بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحيم
اسلاید 2 :
خدمات مرجع در کتابخانه ها
اسلاید 3 :
هدف از برگزاری کارگاه
آشنایی کتابداران با خدمات مرجع سنتی و دیجیتال
آشنایی با شیوه های مصاحبه مرجع
آشنایی با فناوری های جدید در خدمات مرجع ( مزایا و معایب)
اسلاید 4 :
مقدمه
همواره کتابداران بخش مرجع با مراجعان مختلفی سرو کار دارند که درجستجوی نیاز اطلاعاتی خودبوده و بعضا پاسخی دریافت نمی کنند. علت چیست؟ آیا مراجعه کننده خود به درستی از آنچه می خواهد اطلاعی دارد؟ آیا کتابداران با فنون مصاحبه مرجع آشنا هستند؟ آیا با منابع آشنایی کافی دارند؟ .
در این کارگاه ضمن معرفی خدمات مرجع در کتابخانه های سنتی ، به آن دسته از خدماتی که همچنان در کتابخانه ها وجود دارد و تنها محمل و شکل و نوع آن تغییر کرده است می پردازیم و آن را در 2 بخش ارائه می کنیم
اسلاید 5 :
خدمات مرجع سنتی خدمات مرجع دیجیتالی
اسلاید 6 :
بخش اول خدمات مرجع سنتی
اسلاید 7 :
تعیین فعالیت های خدمات مرجع
تعیین انواع کتاب های مرجع
تعیین پرسش های مرجع
فنون مصاحبه مرجع
ارزیابی منابع مرجع
مباحث مطرح در مرجع سنتی
اسلاید 8 :
چند تعریف از خدمات مرجع
کمک هایی که کتابدار مرجع برای دسترسی اطلاعات به جویندگان اطلاعات می کند.
رانگاناتان خدمات مرجع را كاركرد نهايي و غايي هر كتابخانه كوچك و بزرگ مي داند.
ابرامی خدمات مرجع را جریان برقراری ارتباط بین خواننده و نوشته مورد نیاز وی با صرف کمترین وقت می داند
اسلاید 9 :
نظریه روتشتاین درباره خدمات مرجع
خدمات مرجع تقریری
طرز استفاد از منابع و مراجع به استفاده کنندگان از کتابخانه آموزش داده می شود.
کتابدار مرجع همچون یک معلم
خدمات مرجع ارشادی
در حد هدایت مراجعان به مواد مورد نیاز، نه خود اطلاعات محدود می شود. هدایت به منابعی که تصور می رود اطلاعات مورد نظر در آن یافت شود
خدمات مرجع تحقیقی
انتقال اطلاعات از منابع به مراجع بر عهده کتابدار است لذا بر خلاف دو مورد قبلی مسولیت اعتبار و درستی و نادرستی آنچه منتقل میشود به عهده کتابدار است.
کتابدار مرجع همکار پژوهشگر
اسلاید 10 :
آموزش استفاده از کتابخانه به خوانندگان
کمک به خوانندگان در یافتن اطلاعات ( مورد نیاز ) آنها
کمک به خوانندگان در انتخاب آثار خوب مفید
ارتقاء جایگاه کتابخانه در جامعه از طریق خدمات مرجع
نظریه اس اس گرین در باره خدمات مرجع
اسلاید 11 :
آموزش استفاده از کتابخانه به خوانندگان
این مورد، بسته به بزرگی مجموعه و پیچیدگی نظمی که بر مجموعه حاکم است گستره وسیعی را پوشش می دهد.
ساده ترین سطح این آموزش ارائه اطلاعات اولیه به دانشجویان در آغاز ورود به دانشگاه با عنوان جلسات توجیهی کمتر از یک ساعت است
ییچیده ترین سطح این نوع آموزش، ارائه دانسته های لازم برای دستیابی به اطلاعات با کیفیت از منابع چاپی و الکترونیکی است.
اسلاید 12 :
کمک به خوانندگان در یافتن اطلاعات ( مورد نیاز ) آنها
یاری رسانی های کتابداران مرجع برای دسترسی اطلاعات به جویندگان اطلاعات، خدمات مرجع نام دارد.
بنابراین تعریف خدمت مرجع جریان برقراری ارتباط بین یک خواننده و نوشته یا اطلاع مورد نیاز وی با صرف کمترین وقت است
کمیت و کیفیت این خدمات به نگرش ارائه کننده آن خدمات و نوع کتابخانه ای که خدمات مرجع در آن ارائه می شود بستگی دارد.
اسلاید 13 :
کمک به خوانندگان در انتخاب آثار خوب مفید
این نوع خدمت در مورد منابع چاپی با عنوان کتابدار مرجع مشاور خواننده شکل گرفته است
برای بسیاری از گروه های مراجعان همواره این پرسش مطرح است که مطالعه کدام یک از منابع موجود در کتابخانه برای مورد خاص یا افرادی خاص سودمندتر است.
انتخاب کتاب خوب برای اقشار جامعه با اهمیت است و کتابدار مرجع با دانش اندوخته شده شخصی و با استفاده از منابع اطلاعاتی میتواند برای رساندن کتاب مناسب به خواننده مناسب اقدام کند
اسلاید 14 :
ارتقاء جایگاه کتابخانه در جامعه از طریق خدمات مرجع
تا حرکتی حرفه ای برای اجتماعی سودمند نباشد، عامل حرکت و شاغلین آن رشته از منزلت اجتماعی برخوردار نخواهند بود
امروزه و به ویژه آینده کتابخانه ها نه به مجموعه ای که در اختیار دارند، بلکه با انسانهایی که توان دریافت اطلاعات و انتقال اطلاعات مناسب از هر جا و هر مکان را دارا هستند به منزلت اجتماعی دست می یابند.
اسلاید 15 :
ادامه .
جایگاه کتابخانه با پاسخ های سودمندی که توسط کتابدار مرجع داده شده و تاثیر آن پاسخ ها بر فعالیت های فردی و اجتماعی که پاسخ ها را دریافت کرده است تعیین می شود.
هوشنگ ابرامی خدمات مرجع را با برچسب گسترش دانش یا توزیع اطلاعات، ستون سوم علوم کتابداری و دانش شناسی معرفی کرده است.
اسلاید 16 :
انواع منابع مرجع
واژه نامه ها
دايره المعارف ها، دانشنامه ها
سالنامه ها، سالنما
دستنامه ها، دستورنامه ها
منابع جغرافيايي
راهنماها
منابع سرگذشتنامه اي
فهرست برگه اي، فهرست هاي مشترك
منابع راهنما: كتابشناسي ها،نمايه ها، چكيده ها
اسلاید 17 :
پرسش های مرجع
پرسش هاي راهنما: یا پرسش هاي جهت خواه يا مكان طلب. مثال: سالن مطالعه کجاست؟
پرسش هاي ارجاع آماده: مثل درخواست معناي لغتي ، يا تاريخ تولد شخصي مشخص.
پرسش هاي تجسس ويژه: درخواست هاي كتابشناختي كه براي پاسخ به مراجعه كننده، كتابدار بايد به تجسس خاص بپردازد. مثال: اطلاعاتی در مورد شهریار
پرسش هاي پژوهش طلب: معمولا توسط محققان مطرح مي گردد كه از شيوه كوشش و خطا در آن پيروي مي شود. مثال: بررسی تاثیر وب پنهان درخدمات مرجع
اسلاید 18 :
خصوصیات کتابدار مرجع و مصاحبه مرجع
پذیرا باشید و دوستانه رفتار کنید؛حتی اگر مشغول ارائه خدمت به دیگری هستید.
تعیین اولویت
برخورد درست با مراجعین دشوار
پرسش در باره نیاز مراجعه و تکرار آن
رعایت مباحث اخلاقی و .
اسلاید 19 :
مهارتهای کتابدار مرجع دیجیتالی
مهارتهای ارتباطی بارز، بویژه مهارت در نوشتن؛
مهارت در جستجوی پیوسته و جستجو در پایگاه دادهها؛
مهارتهای مصاحبهای، برای جبران کمبود علائم دیداری و شنیداری؛
آشنایی با منابع مرجع؛
آشنایی با بستههای نرمافزاری برگزیده و مشخص.
و خلاصه اینکه : چندکاره بودن
اسلاید 20 :
اعتبار نویسنده ناشر
صحت و درستی محتوا
تنظیم و چگونگی دسترسی
ویژگی های فیزیکی
روزآمدی
ارزیابی منابع مرجع
