بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
آزمایشگاه و دیابت
اسلاید 3 :
حوزه مطالب
آزمایشات مختلف در تشخیص و پیگیری بیماران مبتلا به دیابت
تأکید بر نکات آزمایشگاهی
آمادگی بیمار
نکات مهم در تفسیرآزمایشات
اسلاید 4 :
تست های آزمایشگاهی متعددی در تشخیص و پیگیری بیماران مبتلا به دیابت مطرح می باشند:
شایعترین آزمایشات
تست های بیوشیمیایی :
FBS
BS
OGTT
HBA1c
Urinary albumin excretion
Urinary glucosuria & proteinuria
Lipid profile
Keton bodies
اسلاید 5 :
تست های آزمایشگاهی متعددی در تشخیص و پیگیری بیماران مبتلا به دیابت مطرح می باشند.
سایر تست هایی که در خصوص دیابت، عمدتاً کابرد تحقیقاتی دارند:
تست های ایمیونولوژیک:
AIA, GAD65, ICA
تست های ژنتیک:
HLA typing (DQ,DR), Insulin gene
سایر تست ها :
Insulin, C-Peptide, Pro-insulin, Leptin
اسلاید 6 :
Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care 2016;39(Suppl. 1):S13–S22 | DOI: 10.2337/dc16-S005
اسلاید 7 :
تعریف : وجود تفاوت در غلظت گلوکز یک فرد در شرایط یکسان در روزهای مختلف (7-5%)
به همین دلیل:
لازم است که گلوکز پلاسما در محدوده Cut off های تصمیم گیری تکرار شود.
و
افراد دارای FPG در حدود حداكثر محدوده نرمال در فواصل کمتر از 3 سال پیگیری شوند.
Intra-individual biologic variability
اسلاید 8 :
Intra- & inter-assay coefficient of variation for glucose ضریب تغیرات درون و برون آزمونی برای گلوکز
Target: 2/2%
Acceptable ≤ 3/3 %
اسلاید 9 :
کاربرد: در غربالگری، تشخیص و پیگیری دیابت
گلوکز را می توان در خون تام، سرم و پلاسما اندازه گرفت.
نمونه استاندارد = پلاسمای خون وریدی
نمونه معمول مورد آزمایش در آزمایشگاه های کشور : سرم نمونه خون وریدی
اندازه گيري گلوکز در خون
اسلاید 10 :
نکاتی در مورد اندازه گیری گلوکز
متابولیسم گلوکز به میزان7-5 mg/dl/h در دمای اتاق
ایده آل: جداسازی سرم یا پلاسما در اسرع وقت ( 30 دقیقه) پس از نمونه گیری
متابولیسم بیشتر در موارد آلودگی باکتریال و لکوسیتوز
در شرایط بدون لکوسیتوز و آلودگی باکتریال ، نتایج تا 90 دقیقه فاصله بین نمونه گیری و جداسازی، از نظر بالینی قابل قبول است.
در دمای 4 درجه سانتیگراد : این میزان افت قند 2 mg/dl/h
اسلاید 11 :
نکاتی در مورد اندازه گیری گلوکز
در صورت عدم امکان جدا نمودن سریع سرم، باید به نمونه سدیم فلوراید (به عنوان مهار کننده گلیکولیز) اضافه نمود. (2/5-2 mg به ازای هر ml خون کامل نگهداری شده در یخچال، مؤثر برای 48 ساعت)
پایداری گلوکز، در سرم جدا شده استریل و غیر همولیز ، بدون نگهدارنده:
25 درجه سانتیگراد: تا 8 ساعت
4 درجه سانتیگراد : 48 تا 72 ساعت
برای نگهداری طولانی مدت ، دمای منهای 20 درجه توصیه می شود، هرچند در دراز مدت افت خواهد داشت.
اسلاید 12 :
اندازه گیری قند خون ناشتا
8 ساعت ناشتایی شبانه (عدم دریافت کالری/ آب مانعی ندارد.)
نکته :
diurnal variation : متوسط FPG در صبح > عصر
آزمایشOGTT
14-8 ساعت ناشتایی شبانه شامل غذا ، چایی، قهوه ، الکل و سیگار
بعد از یک رژیم غذایی gr150≤ کربوهیدرات در روز
بدون محدودیت فعالیت فیزیکی
نمونه گیری در وضعیت نشسته
سیگار کشیدن در طول آزمایش مجاز نيست
آمادگی بیمار
اسلاید 13 :
Oral glucose tolerance test (OGTT)
75 gr anhydrous glucose load for adults in 250-300 cc water in 5-10 min
1.75 gr glucose/ Kg up to 75 gr for children
اسلاید 15 :
غلظت گلوکز در خون تام 15-10% کمتر از پلاسما است.
این تفاوت بر حسب مقدار هماتوکریت فرق می کند.
غلظت گلوکز در خون مویرگی مشابه خون شریا نی است.
Somogyi et al.
compared the glucose content of blood samples simultaneously drawn from the femoral artery and the fingertip of non-diabetics one-hour after ingestion of 50 grams of glucose.
مقایسه مقدار گلوکز در نمونه های مختلف
Difference : less than 1 mg/dL
اسلاید 16 :
مقایسه غلظت گلوکز در خون مویرگی با خون وریدی، بسته به اینکه فاصله زمانی نمونه گیری با صرف غذا چقدر باشد ، می تواند تفاوت قابل توجه داشته باشد.
تفاوت غلظت گلوکز در خون مویرگی با خون وریدی بعد از 8 ساعت ناشتایی 2 mg/dl و بعد از صرف غذا حدود 30 mg/dl است.
مقایسه مقدار گلوکز در نمونه های مختلف
اسلاید 17 :
Somogyi et al. study
- Difference between fingerstick capillary and venous glucose
- Fasting state (fasting for 10-14 hours)
- 100 healthy individuals
- Fingerstick capillary blood samples was 89 mg/dL (78 - 97 mg/dL)
- Venous blood glucose value 5 mg/dL lower (84 mg/dL).
مقایسه مقدار گلوکز در نمونه های مختلف
1 mg/dL to 7 mg/dL in 93% of the patients studied
اسلاید 18 :
اکثراً آنزیماتیک با داشتن ویژگی برای اندازه گیری گلوکز
هگزوکیناز
گلوکز اکسیداز
روش مرجع اندازه گیری گلوکز: روش آنریماتیک هگزو کیناز
روشهای اندازه گیری گلوکز
اسلاید 20 :
Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care 2016;39(Suppl. 1):S13–S22 | DOI: 10.2337/dc16-S005