بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مسمومیت های دارویی
محاسبات کلینیکی دارویی
خطاهای پزشکی و دارویی
تشخیص مسمومیت های دارویی
اسلاید 3 :
اصول تجویز دارو با روش استاندارد
داروی صحیح
دوز صحیح
روش صحیح
زمان صحیح
مستند کردن داروهای داده شده
اسلاید 4 :
اهمیت محاسبات دارویی
یک مهارت ضروری برای کادر درمانی است
تجویز صحیح دارو به توانایی کادر درمانی در محاسبه مقدار واقعی دارو و اندازه گیری درست آن بستگی دارد
هرگونه بی دقتی در اندازه گیری درست مقدار داروی مصرفی مثل اضافه کردن یا جا به جا کردن یک عدد اعشاری منجر به بروز خطری مهلک می گردد
اسلاید 5 :
محاسبه مقدار دوزاژداروهای خوراکی،داروهای تزریقی و داروهای درصدی
اسلاید 6 :
داروهای خوراکی
فرآورده های جامد مانند قرص و کپسول و .
فرآورده های مایع مانند الگزیر،سوسپانسیون و شربت و ..
فرمول پیشنهادی
در محاسبات دارویی باید واحدهای اندازه گیری به کار رفته برای دوز دارو و مقدار دارو یکسان باشد.
اسلاید 7 :
مثال:
کاپتوپریل 6/25 میلی گرم دستور داده شده است.قرص 25 میلی گرم موجود است.چه میزان قرص باید تجویز کند؟
الگزیر استامینوفن 240 میلی گرم خوراکی دستور داده شده است. چه مقدار دارو باید تجویز شود؟
اسلاید 8 :
داروی تزریقی
کادر درمانی باید حجم داروی تجویزی،مشخصات،غلظت دارو،ساختمان آناتومیک محل تزریق را به خوبی بشناسند.
داروی تزریقی ممکن است به شکل آمپول،ویال یا سرنگ آماده شده باشد.
فرمول پیشنهادی
اسلاید 9 :
مثال:
برای بیمار هپارین به مقدار 6000 واحد هر 6 ساعت به صورت داخل وریدی تجویز شده است. چند میلی لیتر هپارین باید هر 6 ساعت تزریق شود؟
برای بیمار آمپول پتدین 30 میلی گرم تجویز شده است.چند میلی لیتر از محلول باید به بیمار تزریق شود؟
اسلاید 10 :
داروهای تزریقی که به صورت درصد بیان می شوند
بیان گر این موضوع است که در 100 میلی لیتر محلول X گرم از آن دارو موجود می باشد.
اسلاید 11 :
مثال
برای یک بیمار آمپول کلسیم گلوکونات به مقدار 1 گرم تجویز شده است.چند میلی لیتر کلسیم گلوکونات باید به بیمار تزریق شود؟
هرگاه غلظت دارویی با درصد مشخص شده باشد فقط با حذف علامت درصد و گذاشتن رقم صفر جلوی عدد آن دارو مقدار آن دارو در یک میلی لیتر بر حسب میلی گرم به دست می آید.
50% یعنی 1 سی سی آن 500 میلی گرم دارو دارد.
اسلاید 12 :
محاسبه تنظیم قطرات سرم
اسلاید 13 :
روش تجزیه و تحلیل
در این روش در ابتدا باید محاسبه شود که در 1 دقیقه چند میلی لیتر از محلول باید انفوزیون شود و سپس با دانستن این مطلب که هر یک میلی لیتر معمولا برابر با 15 قطره است می شود تعداد قطرات در دقیقه را محاسبه کرد.
مثال:
در صورتی که بخواهید 1800 میلی لیتر سرم نرمال سالین را در مدت 6 ساعت انفوزیون نمائید تعداد قطرات را در دقیقه محاسبه کنید.
اسلاید 14 :
روش فرمول
این فرمول مختص سرم ها و محلول های انفوزیونی است که به صورت لیتر در ساعت و یا میلی لیتر در ساعت تجویز می شوند.
مقدار محلول * 15
= تعداد قطرات در دقیقه
زمان انفوزیون *60
مقدار محلول باید بر حسب میلی لیتر باشد.
فاکتور قطره در ست سرم برابر 15 می باشد.
مدت زمانی بر حسب ساعت است که سرم باید انفوزیون شود.
اسلاید 15 :
محاسبه تعداد قطرات میکروست
میلی لیتر در ساعت
لیتر در ساعت
میکرو گرم در دقیقه
میلی گرم در دقیقه
میکرو گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه
اسلاید 16 :
داروهایی که به صورت میلی لیتر در ساعت یا لیتر در ساعت تجویز می شوند
بسیاری از محلول ها و یا داروهای تزریقی مانند آنتی بیوتیک ها به این صورت تجویز می شوند.
در روش تجزیه و تحلیل در ابتدا باید محاسبه نمود که در 1 دقیقه چند میلی لیتر از محلول انفوزیون می شود و سپس با دانستن این مطلب که هر 1 میلی لیتر برابر با 60 قطره میکروست است می توان تعداد قطرات در دقیقه را محاسبه کرد.
مثال:
برای بیمار 2 گرم سفتازیدیم در 100 میلی لیتر سرم قندی 5% در مدت 30 دقیقه با استفاده از میکروست تجویز شده است.چند قطره در دقیقه باید به بیمار انفوزیون شود؟
اسلاید 17 :
پیشنهاد:
با توجه به اینکه تنظیم تعداد 200 قطره در دقیقه مشکل بوده و بجز در مواردی که از وسایل الکترونیکی استفاده می شود تقریبا غیر ممکن می باشد توصیه می شود یکی از دو گزینه زیر در نظر گرفته شود:
غلظت دارو زیادتر شود.مثلا همین مقدار دارو در 50 میلی لیتر ترکیب شود یا مقدار دارو در همین حجم مایع دو برابر شود در این صورت تعداد قطرات در دقیقه به 100 قطره تقلیل می یابد که شمارشش امکان پذیر خواهد بود.البته این امر در صورتی میسر می باشد که افزایش غلظت دارو موجب آسیب عروق نگردد.
دارو با ست های معمولی یا ماکروست تزریق گردد.در این صورت غلظت دارو بدون تغییر مانده ولی با توجه به اینکه اندازه قطرات بزرگتر می گردد(هر 4 قطره میکروست برابر با یک قطره ماکروست است)تعداد قطرات به 50 قطره در دقیقه تقلیل یافته که به راحتی قابل شمارش می باشد.
اسلاید 18 :
فرمول پیشنهادی
فرمول زیر مختص داروهایی می باشد که به صورت میلی لیتر در ساعت یا لیتر در ساعت تجویز می شوند.
مقدار محلول* 60
=تعداد قطرات در دقیقه
زمان انفوزیون *60
اسلاید 19 :
داروهایی که به صورت میکروگرم در دقیقه یا میلی گرم در دقیقه تجویز می شوند.
مثال:
برای یک بیمار سرم نیتروگلیسرین با دوز 5 میکروگرم در دقیقه تجویز شده است.در صورتی که یک آمپول نیتروگلیسرین را در 100 میلی لیتر سرم قندی 5% رقیق کرده باشند تعداد قطرات در دقیقه را محاسبه کنید.
اسلاید 20 :
فرمول پیشنهادی:
فرمول زیر به داروهایی که به صورت میکرو گرم در دقیقه یا میلی گرم در دقیقه به کار می روند اختصاص دارد مانند نیتروگلیسرین،لیدوکائین و پروکائین آمید
دوز دارو*فاکتور قطره*مقدار محلول
= تعداد قطره در دقیقه
مقدار دارو در حلال
واحد مقدار دارو در حلال باید متناسب با واحد دوز داروی تجویز شده باشد.
