ديده شود.
در طي سه ماه اول بارداري ؛ جنين كاملا وابسه به هورمونهاي تيروئيد مادر است كه از جفت عبور مي كند و به جنين مي رسد. پس از پايان سه ماه اول بارداري ؛ غده تيروئيد جنين فعال شده و هورمون تيروئيد را مي سازد . از اين زمان جنين براي توليد هورمون نياز به يد دارد كه بايد از طريق خون مادر به او برسد.
اسلاید 20 :
در خانم هايي كه دچار بيماري كم كاري تيروئيد هستند و يا مقادير كافي يد دريافت نمي كنند جنين با خطر بروز بيماري كم كاري تيروئيد مادرزادي و اختلال در رشد مغز و سيستم دستگاه عصبي روبرو است .
نيار خانم هاي باردار به بد بيشتر از افراد غير باردار و حدود 200 ميكروگرم در روز است .
