بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بنام خدا
عنوان درس: نقشه کشی صنعتی 2
تلرانس هندسی و کیفیت سطح
اسلاید 2 :
تلرانس های هندسی
در بسیاری از موارد در کارگاه های مونتاژ به قطعاتی بر می خوریم که از لحاظ ابعادی و تلرانس های اندازه، کاملا سالم و تایید شده هستند اما تحت هیچ یک از شرایط مجاز مونتاز نمی شوند. دلیل این اتفاق انحرافات شکلی قطعات از اشکال هندسی تئوریک آنها می باشد. برای مثال یک قطعه استوانه ای ساخته شده ممکن است کاملا شکل استوانه ای نداشته باشد.
بنابراین چون هرگز نمی توان جسمی را بدون خطاهای هندسی ساخت، محدود کردن این خطاها اهمیت زیادی در مونتاژ و استفاده از قطعات دارد. در نتیجه تولرانس های هندسی به جهت محدود کردن این خطاها مورد استفاده قرار می گیرند.
تلرانس هاي هندسي ميزان حد مجاز تغيير شكل جسم از حالت تئوري را معرفي مي كند .
اسلاید 3 :
مثال:
اسلاید 4 :
GD&T (Geometric Dimensioning and Tolerancing)
اندازه گذاری و تولرانس گذاری هندسی (GD&T) يك زبان بين المللي مهندسي است كه در نقشه هاي مهندسي به منظور توصيف سه بعدي محصول به كار مي رود.
ابعاد و تلرانس هاي هندسي، يك سري نمادهاي شناخته شده بين المللي هستند كه بهتر از كلمات و عبارات مي توانند محصول را تشريح كنند . در واقع اين نمادها تعاريف جامع و روشني، از اجزاء يك قطعه (پين، سوراخ، شيار و . ..) را به ما ارائه مي دهند .
اسلاید 5 :
مستطیل تولرانس
مشخصه تولرانس گذاری شده
مشخصه تولرانس گذاری شده نسبت به مبنا
در صورتی که ناحیه تولرانسی دایره ای یا استوانه ای باشد، علامت Øباید قبل از مقدار تولرانس قید شود.
در صورتی که ناحیه تولرانسی کروی باشد، علامت SØباید قبل از مقدار تولرانس قید شود.
اسلاید 6 :
موضع مبنا (Datum)
موضع مبنا عبارتست از یک موضع یا مکان واقعی از یک قطعه و در تعیین موقعیت مبنا بکار می رود.
موقعیت مبنا توسط یک حرف انگلیسی بزرگ درون مربع و متصل به یک مثلث توپر یا توخالی نشان داده می شود.
اسلاید 7 :
چهارده نماد ويژه هندسي وجود دارد، اين نمادها در اولين قسمت سمت چپ كادر كنترل شكل قرار مي گيرند و مشخصات مورد نياز شكل را بيان مي كنند.
اسلاید 8 :
تولرانس مستقیم بودن یا راستی (Straightness)
اين تلرانس براي يك خط تعريف مي شود و نشان می دهد که خط مورد نظر بين دو خط موازي با فاصله t قرار گرفته است.
اگر قبل از عدد تولرانس از علامت Ø استفاده شود، نشان دهنده آنست که ناحیه تولرانسی حول خط مورد نظر و بصورت یک استوانه به قطر t محصور شده است.
اسلاید 9 :
تولرانس تختی (Flatness)
اين تلرانس براي يك صفحه تعريف مي شود و نشان مي دهد كه سطح مورد نظر بين دو سطح موازي با فاصله t قرار گفته است.
اسلاید 10 :
تولرانس دایره ای بودن یا گردی (Circularity)
اين تلرانس نشان مي دهد كه دايره مورد نظر بين دو دايره كه فاصله شعاعي آن برابر t است قرار دارد.
اسلاید 11 :
تولرانس استوانه ای بودن (Cylindricity)
اين تلرانس نشان مي دهد كه سطح خارجي استوانه، بين دو سطح استوانه اي با فاصله شعاعی t قرار دارد. تولرانس استوانه ای ترکیبی از تولرانس مستقیمی و گردی است.
اسلاید 12 :
تولرانس پروفیل خطی (Profile of a line)
ناحیه تولرانسی به وسیله دو منحنی محدود می شود. این دو منحنی توسط دایره هایی به قطر t که مراکز همه انها بر روی منحنی با فرم هندسی ایده آل قرار دارد مشخص می شوند. اگر ناحیه تولرانسی فضایی در نظر گرفته شود، بصورت تیوپی شکل بوده و توسط کره هایی به قطر t محدود می شود.
اسلاید 13 :
تولرانس پروفیل سطحی (Profile of a surface)
ناحیه تولرانسی به وسیله دو سطح در برگیرنده کره هایی به قطر t محدود می شود که مراکز این کره ها روی یک سطح با فرم هندسی ایده آل قرار دارند.
اسلاید 14 :
تولرانس توازی (Parallelism)
اين تلرانس نشان مي دهد كه سطح تلرانس بايد بين دو سطح كه با سطح مرجع موازي هستند و فاصله آنها از يكديگر برابر t است قرار گیرد.
اسلاید 15 :
تولرانس زاویه ای (Angularity)
در اين تلرانس ضلع بزرگتر زاويه به عنوان سطح مرجع انتخاب مي شود و وضعيت ضلع كوچكتر زاويه بررسي مي شود. در اين حالت ضلع كوچكتر بايد بين دو سطح شيبدار موازي با فاصله t از يكديگر قرار گيرند.
اسلاید 16 :
تولرانس تعامد (Perpendicularity)
تلرانس تعامد، عمود بودن يك سطح را نسبت به سطح مرجع نشان مي دهد.
اسلاید 17 :
تلرانس موقعيت (Position)
در اين تلرانس، ميزان انحراف يك موقعيت مشخص را نسبت به موقعيت تئوري آن بيان مي كند. به عنوان مثال ميزان انحراف موقعيت مركز يك سوراخ توسط تلرانس موقعيت بيان مي شود.
اسلاید 18 :
تولرانس هم محوری (Concentricity)
محوري كه اين تلرانس براي آن بيان شده است، بايد در داخل استوانه اي هم مركز نسبت به محور مرجع و به قطر t قرار گيرد.
اسلاید 19 :
تولرانس تقارن (Symmetry)
ناحیه تولرانسی در امتداد فلش مستطیل تولرانس، بین دو صفحه موازی به فاصله t و موازی با صفحه مبنا در وسط موضع تولرانسی تشکیل می شود و مقدار انحراف نسبت به صفحه مبنای A سنجیده می شود.
اسلاید 20 :
تولرانس لنگی موضعی (شعاعی یا محوری) (Circular Runout)
اين تلرانس براي نشان دادن لنگی مقطعي از يك محور در هنگام دوران تعريف مي شود و بيانگر آن است كه ميزان لنگي در آن مقطع به اندازهt است .
اگر راستای فلش مستطیل تولرانس در جهت محور مبنا باشد به آن لنگی دایره ای محوری و اگر در جهت عمود بر محور باشد به ان لنگی دایره ای شعاعی گفته می شود.
