بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عنوان درس: آشنایی با روش شناسی علوم انسانی و تحول قرآن بنیان آن
اسلاید 2 :
جلسه اول: چیستی علم و معرفت در لغت، آیات، روایات، و در اصطلاح فلاسفه؛ و روشهای عام کسب علم و معرفت (عقلی، نقلی، تجربی، شهودی)
اسلاید 3 :
چیستی علم و معرفت در لغت: واژه علم در لغت به معنای دانش، آگاهی، اطلاع و مترادف با واژه معرفت است.
شناختن و دانستن دو عنصر اصلی در معنای علم است.
واژه علم نقیض واژه جهل است.
اسلاید 4 :
معنای اصطلاحی علم: علم از جمله واژگانی است که تعریف آن محل اختلاف است.
اختلاف در معنای اصطلاحی واژه علم گاهی در میان رشته های مختلف علمی است و گاهی در یک رشته علمی در میان دانشمندان آن رشته است.
در مجموع سه تعریف اصطلاحی برای واژه علم متصور است.
تعریف علم به معنای عام:
اسلاید 5 :
1- عبارت است از نقش و صورتی که بر ذهن ترسیم می شود.
مثال: نقش بستن تصاویر در آیینه ها
2- تطور و دگرگونی نفس از حالتی به حالت دیگر، به خاطر ورود صورت های علمی برآن
3- حصول صورت ماهیات برای نفس.
اسلاید 6 :
علم در اصطلاح فلاسفه:
برخی فلاسفه آن را به معنای«حصول صوره الشی فی العقل» دانسته اند(شیرازی، 1374ش، ص28؛ غزالی، 1959م، ص4)؛ صورت حاصل از شیء در نزد عقل.
ابوهاشم جبایی آن را به معنای«انه اعتقاد شیء علی ما هو علیه»(بغدادی، 2003م، ص5).
ابوالحسن اشعری آن را به معنای«هوالذی یوجب کون من قام به عالما»(ایجی، 1325ق، ج1، ص62).
اسلاید 7 :
ابوعلی سینا: «درک الشیء هو ان تکون حقیقته متمثله عند المدرک یشاهدها ما به یدرک»(ابن سینا، 1403ق، ج2، ص308)
ملا صدرا آن را غیر قابل تعریف دانسته(1383ش، ج3، ص293)
برخی پژوهشگران معاصر: مجموعه ای از معلومات متعلق به یک حوزه که روش ها روش ها و مسائل ویژه ای دارد، فراگیر بوده و همه علوم را در برمی گیرد(رحیمی، شیوه های تولید دانش، 1390: 35)
اسلاید 8 :
تعریف علم به معنای خاص:
تعریف اول: مجموعه ای از قضایایی تنظیم شده حول محوری واحد، اعم از جزئی و کلی.
تعریف دوم: دسته ای از مسائل کلی مرتبط با هم، و مربوط به یک موضوع و مخصوص به یک غرض، که جمع و تألیف شده باشد.
اسلاید 9 :
تعریف سوم: علم، مجموعه ای از گزاره های کلی حقیقی است که حول محور واحدگردآوری و تنظیم شده باشد، مانند فلسفه، منطق، فیزیک وشیمی.
اسلاید 10 :
تعریف علم به معنای اخص:
1- علم، منظومه ای معرفتی در باره جهان واقع است که با روش تجربی به دست آمده باشد.
2- علم، معرفت درباره ساختار فیزیکی جهان و رفتار جهان طبیعت است.
3- علم، دانشی است که با جهان مادی سر وکار دارد.
اسلاید 11 :
4- دمپی یر: دانش مرتب و منظم در باره پدیده های طبیعی، وبررسی منطقی روابط میان مفاهیم آن(دمپی یر، 1371ش، ص2)
اسلاید 12 :
معنا و مفهوم «علم» در قرآن کریم.
کاربرد واژه علم و مشتقات آن در قرآن کریم: 775 مورد.
کاربرد واژگان مترادف با واژه «علم» مانند: «عقل»، «فقه»، «عرف»، «شعر»، «فکر»، «درک» و «فهم»
تجلیل و بزرگداشت دانشمندان در قرآن.