بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر یکی از گروههای کارشناسی تخصصی معاونت بهداشتی است که الگوی توزیع بیماریهای شایع از نظر اتیولوژی، توزیع مکانی، توزیع زمانی، توزیع انسانی و به خصوص بار بیماری و عوامل موثر در آن را بررسی می نماید. بدینوسیله جایگاه اپیدمیولوژیک یک بیماری را در چهارچوب قیاس منطقه ای و ناحیه ای از نظر اسپورادیک، آندمیک و طغیان و اپیدمیک تعیین می نماید.
دستیابی به کنترل، حذف و ریشه کنی برخی از بیماریهای واگیر در گرو به کارگیری اصول صحیح علمی و پیشگیری و درمان بیماریهاست که تجارب این موفقیت ارزشمند در مورد بیماریهای غبرواگیر که در حال حاضر از عوامل اصلی تهدید کننده سلامتی انسان می باشد نیز به کار گرفته شده است و در هر کشوری با توجه به وضعیت موجود بیماریها دستورالعمل مدون تحت نظارت WHO تنظیم می شود و در کشورها برای برخورد مناسب با موارد بیماریهای واگیر الگویی تحت عنوان دستورالعمل تدوین گردیده و در اختیار عوامل اجرایی بهداشتی درمانی قرار می گیرد.
برای تحقق این هدف گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها در سطوح دانشگاهی در امر اطلاع رسانی مناسب برای گروههای مختلف بهداشتی درمانی این فرصت را فراهم نموده است تا علاوه بر تشخیص و درمان مناسب بیماری با بررسی اطرافیان و به کارگیری اصول پیشگیری و مهمتر از آن گزارش به موقع و صحیح بیماری در قالب نظام مراقب بیماریها در کنترل و جلوگیری از اشاعه بیماریها نقش بسزایی داشته باشد.
اسلاید 3 :
این واحد شامل بخشهای :
ایمن سازی و زنجیره سرما
بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن
بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان
بیماریهای منتقله از آب و غذا
ایدز و بیماریهای آمیزشی
بیماریهای تنفسی و آنفلوانزا
سل و جذام
مالاریا
هپاتیت
اسلاید 4 :
اهم وظایف این گروه عبارتند از:مطالعه و شناخت وضعیت اپیدمیولوژیک بیماریهای واگیر
برنامه ریزی سازماندهی و هدایت اجرایی برنامه کنترل بیماریهای واگیر
مراقبت و پایش اجرایی برنامه کنترل بیماریهای واگیر
تسهیل زمینه های اجرایی برنامه کشوری تدوین شدهدر زمینه کنترل بیماریهای واگیر
برنامه ریزی و همکاری در انجام ادغام برنامه های آموزش همگانی و آموزش کارکنان بهداشت و درمان
برنامه ریزی و انجام ادغام برنامه کنترل بیماریهای واگیر در شبکه
انجام مطالعات پژوهشی و تحقیقاتی و مشارکت در آنها
اسلاید 5 :
بیماری واگیر چیست؟
بیماریهای عفونی یا واگیر، اختلالات ناشی از موجوداتی مانند باکتریها، ویروسها، قارچها یا انگلها هستند. موجودات زیادی در بدن ما و روی آن زندگی میکنند. آنها به طور معمول بی ضرر یا حتی مفید هستند. اما در برخی شرایط، ممکن است برخی از آنها، باعث بیماری شوند.
برخی از بیماریهای عفونی، میتوانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. برخی از آنها توسط حشرات یا حیوانات دیگر منتقل میشوند. و ممکن است با مصرف غذا یا آب آلوده یا قرار گرفتن در معرض ارگانیسمهای موجود در محیط اطراف، به دیگران، سرایت کنند.
اسلاید 6 :
فهرست عمومی بیماریهای واگیردار
همه بیماری های تنفسی
سرماخوردگی معمولی
وبا /ایدز/سل/خروسک/دیفتری/مننژیت/تب زرد/سیاه سرفه/هپاتیت B
اسلاید 7 :
بیماری های پوستی:انواع عفونتهای قارچی/ابله مرغان/اگزما/تبخال تناسلی/جذام/پدیکولوزیس/گال/سرخجه/ابله/زگیل
اسلاید 9 :
علائم و نشانههای هر گروه از بیماریها، بسته به ارگانیسم ایجاد کننده عفونت، متفاوت است، اما اغلب، شامل تب و خستگی میشوند. عفونتهای خفیف، ممکن است به استراحت و درمانهای خانگی پاسخ دهند، در حالی که برای درمان عفونتهای تهدید کننده زندگی، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان، وجود داشته باشد.
با واکسن، میتوان از بسیاری از بیماریهای عفونی، مانند سرخک و آبله مرغان جلوگیری کرد. شستشوی مکرر و کامل دست نیز، در محافظت در برابر بیشتر بیماریهای عفونی کمک میکند.
علائم بیماری واگیر چیست؟
هر بیماری عفونی، نشانههای خاص خود را دارد. با این وجود، علائم عمومی مشترک در تعدادی از بیماریهای عفونی عبارتند از:تب/اسهال/خستگی/دردهای عضلانی/سرفه کردن
اسلاید 10 :
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت وجود هریک از شرایط زیر، باید فورا به پزشک، مراجعه کرد.
آسیب بدنی توسط حیوانات یا حشرات (شامل گزش، انواع خراشیدگیها، بریدگیها و پارگیها)
وجود مشکلات تنفسی
تداوم سرفه، بیش از یک هفته سردرد شدید همراه با تب
بثورات یا تورم پوستی
تب غیر قابل توضیح یا طولانی مدت مشکلات بینایی ناگهانی
اسلاید 11 :
علت بیماری واگیر چیست؟
بیماریهای عفونی ممکن است ناشی از موارد زیر باشند:
باکتریها: این ارگانیسمهای تکسلولی مسئول بیماریهایی مانند گلودرد باکتریایی، عفونتهای دستگاه ادراری و بیماری تنفسی سِل هستند. ویروسها: ویروسها که بسیار کوچکتر از باکتریها هستند، باعث ایجاد طیف گستردهای از انواع بیماریها میشوند که از یک آنفولانزای ویروسی ساده تا بیماری نقص ایمنی ایدز را در برمیگیرد.
قارچها. بسیاری از بیماریهای پوستی، مانند «کرم حلقوی» (Ringworm) و «پای ورزشکار» (Athlete’s Foot) توسط قارچها ایجاد میشوند. انواع دیگر قارچها میتوانند ریهها یا سیستم عصبی را آلوده کنند.
انگلها. مالاریا در اثر انگل ریزی ایجاد میشود که توسط گزش پشه، به انسان منتقل میشود. انگلهای دیگر، ممکن است از مدفوع حیوانات، به انسان منتقل شوند.
اسلاید 12 :
راه های انتقال بیماری واگیر چه هستند؟
این گروه از بیماریها، همانطور که از نام آنها پیداست، میتوانند از شخصی به شخص دیگر، سرایت کنند. راههای انتقال این عوامل بیماریزا، در دو گروه عمده، طبقهبندی میشود که در ادامه به آنها میپردازیم.
تماس مستقیم یک راه آسان، برای ابتلا به بیشتر بیماریهای عفونی، تماس با فرد یا حیوان مبتلا به عفونت است. بیماریهای عفونی از طریق انواع تماسهای مستقیم، به افراد سالم، منتقل میشوند، که عبارتند از: شخص به شخص
بیماریهای عفونی، معمولاً از طریق انتقال مستقیم باکتریها، ویروسها یا سایر میکروبها از فردی به شخص دیگر گسترش مییابند. این مورد، ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که فرد ناقل باکتری یا ویروس، شخصی را که آلوده نشده است، لمس کند یا در نزدیکی او سرفه یا عطسه کند.
این میکروبها، همچنین میتوانند از طریق تبادل مایعات بدن، در اثر تماس جنسی گسترش یابند. کسی که میکروب را منتقل میکند، ممکن است هیچ علائمی از بیماری نداشته باشد، اما به سادگی، یک ناقل باشد.
اسلاید 13 :
حیوان به شخص
گزش یا خراشیده شدن توسط یک حیوان آلوده – حتی حیوان خانگی – میتواند شخص را بیمار کند و در شرایط شدید، ممکن است کشنده باشد. دست زدن به زبالههای حیوانات نیز میتواند خطرناک باشد. به عنوان مثال، دست زدن به جعبه بستر یک گربه خانگی، ممکن است منجر به ایجاد عفونت توکسوپلاسموز در فرد شود
مادر به فرزند متولد نشده یک زن باردار، ممکن است میکروبهایی را که باعث بیماریهای عفونی میشوند، به جنین خود، منتقل کند. برخی از میکروبها میتوانند از جفت عبور کنند یا از طریق شیر مادر، به فرزند منتقل شوند. میکروبهای موجود در واژن، همچنین میتوانند در هنگام تولد، به نوزاد منتقل شوند.
اسلاید 14 :
تماس غیرمستقیم
ارگانیسمهای ایجاد کننده بیماری، میتوانند از طریق تماس غیرمستقیم نیز به افراد سالم، منتقل شوند. در ادامه، برخی از این راههای انتقال بیماری واگیر را مرور میکنیم.
وسایل مشترک
بسیاری از میکروبها میتوانند روی یک جسم بیجان، مانند میز، رومیزی، دستگیره درب یا دسته شیر آب، زنده بمانند. به عنوان مثال، اگر شخصی مبتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی، وارد محل کار خود شود، افرادی که پس از او، دستگیره درب را لمس میکنند، به راحتی، میکروبهایی را که او در آنجا گذاشته است، تحویل خواهند گرفت! در این صورت، اگر این افراد، قبل از شستن دستها، چشم، دهان یا بینی خود را لمس کنند، احتمالا به عامل بیماریزا آلوده خواهند شد.
نیش حشرات
برخی میکروبها، برای انتقال از میزبانی به میزبان دیگر، به حشرات حامل، مانند پشهها، کک، شپش یا کنه، متکی هستند. این حاملها مانند یک «وکتور» (Vector) عمل میکنند که عامل بیماریزا را از نقطهای به نقطه دیگر، جابهجا میکند. به عنوان مثال، پشهها میتوانند انگل مالاریا یا ویروس نیل غربی را کیلومترها با خود حمل کنند. کنههای گوزن نیز، میتوانند باکتری عامل «بیماری لایم» (Lyme disease) را حمل کنند.
اسلاید 16 :
آلودگی غذایی
میکروبهای ایجاد کننده بیماری میتوانند از طریق آب و غذای آلوده نیز، به افراد سالم، منتقل شوند. این مکانیسم انتقال، بستری را فراهم میکند که میکروبها از طریق تنها یک منبع، به بسیاری از افراد منتقل شوند. به عنوان مثال باکتری اشریشیا کلی (E. coli) که سویههای غیربیماریزای آن، در دستگاه گوارش، یافت میشوند، در داخل یا بر روی برخی از غذاها، مانند همبرگر نپخته یا آب میوه غیر پاستوریزه، یافت میشود.
یکی از پرخطرترین مکانها از نظر سرایت بیماریهای واگیر، بیمارستانها و مراکز درمانی هستند، که به دلیل حضور اقشار گسترده مردم، که بیشتر آنها را بیماران تشکیل میدهند، حفظ تمام تدابیر بهداشتی، به سختی، امکانپذیر است و گاهی، حضور در بیمارستان، خود، انواعی از بیماریهای عفونی را در پی دارد که با عنوان «عفونتهای بیمارستانی» شناخته میشوند.
اسلاید 18 :
فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری واگیر چیست؟
هرچند هرکسی ممکن است به یک بیماری واگیر مبتلا شود، اما با این حال، ضعف در سیستم ایمنی، شانس ابتلا به این قبیل بیماریها را افزایش میدهد. عوامل زیر، برخی از دلایل تضعیف سیستم ایمنی به شمار میروند:
مصرف استروئیدها یا داروهای دیگری که سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکنند. داروهایی که پس از پیوند عضو، برای سرکوب سیستم ایمنی، تجویز میشوند، در این گروه، جای میگیرند.
ابتلا به ویروس HIV و بیماریهای نقص سیستم ایمنی، مانند ایدز.
ابتلا به انواع خاصی از سرطان یا سایر اختلالاتی که بر سیستم ایمنی بدن، تأثیر میگذارند.
علاوه بر موارد بالا، وضعیتهای بالینی دیگری نیز، ممکن است فرد را مستعد ابتلا به عفونت کند، وجود تجهیزات پزشکی، در بدن (مثل انواع ایمپلنتها، پلاتین و غیره)، تغذیه نامناسب و کهولت سن، مواردی از این دست، به شمار میروند.
اسلاید 20 :
عوارض بیماری واگیر چیست؟
بیشتر بیماریهای واگیر، فقط عوارضی جزئی را در پی دارند. اما برخی از عفونتها، مانند ذات الریه، ایدز و مننژیت، میتوانند زندگی را تهدید کنند. چند نوع بیماری واگیر با افزایش خطر ابتلا به سرطان در طولانی مدت، مرتبط هستند. این بیماریها عبارتند از:
ویروس پاپیلومای انسانی که با سرطان دهانه رحم ارتباط دارد.
هلیکوباکتر پیلوری که با سرطان معده و زخم معده مرتبط است.
ویروسهای هپاتیت B و C که با سرطان کبد در ارتباط هستند.
علاوه بر این، برخی از بیماریهای عفونی ممکن است مدتی خاموش و در آینده، دوباره ظاهر شوند. این دوره ممکن است حتی گاهی، چند دهه طول بکشد. به عنوان مثال، کسی که در کودکی، به آبله مرغان مبتلا شده باشد ممکن است در بزرگسالی، به زونا دچار شود.
