بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مسجد جامع دمشق
اسلاید 2 :
مسجد جامع دمشق؛ شكوه معماری اسلامی
اسلاید 3 :
مقدمه
اين مسجد آينه تمام نمای معماری اسلامی است و شكوه و توانايی هنر و معماری اسلامی را به نمايش میگذارد.
مسجد بزرگ اموی در دمشق يكی از مهمترين آثار تاريخی و باستانی سوريه به شمار میرود كه قدمت آن به قبل از مسيحيت باز میشود و تزئينات و آثار باستانی باقی مانده از آن بخوبی معماری اسلامی را به نمايش میگذارد.
اسلاید 4 :
مسجد بزرگ اموی به علت آثار باستانی و تاريخی بسيار عميق اهميت بسزايی دارد و نشانگر تمدن دينی است.
اين مسجد در واقع از مهمترين دستاوردهای معماری و دينی در جهان اسلام به شمار می رود.
اسلاید 5 :
در مكانی كه اينك مسجد بزرگ اموی ساخته شده است، معابد متعددی وجود داشتند كه مهمترين آنها معبد اله باران و سبزه آرامیها بودند. اگر چه در آن دوران معابد مشهور بسياری در سوريه وجود داشتند اما آنها معمولی بودند، از اين رو جز لوحهايی بر روی سنگهای سياه يا سنگهای تراشيده شده كه به اين دوران باز میگردند، چيزی ديگر باقی نماندهاند. رومیها برای اله خود معبدی می سازند و آن را «ژوپيتر» مینامند. پس از تخريب معبد اله آرامها، معبد ژوپيتر كه قديمیترين معابد باقی مانده از دوران روميهاست در دمشق ساخته شد.
اسلاید 6 :
محوطه اين معبد دو بخش دارد كه هر بخش ديوارهای خاصی دارد. يك بخش از اين ديوارهای كنونی مرتبط با مسجد بزرگ اموی است كه عناصر اصلی آن به زمان تأسيس آن در دوران رومیها باز میشود كه در بخشهای جنوبی و غربی ديوار كاملا مشهود است. پس از پيروزی مسيحيت و گسترش آن، مسيحيان از اين مكان مقدس استفاده كردند و امپراتور تئودوس در سال 379 كليسايی به نام قديس «ماری يوحنا» ساخت. اگر چه محققان و مورخان در شكل اين كليسا آراء متفاوتی دارند؛ اما به طور عموم می گويند كه اين كليسا در حياط معبد روميها ساخته شده است.
اسلاید 8 :
پس از فتوحات اسلامی در سال 635 ميلادی، مسلمانان از اين مكان برای اقامه نماز استفاده كردند و بقعه خاصی از آن را برای عبادت از هزار سال پيش انتخاب كردند. اولين محراب در اسلام «محراب صحابه» بود كه مسلمانان در ديوار جنوبی آن را بنا كردند. اين يعنی اينكه مسلمانان قبل از وليد بن عبدالملك اين بخش از معبد را به عنوان محراب برگزيدند و از در كوچك سمت جنوبی وارد مسجد می شدند.
اسلاید 10 :
معاويه به ترميم و بازسازی مكان نمازگزاران اقدام كرد و آن را به صورت موقتی مسجد كرد . مسلمانان نيمه شرقی معبد را گرفتند و مسجد خود را در آن بنا كردند و كليسا را در بخش غربی برای مسحيان باقی گذاشتند. تا 70 سال اين وضعيت ادامه پيدا كرد و مسلمانان با مسيحيان در مجاورت هم فرايض دينی خود را به جا میآوردند. در سال 705 هنگامی كه خلافت اموی به وليد بن عبدالملك رسيد، او كليسا را به مسجد ضميمه كرد و برای مسيحيان در جاهای مختلف 4 كليسا ساخت كه مهمترين آن كليسای قديس «ماری يوحنا» بود. وليد بن عبدالملك بخشی از ديوارهای معبد را كه از دستاوردهای رومیها بود تخريب كرد و بقيه را برای ساخت داخل مسجد بر اساس تصميم جديد حفظ كرد.
اسلاید 11 :
اما هندسه اين مسجد از دورههای قديمی چندان باقی نمانده است و آنچه بيشتر به چشم میخورد معماری دوران اسلامی است كه بر اساس شيوه معماری اسلامی قرون گذشته ساخته شده است.
اسلاید 12 :
وليد برای ساخت مسجد بسيار تلاش كرد و حتی آن را برای گردشگران قرار داد و به گفته مورخان در اين راه هيچ كوتاهی نكرد.
وی در ابتدا، طرح بنای آن را به روم فرستاد و 12 هزار نفر از معماران و مهندسان آن سرزمين را برای ساخت به دمشق دعوت كرد و برای تزئين آن از بهترين سنگهای مرمر و ديگر سنگهای زينتی بهره جست. وی ستونهايی در اين مسجد قرار داد كه با طلا و جواهر و پوششهايی از ابريشم مزين شدند و محراب نيز با جواهر، قنديلهای طلا و نقره و معرقهای زيبا و زنجيرههای طلا آراسته شدند.
اسلاید 13 :
مسجد اموی يكی از مشهورترين اماكن باستانی معماری اسلامی در جهان به شمار میرود كه مسلمانان در قرون وسطا آن را يكی از عجايب چهارگانه دنيا به شمار میآورند.
اسلاید 14 :
ابواب مسجد اموى :
از هنگام بناى مسجد براى ورود و خروج در چهار سمت آن درهایى قرار داده شد که عبارت بودند از:
1- باب الزیاده : در سمت دیوار قبله و جنوب مسجد بوده که در دوره عثمانى به باب العنبرانیین و بعدها نیز به باب القوافین مشهور شد.
2- باب جیرون : در شرق مسجد و از بزرگترین درهاى آن بوده است . این در بعدها به باب الساعات معروف گشت و باب الکلاسه و باب اللبادین نیز به آن گفته مى شد. در کنار آن راس الحسین علیه السلام قرار دارد.
3-باب الناطفین : در سمت شمال مسجد بوده و به باب الفرادیس و باب العماره نیز معروف گشته است .
اسلاید 15 :
ماءذنه ها و مناره هاى جامع اموى
این مسجد داراى سه ماذنه بزرگ است که از سنگ و بصورت مربع ساخته شده و در سمت شمال ، جنوب غربى و جنوب شرقى قرار گرفته اند.
1- مناره شرقى : این ماذنه به مناره البیضاء و مناره عیسى معروف است . گویند در آخرالزمان حضرت عیسى علیه السلام بر این مناره فرود خواهد آمد.
2- مناره شمالى : این ماذنه به العروس مشهور است . آن را بدین جهت مناره عروس گفته اند که در زمانهاى قدیم ، مردم به هنگام اجراى مراسم عروسى و جشن ها،با نصب چراغ و آویزان کردن دستمال ها و پارچه هاى رنگارنگ آن را تزئین مى کرده اند و معتقد بودند این عمل باعث برکت خواهد شد.
3- مناره غربى : به ماذنه آق باى معروف است .
