بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش
Gasterointestinal system(GI)
Alimentary canal
اسلاید 3 :
ادامه
لوله گوارش لوله ای است که از دهان شروع شده و به مقعد ختم می شود در این رابطه غدد بزاقی ، دندانها، لوزالمعده و..کمک می کنند. ( 9 متر)
لوله گوارش شامل:
Upper : ingestion ( خرد کردن) و Digestion( هضم) را انجام می دهد
Mouth, Esophagus, Stomach, duodenum
Lower: جذب (absorption ) و دفع) (eliminationرا انجام می دهد
Small and Large intestine , Anus, Rectum
اسلاید 4 :
وظیفه اصلی گوارش:
رساندن مواد غذائی به سلولها و تامین نیازهای متابولیک بدن از طریق هضم، جذب و دفع مواد زائد
دهان( Mouth)
فرآیند هضم را بوسیله شکستن مکانیکی و لزج کردن غذا شروع می کنند.
لزج کردن غذا بوسیله ترشح آبکی و موکوسال غدد بزاقی( Parotid, Sublingual,Submandibular) از دهان ایجاد می شود.
اسلاید 6 :
Esophagus
مری از قسمت پایین حلق شروع می شود.
به شکل لوله ای به اندازه 25 سانتیمتر است
که در پشت تراشه و در طول thorax قرار گرفته و به دهان و معده وصل می شود
یک سوم بالای آن عضلات اسکلتی -یک سوم پایینی آن عضلات صاف
در دو انتهای مری، اسفنگترهای وجود دارد که از آسپیراسیون و بلع هوای اضافی و ریفلاکس جلوگیری می کند.
هر دو اسفنگتر در حال عادی بسته می باشند مگر در زمان بلع
عملکرد اولیه مری حرکت توده غذا بوسیله حرکات پریستالی از حلق به معده.
اسلاید 8 :
Stomach
به شکل کیسه ای در بالای شکم و به سمت چپ خط میانی شکم مایل شده
از راست با liver و از چپ با Spleen و از پشت با هر دو ارگان در تماس است
در واقع کیسه ماهیچه ای (عضلانی) که شکلش با توجه به محتویاتش تغییر می کند.
شامل سه قسمت بزرگ:antrum- body- fundus
اسفنگتر cardiac انتهای مری و اسفنگتر pyloric منفذی را که به دودنوم وصل می شود را می پوشاند
عملکرد معده بیشتر بصورت reservoir است اما همچنین عملکردهای ترشحی و هضم نیز دارد
اسلاید 10 :
Intrinsic factor که جهت جذب ویتامین ب 12 ضروری است
ترشح H2 ترشح اسید معده را افزایش می دهد.
تحریک پارا سمپاتیک بوسیله عصب واگ حرکات دودی و ترشح اسیده معده را افزایش می دهد
تحریک سمپاتیک برعکس عمل می کند
اسفنگتر پیلور (pylorus) از برگشت محتویات دودنوم و نمکهای صفراوی به داخل معده جلوگیری می کند.
اسلاید 12 :
Intestines
روده کوچک حدود 2/5سانتیمتر ( 1 اینچ) عرضش و 6 متر (20 فوت) درازاش و اکثر شکم را پر می کند. شامل سه قسمت می باشد:
Duodenum : که به معده وصل می شود
Jejenum: قسمت میانی روده کوچک
Ileum : به روده بزرگ وصل می شود
روده بزرگ حدود 6 سانتیمتر( 5/2 اینچ) عرضش و 5/1 متر (5فوت) طولش است. و شامل سه قسمت می باشد
1. Cecum 2. colon 3. rectum
اسلاید 14 :
دریچه Ileocecal : از برگشت محتویات مدفوع از روده بزرگ به روده کوچک جلوگیری می کند.
زائده appendix عملکرد آن شناخته شده نیست
رکتوم طولش 17- 20 سانتیمتر و به آنوس 3-2 سانتیمتری منتهی می شود
منفذ آنوس بوسیله اسفنگتر داخلی از نوع عضله صاف و اسفنگتر خارجی از نوع عضله مخطط کنترل می شود
اسلاید 15 :
Small intestine
عملکرد اولیه : هضم و جذب مواد غذائی( در ژژنوم و ایلئوم این هضم و جذب اتفاق می افتد)
دودنوم راهی برای ورود ترشحات صفراوی و پانکراس به داخل روده کوچک است
Large intestine
عملکردش : جذب آب و الکترولیت از Chyme و ذخیره مواد زائد تا defecation انجام شود.
باکتریهای روده نقش مهمی در سنتز ویتامین k و برخی ویتامین ها B دارند.
اسلاید 17 :
بررسی سیستم گوارش
1- درد:مشخصات ،مدت زمان ، دفعات ،محل انتشار ،علل ایجاد کننده بررسی شود .ص22
2-سوء هاضمه: به تعدادی از علائم مربوط به قسمت فوقانی شکم مثل درد،ناراحتی، احساس پری، آروغ زدن ، سوزش سر دل،یا برگشت اسید معده اشاره دارد .غذاهای چرب مهمترین عامل است .
3- گاز روده ای : آروغ زدن ،یا دفع گاز از راست روده (بیماری کیسه صفرا یا عدم تحمل غذا )
4- تهوع و استفراغ: به دلیل تحریک احشایی- اختلال سیستم عصبی مرکزی – تحریک گیرنده های شیمیایی ناشی از پرتودرمانی
5- تغییر در دفع و مدفوع : اسهال –یبوست – تغییر در رنگ طبیعی مدفوع (ملنا-خونریزی در خلال روده – خونریزی از رکتوم) –مدفوع حجیم،کف الود ،چرب و بد بو-مدفوع خاکستری روشن
اسلاید 18 :
تاریخچه گذشته و خانوادگی و اجتماعی
مصرف سیگار- الکل- دندان مصنوعی- خلط خونی – تغییر اشتها – کاهش وزن – مصرف داروها
معاینه لبها :رنگ –رطوبت – قرینه بودن – زخم یا ترک –دیدن مجرای استنسن غده پاروتید در نزدیک دندان آسیاهای بالایی
لثه ها: از نظر التهاب –خونریزی- تغییر رنگ – توجه به بوی تنفس
زبان: قرینه و قدرت زبان (عصب 12 مغزی) قرینه بودن زبان کوچک و کام نرم (عصب واگ 10 مغزی)-بررسی روی زبان ،زیر زبان ،لوزه ها
اسلاید 19 :
معاینه شکم
به 4 یا 9 قسمت تقسیم می شود ص26
مشاهده:از نظر ندول، اسکار ،ضایعات، تغییر رنگ پوست،التهاب ،خونمردگی،یا استریا ها –قرینه بودن شکم
سمع: با دیافراگم گوشی.هر 5 تا 20 ثانیه یک صدا (طبیعی) 1-2 صدا طی 2 دقیقه (کاهش یافته) 5-6 صدا در کمتر از 30 ثانیه ( افزایش یافته )بدون صدا طی 3 تا 5 دقیقه ( عدم وجود صدا)
دق :برای مناطق پر از هوا – مایع یا توده های سخت (صدای تمپان در حالت طبیعی )
لمس: ریباند تندرنس(حساسیت برگشتی)
معاینه رکتوم : در حالت سجده یا خوابیده به پهلوی چپ و خم کردن پاها یا ایستاده در حالیکه تنه روی تخت باشد
از نظر کیست پیلونیدال- آبسه –فیستول یا فیشر –هموروئید – پولیپ بررسی شود
اسلاید 20 :
ارزیابی تشخیصی
آزمایشهای سرمی :شمارش کامل سلولهای خونی – آزمایشات بیوشیمیایی خون-پروترومبین – زمان ترومبوپلاستین نسبی- تستهای عملکردی کبد – آمیلاز –لیپاز- کلسترول – آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA)در صورت بالا بودن نشانه سرطان است اما بافت را مشخص نمیکند .CA19-9 در سرطان پیشرفته پانکراس بالاست یا سرطانهای دیگر سیستم گوارش
آزمایشهای مدفوع: از نظر خون مخفی –اروبیلینوژن- چربی- نیتروژن- انگل – پاتوژن و باقی مانده های غذایی- نتایج مثبت کاذب خون مخفی با خوردن گوشت قرمز- هندوانه –چغندر- کلم قرمز –ساردین – آسپرین – ضد التهابهای غیراستروئیدی و نتایج منفی کاذب با مصرف ویتامین C –DNA مدفوع برای بررسی سرطان کولون