بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عنوان: نانوذرات و دارو رسانی به چشم
اسلاید 3 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
داروهایی که برای استعمال چشمی استفاده می شوند غالباً برای اثرگذاری بر سطح چشم و یا قسمت جلویی (anterior) آن کاربرد دارند.
با توجه به فیزیولوژی و آناتومی چشم، درصد کمی از داروی تجویزی قابلیت جذب دارد.
زیرا توسط مکانیسمهای محافظتی نظیر اشک ریزی، پلک زدن رفلکسی و جریان اشک از چشم بیرون رانده می شود.
اسلاید 4 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
اشک به دلیل داشتن لایه موکوزی.
میکروارگانیسمها، مواد زائد و حتی داروها را از سطح چشم پاک می کند.
قسمتی از داروی تجویز شده به پروتئین موجود در اشک متصل شده و در نتیجه غیرفعال می گردد.
اسلاید 5 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
برای استعمال موضعی بیشتر از فرمهای محلول مایی و سوسپانسیونها استفاده می شود زیرا:
استفاده و نگهداری آنها راحتتر است.
بعد از استعمال باعث اختلال در دید نمی شوند.
اما این فرمولاسیونها به سرعت با لایه اشکی رقیق می شوند.
از آنجا به مجرای اشکی-بینی رفته
از چشم پاک می گردند.
در نتیجه ماندگاری کوتاهی در چشم دارند.
اسلاید 6 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
قرنیه چشم می تواند به عنوان پوششی محکم در برابر داروها از نفوذ آنها جلوگیری نماید.
قرنیه از سه لایه تشکیل شده است:
پوشش خارجی outer epithelium)): چربی دوست است و از 6-5 لایه سلولی تشکیل شده است.
Stroma: 90 درصد ضخامت قرنیه را شامل شده و آب دوست است.
پوشش داخلی (inner epithelium): از یک لایه سلول تشکیل شده است.
اسلاید 7 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
قرنیه هم خاصیت چربی دوستی و هم آبدوستی دارد.
داروهایی که از نظر این دو خاصیت بهینه شده اند و Log P(Partition coefficient (ضریب توزیع) حدود 2 دارند، قابلیت جذب پیدا می کنند.
Log P نسبت غلظت یک ماده در فاز آلی (معمولا اکتانول) به فاز آبی است .
هر چه ترکیب چربی دوست ترباشد، عدد ضریب توزیع بزرگتراست.
زمان تماس دارو با چشم حدود 5 دقیقه است.
این مدت کوتاه تماس دارو با چشم باعث می شود که
فقط حدود 5 درصد داروی تجویزی وارد چشم گردد.
اسلاید 8 :
چشم و مشکلات دارورسانی به آن
برای جبران مدت زمان کوتاه تماس دارو با سلولهای چشم.
می توان از تجویز مکرر استفاده نمود.
تجویز مکرر موجب افزایش احتمال اثر سمی دارو در چشم می شود.
حفره چشم انسان می تواند حدود 20 میکرولیتر مایع را در خود نگه دارد.
اکثر دوزهای تجویزی حدود 50 میکرولیتر است.
نتیجه: مقدار زیادی از دارویی که تصور می شود برای بیمار تجویز شده است عملاً نتوانسته وارد محل اصلی خود شود
تا سایر مراحل جذب را طی کند.
اسلاید 9 :
یکی از معضلات، درمان بیماریهای قسمت خلفی(posterior) چشم است.
این مشکل را می توان با تزریق داخل چشمی برطرف نمود اما.
این عمل برای داروهایی با نیمه عمر کوتاه (مثل داروهای ضد باکتری و ضد ویروس) امکان پذیر نیست زیرا..
تزریق مکرر احتمال خونریزی چشم را افزایش می دهد.
اسلاید 10 :
حدود 40% از داروهایی که برای درمان بیماریهای چشم در حال مطالعه هستند داروهایی کم محلول در آب و چربی دوست می باشند.
امکان استفاده از این داروهای کم محلول در آب و چربی دوست در فرمولاسیونهای رایج که پایه آبی دارند، وجود ندارد.
اسلاید 11 :
نانوذرات زیست سازگار و زیست تخریب پذیر برای تجویز داخل چشم انتخاب شدند تا:
مدت ماندگاری قابل قبول داشته باشند.
قدرت اتصال به موکوس چشم را داشته باشند.
توانایی ایجاد فرم مایی برای سهولت استعمال دارو توسط بیمار ایجاد شود.
حاملهای کلوییدی و پلیمری به عنوان جایگزینی برای داروهای معمول انتخاب شدند.
اسلاید 12 :
نانوذرات پلیمری
نانوذرات ایجاد شده توسط پلیمرها برای دارورسانی به چشم به دو صورت هستند:
نانوسفرها (nanospheres)
نانوکپسولها (nanocapsules)
اسلاید 13 :
نانوذرات پلیمری
نانوکپسولها ساختارهایی کیسه مانند (vesicular) هستند.
دارو در نانوکپسولها در حفره ای که توسط پلیمر احاطه شده است قرار می گیرد.
نانوسفرها سیستمهای ماتریکسی هستند.
دارو و پلیمر در نانوسفرها به صورت همگن و یکدست وجود دارد.
پلیمرهای انتخاب شده بسته به میزان چربی دوستی داروها متفاوت هستند.
پلیمرهای انتخاب شده باید توانایی ایجاد ذرات کوچک (حدود 100 تا 200 نانومتر) را داشته باشند.
از هر دو گروه پلیمرهای طبیعی و سنتزی می توان برای ساخت استفاده نمود.
اسلاید 14 :
پلیمرهای طبیعی
پلیمرهای طبیعی مثل پروتئینها و پلی ساکاریدها به دلیل داشتن ویژگی تخریب پذیری و سازگاری تاکنون مورد مطالعه فراوان قرار گرفته اند.
فرآیند تخریب توسط گرم کردن یا سرد کردن آغاز می گردد.
سپس فرآیندهای شیمیایی اتصال باعث ایجاد ماتریکسهای متراکمتر از نانوذرات پروتئینی می شود.
اسلاید 15 :
پلیمرهای طبیعی
روش دیگر برای تهیه این ذرات بر اساس حلالیت زدایی از درشت مولکولها و در نتیجه ایجاد رسوب است.
سپس یک ماده اتصال دهنده (مثل گلوتارآلدهید) به محصول افزوده می شود تا نانوذرات پروتئینی تشکیل شوند.
به دلیل حضور گروههای باردار، نانوذرات پروتئینی می توانند به عنوان ماتریکسی عمل نمایند که دارو:
یا با نانوذرات پروتئینی احاطه می گردد.
یا بر سطح نانوذرات پروتئینی اتصال شیمیایی می یابد.
اسلاید 16 :
پلیمرهای طبیعی بکار برده شده در ساخت نانوذرات برای دارورسانی به چشم در خرگوش
اسلاید 17 :
پلیمرهای سنتزی و ویژگیهای آنها
از پلیمرهای سنتزی زیست سازگار و زیست تخریب پذیر در مطالعات استفاده شد.
نتایج مناسب و قابل تعمیمی به دست آمده است.
آکریلاتها به دلیل مخاط چسب بودن مورد استفاده قرار گرفته اند.
آکریلاتها منجر به آهسته سازی رهش دارو و در نتیجه نیاز کمتر به تجویز مکرر آن می شوند.
این پلیمر از مسیرهای خارج سلولی عبور کرده و موجب دارورسانی به سلولهای چشم می گردد .
اسلاید 18 :
پلیمرهای سنتزی و ویژگیهای آنها
اودراژیتهای (eudragit)RS100 و RL100 درpH فیزیولوژیک بدن نامحلول هستند.
توانایی متورم شدن دارند.
برای تهیه نانوذرات مورد استفاده قرار گرفته اند.
این پلیمرها گروه های آمونیوم نوع چهارم دارند.
در محیط آبی بار مثبت ایجاد می کنند.
نتیجه: برای انتقال داروهایی مثل ایبوپروفن که دارای گروه کربوکسیل است و توانایی ایجاد برهمکنش الکترواستاتیک با پلیمر را دارد، استفاده می شوند.
اسلاید 19 :
پلیمرهای سنتزی مورد استفاده در تهیه نانوذرات پلیمری
اسلاید 20 :
پلیمرهای سنتزی و ویژگیهای آنها
دو پلیمر که بیشتر برای بررسی آزادسازی داروهای قابل تزریق به داخل چشم و نه کاربرد موضعی، مورد استفاده قرار گرفته اند:
پلی لاکتیک اسید (PLA)
پلی لاکتیک گلیکولیک اسید(PLGA)