بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
بررسی جرم شناختی بزه دیدگی زنان در جرم توهین در فضای مجازی
اسلاید 3 :
با توجه به گسترش روز افزون فضای مجازی و استفاده از این فضا به صورت خیلی گسترده توسط زنان، محیطی را برای مجرمین فراهم نموده است که از این فضا به خاطر قابلیت های آن عرصه را برای ارتکاب جرم فراهم می بینند. بدون تردید زنان یکی از قربانیان اصلی در فضای مجازی هستند.
منظور از فضای مجازی اعم از اینترنت، تلفن های همراه و شکبه های اجتماعی است. حسب نگاه جرمشناسی پیشگیری وضعی و رهیافت های عمل مجرمانه سبک زندگی زنان در وقوع بزه دیدگی آن بسیار تاثیر گذار است.
یکی از جرایمی که به صورت عدیده توسط زنان چه به عنوان قربانی و چه به عنوان مرتکب اتفاق می افتد، جرم توهین است.
مقدمه
اسلاید 4 :
در ارزیابی ورودی پرونده های کیفری دادگستری شهرستان تنگستان در خصوص جرم توهین به اشخاص عادی، در سال های 96و 97 قریب به 391 پرونده در دادسرا تشکیل گردیده است که سهم شعبه دادیاری در رسیدگی به این پرونده ها 267 فقره و شعبه بازپرسی 110 فقره و شعبه دادستانی 14 فقره بوده است و در این دو سال بالغ بر 593 نفر در جایگاه شاکی و متهم قرار گرفته اند. اما به صورت خاص در مورد زنان بزه دیده که بر علیه آنان مرتکب جرم توهین شده اند.
در سال 96 در شعبه دادیاری 50 پرونده و در شعبه بازپرسی 96 و در شعبه دادیاری 73 پرونده و در شعبه بازپرسی 20 تشکیل شده است که از این تعداد در اجرای احکام کیفری در سال 96 تعداد 16 پرونده و در سال 97 تعداد 18 پرونده با همین عنوان تشکیل و مختومه شده است. این آمار وقتی جلوه گری می کند که بدانیم در سال های 96 و 97 جرم توهین، دومین عنوان مجرمانه پر تکرار پرونده های دادگستری شهرستان تنگستان بوده است.
اهمیت بررسی جرم توهین از این منظر قابل توجه است که با توجه به این که جرمی با مجازات کمی است ولی حسب آمار های فوق وقت و هزینه های مالی و غیر مالی را از نظام عدالت صرف می نماید. علت وقوع این جرم از یک سو و از سوی دیگر تغییر مسیر این جرم از محیط سنتی به محیط مجازی محل تتبع و کنکاش در این خصوص را می طلبد.
روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، توصیفی و تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات تحقیق، به شیوه کتابخانه ای و به صورت فیش برداری و مصاحبه با قضات و اصحاب دعاوی و مدیران دفاتر قضایی- کیفری و ضابطین قضایی صورت گرفته است.
مقدمه
اسلاید 5 :
یکی از مواردی که باعث می شود که بر علیه زنان جرمی اتفاق بیافتد و از منظر جرمشناسی وضعیت مدار در واقع یک سیبل جذاب می باشد فیزیک خاص زنانه است چرا که در غالب زنان به علت اینکه دارای قدرت جسمانی به مانند مردان نیستند. پس در موقع درگیری بیشترین آسیب را از این جهت ممکن است ببینند.
در خصوص توهین در فضای مجازی دو نکته وجود دارد:
اولا اینکه توهین نیاز به برخورد فیزیکی ندارد.
دوماً چون در فضای مجازی اتفاق می افتد و روبرو اتفاق می افتد بنابراین وقوع این جرم توسط جرم زنان به سهولت اتفاق می افتد.
1- ضعف جسمانی
اسلاید 6 :
2-مسائل اقتصادی و مالی
عوامل اقتصادی متعددی می تواند در وقوع جرم دخالت دارند. یکی از آسیب های مهم در خصوص زنان وابستگی های اقتصادی آنها همین موضوع در بزه دیدگی آنها می تواند تاثیر گذار باشد.
مردان در چنین مواردی چون دارای قدرت اقتصادی هستند زنان را مرد بهره کشی قرار داده و زنان با ترس از اینکه این وابستگی را از دست بدهند در بسیاری از مواقع مورد ظلم قرار می گیرند.
خشونت های خانگی اعم فیزیکی و کلامی، که در بیشتر مواقع می بایست این جرایم را در رقم سیاه جرم به علت عدم شکایت زنان قرار داد، یکی از این آسیب ها می باشد.
اسلاید 7 :
3-دستاویزی برای انتقام گیری (زمینه ساز سایر جرایم)
جرم توهین به عنوان یک جرم مستقل که دارای وجه ای خاصی باشد و بزه دیدگان این جرم آن را دلیل واقعی برای حضور در دادگاه و دادسرا عنوان نمایند، مطرح نیست.
با بررسی بیش از 391 پرونده در بین سال های 96-97 در دادسرا عمومی و انقلاب تنگستان ،کم وبیش در غالب پرونده ها، همراه با سایر عناوین مجرمانه به خصوص ضرب و جرح و تهدید بوده است.
در واقع بکارگیری سایر عنوانین مجرمانه به خوبی این موضوع را هویدا می کند که جرم توهین به منظور انتقام و در راستای دفاع یا تهاجم از سوی طرفین دعوای کیفری بکار می رود. این عامل در خصوص بزه دیدگان زن، بخصوص در زمان وقوع توهین ارتجاعی نمایان است
اسلاید 8 :
4-عامل فرهنگی
سرمایه فرهنگی را میتوان توانایی تصرف و استفاده از کالاهای فرهنگی و نیز تواناییهای ادبی ـ گفتاری تعریف کرد. (هایس،2000: 43) سرمایه فرهنگی همبستگی معکوسی با میزان ناسزاگویی در گفتار دارد.
هر چقدر میزان سرمایه فرهنگی پاسخگویان بالاتر باشد میزان ناسزاگویی در گفتار کاهش می یابد و بالعکس.یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر ناسزاگویی در گفتار، جهانی شدن فرهنگی است که همبستگی مستقیمی با میزان ناسزاگویی در گفتار دارد.
در واقع با رسوخ فرهنگ جهانی ارزش هاي غربی و بیگانه باارزش هاي بومی نیز در بین افراد جامعه گسترش می یابد، نگاهی گذرا به فرهنگ غربی بخصوص فرهنگ برآمده از رسانه هاي گروهی غرب که تمرکز بالایی بر ادبیات مستهجن، مصرفی و جهت دار دارد، حاکی از آن است که در چنین ادبیاتی به عنوان مثال فیلم هاي هالیوودي، ترانه هاي رپ، راك و جاز، ناسزاگویی به عنوان یک ارزش پذیرفته شده، رواج یافته و آن دسته از افرادي که از فرهنگ غربی–جهانی شدن فرهنگی با استیلاي فرهنگ غرب - تبعیت می کنند، با افزایش میزان مواجه و مصرف ناسزا در پیام هاي دریافتی، ارزش مذکور را در خویش نیز درونی نموده و آن را در ادبیات محاوره نیز استفاده می کنند.
اسلاید 9 :
6-مسائل تربیتی اعم از خانواده و جامعه
مقوله تربیت دارای گستره فراوانی است. تاثیر تربیت بدون شک از درون خانواده شروع شده و تا مدرسه و اجتماعی که فرد در آن زندگی می کند را در بر می گیرد. تاثیر اجتماع بر فرد از همین منظر قابل بررسی است.
هدف «تربيت» در بعد اجتماعي، تسهيل عمل به وظايف اجتماعي در مقابل انسان های دیگر و موقعيت هاي اجتماعي است؛ بنابراين، لازمه ی نظام تربيت اجتماعي منسجم، در نظر گرفتن حقوق متقابل افراد انساني، در جامعه مي باشد.
اسلاید 10 :
محیط مدرسه و گروه همسالان یکی از نقاط پر خطر است که فرد در فرایند رشد اگر نتواند دست به انتخاب درستی بزند و در معرض افراد پر خطر قرار بگیرد و آموزش لازم در زمان برخورد با این خطرات دیده باشد یکی از نقاطی است که فرد راه خود را به کج راهه گم می کند. بنابراین ریشه واقعی جرایم را باید در عدم آموزش و تربیت صحیح خانواده ها جستجو کرد البته این به این معنی نیست که تمامی مشکلات افراد بر روی دوش والدین باشد ولی نقش خانواده قسمت اعظمی از رفتار اشخاص در زمان شکل دهی را به خود اختصاص می دهد. (بازرگان، 1388: 27)
یکی دیگر از فضاهای جدید که نقش عمده ای را ترویج فرهنگ ناسزا گویی در اجتماع به عهده گرفته است فضای مجازی است به نحوی که امروزه عمده فحاشی ها در این فضا صورت می گیرد . در بررسی پرونده های کیفری مشخص شد که شیوه های توهین در دو سال 96 و 97 در شهرستان تنگستان از توهین های کلامی به سمت توهین های نوشتاری در فضای مجازی اعم از شبکه های اجتماعی ، اینترنت، پیامک و پیام رسان ها سوق یافته است.
اسلاید 11 :
7-تاثیر محیط و اقلیم
یکی از علومی که جرمشناسان به آن توجه ویژه دارند محیطی فیزیکی است که فرد در آن زندگی می کنند اینکه فرد در چه محیطی رشد کرده باشد بسیار اهمیت دارد.
اینکه در شهر زندگی کند یا در روستا یا در کدام نقطه شهر محل سکونت شخص می باشد و یا اینکه در یک خانه حیاط دار است یا در یک پارتمان زندگی می کند همگی بر نوع وقوع جرایم تاثیر گذار است.
اسلاید 12 :
با توجه به رشد ساخت آپارتمان ها در شهر به همان نسبت نیز این جرایم در این محیط ها افزایش یافته است .علت عمده این جرایم در آپارتمان ها را تفاوت فرهنگی و عدم آگهی لازم از شیوه زندگی در آپارتمان ها می دانستند. تاثیر اقلیم جغرافیایی بر وقوع جرم است.
شهرستان تنگستان با توجه به اینکه در استان بوشهر واقع شده است و از جمله شهرستان های می باشد که در آن محیط جغرافیایی با ناحیه گرم و خشک است و بادهای بسیار گرم که ابتدای فصل بهار تا اواسط ماه آبان ادامه دارد بر خلق و خوی و رفتار اشخاص بسیار تاثیر گذار است.
در مطالعه پرونده های کیفری دادگستری شهرستان تنگستان بزهکاران علت خشونت کلامی و برخورد سخت خود را با شاکیان ، گرمای شدید هوا می دانستند که در یک لحظه کنترل خود را از دست داده اند.
اسلاید 13 :
آمار جرم توهین در دادسرای تنگستان ازابتدای سال 96 تا 15 آبان 96 تعداد 146 پرونده و از تاریخ 16 آبان تا آخر سال 96 تعداد 83 پرونده ثبت می باشد و در سال 97 نرخ بزهکاری در دو زمان مذکور ، تفاوت نرخ بزهکاری را همانند سال 96 نشان می دهد .
ازابتدای سال 97 تا 15 آبان 97 تعداد 144 پرونده و از تاریخ 16 آبان 97 تا آخر سال 97 تعداد 128 پرونده با اتهام توهین ثبت گردیده است.
آمار تفکیکی در شعب دادسرا نیز در تایید تفاوت نرخ بزهکاری در بازده زمانی در سال نماینگر تاثیر هوای گرم و سرد بر نرخ بزهکاری است.اما در خصوص تاثیر آب و هوا بر بزه دیدگی زنان با عنوان مجرمانه توهین به اشخاص عادی در شعبه دادستانی ازابتدای سال 96 تا 15 آبان 96 تعداد 6 پرونده و از تاریخ 16 آبان تا آخر سال 96 تعداد یک پرونده ثبت می باشد و ازابتدای سال 97 تا 15 آبان 97 تعداد 4 پرونده و از تاریخ 16 آبان 97 تا آخر سال 97 تعداد 3 پرونده و در شعبه بازپرسی ازابتدای سال 96 تا 15 آبان 96 تعداد 15 پرونده و از تاریخ 16 آبان تا آخر سال 96 تعداد 13 پرونده ثبت می باشد و ازابتدای سال 97 تا 15 آبان 97 تعداد 10 پرونده و از تاریخ 16 آبان 97 تا آخر سال 97 تعداد 10 پرونده و در شعبه دادیاری ازابتدای سال 96 تا 15 آبان 96 تعداد 30 پرونده و از تاریخ 16 آبان تا آخر سال 96 تعداد 20 پرونده ثبت می باشد و ازابتدای سال 97 تا 15 آبان 97 تعداد 45 پرونده و از تاریخ 16 آبان 97 تا آخر سال 97 تعداد 28 پرونده ثبت گردیده است.در این آمار نکته ای دیگری که به چشم می آید افزایش نرخ توهین در بین سال های 96 و 97 است.
اسلاید 14 :
8-اعتیاد به مواد مخدر
توهین به زنان به ویژه در مورد زنان دارای همسر معتاد به یک امر روزمره در دادگستری ها تبدیل شده است.
9-عدم آگاهی از محیط مجازی
محیط مجازی از محیط های پر خطر است و نیازمند دانش و مهارت های کافی در زمان ورود به آن است. در واقع فضای مجازی نسل جدیدی از روابط اجتماعی است با اینکه عمر زیادی ندارد، در میان زنان به صورت گسترده مورد استقبال قرار گرفته است به نحوی که میتوانند با هر نقطهای از جهان که بخواهند ارتباط برقرار کنند بنابراین این امر نیازمند دانش و مهارت های است که از آسیب های متعددی که قشر بانوان را تهدید می کند آگاهی داشته باشند. امنیت در فضای سایبر یکی از مقوله های مهم به منظور ایجاد آرامش نه تنها برای بانوان بلکه برای مردان نیز ضروری است.عدم آگاهی از این فضا باعث شده است برخی به گمان آنکه این فضا دارای هیچ گونه نظارت نیست به عنوان جرایم بر علیه زنان روی آرورند.همان زور نیز که قبلا اشاره شد تغییر مسیر از محیط سنتی در جرم توهین به سمت و جهت محیط مجازی از همین موضوع ناشی می شود.
اسلاید 15 :
پیشگیری از جرم توهین
1-پیشگیری اجتماعی از جرم توهین
این پیشگیری، بر اساس نگرش نوینی که نسبت به آن وجود دارد، به دو گونه ی«پیشگیری جامعه مدار» و«پیشگیری رشد مدار» تقسیم می گردد. پیشگیری اجتماعی جامعه مدار، در تلاش است تا با اتّخاذ تدابیر و اقدامات مناسب برای از بین بردن یا کاهش عوامل جرم زا، بر محیط اجتماعی و عمومی اثر گذارد.
پیشگیری اجتماعی رشد مدار که به آن پیشگیری زودهنگام (زودرس) نیز گفته میشود، به دنبال آن است تا با شناسایی عوامل خطر، تقویّت عوامل حمایتی و مداخله ی زودرس، از پایداری افراد در بزهکاری جلوگیری کند. به بیان دیگر، پیشگیری اجتماعی رشد مدار، می کوشد با به کارگیری اقدامات مناسب روان شناختی – اجتماعی زود هنگام، از تداوم و استقرار رفتارهای مجرمانه در افراد ممانعت کند.در این زمینه نقش تربیت والدین در خصوص دختران بسیار تعیین کننده است. هر چه کودکان را با تربیت صحیحی بار آورد، نقش موثرتری در جامعه خواهند داشت. زنان به علت اینکه خود هم ماثر واقع می شوند و هم تاثیر گذار در امر تربیت هستند، می تواند با ایجاد زمینه های فرهنگی و تربیتی و اگاهی بخشی به کودکان خود از وقوع این جرم پیشگیری نمایند.
اسلاید 16 :
2-پیشگیری از طریق جرم شناسی کنترل
معروفترین نسخه نظریه کنترل اجتماعی از سوی تراویس هیرشی (1969) ارائه شد. هیرشی در نظریه خود، علت همنوایی افراد با هنجارهای اجتماعی را «پیوند اجتماعی» آن ها دانسته است.
نظریه دوم در این زمینه، نظریه مهار از والتر رکلس است رکلس در نظریه خود به تشریح بزه کاری به عنوان نوعی کنش میان دو شکل از کنترل، یعنی کنترل درونی (داخلی) و کنترل بیرونی (خارجی) می پردازد.وی اظهار می دارد که اگر کنترل های خارجی در جامعه، ضعیف یا مفقود باشد، کنترل کجروی ناگریز به بازدارنده های درونی (موانع داخلی کجروی) و عمدتاً وجدان منوط می گردد.
جدیدترین نسخه از نظریه های کنترل، با عنوان «نظریه عمومی جرم» مطرح گردیده است و به «نظریه خود کنترلی» نیز مشهور است. گاتفردسون و هیرشی (۱۹۹۰) از ترکیب مفاهیم اولیه کنترل جرم و پیوندهای اجتماعی و نظریه گزینش عقلانی با نظریه روانشناختی، نظریه عمومی جرم را مطرح کردند. آنها تفاوت های فردی در زمینه گرایش افراد به ارتکاب جرم را در خودکنترلی یا خویشتنداری دانستند و علت اصلی خویشتنداری ضعیف را در روشهای نامناسب تربیت کودکان میدانند.
اسلاید 17 :
3-نظريه سبک زندگي
ديدگاه شيوه زندگي بر اين باوراست که جرم يک واقعه اتفاقي نيست بلکه بزه ديدگي براساس شيوه يا سبک زندگي افراد و عملکرد زندگي آنان متغير است. نوع زندگي افراد نقش کليدي در آسيب پذيري آنها دارد، چراکه شيوه و سبک زندگي افراد را بيشتر در دسترس و در معرض تهاجم بزهکاران قرار مي دهد. هرچه افراد شيوه زندگي بازتري داشته باشند خطر و احتمال بزه ديدگي شان نيز بيشتر مي شود. بر اين اساس اين نظريه توزيع نامنظم بزه ديدگي در زمان و مکان را بر حسب تفاوت شيوه زندگي بزه ديدگان و ديگران تبيين مي کند.
نظريه شيوه زندگي بواسطه عواملي تحت تأثير قرار مي گيرد. يکي از اين فاکتورها نقشي است که افراد در جامعه ايفا مي کنند و اين نقش، بعضاً کمابيش آنها را بسوي بزه ديدگي مي کشاند. براي مثال جوانان بيشتر در معرض خطر بزه ديدگي قرار دارند. زيرا نقش هاي اجتماعي آنها سبب مي شود بيشتر در محيط هاي مجرمانه و خطرناک و يا در زمان هاي خطرناک رفت و آمد کنند.
به طور کلی فضای مجازی یکی از محیط های پر خطر می باشد چرا که از منظر برخی این محیز به هیچ عنوان از طرف غیر قابل رصد نسیت همین امر این محیط رابرای زنان به خصوص زنانی که درای اوقات فرغت زیادی هستند را پر خطر کرده است. بنابراين با توجه به تصميماتي که افراد براي برگزيدن انواع شيوه هاي زندگي اتخاذ مي کنند احتمال بزه ديدگي نسبتاً قابل پيش بيني است و مي توان گفت علل بزه ديدگي برخي افراد انتخاب نوع سبک زندگي آنان است که خطر بزه ديدگي را کم يا زياد مي کند.
اسلاید 18 :
توهین به اشخاص عادی از جمله جرایم علیه شخصیت معنوی افراد است. توهین به اشخاص از دیدگاه فردی و اجتماعی یک ضد ارزش می باشد فردی که توهین می کند اولین حقوق انسانی و فردی یعنی شخصیت معنوی فرد و کرامت انسانی را نقض می نماید.
از منظر اجتماعی و جامعه شناسی و فرهنگی و اخلاقی یک آنومی است و شخص توهین کننده یک هنجار اجتماعی و فرهنگی را مورد خدشه قرار می دهد. به طور خاص زنان با توجه به آسیب های که در مقابل خطرات متعدد اجتماعی روبرو هستند لازم است نوع و سبک زندگی خود را با این شریط تطبیق دهند .
محیط پر خطری چون فضای مجازی علاوه بر آگاهی و تربیت صحیح در طول زمان نیازمند دانش های و مهارت های است که خود منجر به سبک خاصی از زندگی می شود.
برای مقابله با جرم توهین در فضای مجازی علاوه بر تربیت و فرهنگ و آموزش برای کودکان دختر و زنان در خصوص دو مقوله توهین و فضای مجازی، نیازمند خود کنترلی و خویشتنداری آنان در زمان وقوع جرم توهین است.البته اندیشه فضای حمایتی چه از منظر قانونی و رویکردهای پیشگیری انتظامی از طریق پلیس فتا بسیار تاثیر گذار است.
