بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تغذیه در دوران بارداری
اسلاید 2 :
مقدمه
از آنجایی که حرکت در جاده تندرستی مدیون بذل توجه و دقت از همان لحظه های نخستین زندگی انسان یعنی از اوایل دوران جنینی است, اهمیت دوران بارداری بر همگان روشن می گردد.
یکی از مهمترین و اصلیترین نکات در این دوران, تغذیه مادر باردار می باشد, زیرا رشد و نمو کامل جنین رابطه تنگاتنگی با تغذیه مادر داشته , تامین نیاز های او با دریافت مواد مغذی مادر عجین شده, تنها راه بر آوردن نیاز های انرژی و ساختاری او به واسطه جفت است.
اسلاید 3 :
مقدمه
جنین رشد بسیار سریعی دارد و وزن او از یک گرم در 8 هفتگی به 3200 گرم در هفته چهلم می رسد.
جنین برای چنین رشدی , احتیاج به انواع مواد مغذی دارد که باید از طریق تغذیه صحیح مادر تامین شود .
سوءتغذیه طولانی در دوران پیش از بارداری , می تواند باعث سوءتغذیه جنین شود و در نتیجه ممکن است که وزن نوزاد هنگام تولد از حداقل قابل قبول ( 2500 گرم) کمتر باشد.
اسلاید 4 :
عوامل خطرزا در مرحله شروع بارداری
سن کمتر از 18 یا بیشتر از 35 سال
محرومیت اقتصادی, اجتماعی یا فرهنگی
خرافات و باورهای نادرست غذایی
استعمال دخانیات به مقدار زیاد
اعتیاد به مواد مخدر و مصرف الکل
داشتن BMI بالاتر از 26 یا کمتر از 19.8در اولین ملاقات بارداری
سابقه بارداری های متعدد با فاصله کمتر از 3 سال از زایمان قبلی
سابقه اختلالات دستگاه تولید مثل یا اختلالات باروری
داشتن رژیم غذایی درمانی برای یک بیماری مزمن سیستمیک
اسلاید 5 :
عوامل خطرزا طی مراقبت های بارداری
افزایش وزن ناکافی
افزایش زیاد وزن
کم خونی متوسط یا شدید
اسلاید 6 :
مراقبت های تغذیه ای از خانم های مبتلا به سوءتغذیه پیش از بارداری
BMI<18.5 :
رعایت تنوع غذایی
استفاده از غذاهای پر انرژی مثل عسل, مربا و کره در وعده صبحانه
استفاده از میان وعده هایی نظیر بیسکوییت, کیک, شیرینی, شیر, خرما, میوه های تازه و خشک و انواع مغز ها
استفاده بیشتر از نان وغلات
استفاده از روغن زیتون در تهیه سالاد
جهت تحریک اشتها, از انواع چاشنی ها در تهیه غذاها استفاده شود.
اسلاید 7 :
مراقبت های تغذیه ای از خانم های مبتلا به سوءتغذیه پیش از بارداری
BMI>25 :
افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده
داشتن ساعت ثابت برای صرف غذا در وعده های مختلف
محدود کردن مصرف قند و شکر, شیرینیجات, نوشابه ها, شربت ها و آب میوه های صنعتی
استفاده از نان به جای برنج و ماکارونی
استفاده از نان سبوس دار به جای نان های فانتزی
استفاده بیشتر از حبوبات پخته
مصرف لبنیات کم چرب, گوشت کاملا لخم, مرغ و ماهی بدون پوست
خودداری از مصرف فرآورده های گوشتی پرچرب( سوسیس, کالباس, همبرگر, کله پاچه و مغز)
اسلاید 8 :
مراقبت های تغذیه ای از خانم های مبتلا به سوءتغذیه پیش از بارداری
BMI>25 :
استفاده از گوشت های سفید به جای قرمز
محدودیت مصرف تخم مرغ, سس سالاد, کره , خامه, سرشیر و پنیر های پرچرب
استفاده از میوه جات و سبزیجات بیشتر (خام)
غذاها به صورت آب پز یا کبابی یا تنوری
پرهیز از غذاهای سرخ کرده
روغن مایع گیاهی
محدودیت مصرف دانه های روغنی مثل گردو, فندق, بادام, تنقلات کم ارزش یا پرچرب مثل آب نبات, شکلات و چیپس
اجتناب از غذاهای آماده و کنسروی, نمک و غذاهاتی شور
فعالیت بدنی متناسب با سن و شرایط جسمی
حتی الامکان 30 دقیقه پیاده روی در تمام روزهای هفته
اسلاید 9 :
مراقبت های تغذیه ای در بارداری و شیردهی (پزشک و ماما)
اصول تغذیه صحیح
رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی
تنوع: اطمینان از مصرف همه گروه های اصلی غذایی( نان وغلات, میوه و سبزی, شیر و لبنیات, گوشت و تخم مرغ و حبوبات و مغزها)
تعادل: مصرف مقادیر کافی از هر گروه (در هر گروه غذایی مواد غذایی با ارزش تقریبا یکسان قرار دارند ومی توان از یکی به جای دیگری استفاده کرد)
اسلاید 10 :
گروه های غذایی اصلی
1-گروه نان وغلات: تامین انرژی, شامل : نان, برنج, ماکارونی, رشته, گندم, جو, ذرت
مواد مغذی مهم: انرژی, بعضی از انواع ویتامین های گروه ب, آهن و مقداری پروتئین.
مقدار توصیه شده: 11-7 واحد در روز
هر واحد: یک برش 30 گرمی (یک کف دست) نان سنگک, تافتون یا بربری یا 4 بر ش نان لواش= نصف لیوان غلات پخته مانند برنج یا ماکارونی
اسلاید 11 :
گروه های غذایی اصلی
گروه میوه ها و سبزی ها: تامین ویتامین ها به ویژه ویتامین های A و C و املاح معدنی
مقدار توصیه شده: 5-4واحد در روز
هر واحد میوه: یک عدد سیب یا پرتقال یا موز متوسط= نصف لیوان کمپوت یا میوه پخته=3 عدد زردآلو=نصف لیوان حبه انگور=یک چهارم طالبی متوسط= نصف لیوان آب میوه= 2قاشق غذاخوری میوه خشک
هر واحد سبزی: یک لیوان سبزی خام برگ دار یا سالاد سبزیجات(گوجه فرنگی, کاهو, کلم, فلفل دلمه ای)= نصف لیوان سبزی های پخته
اسلاید 12 :
گروه های غذایی اصلی
3- شیر و لبنیات: تامین کلسیم, فسفر, پروتئین و ویتامین های A و B2 , شامل: شیر, ماست, پنیر, بستنی و کشک
مقدار توصیه شده: 4-3 واحد در روز
هر واحد: یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا 2 قوطی کبریت پنیر کم چرب یا یک لیوان کشک یا 1.5 لیوان بستنی
اسلاید 13 :
گروه های غذایی اصلی
- گوشت, تخم مرغ, حبوبات و مغز ها: تامین پروتئین و املاحی نظیر آهن و روی. شامل: انواع گوشت سفید و قرمز, دل, جگر, تخم مرغ, عدس, حبوبات, مغز ها ( پسته, بادام, گردو)
مقدار توصیه شده: 3 واحد در روز
هر واحد: 60 گرم گوشت پخته= نصف لیوان حبوبات خام یا یک لیوان پخته = دو عدد تخم مرغ = نصف لیوان مغز ها
اسلاید 14 :
گروه متفرقه
شامل انواع قند ها, چربی ها, شیرینی, روغن, کره, خامه, نمک, شکلات, سس مایونز, انواع مرباها, نوشابه های گازدار, انواع ترشی ها و شورها و غیره
مقدار توصیه شده: حداقل مقدار
اسلاید 15 :
نحوه مصرف مکمل ها در دوران بارداری وشیردهی
مکمل آهن: افزایش نیاز در بارداری 2 برابرکه از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمی شود. مصرف یک عدد قرص فرو سولفات در روز از هفته 16 بارداری تا سه ماه بعد از زایمان.
اگر مادر دچار کم خونی شدید باشد باید دوز درمانی یعنی 4-5 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن.
عوارض: تهوع, درد معده, اسهال یا یبوست. توصیه به مصرف قرص بعد از غذا , شب قبل از خواب
از مصرف شیر و لبنیات با قرص آهن خودداری شود.
اسلاید 16 :
مکمل مولتی ویتامین ( ساده یا مینرال)
در شرایطی که ترکیب برنامه غذایی روزانه خانم باردار از تعادل و تنوع کافی برخوردار نیست و با بعلت حاملگی های مکرر و با فاصله کم ذخایر بدنی کافی نداردمصرف مکمل های مولتی ویتامین توصیه می شود.
سیاست گذاری های مرتبط با مکمل یاری توسط مسئولین بهداشتی هر کشور با توجه به وضعیت موجود صورت می گیرد ورعایت دستورالعمل های کشوری الزامی است.
در کشور ما بر اساس دستورالعمل کشوری, کلیه خانم های باردار از شروع هفته 16 تا 3ماه بعد از زایمان باید یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.
اسلاید 17 :
مکمل اسید فولیک:
بهتر است از 3 ماه قبل یا حداقل یک ماه قبل از بارداری و در نهایت به محض اطلاع از بارداری مصرف روزانه 400 میکروگرم شروع شود. مصرف منابع غذایی غنی از اسید فولیک مانند جگر, سبزی های سبز تیره مثل اسفناج و حبوبات توصیه می شود.
توجه: از شروع هفته 16 بارداری در صورت مصرف کپسول مولتی ویتامین که حاوی 400 میکروگرم اسید فولیک باشد باید قرص اسید فولیک قطع شود.
اسلاید 18 :
وزن گیری در طول بارداری
وزن گیری با رژیم غذایی متعادل از همه گروههای غذایی
از ماه سوم وزن گیری سرعت گرفته و متضمن سلامت مادر و جنین
افزایش وزن مربوط به جنین, جفت, رحم, افزایش حجم خون, ذخایر چربی و اندازه Breast
وزن گیری سریع یا کند سبب زایمان زود رس
کمی وزن گیری : نقص لوله عصبی
وزن گیری زیاد چاقی جنین و بعد از زایمان مادر
با توجه به وضعیت بدنی مادر( لاغر, طبیعی, یا چاق) میزان افزایش وزن توصیه شده متفاوت است.
اسلاید 19 :
میزان افزایش وزن بارداری برحسب BMI
اسلاید 20 :
شکایات شایع دوران بارداری:
1- سوزش سردل (Heart Burn ):به علل هورمونی, افزایش حجم رحم, رشد جنین و فشار آن به معده و دستگاه گوارش و در نتیجه ریفلاکس اسید معده به قسمت تحتانی مری
توصیه کنید:
افزایش تعداد وعده ها با حجم کم
غذاهای آب پز وبخار پز
خوب جویدن و آرام خوردن
پیاده روی بعد از غذا
غذاهای کم چرب وبدون ادویه
