بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل سوم
قاره آفريقا
هدف كلي:
1. آشنايي با قاره آفريقا از لحاظ وسعت و موقعيت و اين كه از لحاظ وسعت مقام چندمرا دارد. ناهمواريها و ارتفاعات در اين قاره چگونه است.
2. با توجه به مناطق آبوهوايي مختلف اقليم حاكم در اين قاره چگونه است.
3. وضع فرهنگي و اجتماعي بوميان در اين قاره چگونه است.
اسلاید 2 :
جغرافياي طبيعي:
موقعيت و حدود:
يكي از سه قاره بّر قديم است كه مساحت آن كمتر از آسيا و تقريباً برابر اروپا است وسعت آن بعداز آسيا مقام دوم را دارد. طول آن از شمال به جنوب 5000مايل و كمترين عرض آن به200مايل بالغ ميگردد. در شمال از دماغه بن در تونس و در جنوب تقريباً در همين درجه عرض جنوبي قرارگرفته بطوري كه خط استوا آنرا به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم ميكند.
اسلاید 3 :
ناهمواريها:
قاره آفريقا را از لحاظ تقسيمات طبيعي به دو بخش متمايز تقسيم ميكنند، فلات، صحرا.
فلات:
فلات آفريقا قسمت اعظم بخشهاي مركزي و جنوبي را شامل ميشود و ارتفاع متوسط آننزديك به 1000متر است .
صحرا:
صحراي آفريقا كه مركز تقريبي آن از 5 درجه عرض شمالي شروع ميشود برخلاف فلات كمتردستخوش تغييرات زمينشناختي و تهاجم آبها شده است. صحرا در جنوب به شكل نيمدايره وارد فلات شده ولي در شمال گسترش زيادي پيدا كرده است.
اسلاید 4 :
دره شكستگي بزرگ:
اين دره عظيم در شرق آفريقا از شمال به جنوب امتداد مييابد و حد شمالي آن از آسيايغربيآغاز ميگردد. بحرالميت و خليج عقبه در شمال بحراحمر و بحراحمر در خارج از قاره بوده. درهشكستگي بزرگ در خاك آفريقا از حبشه شروعشده و به درياچه نياسا در جنوب خاتمه مييابداين دره در شمال درياچهها به دو قسمت شرقي و غربي تقسيم ميشود.
اسلاید 5 :
ارتفاعات آفريقاي شرقي:
بلندترين كوههاي آفريقايشرقي باستثناي چاد اغلب كوهها در حاشيه اين دره شكستگي قراردارند و به دو نوع تقسيم ميشوند:
تودههاي قديمي گرانيت و گنيس كه پساز دوران شديد فرسايش مجدداً جواني رااز سر گرفتهاند
ناهمواريهاي آتشفشاني: ناهمواريهاي ولكانيك اغلب به صورت قلههاي منفرد درروي فلاتهاي مرتفع قرار گرفته و به علت عدم پيوستگي مانع از ارتباط و جريانات اقليمينميباشند.
اسلاید 6 :
اقليم:
در مطالعه اقليم هر ناحيه بايستي عوامل مختلف موجود در آن اقليم را مورد توجه قرار داد تاوضع حقيقي آن ناحيه روشن گردد. عوامل جغرافيايي كه در اقليم آفريقا مؤثرند عبارتند از:
موقعيت جغرافيائي و فاصله نقاط از خط استوا
موقعيت طبيعي از نظر دوري و نزديكي به دريا
چگونگي جريانهاي هوائي و مراكز فشار
جريانهاي بحري
اسلاید 7 :
فشار هوا:
1. فشار هوا از 648 ميليبار (كمفشار) و 667 ميليبار (پرفشار) شروع ميشود.
پستي و بلندي:
در شمال و جنوب آفريقا كه سواحل كوهستاني است جريانات هوائي بخصوص رطوبت رامتوقف ميكند.
دما:
آفريقا از نظر حرارت گرمترين قارههاست بطوريكه حرارت متوسط سالانه هيچ قسمتي از آنباستثناي ارتفاعات زياد در هيچ فصلي از 10 درجه سانتيگراد كمتر نميشود.
اسلاید 8 :
رطوبت متوسط ساليانه:
آفريقا از لحاظ ميزان بارندگي خشكترين قارههاي زمين است. ارتفاع باران در صحاري در سال از1 تا 2 سانتيمتر تجاوز نميكند.
منطقه خشك ـ درشمال و جنوب خط استوا در طرفين مدار رأسالجدي ورأسالسرطان باران كمتر از 100ميليمتر است.
منطقه مرطوب ـ در طرفين خط استوا ميزان بارندگي ساليانه به 1000 تا 2000ميليمتر ميرسد حداكثر بارندگي در سواحل كامبرين و كنار خليج گينه است.
اسلاید 9 :
آب و هواي استوايي:
از مشخصات آبوهواي استوايي حرارت و رطوبت زياد در تمام سال است آبوهواي استواييرا به سه بخش مشخص تقسيم ميكنند.
آب و هواي آفريقاي مركزي:
اين نوع اقليم در حوضه رودخانه كنگو است در تمام سال داراي حرارت زياد و در هيچ يك ازماههاي سال درجه گرما از 27 درجه سانتيگراد پايينتر نميآيد
آب و هواي گينهاي:
در اين اقليم نيز حرارت در تمام سال بالا است حتي از منطقه كنگو نيز گرمتر است تفاوتي كه بامنطقه قبلي دارد بارندگي تابستاني آن ميباشد علت بارندگي تابستاني گسترش فشار كم در روي صحرا است.
اسلاید 10 :
آب و هواي آفريقايشرقي:
در آفريقايشرقي آبوهواي استوايي به علت ارتفاع زياد فلات قابل مقايسه با دو بخش ديگرنيست. ارتفاع زمين ميزان حرارت را تقليل ميدهد بطوري كه نايروبي پايتخت كنيا كه در رويخط استوا قرار گرفته قابل سكونت نژاد سفيد ميباشد.
آب و هواي سوداني:
از مشخصات اقليم سوداني گرماي شديد در تمام سال و اختلاف شديد بين گرماي شبوروزاست. ميزان بارندگي بستگي به دوري و نزديكي با خطاستوا دارد.
آب و هواي صحرايي:
اسلاید 11 :
اقليم صحرايي به دو بخش فرعي ساحلي و داخلي تقسيم ميگردد
آب و هواي وراي حارهاي يا بحر رومي:
الف ـ شمالي: سواحل جنوب و شمال آفريقا داراي اقليم خاصي است.
ب ـ شرق و جنوبشرقي: سواحل آفريقايشرقي و جنوبشرقي چون در مجاورت جريانهايآب گرم قرار گرفتهاند.
آب و هواي ساحلي (صحراي ساحلي):
در صحراي ساحلي به علت جريانهاي دريايي هم ميزان رطوبت بيشتر و هم حرارت كمتر است به همين جهت براي زندگي مناسب ميباشد.
اسلاید 12 :
شبكه آبها
رودخانه نيجر و نيل مانند ارانژ به علت كمي بارندگي در قسمت سفلي و وسطي كمآبميباشند. حوضه كنگو در داخل آفريقا وسيع و به شكل دايره ميباشد ولي در قسمت سفليجايي كه از فلات خارج ميگردد از وسعت آن كاسته ميشود.
اسلاید 13 :
خاكها:
از جمله حاصلخيزترين خاكهايقاره آفريقا خاكهاي آبرفتي هستند كه در روي جلگهها وجود دارند. مثلاً خاكهاي مراتع در امتدادرود نيل از نظر حاصلخيزي مشهورند و هزاران سال پشتيبان كشاورزي بودهاند. ساير خاكهايحاصلخيز مخصوصاً در قسمتهايي از مرتفعات آفريقاي شرقي قرار دارند كه در آنها برخي از انواعمواد آتشفشاني در نتيجه تأثيرات جوي به خاك مرغوب تبديل گشتهاند.
اسلاید 14 :
جغرافياي انساني
سابقه تاريخي:
يكي از كتب مشهور در باره آفريقاي جديد «آفريقاي نوخاسته» نام دارد. كلمه نوخاسته نامياست وصفي براي ناحيهاي كه حسبالمعمول قاره سياه ناميده ميشود. ناحيهاي كه داخل آن تاسال 1900 بطور غالب مسكن قبايل بدوي بوده ولي امروز شاهد تغييراتي انقلابي است.
اسلاید 15 :
جمعيت:
مساحت اين قاره با جزيره ماداگاسكار قريب 30ميليون كيلومتر است. جمعيت آن طبق برآوردسال 1968، 336 ميليون نفر و از اين رو تراكم نفوس آن 110 نفر در كيلومتر مربع ميباشد.جمعيت آفريقا نيز مانند نفوس هر منطقه فوقالعاده بزرگ ديگر بهطور بسيار نابرابر تقسيم شدهاست.
اسلاید 16 :
نژاد:
اكثر افرادي كه مردمشناسان آنان را نژاد سياه مينامند در آفريقا زندگي ميكنند و سياهاني هم كه در آمريكا زيست ميكنند اغلب از اعقاب بردگاني هستند كه در ظرف 400سال گذشته از آفريقابه خارج برده و فروختهاند.
پيگمهها: بلندي قامت آنها بطور عادي كمتر از 5 پاست. دست و بازوهاي آنها در رابطه باپاهايشان بزرگتر است.
بوشمنها: كه زيستگاه آنها فعلاً محدود به بيابان كالاهاري و حواشي آن است
اسلاید 17 :
زبان:
زبان سامي و كاميت: الف ـ افريقايشمالي (در مصر ـ مراكش)
ب ـ اتيوپي.
زبانهاي بربر و كوشيك: الف - مصرعليا ب ـ حبشه
ج ـ سومالي د ـ كنيا
لهجه هاي سياهان آفريقايي: الف - سوداني ب ـ سواحلي (ساحل رود نيل) ج ـ نيمهبانتو (گينه)هـ ـ خوازان.
اسلاید 18 :
مذهب:
از لحاظ مذهبي قاره آفريقا شايد مناسبترين مكان براي توسعه مذاهب و اديان مختلفه استزيرا در طول تاريخ، نواحي متمدن و آباد اين قاره هميشه محل برخورد عقايد مذهبي و دينيبوده است ولي در حال حاضر، گذشته از اديان و مذاهب ابتدايي تنها دو دين بزرگ اسلام ومسيحي در آفريقا رواج دارد
اسلاید 19 :
كه مذهب تسنن ميان مسلمانان در شمال آفريقا شامل كشورهايمصر ـ ليبي ـ تونس ـ الجزاير ـ مراكش ـ سودان ـ حبشه ـ مالي ـ چاد ـ نيجريه و ساير كشورهايكنار خليج گينه ميشود.
اديان مسيحي را در كشورهاي آفريقاي جنوبي و حبشه و بعضي ازكشورهاي ساحل خليج گينه ميتوان مشاهده كرد. از يهوديها نيز ميتوان به تعداد كم در بعضي ازكشورها پيدا كرد.
اسلاید 20 :
انواع معيشت:
اقوام آسيايي پس از رواج كشت نيشكر در سواحل شرقي به علت نبودن كارگران خبره درمحل هندوستان و مالزي با كنترات پنجساله به كشور ناتال وارد شدند و پس از پايان دورانكنترات از بازگشت به ميهن خود امتناع كرده و در محل استقرار يافتند. بوميان كه 70% جمعيترا تشكيل ميدهند اغلب از نواحي خشك و ناسالم شمال و شمالشرقي به جنوب سرازيرشدهاند
