بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
استراتژی ها و اهداف برنامه کشوری نظام ارجاع و شرح وظایف سطوح مختلف ارائه خدمات
اسلاید 2 :
اهمیت دیابت
در سال 2013= 382 میلیون نفر بیمار دیابتی در جهان
تا سال 2035=592 میلیون نفر بیمار دیابتی در جهان
دیابت سومین کشور پرجمعیت جهان
تا سال 2030 تعداد مبتلایان به دیابت در ایران از 4/5 میلیون نفر به 6/5 میلیون نفر افزایش یابد.
اسلاید 3 :
روز جهانی دیابت
14 نوامبر مصادف با 23 آبان ماه
سالروز تولد دکتر بانتیگ(کاشف انسولین)
با هدف بزرگداشت این دانشمند بزرگ و آشنایی دنیا با اهمیت بیماری دیابت
سال 2013 آخرین سال کمپین 5 ساله آموزش و پیشگیری
هدف فدراسیون جهانی دیابت از 2014سال تا 2016“ زندگی سالم و دیابت“
شعار امسال:تغذیه سالم با صبحانه آغاز می شود
اسلاید 4 :
حلقه آبی دیابت
حلقه نشانه زندگی و سلامتی و آبی نشانه آسمانهایی است که تمام ملت ها را متحد می کند.
اتحاد انجمن ها دیابت سراسر دنیا در برابر شیوع جهانی دیابت
اسلاید 5 :
نکته های کلیدی در انتخاب غذای سالم
دریافت چربی کمتر
دریافت شکرکمتر
دریافت نمک کمتر
دریافت فیبر بیشتر
پیروی از یک برنامه غذایی منظم
اسلاید 6 :
برای کنترل قند
مصرف سه وعده غذای اصلی و دو تا سه میان وعده
عدم حذف وعده های غذایی
مصرف صبحانه
اسلاید 7 :
توجیه غربالگری
غربالگري فرصتطلبانه (Opportunistic Screening) غربالگري بیماري در حین ویزیتهاي روتین، به مراتب هزینه اثربخشتر از غربالگري همگانی و جمعیتی است. اما غربالگري هدفمند در افرادي که يك يا چند عامل خطر دارند (Targeted Screening) از همه اثربخشتر گزارش شده است.
اسلاید 8 :
اهمیت غربالگري بيماري دیابت نوع 2 از منظرWHO و IDF
بیماري ممکن است در مدتی طولانی بدون علامت باشد.
تقریبا" نیمی از بیماران از بیماري خود بیخبرند.
در بسیاري از بیماران در زمان تشخیص، عوارض میکروواسکولار بروز کرده است.
شیوع دیابت در کل جهان در حال افزایش شدید است.
کنترل مطلوب قندخون، فشار خون بالا، و دیسلیپیدمی در کنترل بیماري دیابت نوع 2 نقش مهمی ایفا ميکنند.
درمان فشارخون بالا و دیسلیپیدمی در بیماران دیابتي از بروز بیماري قلبی و عروقی پیشگیري ميکند.
اسلاید 9 :
برنامه كشوري پيشگيري و كنترل ديابت نوع 2
از پاييز سال 1383 در نظام خدمات بهداشتی درمانی کشور ادغام گردید. در اولین گام برنامه دیابت در روستاها و شهرهاي با جمعيت كمتر از 20000 نفر عملياتي شد و نتايج موفقيت آميزي حاصل گرديد. از اسفند 1388 نیز برنامه دیابت در شهرهای دارای جمعیت بیش از یک میلیون نفر به مرحله اجرا گذارده شد .
اسلاید 10 :
اجزای برنامه
برنامه کشوري پیشگیري و کنترل دیابت همچون دیگر برنامههاي مشابه حداقل شامل شش بخش تشکیلدهنده بسیار مهم است .این بخشها در حالی که مستقل هستند به یکدیگر وابسته بوده و بدون هر کدام از آنها برنامه به موفقيت نخواهد رسيد و اهداف آن به دست نخواهد آمد.
شش بخش شامل: اطلاعرسانی عمومی و آموزش، غربالگري وجود عوامل خطر بروز بیماري دیابت، انجام آزمون غربالگري بیوشیمیایی، تشخیص بیماري، مراقبت، و ارزشیابی هستند.
اسلاید 11 :
اطلاع رسانی عمومی و آموزش
اطلاعرسانی و تبیین اهمیت بيماريهاي غيرواگير و بهخصوص بیماري دیابت و پیشگیري و کنترل آن براي سیاستگزاران
اطلاعرسانی و آموزش عموم جامعه در ارتباط با شناخت و پیشگیري بيماريهاي غيرواگير و بهخصوص بیماري دیابت و پیشگیري از بيماري و عوارض جدي آن
آموزش پرسنل بهداشتی درمانی و اجرایی برنامه
آموزش بیماران دیابتی و خانوادههاي آنان در ارتباط با شناخت و پیشگیري بیماري دیابت، كنترل و پیشگیري از بروز عوارض جدي آن
آموزش مبتلایان به عوامل خطر بروز بیماري دیابت
اسلاید 12 :
غربالگري وجود عوامل خطر بروز بیماري دیابت
وجود چاقي (BMI≥30 kg/m2) و اضافه وزن (2530 kg/m2)
سابقه فاميلي بيماري دیابت در فامیل درجه یک )پدر، مادر، خواهر و یا برادر(
وجود ديسليپيدمي ( افزايش غلظت سرمي كلسترول>200،
تريگليسريد >200و LDL>150 و كاهش HDL>50
ابتلا به فشارخون بالا (بيش از mmHg140/90)
وجود اختلالات متابوليسم كربوهيدراتها IFG یا IGT
سابقه ابتلا به دیابت بارداري(GDM)
سابقه به دنیا آوردن نوزاد با وزن بیش از 4 کیلوگرم
سابقه مردهزایی، سقط بدون دلیل مشخص
اسلاید 13 :
انجام آزمونهاي غربالگري بیوشیمیایی
انجام آزمایش قند خون سرمی بهعنوان آزمون غربالگري بیماري دیابت در افراد غيرباردار و آزمايش ليپيدهاي خون
انجام آزمايش قند خون ناشتا و تحمل گلوكز (75 گرم) براي غربالگري ديابت بارداري
انجام آزمایش (نیمه کیفی) ادرار از نظر وجود آلبومین
اسلاید 14 :
تشخیص بیماري
تشخيص افراد پرهديابتي (قندخون ناشتا برابر با mg/dl125-100)
تکرار آزمایش قندخون ناشتا در موارد با قندخون ناشتاي بیش از mg/dl 126 براي تایید تشخیص بيماري ديابت
گلوكز پلاسماي 2 ساعت بعد از مصرف 75 گرم گلوكز برابر و يا بيش از mg/dl 200 براي تشخيص ديابت
تشخیص زنان مبتلا به بیماري دیابت بارداري با استفاده از آزمون تحمل گلوكز پس از مصرف75 گرم گلوكز
تشخيص ابتلا به بيماري ديابت با استفاده از قند خون پلاسماي مساوي يا بيش از mg/dl200 در يك نمونه اتفاقي (Random) خون اگر با علايم كلاسيك هيپرگليسمي (پلي اوري، پلي ديپسي) توام باشد.
اسلاید 15 :
مراقبت
ویزیت مستمر بر اساس دستورالعمل کشوري برنامه جهت دستیابی به کنترل متابولیک مطلوب و پیشگیري از عوارض زودرس و دیررس بیماري
پیگیريهاي لازم بر اساس دستورالعمل کشوري برنامه
مشاورههاي تخصصی لازم
توصیههاي موثر و مهم در تغییر روش زندگی ناسالم به سالم
اسلاید 16 :
ارزشیابی
پایش مستمر عملکرد اجرایی برنامه
اجرای" برنامه تضمین کیفیت" در کلیه سطوح سیستم اجرايي
اسلاید 17 :
روند شيوع بيماري ديابت در فاز 1 برنامه كشوري كنترل و پيشگيري ديابت نوع 2
شيوع دیابت روستایی در اين فاصله زماني 3ساله (1384 تا 1386) از 3.3% به 4% رسيدكه به معني افزايشي بيش از 20% در تعداد بيماران است، اين ميزان در سال 1381 معادل 2.21% بود.
اسلاید 18 :
اجراي برنامه پيشگيري و كنترل ديابت در مناطق شهری
از سال 1389 به مرحله اجرا درآمد.
در سال 1391 و 1392 در راستاي ارتقاي سلامت و توانمندسازي مردم مدل آموزشی SHEP در قالب کارگاه های TOT به کارشناسان دیابت دانشگاهها آموزش داده شد و مقرر شد دانشگاهها از اين مدل براي آموزش مربیان دیابت از بین داوطلبان سلامت (رابطین)، مربیان دیابت خانه های سلامت شهرداری و سایر علاقمندان استفاده كنند.
اسلاید 19 :
پایش کیفی برنامه
بررسی اثر بخشی برنامه پیشگیری و کنترل دیابت در ایران در سال 1390،HbA1c ، Body Mass Index (BMI)،Fasting Blood Glucose (FBS) ، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در دو گروه بیماران مقایسه شد.
اسلاید 20 :
پایش کیفی برنامه
درسال 1390 براي بررسي اثر مراقبت بيماران ديابتي شناخته شده در مناطق روستايي، مقرر شد آزمايش HbA1c حداقل دوبار در سال انجام شود. در پايان پروژه 19481 بيمار ارزيابي شدند كه مقايسه ميانگين كشوري دونوبت HbA1c، تفاوت معنيداري را نشان داد كه نشان دهنده مفيد بودن مراقبت بيماران ديابتي ميباشد. علیرغم اين موضوع ميانگين كشوري HbA1c، 8.5% گزارش شد كه همچنان مقدار بالايي ميباشد گرچه میزان متوسط HbA1c در مرحله پایلوت در سالهای 1378تا 1383 بیش از 10.5% بوده است.
