بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
هوالعلیم
آشنایی با کلیات کتابداری و اطلاع رسانی و
کتابخانه دیجیتالی
(دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی- دانشکده پیراپزشکی)
اسلاید 3 :
مقدمه
بسياري از انديشمندان تمدن بشري را به چند مرحله تقسيم ميكند كه شامل مراحل زير است:
كشاورزي
صنعتي
فراصنعتي
جامعه اطلاعاتي(دانش محور)
در جامعه دانش محور، قدرت در دست كساني است كه به اطلاعات دسترسي دارند
اسلاید 4 :
جامعه اطلاعاتي
جامعه اطلاعاتي جامعه اي است که بر مبادله اطلاعات متمرکز است و آن چه در آن اهميت دارد مساله دسترسي و عدم دسترسي به اطلاعات است.
اسلاید 5 :
تعريف يونسکو در گزارش جهاني اطلاعات 98-1997 جامعه اطلاعاتي را اينگونه تعريف کرده است:
جامعه اطلاعاتي، جامعه اي است که در آن اطلاعات در جنبه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي زندگي به شدت استفاده مي شود
اسلاید 6 :
جامعه اطلاعاتي جامعه اي است که بر مبادله اطلاعات متمرکز است و آن چه در آن اهميت دارد مساله دسترسي و عدم دسترسي به اطلاعات است. تعريف يونسکو در گزارش جهاني اطلاعات 98-1997 جامعه اطلاعاتي را اينگونه تعريف کرده است:
جامعه اطلاعاتي، جامعه اي است که در آن اطلاعات در جنبه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي زندگي به شدت استفاده مي شود
اسلاید 7 :
ويليام مارتين که در رديف اولين افرادي قرار دارد که موضوع جامعه اطلاعاتي را مطرح کرده اند معتقد است که اتکاي روزافزون بر فعاليتهايي که مستقيما" با توليد، توزيع و کاربرد اطلاعات دارند سبب شده که بسياري از کشورهاي صنعتي جهان را جامعه اطلاعاتي بنامند و در واقع اين مفهوم ابتدا براي توصيف مشخصات نوين کشورهاي فرا-صنعتي که همه چيز در آنها وابسته به اطلاعات است، به کار رفت
اسلاید 8 :
جايگاه کتابخانه ها و مراکزاطلاع رساني در جامعه اطلاعاتي
کتابداري و اطلاع رساني جزو مشاغل اطلاعاتي است و نقش بسيار مهمي در جامعه اطلاعاتي ايفا مي کند.
کتابخانه ها به عنوان نهادهايي که وظايف گردآوري ، سازماندهي و اشاعه اطلاعات را بر عهده دارند از عناصر اصلي جامعه اطلاعاتي و زيرساخت هاي اطلاعاتي محسوب مي شوند.
جوامع توسعه يافته، کتابخانه هاي توسعه يافته تري نيز نسبت به جوامع در حال توسعه دارند.
اسلاید 9 :
- يک زيرساخت به عنوان زير بنا و چارچوب مطرح است
- يک زيرساخت اطلاع رساني مشابه يک زيرساخت حمل و نقل است ولي رفت و شد اطلاعات به جاي روشهاي حمل و نقل قرار مي گيرند.
- يک زير ساخت اطلاع رساني خلق و اشاعه اطلاعات را امکان پذير مي کند
- ناشران بخشي از يک ساختار بسيار بزرگتر به نام زيرساخت اطلاع رساني هستند.
عناصر زير ساخت اطلاع رساني در ارتباط با چرخه اطلاعات
خلق کنندگان توليدات توزيع کنندگان اشاعه د هندگان استفاده کنندگان
نويسندگان کتابها ناشران مدارس افراد عادي
هنرمندان مجلات مراکز پخش کتابخانه ها پژوهشگران
توليدکنندگان پايگاه ديسک فشرده تامين کنندگان اينترنت دانشگاهها دانش آموزان و دانشجويان
هاي اطلاعاتي پايگاههاي اطلاعاني موزه ها کارکنان
صفحات وب شرکت هاي تجاري کارفرمايان
اسلاید 10 :
کتابداري و اطلاع رساني Library and Information Science
علم کتابداري، دانش و مهارت حرفه اي است که با آن به گزينش، تهيه، سازماندهي، ذخيره سازي، نگهداري، بازيابي و اشاعه اطلاعات مدون مي پردازيم تا نيازهاي مراجعان برآورده شود.
علم اطلاع رساني: علمي است ميان رشته اي که درباره ويژگي هاي اطلاعات و رفتار اطلاعاتي، نيروهاي حاکم بر جريان اطلاعات و شيوه پردازش اطلاعات به منظور دسترس پذيري و قابليت استفاده بهينه از اطلاعات تحقيق مي کند.
اطلاع رساني با مجموعه اي از دانش در رابطه با توليد، مجموعه سازي، سازماندهي ، ذخيره، بازيابي، تفسير، انتقال، تبديل و کاربرد اطلاعات مرتبط است.
با کمي دقت متوجه مي شويم که کارکردهاي هر دو تقريبا“ يکي است.
کتابداري و اطلاع رساني با هم به کار مي روند.
اسلاید 11 :
کتابداري يک رشته علمي است نه يک حرفه .
- آموزش هاي رسمي دانشگاهي
- انجمن هاي علمي- حرفه اي
- تعهدات و باورهاي اخلاقي
- نشريات علمي- پژوهشي
- دوره هاي کوتاه مدت آموزشي
- و .
اسلاید 12 :
کتابداري و اطلاع رساني از يکديگر جدا نيست.
کتابداري تحت تاثير فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي تبديل به اطلاع رساني شده است(از 1956).
هر دو فراعلم (metaScience) هستند. محتواي آنها نه موضوعي مشابه ساير علوم، بلکه خود آن علوم است.
کتابداري عمري به قدمت تاريخ مکتوب دارد در حالي که اطلاع رساني بسيار جديد است.
اطلاع رساني يعني همان کتابداري درمحيط جديد.
اسلاید 13 :
خدمت به جامعه و بشريت (فلسفه اصلي کتابداري)
قوانين اصلي کتابداري(رانگاناتان)
کتاب براي استفاده است
هر خواننده اي کتابش
هر کتابي خواننده اش
صرفه جويي در وقت مراجعه کننده
کتابخانه ارگانيزمي است زنده و پويا
اسلاید 14 :
قوانين جديد کتابداري(مايکل گورمن)
کتابخانه در خدمت بشريت
دسترسي آزاد به دانش
استفاده هوشمندانه از فناوري براي ارتقاي سطح خدمات
احترام به همه اشکال انتقال دانش
احترام به گذشته و آفرينش آينده
اسلاید 15 :
کتابخانه ها از نظر ساختار و تشکيلات
مديريت
خدمات فني خدمات عمومي
مجموعه سازي سازماندهي امانت مرجع اطلاع رساني
فهرست نويسي رده بندي نمايه سازي چکيده نويسي
اسلاید 16 :
انواع کتابخانه ها
عمومي
ملي
آموزشگاهي
دانشگاهي
تخصصي
اسلاید 17 :
نظريه تحليل حوزه Domain analysis
نظريه تحليل حوزه در سال 2002 توسط يورلند يکي ازانديشمندان کتابداري و اطلاع رساني ارائه شد.
بر اين بر اساس اين نظريه، که داراي ماهيتي کارکردگرايانه است ، بهترين روش براي درک مفهوم اطلاعات در اطلاع رساني، مطالعه حوزه هاي دانش، نه به عنوان رشته هاي علمي بلکه به عنوان "جوامع هم کلام يا هم انديشي"[1] است که بخش هايي از اجتماع و کارگروه هاي جامعه هستند. Discourse communities- [1]
اسلاید 18 :
بر اساس اين نظريه، کتابداران کتابخانه هاي تخصصي که گرايشهاي موضوعي مختلفي نظير پزشکي, موسيقي، شيمي و غيره دارند و سر و کارشان با حوزه ها يا جوامع هم انديش متفاوتي است، مي توانند نقش تحليل گر حوزه را ايفا کرده، با بهره گيري از رويکردهاي تحليل حوزه، چشم اندازهاي گسترده اي از جامعه شناسي دانش، مطالعات علم و مطالعات ارتباطات را در خدمت اطلاع رساني به کار ببرند. کتابداران تخصصي براي رسيدن به اهداف خاص بايد منابع اطلاعاتي حوزه تخصصي خود را شناسايي، توصيف و سازماندهي کرده، آنها را اشاعه دهند. مثلا" در يک سيستم اطلاع رساني پزشکي، شناسايي، سازماندهي و اشاعه دانش مورد نياز پزشکان و گروههاي وابسته به پزشکي، توسط کتابداران پزشکي انجام مي شود و معيار موفقيت اين سيستم نيز به ميزان موفقيت در انجام فعاليتهاي مذکور بستگي دارد.
اسلاید 19 :
تهيه راهنماهاي متون و دروازه هاي موضوعي
تهيه رده بندي ها و اصطلاحنامه هاي تخصصي
پژوهش هاي مربوط به نمايه سازي و بازيابي اطلاعات
مطالعات تجربي کاربران
مطالعات کتابسنجي، اطلاع سنجي، علم سنجي، وب سنجي
مطالعات تاريخي
مطالعات مربوط به مدارک و ژانرها
؛ مطالعات انتقادي و معرفت شناختي
بررسي هاي واژه شناختي
زبان هاي ويژه
معناشناسي پايگاه هاي اطلاعاتي و مطالعات گفتماني
سازمان ها و موسسات موثر در ارتباطات علمي
شناخت علمي، دانش تخصصي و هوش مصنوعي.
اسلاید 20 :
راهنماهاي موضوعي
کتابداران، اطلاع رسانان، آموزشگران و پژوهشگران کتابداري و اطلاع رساني، صرفنظر از اين که در چه حوزه اي فعاليت مي کنند، مي توانند با بهره گيري از اين رويکردها، خدمات خود را نظام مند کرده و به فعاليتهاي خود جهت دهند.
