بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سوانح پرتونگاری
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِِ صنعتی (ویرایش نخست ـ 1395)
استفاده با ذکر مرجع آزاد است.
اسلاید 2 :
آنچه میآموزید!
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
اسلاید 3 :
تعریف و دستهبندیِ سوانح.
سوانح در پرتونگاری.
عللِ سوانح.
پیشگیری.
مقابله.
شش نمونه از سوانح.
عناوین
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
اسلاید 4 :
سانحه
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
سانحه یعنی هر اتفاق غیرعمدی که ریسک پیامدهای ناخواستهی آن از دیدگاهِ حفاظتی قابل چشمپوشی نباشد.
لازم نیست یک اتفاق حتماً آسیبی برساند تا آن را سانحه بنامیم.
نمونههایی از سوانح
در جراحی: آسیب به اندامهای سالم؛ حتا اگر به آسیبِ همیشگی یا مرگ نینجامد.
در جوشکاری: جوشکاری بدونِ نقاب؛ چه باعث التهاب چشم شود، چه نشود.
اسلاید 5 :
دستهبندیِ سوانح
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
در پیشههای پرتوی، سوانح را به دو دسته تقسیم میکنیم:
سوانحِ غیرپرتوی. سوانحی که ممکن است در پیشههای غیرپرتوی هم رخ دهند؛ مانند
سقوط از ارتفاع
گرما یا سرمازدگی.
سوانحِ پرتوی. سوانحی که تنها میتوانند در پیشههای پرتوی رخ دهند و ممکن است به پرتوگیریهای غیرعادی بینجامند.
اسلاید 6 :
مقایسهی پیشههای پرتوی
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
رتبهبندیِ پیشههای پرتوی از نظر ریسکِ پرتوی
برخی از علل ریسکِ بالای پرتونگاری با دوربین رادیوگرافی
جابهجاییِ مکرر چشمه و دوربین.
عملیاتِ دستی.
اسلاید 7 :
سوانحِ پرتونگاری
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
سوانح پرتویِ گوناگونی ممکن است در پرتونگاریِ صنعتی رخ دهند؛ ازجمله
گیرکردنِ چشمه در لولهی هدایت،
جداشدن و بیرونافتادنِ چشمه از لولهی هدایت یا دوربین،
حضور افراد در ناحیهی ممنوعه،
سقوطِ دوربین و آسیبدیدنِ حفاظ،
گمشدن چشمه، و یا
دزدیدهشدنِ دوربین.
اسلاید 8 :
آمار سوانح
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
بین سالهای 1371 تا 1391، بیش از 150سانحهی پرتونگاری به دفتر حفاظت در برابر اشعه گزارش شده است.
حدود 250 پرتونگار دزهای بالا دریافت کردهاند و در 19 نفر از ایشان آثار قطعی (ازجمله قطع عضو) گزارش شده است.
12 نفر غیرپرتوکار نیز آسیب دیدهاند.
اسلاید 9 :
عللِ وقوعِ سوانح
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
در پرتونگاری، سوانح به دلایلِ مختلفی میتواند رخ دهد:
خطاهای انسانی،
خرابیِ تجهیزات، و
حوادث غیرمترقبه.
اسلاید 10 :
پرسش
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
چرا پرتوکاران اشتباه میکنند؟
اسلاید 11 :
خطاهای انسانی: نداشتنِ مهارتِ پرتونگاری
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
پرتونگار ممکن است بهدلیل نداشتنِ مهارت پرتونگاری سانحه بیافریند. برای نمونه
پرتونگار نمیداند که برای جابهجایی دوربین، باید چشمه را به درون آن بازگرداند.
پرتونگار نمیداند که باید دورهای کرنک را بشمارد.
پرتونگار با قفلهای دوربین آشنا نیست.
روش کنترل سلامت دوربین و تجهیزاتِ جانبیِ پرتونگاری را نمیداند.
اسلاید 12 :
خطاهای انسانی: نداشتن دانشِ حفاظتی
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
پرتونگار ممکن است بهدلیلِ ندانستنِ اصولِ حفاظتِ پرتوی سانحه بیافریند. برای نمونه
مفهوم مرزبندیِ نواحی و ضرورت آن را نداند.
دلیلِ استفاده از تجهیزات پایش فردی و پایشِ محیطی را نداند.
چهگونگیِ استفاده از سه عامل حفاظتیِ اصلی (فاصله، زمان، حفاظ) را نداند.
پرتونگار نمیداند که هنگامِ پرتونگاری هیچکس نباید در نزدیکیِ نقطهی پرتودهی باشد.
اسلاید 13 :
خطاهای انسانی: ناآشنایی با تجهیزات حفاظتی
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
پرتونگار ممکن است بهدلیلِ عدمِ استفاده یا بد ـ استفادهکردن از تجهیزات حفاظتی سانحه بیافریند. برای نمونه
استفاده از دستگاهِ اندازهگیریِ آهنگ دز را بلد نباشد.
استفاده از هشداردهنده را بلد نباشد.
استفاده از انبرهای چشمهگیر و کیسهی ساچمهسربی را بلد نباشد.
اسلاید 14 :
خطاهای انسانی: دیگر عوامل
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
پرتونگار ممکن است بهدلایل زیر سانحه بیافریند:
مشکلات روحی و جسمی
خستگی.
حواسپرتی.
عدمِ هشیاری.
مشکلات فرهنگی
جدینگرفتن توصیههای ایمنی.
بیدقتی.
وجود نقص در دستورالعملهای ایمنی.
اسلاید 15 :
روشهای پیشگیری از سوانح
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
عوامل زیر احتمال وقوع سانحه را کم میکند:
داشتنِ مهارت پرتونگاری،
بهکارگیریِ تجهیزاتِ استاندارد،
داشتنِ اطلاعات لازم دربارهی ایمنی در پرتونگاری،
رعایت دقیق اصول حفاظتی
تمرکز بر کار،
نگهداریِ درست از تجهیزات، و
نگهبانیِ درست از تجهیزات.
اسلاید 16 :
پرتونگاری کارِ دشوار و پرخطری است. پیش از هر عملیاتِ پرتونگاری، بر کارتان تمرکز کنید و هیچ چیز را سرسری نگیرید!
نکتهی حفاظتی
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
اسلاید 17 :
اصول کلی در مقابله با سانحه
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
حتا در صورت رعایت دقیق همهی موارد ایمنی هم ممکن است سانحه رخ دهد. در صورت وقوع سانحه، رعایت موارد زیر آسیبها را به کمترین مقدار ممکن میکاهد:
حفظ خونسردی،
پیشبینیِ انواعِ سوانح و داشتن برنامه (دستورالعمل و تجهیزات اضطراری)،
دسترسیِ آسان و سریع به تجهیزاتِ حفاظتی.
مهارت در جمعکردنِ سوانح (برای اینکار تمرین لازم است)،
اسلاید 18 :
وظایف پرتونگار
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
در پرتونگاری، سوانحِ مختلفی ممکن است؛ هرچند، برای مقابله با آنها اصولِ مشترکی هست.
فاصلهگرفتن از چشمه و فکر کردن،
مرزبندیِ مجددِ ناحیهی کنترلشده برپایهی شرایطِ سانحه، و
اطلاعدادن به مسئولین کارگاه و مسئولِ فیزیکبهداشتِ شرکت.
اسلاید 19 :
برای رفعِ سوانح، هیچگاه خودسرانه و برخلافِ دستورالعملها عمل نکنید!
نکتهی حفاظتی
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
اسلاید 20 :
ویرایش نخست 1395
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِ صنعتی
نمونههایی از
سوانحِ پرتونگاری
