بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فاكتورهاي فيزيكي در آبها
1- كليماي تابش (نور)
2- ذخيره گرمايي (حرارت)
3- حركت و تبادل مواد (حركات آبي)
اسلاید 2 :
كليماي تابش يا فضاي نفوذ نور در آبها (Radiation climate)
گرما
اكثر موجودات آبزي خونسرد (Poikilotherm) هستند.
ايجاد گرما سبب ايجاد لايه بندي حرارتي و گردش آب در درياچه ها مي گردد.
بخشي از انرژي نوراني بصورت تبادلات حرارتي تلف ميشود. مانند خنک شدنهای شبانه روزی تبخیری
اسلاید 3 :
نور
خواص نوري درياچه ها بر فيزيولوژي و رفتار موجودات آبزي موثر مي باشد.
زئوپلانكتونها و ماهیان از تغييرات نوری استفاده مي كنند.
زئوپلانكتونها در طول شبانه روز مهاجرتهاي عمودي شبانه روزي (Diel vertical migration) دارند. اين مهاجرتها كاملا وابسته به نور است.
زئوپلانکتونها نورگریز ولی فیتوپلانکتونها نوردوست هستند.
اسلاید 4 :
منابع نور در آب
نور خورشيد ( منبع اصلی)
نور ماه و ستارگان (منابع فرعی)
نور ماه و ستارگان 30000 /1 تا 50000/1 نور خورشيد بوده و در مهاجرتهاي عمودي زئوپلانكتونها و ماهيان پلاژيكي مانند كليكا تأثير داشته ولي از نظر منابع حرارتي در درياچه ها اهميتي ندارد.
بسياري از حشرات آبزي در آبهاي جاري در طول روز در زير سنگها بسر برده تا از دست صيادان خود در امان بوده ولي در شبها جهت تغذيه از جلبكهاي سطح سنگها بسمت نواحي بالاي سنگها حركت كرده و عمل تغذيه را انجام مي دهند.
اسلاید 5 :
اهمیت نور در سیستمهای پرورش آبزیان
طول دوره نوری (Photoperiod)
شدت نور (Light intensity)
در رسیدگی جنسی آبزیان (ماهی قزل آلا، میگو) موثر است.
برای رشد زئوپلانکتونها و فیتوپلانکتونها حیاتی است.
در پرورش و تکثیر سخت پوستان مانند میگو، خرچنگ آب شیرین (Astacus sp.) اهمیت حیاتی دارد.
اهمیت نور در آب برای تغذیه لارو و ماهیان مولد قزل آلا و خاویاری بسیار مهم است.
اسلاید 6 :
سرعت نور در خلال حرکت از ميان مواد شفاف با چگاليهاي (وزن مخصوص) بيشتر از يک کاهش مي يابد.
اسلاید 7 :
نمودار طيف امواج الكترومغناطيسي (بر اساس طول موج)
X-rays- 1nm
Visible wave - 1mm
RadarWave- 1m
Radio and TV Waves - 1km
مهم برای تولیدات اولیه
و جانوران – نفوذ نور در هوا و آب
اسلاید 8 :
واحدهاي نور
m) Angstrom10-10)
m) Nanometer9-10) يا ميلي ميکرون
m) Micrometer6- 10) يا ميکرون
اسلاید 9 :
وضعیت نور خورشید در اتمسفر کره زمین
نوري كه از خورشيد مي آيد مخلوطي از طول موجهاي مختلف بوده كه در حين عبور از اتمسفر زمين دچار تغييرات شديد در شدت، جهت و يا طيف نور مي شوند.
نور خورشيد داراي طيفي از امواج ماوراي بنفش (با طول موج كوتاه) تا امواج مادون قرمز (با طول موج بلند) است
در زمان نفوذ نور از اتمسفر زمين بصورت انتخابي (Selective) جذب يا پخش مي شود.
نور خورشيد بوسيله پوششهاي ابري (Cloud)، و يا ذرات معلق گرد و غبار گرفته شده و از شدت آن كاسته مي شود.
ازن اشعه ماوراي بنفش را جذب می کند.
بخار آب و گاز کربنيک (Co2) نور مادون قرمز را جذب ميکنند.
اسلاید 10 :
Global Radiation
تابشهايي با طول موج 3000-300 نانومتر
اشعه ماوراي بنفش با طول موج 380–300 نانومتر
دامنه نور مرئي با طول موج 750-380 نانومتر
امواج مادون قرمز با طول موج 3000–750 نانومتر
تابشهاي مستقيم (Direct radation) : حدود 80 درصد
تابشهاي غيرمستقيم (Indirect radation): حدود 20 درصد
نسبت تابشهاي مستقيم به غيرمستقيم در هر منطقه
توپوگرافي منطقه
مقدار نور عبور كرده از اتمسفر
ميزان پخش شدگي نور
اسلاید 11 :
شيبهاي پوشيده از برف نواحي كوهستاني سبب نفوذ بيشتر نور خورشيد گردند.
سايه درختان و كوههاي بلند اطراف درياچه ميتواند در ساعات اوليه و اواخر روز مانع از رسيدن نور مستقيم خورشيد به سطح آب شود.
زاويه تابش خورشيد نيز اثر زيادي بر توليد موجودات زنده در درياچه خواهد داشت.
در مناطق استوايي كه خورشيد بطور عمودي مي تابد، انرژي ورودي بمراتب قويتر از مناطق قطبي و معتدله است.
اسلاید 12 :
انتشار و توزيع اشعه هاي تابشي در سطح آبها
اسلاید 13 :
ميزان درصد انعكاس نور و زاويه برخورد نور خورشيد
ميزان تابشهاي مستقيم و غيرمستقيم بر اساس وضعيت خورشيد
اسلاید 14 :
انعکاس (بازتابش) نور
بر اثر انعکاس بخشی از انرژی نور تلف می شود.
ميزان انعكاس نور تابع وضعيت خورشيد است.
تلفات تابشي نور بر اثر انعكاس در تابستانها حدود 3 درصد و در زمستانها حدود 14 درصد است.
در تابستانها خورشيد عمودي تر بوده و انعكاس نور آن كمتر است.
تابشهاي غيرمستقيمي هم که از آسمان به آب ميرسند از سطح آب منعکس ميشوند، اما اين بازتابشها (انعکاس) نورهاي غيرمستقيم به موقعيت خورشيد بستگي ندارد.
اسلاید 15 :
میزان انعکاس نور (فرمول Fresnel)
اسلاید 16 :
هر چه زاويه تابش خورشيد نسبت بحالت عمودي بيشتر منحرف شود، ميزان انعکاس افزايش مي يابد.
وقتي آسمان ابري باشد، ميزان بازتابش نورهاي غيرمستقيم بسيار کاهش مييابد .
مواج بودن آب درياچه بر انعکاس نور تاثیر دارد.
در امواج کم، 20 درصد افزايش
انعکاس در امواج زياد، 10 درصد افزايش
در امواج بسيار بزرگ، خیلی کم
برف روی سطح دریاچه، نور زیادی را منعکس می کند.
یخ روی سطح دریاچه، نور را عبور می دهد و میزان انعکاس آن خیلی کم است.
رسوبات دریاچه های کم عمق حاوی کربنات کلسیم، نور زیادی را منعکس میکنند.
اسلاید 17 :
ناپديدشدگي نور
ميزان ناپديدشدگي نور را Light attenuation گفته و با ضريب ناپديدشدگي نور (Extinction coefficient) نشان ميدهند.
ميزان ناپديدشدگي نور مجموعه اي از جذب (Absorption) و پخش (Scattering) نور است.
IZ= I0 e-kz
IZ شدت تابش در عمقZ - I0 شدت تابش در سطح آب –
e لگاريتم نپرين - K ميزان ضريب ناپديدشدگي - Z عمق لايه آبي
این فرمول در شرایط آب خالص – شرایط آزمایشگاهی درست است ولی در حالت طبیعی بدلیل وجود املاح در آب درست نیست.
اسلاید 18 :
ضريب ناپديدشدگي) K (در شرايط طبيعي
K= Kw+ Kd + Kp
(Kw) ناپديدشدگي بواسطه عملكرد مولكولهاي آب
(Kd) ناپديدشدگي بواسطه مواد محلول موجود در آب
(Kp) ناپديدشدگي بواسطه ذرات و مواد معلق موجود در آب
بصورت فرضی در آب خالص مواد محلول و ذرات معلق وجود نداشته و ضریب ناپدیدشدگی فقط به عملکرد مولکولهای آب برمیگردد. در آب خالص بصورت K=Kw
هر چقدر مقدار ضريب ناپديدشدگي (K) بيشتر باشد، آب كدرتر و نور بميزان كمتري در آن نفوذ كرده و احتمالا حاصلخيزي آب بالاتر است.
اسلاید 19 :
رابطه ضریب ناپدیدشدگی با عمق آب
اسلاید 20 :
رابطه درصد پخش نور- عمق-طول موج نور- کدورت آب
