بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ارزیابی مدیریت پسماندهای پزشکی در بیمارستان های استان تهران
اسلاید 2 :
بخش اول: شناخت پسماندهای بیمارستانی
1- مقدمه و تعریف
2- منابع و خطرات
3- طبقه بندی
4- ذخیره سازی
5- روش های درمان
بخش دوم: ارزیابی مدیریت پسماندهای پزشکی در بیمارستان های استان تهران
1- بررسی تحقیق
2- نتایج تحقیق
3- بحث و نتیجه گیری
4- پیشنهادات
اسلاید 3 :
بخش اول) 1-مقدمه
با توجه به گسترش جوامع بشری و گسترش بیمارستان ها به منظور پاسخگویی به نیازهای درمانی بشر و به تبع آن افزایش پسماندهای بیمارستانی، نیاز به مدیریت صحیح و انتخاب روش های مناسب مقابله با این معضل همواره پر رنگ تر شده است
امروزه استفاده بیش از حد از وسایل پزشکی - بهداشتی یکبار مصرف در بیمارستان ها و دیگر مراکز بهداشتی - درمانی ، مشکلات متعددی را در زمینه مدیریت جمع آوری و حمل و نقل آنها به بار آورده است.
ترکیبات خطرناک شیمیایی ، رادیواکتیو ، عفونی ، دارویی و بیولوژیکی در پسماندهای بیمارستانی ایجاب می کند تا در این مورد مهم اقدامات جدی مدیریتی به عمل آید
عدم کنترل پسماندهای بیمارستانی و بی توجهی به جمع آوری، نگهداری ، حمل و دفع صحیح آنها می تواند مشکلات خاصی را در کشور به وجود آورد که بازتاب آن تهدید جدی سلامتی و محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.
اسلاید 4 :
1- تعریف زباله بیمارستانی
به طور کلی، اصلاح "زباله بیمارستانی" اشاره دارد به پسماندها و زایدات حاصل از انجام و ارائه اقدامات سلامت توسط بیمارستان ها، مطب های پزشکی و سایر ارائه دهندگان این گونه خدمات.
سازمان جهانی بهداشت، زباله جامد بیمارستانی را چنین تعریف می کند: هرگونه پسماند تولید شده در فعالیت های تشخیصی، درمانی و ایمن سازی انسان و حیوان، ونیز پسماند های حاصل از تحقیقات پزشکی و آزمایشات بر روی مواد بیولوژیکی.
اسلاید 5 :
2- منابع زباله های پزشکی
بیمارستان ها و دیگر مراکز بهداشتی-درمانی مانند پایگاه های انتقال خون و دیالیز، مراکز اورژانس و درمانگاه های سرپایی
آزمایشگاه ها و موسسات علمی- تحقیقاتی پزشکی
خطرات بالقوه مرتبط با زباله های پزشکی
بیماری های خطرناکی مانند ایدز و هپاتیت
عفونت های تنفسی و پوستی
آسیب های احتمالی در اثر استفاده از تیغ های آلوده
مسمومیت در اثر انتشار محصولات دارویی به ویژه آنتی بیوتیک ها
اسلاید 6 :
3-طبقه بندی پسماند های خطرناک بیمارستانی
1- پسماند عفونی: شامل عوامل عفونی حاصل از کار آزمایشگاهی، پسماند های حاصل از یک عمل جراحی و کالبد شکافی بیمارانی با بیماری های عفونی
2- پسماند آسیب شناسی : شامل بافت ها، ارگان ها، قسمت های مختلف بدن، جنین انسان و لاشه ی حیوانات، خون و مایعات بدن
3- پسماند نوک تیز: مواردی که باعث بریدگی یا زخم می شوند. از جمله سوزن تزریق زیر پوستی، چاقوی کوچک جراحی و سایر تیغ ها، چاقوها، لوازم تزریق
4- پسماند دارویی : شامل داروهای منقضی شده، استفاده نشده، دور ریخته شده و محصولات دارویی آلوده، واکسن ها، بطری یا جعبه داروها، دستکش، ماسک، لوله و ویال های دارویی
اسلاید 7 :
5- پسماند ژئوتوکسیک: این طبقه شامل پسماندهای بسیار خطرناک می باشد و ممکن است خواص سرطان زایی داشته باشد. این پسماندها ممکن است شامل داروهای سایتوتوکسیک، استفراغ، ادرار یا مدفوع بیماران تحت درمان با داروهای سایتوتوکسیک و مواد رادیواکتیو باشند.
(داروهای سایتوتوکسیک، مواد اصلی در این طبقه هستند که توانایی کشتن یا متوقف کردن رشد سلول های زنده خاص را دارند که در شیمی درمانی استفاده می شوند).
6-پسماند شیمیایی: شامل مواد شیمیایی جامد، مایع و گاز هستند. برای مثال از کار تشخیصی و تجربی و از تمیز کردن و مراحل ضدعفونی کردن تولید می شوند. پسماندهای شیمایی ممکن است خطرناک و یا غیر خطرناک باشند. در زمینه حفاظت از سلامتی، اگر ماده ای حداقل یکی از خواص سمیت، خورندگی، اشتعال پذیری و واکنش پذیری را دارا باشد، جز مواد خطرناک شیمیایی محسوب می شود. پسماند های شیمیایی غیرخطرناک متشکل از موادی هستند که هیچ کدام از خواص فوق را ندارند مانند قندها، اسیدهای آمینه، نمک های معدنی و آلی خاص.
اسلاید 8 :
7- پسماند با محتوای فلزات سنگین : شامل پسماندهای خطرناک و معمولا بسیار سمی هستند. مانند پسماند های جیوه توسط نشت از تجهیزات پزشکی شکسته تولید می شوند اما حجم آن ها با جایگزینی توسط ابزار سنجش الکترونیکی (دماسنج، ابزار اندازه گیری فشار خون و غیره) در حال کاهش است.
8- - ظروف تحت فشار:در بیمارستان ها، انواع گازها که اغلب در سیلندرهای تحت فشار، کارتریج و قوطی های آئروسل ذخیره شده اند مورد استفاده قرار می گیرند. گاز داخل این ظروف به طور بالقوه خطرناک باشد یا نباشد، در هرحالت باید با احتیاط رفتار شود. ظروف ممکن است آتش گرفته یا سوراخ شوند.
9- پسماند رادیواکتیو: اشاره به عناصر رادیواکتیو دارند و ممکن است در اثر پرتو درمانی و یا واحدهای پزشکی هسته ای ایجاد شوند. این پسماند ها در بیمارستان ها حاوی سطوحی پایینی از رادیواکتیوی در جرم یا حجم معینی هستند.
3-طبقه بندی پسماند های خطرناک بیمارستانی
اسلاید 9 :
0 اعمال کنترل های سخت گیرانه در ذخیره سازی، حمل و نقل و دفع پسماندهای بیمارستانی که بخش جدایی ناپذیری از مدیریت پسماند بیمارستانی است.
کدها و توصیه هایی را به منظور ذخیره سازی، حمل و نقل و دفع کنترل شده برای حفاظت از بهداشت عمومی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست به کار گرفته می شود
بدین صورت می توان با استفاده از کد، دستورالعمل مربوط به تمام جنبه های ذخیره سازی، حمل و نقل و دفع را بدست آورد.
4- ذخیره سازی پسماندهای خطرناک بیمارستانی
اسلاید 10 :
کدبندی رنگی و نوع ظروف پسماندهای بیمارستانی
4- ذخیره سازی پسماندهای خطرناک بیمارستانی
اسلاید 11 :
با توجه به گسترش سریع بیماری های ناشی از دفع غیر اصولی هم چون ویروس HIV و سایر بیماری های واگیردار، دفع پسماند های عفونی بیمارستانی به یک موضوع مهم سلامت عمومی و محیط زیست تبدیل شده است.
پسماندهای بیمارستانی، پسماندهای بسیار خطرناکی هستند اما اگر به درستی و با دقت درمان و دفع شوند، می توان آسیب را به حداقل رساند.
روشی که برای دفع پسماند بیمارستانی انتخاب می شود با روشی مقرون به صرفه و قابل اجرا بوده و همچنین سازگار بامحیط زیست باشد.
5- روش های درمان و دفع
اسلاید 12 :
1- سوزاندن
سوزاندن یک فرایند اکسیداسیون خشک در دمای بالا است که پسماندهای آلی را به مواد معدنی غیرقابل احتراق تبدیل می کند و در نتیجه سبب کاهش بسیار قابل توجهی در حجم و وزن پسماندها می گردد.
از این روش برای درمان پسماندهایی که غیرقابل بازیافت هستند استفاده می شود.
سه نوع از تکنولوژی سوزاندن پایه برای درمان بیمارستانی عبارتند از: زباله سوز دو حفظه ای، کوره تک محفظه ای و کوره دوار (سانترفیوژ)
یکی از نگرانی های مربوط به سوزاندن پسماندهای بیمارستانی، امکان وجود میکروارگانیسم های عفونی در گازهای خروجی از دودکش زباله سوز و خاکستر باقی مانده است.
اسلاید 13 :
2 - ضدعفونی شیمیایی
مواد شیمیایی به منظور از بین بردن و یا غیرفعال کردن پاتوژن ها به پسماندها اضافه می شوند.
ضدعفونی شیمیایی به طور مداوم، در مراکز بهداشتی برای از بین بردن میکروارگانیسم ها در تجهیزات پزشکی و در دیوارها و کف، استفاده می شود.
مناسب ترین درمان پسماند مایع مانند خون، ادرار، مدفوع و یا فاضلاب بیمارستان است
انواع مواد شیمیایی مورد استفاده برای ضدعفونی پسماندهای بیمارستانی، عبارتند از: اغلب آلدئیدها، ترکیبات کلر، نمک های آمونیوم، ترکیبات فنول.
اسلاید 14 :
3- ضدعفونی حرارتی مرطوب (اتو کلاو)
اساس کار ضدعفونی حرارتی مرطوب وابسته به میزان تماس پسماندهای عفونی خرد شده با دمای بالا، فشار بخار بالا است. این روش در صورت زمان تماس و درجه حرارت کافی، بیشتر میکروارگانسیم ها را غیر فعال می کند.
از اتوکلاو برای درمان پسماندهای نوک تیز، اقلام آلوده به خون، باقی مانده از یک عمل جراحی، باند، پارچه، لباس و دیگر مواد مشابه استفاده می شود.
اتوکلاو یک فناوری جایگزین زباله سوز در نظر گرفته شده است، اما پر هزینه تر از سوزاندن می باشد، به این دلیل که در روش درمان با اتوکلاو، نیاز به یک روش دیگر برای دفع نهایی وجود دارد.
سرمایه گذاری و هزینه ای عملیاتی نسبتا پایین و تاثیرات مخرب محیط زیستی کم، از مزایای این روش به حساب می آید.
اسلاید 15 :
4- مایکرو ویو
امواج مایکرو ویو، امواج الکترو مغناطیسی با فرکانس بین امواج رادیویی و مادون قرمز است. بسیاری از میکرو ارگانیزم ها توسط مایکرو ویو با فرکانس 2450 مگاهرتز و طول موج 12 سانتی متر نابود می شوند.
در واحد تصفیه مایکرو ویو، پسماند ها به قطعات کوچک کاهش می یابند، سپس پسماند مرطوب شده و به محفظه ی تابش که با یک سری ژنراتور مایکرو ویو مجهز شده است انتقال داده و به مدت 20 دقیقه تحت تابش قرار می گیرد.
مایکرو ویو کردن پسماند های بیمارستانی با روش سوزاندن، از لحاظ اقتصادی، نزدیک به هم هستند با این حال تکنولوژی مایکرو ویو برای درمان در مقیاس بزرگ مناسب نیست.
اسلاید 16 :
5- دفن در زمین
اگر شهرداری یا مسئولین بیمارستان، واقعا فاقد وسیله و تجهیزات برای تصفیه پسماندها قبل از دفن باشند، استفاده از محل های دفن پسماند به عنوان مسیر دفع، قابل قبول است.
این روش را می توان به سه دسته تقسیم بندی نمود:
الف) رها کردن پسماند در زمین باز: از آنجایی که در این روش، هیچ گونه کنترلی وجود ندارد و پسماندها پراکنده هستند، منجربه مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا، آتش سوزی، انتقال شدید بیماری ها و دسترسی آزاد رفتگران و حیوانات می شود.
ب) محل دفن نیمه کنترل شده: در این روش پسماند به صورت فشرده و در محل های دفن ریخته می شود و به وسیله پوشش خاک روزانه پوشانده می شود.
اسلاید 17 :
ج) محل دفن بهداشتی: این روش به دلیل داشتن چهار مزیت نسبت به مناطق دفع باز، طراحی شده اند:
جداسازی زمین شناسی پسماند از محیط زیست
مهندسی آماده سازی مناسب سایت برای پذیرش پسماند،
حضور کارکنان در سایت برای کنترل عملیات
سازماندهی کردن تخلیه و پوشش روزانه پسماند.
اسلاید 18 :
6- مایع فوق بحرانی دی اکسید کربن
استفاده از سیال فوق بحرانی دی اکسید کربن شایع ترین نوع SCF است.
Super Critical Fluid Carbon Dioxide))
یک تکنولوژی ضدعفونی در دمای پایین می باشد که برخلاف بیشتر روش های ضدعفونی، موجب از بین بردن پسماندهای قابل استفاده حساس به دما و فشار بالا نمی شود.
به دلیل داشتن مزایایی از جمله موثر در برابر بیشتر میکروارگانیسم ها، هزینه کم و غیر سمی، غیرقابل اشتعال، به وفور در دسترس بودن، قابل بازیافت و سازگار بودن با محیط زیست، به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
اسلاید 19 :
بخش دوم) ارزیابی مدیریت پسماندهای پزشکی در بیمارستان های استان تهران
با توجه به اینکه قریب 25 درصد از بيمارستان های كشور در استان تهران واقع شده است، در اين مطالعه وضعيت پسماندهای بيمارستاني استان تهران از نظر كميت و كيفيت، همچنين نحوه مديريت اجرايي و دفع آن تجزيه وتحليل شده است.
تحقيق حاضر از نوع توصيفي- مقطعي است كه با تكميل - پرسشنامه به ازای هر بيمارستان، مصاحبه، مشاهده و بازديد در سال 1394 از 165 بيمارستان استان تهران صورت گرفت.
با توجه به تعداد تخت های فعال در هر بيمارستان، ميزان پسماند ها به ازای هر تخت در روز برآورد شود. آناليز و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار Excel صورت گرفت.
اسلاید 20 :
در بخش ديگر مطالعه، به منظور آگاهي از نحوه مديريت پسماندهای توليدی در بيمارستان ها، پرسشنامه هايي حاوی سوال های مرتبط با تفكيک، حمل ونقل، ذخيره سازی موقت و دفع و امحای نهايي طراحي شد.
اين پرسشنامه ها با مراجعه حضوری به بيمارستان، بازديد، مشاهده و بررسي بخش های مختلف بيمارستان، مصاحبه با كارشناسان بهداشت محيط كه عضو كميته كنترل عفونت های بيمارستان ها بودند و كاركنان و كارگران مرتبط با پسماندها و بررسي مستندات تكميل شد.
به منظور بررسي كارايي دستگاه های تصفيه و بي خطرساز مستقر در بيمارستان ها از تست های TST (Time, Steam and Temperature) و اسپور استفاده شد TST. روش آزمايش شيميايي است كه در هر سيكل و دوره كاری دستگاه های بي خطرساز انجام مي شود.
