بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ارزیابی وضعیت تغذیه ای Assessment of Nutritional Status
اسلاید 2 :
تعریف:مجموعه فعالیتهایی که جهت شناسایی افراد یا گروههای در معرض خطر سوء تغذیه یا نیازمند مداخلات تغذیه ای صورت می گیرند.
اهداف:
- شناسایی افراد در معرض خطر یا نیازمند مداخله تغذیه ای
- تعیین اولویتها در مراقبت تغذیه ای
- ارزیابی اثربخشی مراقبتهای تغذیه ای یا تعیین وضعیت
تغذیه ای بیمار، پیش و پس از اجرای مداخله
اسلاید 3 :
اجزای ارزیابی کامل تغذیه ای:
1- اخذ تاریخچه بیماری و وضعیت اجتماعی
2- ارزیابی مصرف غذایی
3- معاینه فیزیکی
4- تن سنجی و تعیین ترکیب بدن
5- ارزیابی داده های بیوشیمیایی
6- برآورد میزان نیاز به انرژی، پروتئین و مایعات
اسلاید 4 :
1- تاریخچه بیماری و وضعیت اجتماعی
- تشخیص اولیه و ثانویه بیماری
- تاریخچه بیماری و جراحی های پیشین
- وزن قبلی و تاریخچه تغییرات آن
- ارزیابی سلامت دستگاههای مختلف بدن شامل دستگاه گوارش، کبد و صفرا، گردش خون، قلب و عروق، غدد، اعصاب، ریه و سیستم ایمنی
- وضعیت اجتماعی شامل وضعیت اجتماعی-اقتصادی، دین، امکانات زندگی و امنیت غذایی
اسلاید 5 :
2- ارزیابی مصرف غذایی
عبارتست از تعیین میانگین دریافت مواد مغذی، کیفیت و تنوع غذایی، ترجیحات غذایی، و الگوی مصرف غذایی افراد
الف- یادآمد خوراک 24 ساعته
ب- بسامد خوراک
ج- ثبت موادغذایی مصرفی
د- مشاهده مستقیم
اسلاید 6 :
الف- یادآمد خوراک 24 ساعته (24 Hour Diet Recall) روشی گذشته نگر ثبت میزان و نوع مواد غذایی مصرفی طی 24 ساعت گذشته
نقاط قوت:
- کم تاثیر بر رفتارهای غذایی
- پر سرعت و کم هزینه
- فشار کم به پاسخگو
- قابل اجرا برای افراد بی سواد
نقاط ضعف:
- وابستگی به حافظه فرد پاسخگو
- برآورد کمتر یا بیشتر از واقع مصارف بالا یا پایین
- متاثر از تفاوت عمل پرسشگران
اسلاید 7 :
ب- بسامد خوراک (Food Frequency Checklist)میزان مصرف مواد غذایی مختلف در واحد زمان، بر روی فهرستی از مواد غذایی، توسط فرد پاسخگو مشخص می شودقابل استفاده جهت کسب اطلاعات کمی یا کیفی در مورد مصرف اقلام غذایی، بر حسب نوع پرسشنامه مورد استفاده
نقاط قوت:
- واجد کمترین فشار و محدودیت برای پاسخگو
- سرعت بالا و هزینه کم
- امکان ارزیابی دریافت مواد مغذی ویژه - فراهم ساختن برآوردی از مصرف معمول فرد
نقاط ضعف:
- اساسا اطلاعاتی کیفی فراهم می نماید
- لزوم باسواد بودن پاسخگو، در صورت استفاده از پرسشنامه خود اجرا
- وابستگی به حافظه فرد
اسلاید 8 :
ج- ثبت مواد غذایی مصرفی (Food Record)
- روش آینده نگر
- از پاسخگو خواسته می شود که غذای دریافتی خود طی مدت زمانی مشخص (3 تا 7 روز) را ثبت نماید
- برآورد مقادیر مصرف شده با استفاده از ترازو یا پیمانه های خانگی (لیوان یا قاشق)، یا با استفاده از تصاویر، و یا بدون کمک وسایل خاص انجام می شود
نقاط قوت:
- دارای دقت بیشتر از روشهای یادآمد 24 ساعته و بسامد خوراک
- عدم وابستگی به حافظه فرد - انعکاس مصرف معمول و واقعی فرد
نقاط ضعف:
- امکان تاثیر گذاری بر رفتارهای غذایی فرد طی دوره ثبت
- ضرورت با سوادی و انگیزه داشتن فرد پاسخگو - نیاز به صرف وقت و توجه زیاد از سوی پاسخگو
اسلاید 9 :
د- مشاهده مستقیم (Direct Observation)
- روش آینده نگر
- تعیین میزان مصرف فرد از طریق مشاهده مستقیم دریافت و کنترل مقدار باقیمانده غذا - مورد استفاده در شرایط کنترل شده مانند بیمارستان و مراکز پژوهشی
نقاط قوت:
- فشار کم به افراد مورد مطالعه
- امکان بی اطلاع نگاه داشتن افراد مورد مطالعه از ارزیابی
- عدم وابستگی به سواد و حافظه افراد مورد مطالعه نقاط ضعف
- نیاز به مشاهده گران آموزش دیده و دقیق و صرف وقت فراوان
- ایجاد مزاحمت برای افراد مورد مطالعه، به سبب حضور مشاهده گران در هنگام صرف غذا
- دشواری جمع بندی و تفسیر آن
اسلاید 10 :
ارزشیابی و تفسیر داده های مصرف غذایی الف- روش کیفی - محاسبه تعداد سروینگهای مصرفی از گروههای غذایی مختلف و سپس مقایسه آنها با راهنماهای غذایی یا مقادیر مصرف توصیه شده - امکان برآورد میزان تعادل و تنوع غذایی افراد مورد مطالعه
- عدم امکان ارزیابی وضعیت دریافت ریزمغذیها یا درشت مغذیه
ب- روش کمی
- استفاده از جداول ترکیبات مواد غذایی و یا نرم افزارهای مربوطه جهت تعیین میزان دریافت درشت مغذیها و ریزمغذیها
- عدم تعیین میزان زیست دسترسی مواد مغذی طی این روش نهایتا، مقایسه میزان مواد غذایی دریافتی با مقادیر رفرانس (RDA , DRI)
اسلاید 11 :
3- معاینه فیزیکی
هدف: جستجوی علائم بالینی و علائم نشاندهنده سوء تغذیه
- اینگونه علائم معمولا در آخرین مراحل اختلالات تغذیه ای بروز می کنند.
- در افراد ممکن است یک یا چند علامت وجود داشته باشد.
- جهت تشخیص قطعی باید در کنار اطلاعات بیوشیمیایی، تن سنجی و مصرف غذا مورد استفاده قرار گیرند.
اسلاید 12 :
اعضا و دستگاههایی که معمولا جهت بررسی وضعیت تغذیه مورد معاینه فیزیکی قرار می گیرند: - مو - صورت- چشمها- لبها- زبان- دندان- لثه- غدد- سیستم عصبی
اسلاید 13 :
4- تن سنجی و تعیین ترکیب بدن
الف- تن سنجی: سنجش اندازه های بدن، شامل اندازه گیری قد، وزن و محیط برخی قسمتهای بدن
ب- تعیین ترکیب بدن: تعیین اجزای سازنده بدن، در سطوح اتمی، ملکولی، سلولی، بافتها و کل بدن
با روشهای فوق می توان برآوردی از وضعیت کلی تغذیه ای به دست آورد، اما کمبودهای تغذیه ای مشخص نمی شوند.
اسلاید 14 :
اندازه گیری قد:
در بزرگسالان با استفاده از قد سنج انجام میشود.
شرایط:
- بدون کفش
- قرارگیری کامل پاها روی زمین
- به هم چسبیده بودن پاشنه ها
- صاف بودن پاها
- قرار گرفتن دستها در کنار بدن
- آرام بودن شانه ها
پ- تماس پشت بدن با بدنه قد سنج یا دیوار
- رو به جلو بودن صورت و چشمها
- کشیدن نفس عمیق پیش از اندازه گیری
اسلاید 15 :
ارزیابی قد:
با استفاده از جداول استاندارد، نظیر NCHS، و معمولا بر حسب سن و جنس انجام می شود. پپپصدک های زیر 5 و بالای 95 می توانند نشانگر خطرات تغذیه ای باشند.
اسلاید 16 :
اندازه گیری وزن بدن
شرایط:
- کمترین مقدار لباس
- بدون کفش
- ایستادن در وسط ترازو، بدون کمک در صورت قطع عضو، تعدیلاتی در وزن صورت میگیرد. مثلا در قطع دست کامل، 5% کمتر، و در قطع پای کامل، 16% کمتر منظور می گردد.
اسلاید 17 :
ارزیابی وزن بدن تعیین اندازه جثه با استفاده از فرمول: محیط مچ دست / قد (cm) = r
اسلاید 18 :
روشهای ارزیابی وزن بدن:
- نمایه توده بدن (BMI): روشی غیر مستقیم برای تعیین میزان چاقی یا چربی بدن قد (متر) * قد (متر) / وزن بدن (کیلوگرم) = BMI
مقادیر نمایه توده بدن
- کمتر از 18.5: کم وزنی
- 18.5 تا 25: وزن مطلوب
- 25 تا 30: اضافه وزن
- بیشتر از 30: چاقی
اسلاید 19
- وزن سلامت (HBW): با استفاده از BMI محاسبه می شود.
- وزن ایده آل (IBW) - وزن معمول (UBW)
درصد وزن معمول و درصد تغییر وزن، نمایانگر وجود عوامل خطر تغذیه ای هستند، به ویژه اگر سریع و غیر ارادی باش 100 * وزن معمول / وزن فعلی – وزن معمول = درصد تغییر وزن
اسلاید 20 :
اندازه گیری محیط برخی قسمتهای بدن:برای تخمین توده عضلانی (ذخائر پروتئین بدن) و ذخائر چربی، و مواقعی که امکان اندازه گیری قد و وزن فراهم نیست (مثلا برای بیماران فاقد هوشیاری یا بیماران بستری در تخت)، از این معیارها استفاده می شود.
