بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روش پکس
پکس برنامه ای برای آموزش و افزایش سطح توانایی ارتباطی با استفاده از تصویرمی باشد که بر اساس اصول تحلیل رفتار بنا شده است.این برنامه حدود بیست سال قبل توسط لوری فراست و اندی بوندی ابداع شد.
استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد مبتلا به اتیسم رایج است اما نمی توان همه آنها را پکس دانست.پکس روشی است با استانداردهای آموزشی و ابزار خاص خود که این روش را از بقیه روشهای مشابه متمایز می سازد.
اسلاید 2 :
این برنامه جهت آموزش گفتار طراحی نشده است اما در طول برنامه افراد تشویق به استفاده از کلمات میشوند و بطور خودانگیخته شروع به استفاده از گفتار میکنند.
اجرای برنامه پکس در محیط طبیعی خانه و مدرسه وفعالیت های روزمره میباشد.
آموزش با استفاده از تکنیکهایی ازقبیل زنجیره سازی،شکل دهی ومدل سازی انجام می شود.
یکی از اهداف آموزش برنامه پکس ایجاد و گسترش ارتباط خودانگیخته است. بنا به گفته طراحان، این برنامه احتیاج به هیچ پیش نیازی ندارد، استفاده از پکس محدود به گروه خاصی از افراد نمی شود و در آن هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و افرادی با حداقل توانمندی می توانند از این روش بهره مند شوند .
اسلاید 3 :
هرچند باور پایه گذاران برنامه بر این اصل استوار است که برنامه پکس نیازمند هیچ پیش نیازی نیست اما توصیه به افراد آغاز گر برنامه این است که فعالیت اولیه خود را با فردی آغاز کنند که حداقل تمایل را به برقراری ارتباط داشته باشد
یعنی بداند برای رفع نیازهای خود نیازمند به دیگران است هرچند ممکن است که نحوه درست این کار را نداند.
تهیه لیستی از ترجیهات فرد از قبیل مواد خوراکی وفعالیتهای مورد علاقه او در شروع برنامه ضروری است.
اسلاید 4 :
برنامه پکس شامل شش مرحله و هدف نهایی آن توسعه ارتباط خودانگیخته است.
مرحله 1:
برنامه پکس با همکاری سه نفرآغازمی شود.فرد آموزش گیرنده،شریک ارتباطی وتسهیل گر ارتباط.
شریک ارتباطی کسی است که آموزش گیرنده از طریق تصویر با او ارتباط برقرار می کند.
تسهیل گر کسی است که در مراحل ابتدایی به آموزش گیرنده جهت برقراری ارتباط با شریک ارتباطی کمک میکند. این کمک فقط با استفاده از هدایت جسمی فرد و بدون صحبت کردن با وی، انجام می شود.
اسلاید 5 :
مرحله یک برنامه با هدف معرفی تصویر (به عنوان محرک شرطی) و برقراری ارتباط آن با محرک غیر شرطی (تقویت کننده واقعی) و مرتبط کردن پاسخ غیر شرطی (تمایل به کسب محرک غیر شرطی) با آن انجام می شود: شریک ارتباطی با نشان دادن یک محرک خوشایند برای فرد توجه او را جلب میکند.
هنگامیکه فرد برای بدست آوردن محرک دلخواه خود تلاش میکند،تسهیلگر با استفاده از هدایت فیزیکی فرد را به برداشتن کارت تصویر محرک دلخواه و دادن آن به شریک ارتباطی جهت میدهد.فقط یک کارت تصویر در نزدیک فرد وجود دارد.شریک ارتباطی باید روبروی فرد نشسته باشد.
اسلاید 6 :
وقتی فرد کارت را به شریک ارتباطی داد فوری محرک درخواست شده به فرد داده میشود ولی شریک ارتباطی نباید حرفی بزند فقط نام محرک درخواست شده را میگود،مثلا "سیب". در هر جلسه می توان تا سه تقویت کننده را مورد استفاده قرار داد.این کار باعث تنوع برنامه و جلوگیری از اشباع نسبت به تقویت کننده خواهد شد.
اسلاید 7 :
مرحله 2:
در این مرحله هدف افزایش تقاضای خود انگیخته است .بدین منظور شریک ارتباطی از فرد فاصله بیشتری گرفته و کم کم این فاصله را بیشتر می کند وفرد برای دادن کارت و گرفتن محرک دلخواه خود شریک ارتباطی را دنبال می کند.در این مرحله هنوز تسهیل گر حظور دارد تا در صورت نیاز بصورت فیزیکی راهنمایی کند.
اسلاید 8 :
مرحله3:
هدف از این مرحه آموزش تمایز و انتخاب کارت صحیح میباشد.
در کنار فرد بجای یک کارت دو کارت وجود دارد.یک کارت تصویر محرک دلخواه فرد و کارت دیگر تصویر چیزی که مورد دلخواه فرد نیست،مثل یک سیب و یک ملاقه!
اگر فرد کارت اشتباه را برداشت و به شریک ارتباطی داد همان محرک اشتباه به او داده میشود مثلا ملاقه و این کار ادامه می یابد تا فرد تمایز را یاد بگیرد.
اسلاید 9 :
مرحه 4:
این مرحله شروع جمله سازی است که البته فقط با "من میخواهم " جمله ساخته میشود.
بدین صورت که فرد حتما باید کارت مربوط به محرک دلخواه را در کنار کارت من میخواهم بگذارد تا محرک به او داده شود.
اسلاید 10 :
مرحله 5:
در این مرحله از فرد میپرسیم که چه میخواهی و او باید با استفاده از "من میخواهم" جمله بسازد تا به محرک دلخواه خود برسد.
در طول چهار مرحله قبل محرک توسط شریک ارتباطی به فرد نشان داده میشد ولی در این مرحله از او میپرسیم که چه میخواهد؟
اسلاید 11 :
مرحله 6:
این مرحله بر خلاف مراحل قبل که فقط بر توانایی تقاضا کردن تاکید داشتند،بر توانایی پاسخ دادن تاکید دارد.مثلا به فرد آموزش داده میشود جواب سوالهایی از قبیل چه میخواهی؟چه میبینی؟و. را بدهد.
در روش پکس هم از تصاویر رنگی و هم از تصاویر سیاه و سفید میتوان استفاده کرد.اندازه کارتهای تصاویر 4*4 سانتیمتر است.
اسلاید 12 :
بر خلاف نگرانیهای موجود در این باره که با شرکت افراد در برنامه پکس،این افراد در استفاده از گفتار دچار ضعف می شوند،نتایج مطالعه انجام شده توسط گانز و سیمپسون (2004) نشان می دهد که روش پکس نه تنها به استفاده از گفتار در افراد مبتلا به اتیسم آسیبی وارد نمی کند،بلکه باعث افزایش آن نیز می شود.
با توجه به تحقیقات متعددی که در مورد اثر بخشی روش پکس صورت گرفته است می توان در آموزش افراد مبتلا به اتیسم،به عنوان روشی اثر بخش،آن را مد نظر قرار داد.