بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
اسلاید 2 :
اصول کلی تغذیه
اسلاید 3 :
بررسی الگوی تغذیه ایی و فعالیت فیزیکی فرد
اسلاید 4 :
غربالگري تغذيه اي
اسلاید 5 :
نحوه ارزیابی وضعیت تغذیه ایی
بیشترین امتیاز :
یعنی الگوی تغذیه مناسب
امتیاز متوسط :
یعنی مشکل در الگوی تغذیه ایی است
کمترین امتیاز :
یعنی وضعیت تغذیه نامناسب
گزینه اول صفر امتیاز
گزینه دوم یک امتیاز
گزینه سوم دو امتیاز
هفت سوال تغذیه ایی است :
بیشترین امتیاز 14 امتیاز
کمترین امتیاز صفر تا 6 امتیاز
امتیاز متوسط هفت تا سیزده امتیاز
تفسیر امتیاز ات کسب شده تغذیه
امتیاز دهی به سوالات تغذیه بهشرح ذیل
اسلاید 6 :
تعریف غذا:
غذا به مواد جامد و یا مایعی گفته می شود که از راه دهان مصرف می شوند و علاوه بر برطرف کردن حس گرسنگی ،نیازهای بدن را نیز تامین می کنند.
مواد مغذی :
غذاها از مواد مغذی یعنی کربوهیدرات ها ،پروتِئین ها،چربی ها،ویتامین ها ،مواد معدنی و آب وبرخی مواد مفید برایسلامتی تشکیل شده اند که همه برای حفظ سلامت بدن مهم هستند. این مواد کم و بیش در همه غذا ها وجود دارند.
اصول تغذیه صحیح:
تغذیه صحیح یعنی رعایت دو اصل <تعادل > و< تنوع> در برنامه غذایی روزانه. تعادل به معنی مصرف مقادیر توصیه شده از مواد غذایی مورد نیاز برای حفظ سلامت بدن و تنوع به معنی مصرف انواع مختلف مواد عذایی است که در پنج گروه اصلی غذایی جای می گیرند.
اسلاید 7 :
گروه های غذایی کدامند؟
هرگروه غذایی از دسته ای از مواد غذایی تشکیل شده است که از نظر ارزش غذایی مشابه یکدیگر هستند و می توانند به جای هم مصرف شوند. گروهای غذایی در پنچ دسته اصلی قرار می گیرند که عبارتند از :
اسلاید 8 :
علاوه بر پنج گروه اصلی ،یک گروه متفرقه نیز وجود دارد که شامل مواد قندی و چربی هاست و بر خلاف گروه های غذایی اصلی که باید هر روز به مقدار کافی مصرف شوند ،از این گروه باید کمتر استفاده شود .
نیازهای تغذیه ای در سنین مدرسه : انرژی ،پروتئین ،ویتامین ها و املاح معدنی ×
اسلاید 9 :
شاخص نمایه توده بدنی برای سن : (نحوه تعیین نمایه توده بدنی )
1: ابتدا قد دانش آموز را با دقت اندازه گیری کنید.
2: قد دانش آموز را که از روی سانتی متر خوانده اید در جایی یادداشت کنید وآن را بر 100تقسیم کنید تا بر حسب متر به دست اید. مثلا"اگر قد دانش آموز 158 سانتی متر است ،قد او بر حسب متر مساوی 58/1است.
3: مجذور قد را محاسبه کنید . در مثال ذکر شده : 58/1 ضربدر 58/1
4: سپس وزن او را با دقت اندازه گیری کنید ودر جایی یادداشت کنید .
5: در نهایت با جاگذاری اعداد به دست آمده در فرمول نمایه توده بدنی دانش آموز به دست می اید .
نمایه توده بدنی =
اسلاید 10 :
نمودار رشد مخصوص دختران
اسلاید 11 :
نمودار رشد مخصوص پسران
اسلاید 12 :
ویتامین ها و املاح
نوجوانان باید با مصرف روزانه چهار گروه اصلی غذایی (شیر و لبنیات، نان و غلات، گوشت و تخم مرغ و حبوبات و مغزها، میوه ها و سبزي ها) ویتامین ها و املاح مورد نیاز خود را تامین نمایند.
کمبود برخی ویتامین ها و املاح از جمله ویتامین A ،C آهن، روي و کلسیم در نوجوانان به ویژه دختران نوجوان شایع تر است.
A ویتامین
نوجوانان چون در حال رشد هستند باید در برنامه غذایی روزانه خود از مواد غذایی داراي ویتامین A مانند کره، جگر، شیر، زرده تخم مرغ، انواع سبزي هاي برگ سبز نظیر اسفناج و سبزي هاي زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی و میوه هایی نظیر هلو، آلو، زردآلو، خرمالو، طالبی و سایر میوه هاي زرد و نارنجی رنگ بیشتر استفاده نمایند.
اسلاید 13 :
D ویتامین
جگر، زرده تخم مرغ، پنیر و ماست که از منابع خوب ویتامین ویتامین D هستند باید در برنامه غذایی روزانه نوجوانان گنجانده شوند. زیرا ویتامین D براي رشد اسكلت بدن لازم است ويتامين D با افزایش جذب کلسیم و فسفر از روده باریک به استحکام استخوان ها کمک می کند در اثر تماس مستقیم نور آفتاب با پوست بدن( نه از پشت شیشه) ماده اي به نام دهیدرو کلسترول که در زیر پوست وجود دارد به ویتامین D تبدیل می گردد بنابراین مهم ترین منبع تامین کننده ویتامین D بدن انسان، نور خورشید می باشد
ویتامین هاي گروه B
دوران بلوغ به دلیل افزایش نیاز به انرژي، نیاز به ویتامین هاي گروه B افزایش می یابد این ویتامین ها براي آزاد شدن انرژي از کربوهیدرات ها لازم هستند بنابراین ویتامین هاي گروهB مانند B12 ،B6 ،B2 ،B1 B. و.. باید در دوران بلوغ بیشتر مصرف شوند. این گروه ویتامین ها در گوشت قرمز، ماهی، جگر، دل، قلوه، تخم مرغ، شیر و لبنیات وجود دارد.
اسلاید 14 :
C * ویتامین
نوجوانان باید هر روز از منابع غذایی غنی از ویتامین مانند انواع مرکبات، گوجه فرنگی، انواع فلفل سبز، کلم، گل کلم، سیب زمینی، شلغم، ترب، پیاز، طالبی، کاهو و انواع سبزي هاي تازه مصرف نمایند. نوجوانانی كه ميوه و سبزي تازه در برنامه غذايي روزانه خود مصرف نمي كنند اغلب با كمبود ويتامين ث مواجه مي شوند ويتامين ث براي مقاومت بدن در مقابل بيماري ها ضروري است بنابراين بايد نوجوانان را تشويق نمود كه هر روز ميوه وسبزي تازه و خام مصرف كنند سيزي هاي پخته و ميوه هايي كه به شكل كمپوت در آمده اند ويتامين ث كافي ندارند چون اين ويتامين در اثر حرارت ازبين مي رود. در طول سال هاي رشد سريع ميزان نياز به املاحي از قبيل كلسيم آهن روي منيزيم تا دو برابر افزايش مي يابد
* آهن
نیاز آهن در دوران بلوغ بیشتر می شود. در دختران، در زمان جهش رشد نیاز به آهن به حداکثر می رسد ولی پس از آن نیز به دلیل از دست دادن خون قاعدگی کماکان این نیاز در حد بالا باقی می ماند. نوجوانان باید در برنامه غذایی روزانه شان از غذاهاي حاوي آهن مانند گوشت، مرغ، ماهی، جگر، حبوبات و سبزیجات برگ سبز استفاده نموده و با مصرف مواد غذایی حاوي ویتامین C همراه با غذا مرکبات، گوجه فرنگی و سبزي هاي تازه به جذب آهن غذا کمک کنند زیرا ویتامین ث موجب می شود که آهن غذا بهتر جذب شود
اسلاید 15 :
*کلسیم
به دلیل رشد سریع استخوان هاي بدن نیاز به کلسیم در دوران بلوغ افزایش می یابد. اگر نوجوانان هر روز از شیر و فرآورده هاي شیري (ماست، پنیر، کشک، بستنی) به مقدار کافی استفاده نمایند نیاز به کلسیم درآنان تامین می شود. مصرف روزانه سه واحد از گروه شیر و لبنیات براي نوجوانان توصیه می شود. هر واحد معادل یک لیوان شیر و یا یک لیوان ماست و یا 60( گرم پنیر(به اندازه( دو قوطی کبریت) می باشد.
دختران و پسران نوجوان اغلب تمایل زیادي به مصرف انواع نوشابه هاي گازدار دارند. این نوشابه ها حاوي مقادیر زیادي فسفر هستند و می توانند موجب عدم تعادل کلسیم و فسفر در بدن بشوند. بنابراین درصورت مصرف مداوم نوشابه ها احتمال کمبود کلسیم افزایش می یابد. کمبود کلسیم در طولانی مدت موجب بروز پوکی استخوان در بزرگسالی می شود. به منظور افزایش دریافت کلسیم به جاي نوشابه از دوغ کم نمک استفاده کنید.
اسلاید 16 :
* روي
در دوران بلوغ به دلیل افزایش سرعت بدن نیاز به پروتئین ها افزایش می یابد و چون روي براي ساختن پروتئین مورد نیاز است بنابراین نیاز به روي در دوران بلوغ بیشتر می گردد و باید در برنامه غذایی روزانه نوجوانان منابع غذایی حاوي روي یعنی گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها گنجانده شود.
* ید
ید ماده اصلی ساختمان غده تیروئید است و نقش مهمی در رشد و نمو بدن دارد. غذاهاي دریایی مانند میگوي آب شورغنی ترین منابع غذاي ید می باشند. مقدار ید لبنیات و تخم مرغ متغیر است و بستگی به فصل سال و میزان ید خاکی که حیوان در آن پرورش یافته است دارد. از آنجایی که آب و خاك کشور ما میزان ید کافی ندارد جهت پیشگیري و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید، مصرف نمک ید دار الزامی است.
اسلاید 17 :
مهم ترین عوارض کم خونی عبارتند از :کاهش ضریب هوشی ،اختلال در تکامل گفتاری ،کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی ،کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت ها ،اختلال و هماهنگی سیستم عصبی ، تغییرات رفتاری (بی تفاوتی ،خستگی ،بی حسی ،گوشه گیری ،عدم فعالیت و تحرک بدنی در دانش آموزان
اسلاید 18 :
برنامه غذایی روزانه نوجوانان
رژیم متنوع از همه گروه هاي غذایی باید روزانه به جاي مواد پر کالري مانند اسنک هاي پر نمک، بستنی، غذاهاي سرخ شدنی، شیرینی و نوشابه هاي شیرین به شرح زیر تهیه شود:
گروه غلات و مواد نشاسته اي: محصولات تهیه شده از غلات گندم، جو و غیره باید روزانه به میزان 6 واحد مصرف شود که به عنوان مثال هر واحد برابر است با: یک قطعه نان به اندازه تقریبی 10 در 10 سانتی متر یانصف لیوان برنج پخته یا نصف لیوان غلات پخته.
اسلاید 19 :
گروه سبزیجات: بایستی 3 واحد در روز خورده شود که هر واحد برابر است با نصف لیوان سبزیجات خرد شده خام یا پخته، یا یک لیوان سبزیجات برگ دار خام به خصوص سبزیجات داراي رنگ زرد مایل به نارنجی
اسلاید 20 :
گروه میوه جات: بایستی به میزان 2 واحد در روز خورده شود که هر واحدآن برابر است با یک میوه به اندازه متوسط یا یک قاچ هندوانه یا میوه هاي مشابه، یا یک چهارم لیوان میوه خشک (برگه زردآلو یا هلو، انجیرخشک یا کشمش یا سه چهارم لیوان آب میوه که ترجیحاً طبیعی باشد.