بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مسمومیت فسفید آلومینیوم
اسلاید 3 :
فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
قرص برنج چه بود و از کجا آمد؟
از گروه جونده کش ها بوده و پایه اصلی آن فسفید است.
فسفید ها با ملح های آلومینیوم ، منیزیوم ، کلسیم ، روی
نام های تجاری آن کویک فوس (QuickPhos) و
سلفوس (Celphos) است.
اسلاید 4 :
فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
آفت کش چيست؟
به گروهی از مواد شيميائی اطلاق می شودکه به منظور نابود ساختن ویاکنترل جمعيت انواع آفت ها از قبيل انواع حشرات، علفهای هرز، قارچهای زیان آور، امثال آن تهيه و توليد می شود.
مشکل کشورهای درحال توسعه در مصرف آفت کشها:
عدم وجود اطلاعات مناسب در خصوص روشهای کاربرد صحيح آفت کشهاکافی
نبودن منابع دولتی جهت کنترل و نظارت بر نحوه استفاده از آفت کشها
ورود بی رویه آفت کشهای خطرناک یا بسيار خطرناک
عدم وجود برچسب های مناسب به روی محصولات و در صورت وجود عدم رعایت مفاد
اسلاید 5 :
به صورت اجمالی خصوصيات یک آفت کش خوب عبارتست از:
تاثيرکافی روی آفت هدف یاTarget
عدم تاثير غير مطلوب بر محصول سمپاشی شده
نداشتن اثر سوء یا داشتن حداقل اثر سوء بر حشرات مفيد
مقرون بصرفه بودن از نظر اقتصادی
درمحصولات و مواد غذایی طعم و بوی نامطبوع ایجاد نکند
تحت شرایط جوی مختلف سميت خود را عليه آفات هدف حفظ کند
برای انسان و دام در شرایط سمپاشی و نگهداری بی خطر یا کم خطر باشد
در محيط اسيدی و قليایی به سرعت تجزیه نشود
دراکوسيستمهای کشاورزی و غير کشاورزی و خصوصا در زنجيره غذایی ایجاد اختلال نکند.
اسلاید 6 :
اشتباه بزرگ نام قرص نهادن بر این سم آفات کشاورزی است . قرص برنج قرص نیست بلکه سم است .
در کشورهایی مثل هند، سریلانکا، عراق و حتی ایران که بافت کشاورزی داشتهاند از این قرص برای خودکشی استفاده میشده است ، اما اکنون به دلیل ناآگاهی نوجوانان و جوانان استفاده مهلکی از آن می شود که موجب مرگ دردناک همراه با زجر و عذاب آنان می گردد و آن اشتباه گرفتن این قرص با داروهای نشاط آور است .
قرص برنج هیچگونه علایم نشاط انگیز یا توهمزایی ایجاد نمیکند، انرژیزا هم نیست و قرصی بسیار خطرناک است که نه تنها موجب مرگی همراه با زجر بسیار زیاد می شود بلکه بوی نفرتانگیز نیز دارد.
پژوهشگران می گویند به دلیل عوارض بسیار زیاد این سم ، حتی برای مردن نیز راه مناسبی نیست.
اسلاید 7 :
قرص برنج ترکیب خطرناکی از فسفیدهاست که جهت جلوگیری از آفت زدگی برنج انبار شده , مصرف می گردد .
فسفیدها همچنین جهت دفع آفات سایر غلات انبار شده و جلوگیری از کپک زدگی و جونده کش و غیر نیز مصرف می گردد .
با تماس این ماده با رطوبت یا اسید , گاز خطرناک فسفین آزاد می گردد که علت اصلی توکسیسیتی این ماده است و هر چه این ترکیبات تازه تر باشد گاز بیشتری آزاد کرده و خطر ناک تر هستند.
درگزارشی از هندوستان میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت با فسفینها از جمله آلومینیوم فسفاید ( فسفید آلو مینیوم یا قرص برنج) ۴۹ درصد گزارش شده است . البته مقدار مصرف شده این سم در افراد گزارش نشده است
اسلاید 8 :
خاصیت سمی آلومینیوم فسفید به خاطر گاز فسفین (که دارای ویژگی سیتوتوکسیتی است) که باعث ایجاد رادیکال آزاد میشودکه از فعالیت آنزیمهای سلولهای حیاتی جلوگیری و بافتها را نابود میکند. واکنش آلومینیوم فسفیدبا آب بدن باعث ایجاد گاز فسفین میشود که در زیر بیان شده است:
ALP + 3 H2O AL(OH)3 + PH3
ALP + 3 H CL ALCL3 + PH3
مکانیسم مسمومیت دقیقاً مشخص نیست ولی فسفین با بلوک سیتوکروم
اکسیداز C اکسیداتیو فسفریلاسیون را مهار می کند و مهار این فرآیند
تولید انرژی در میتوکندری سلولی باعث مرگ سلولی می شود. .
بنابراين ارگانهایی كه به مقدار اكسيژن بيشتري نيازدارند نسبت به اين
سم حساس تر و آسيب پذير تر باشند اين ارگانها عبارتند از :مغز , قلب
وكبد و كليه
اسلاید 9 :
این قرص بیشتر در نواحی شمالی کشور ایران به منظور حفظ و نگهداری برنج در انبارها و جلوگیری از تخریب آنها توسط حشرات و همچنین دفع آفات سایر غلات انبار شده استفاده میشود.
اما سوال مهم این است که سمی که اصولا باید فقط در دسترس کشاورزان و تاجران برنج باشد، چرا در عطاریها عرضه میشود؟
آیا «قرص برنج» همان اکستازی است؟
حدود چند سال پیش به دنبال مسمومیت چهار دانش آموز در اثر مصرف قرص برنج و اضافه شدن قربانیان دیگر به این مجموعه، جمله غلطی بر زبانها جاری شد که به دنبال خود اتفاق تلخی را رقم زد. این جمله که سهوا بیان شد این بود «قرص برنج همان اکستازی است که به تازگی و با نام جدید قرص برنج به ایران وارد شده است».
این جمله آغازی بود بر افزایش قربانیان ناشی از این قرص مهلک که با تصور واهی ایجاد لحظاتی توهم زا از آن استفاده میکردند، اما واقعیت بسیار متفاوت و دردناک است.
اسلاید 10 :
متأسفانه به علت تمايل كشاورزان به مصرف اين سم جهت نگهداري محصولات به ويژه در مصارف خانگي يا نيمه صنعتي به دلايل ذكر شده قبلي ٬ قاچاق اين فرآورده از كشورهاي همسايه و ايجاد بازار سياه اين سم در كشور وجود دارد و بسياري از موارد ٬ افرادي كه از اين سم جهت خودكشي استفاده مي كنند اين قرص ها را از بازار سياه و غيرقانوني تهيه مي کنند كه اين واقعيت گویای لزوم برخورد جدی تر با این معضل است.
قابل ذكر است نوع ديگري از فرآورده موسوم به قرص برنج جهت نگهداري و حفظ محصولات از آفات انباري به ويژه جهت مصارف خانگي در كشور ما موجود است و به صورت قانوني به فروش مي رسد که فاقد ماده سمي فسفيد آلومينيوم بوده و حاوي عصاره سير مي باشد. اين قرص ها كه به عنوان قرص برنج با منشاء گیاهی شناخته مي شوند ( بنان)٬ فاقد اثرات سمي و كشنده براي انسان مي باشند و مصرف آن در انسان بي خطر محسوب مي شود.
اسلاید 11 :
در خصوص استفاده از قرص برنج و مسموميت ناشي از فسفين سه فرضیه وجود دارد كه در تيم هاي تخصصي و كارشناساي همچنان در حال بررسي موضوع هستند .
اولين فرضيه :
مصرف قرص برنج ( فسفيدآلومينيوم ) صرفا جهت خودكشي سریع و آسان
دومين فرضيه :
مصرف قرص های تقلبی توهم زا که دارای ترکیبات شبیه قرص برنج هستند
سومين فرضيه :
مصرف اشتباه قرص موجود در برنج که باعث مرگ های جمعی در خانواده ها هم شده است.
اسلاید 12 :
خصوصيات فيزيكي : گازي بدون رنگ , قابل اشتغال , بوي شبيه به ماهي گنديده (Rotten fish), حلاليت مناسب در آب و الكل به صورت قرص يا پودر در بازار يافت مي شود .
AlP فرمول
C° نقطه ذوب: ۲٬۵۳۰
چگالی: ۲٫۸۵ گرم بر سانتی متر مکعب
جرم مولی: ۵۷٫۹۵۵۲ گرم بر مول
خصوصيات قرص برنج :قرص 3 گرمي است به رنگ خاكستري تيره در بسته هاي استوانهاي ، به ميزان 10 قرص در هر بسته عرضه می شود.
قرص برنج هيچ پادزهر اختصاصی ندارد. با توجه به اینکه تاکنون مکانيسم دقيق بروز اثرات سمی فسفيد آلومينيوم در انسان شناخته نشده است ٬
هيچ پادزهر اختصاصی در درمان مسموميت حاد با آن وجود ندارد و
اقدامات درمانی تنها شامل اقدامات حمایتی علامتی است.
مكانيزم احتمالي اثر اين مواد ( فسفين ) بلوك سيتوكروم اكسيداز و مهار فسفوريلاسيون اكسيداتيو و در نتيجه مرگ سلولي است
اسلاید 13 :
به علت سمی بودن بیش از حد این قرص، مصرف یک چهارم این قرص موجب مسمومیت شدید و استفاده از نصف این قرص سبب مرگ انسان میشود.
ازلحاظ زمان بروز علائم و نشانه هاي باليني مسموميت ٬ بعد از 10 الی 15دقیقه٬ علائم و نشانه ها ظاهر می شوند و مرگ در مدت کمتر از 6 ساعت ممکن است رخ دهد.
اگر درعرض 6 ساعت پس از مسموميت علائمی ظاهر نشود ٬ بيمار بدون علامت خواهد ماند.
در صورت مسموميت خوراکی ٬ علائم تحریکی دستگاه گوارش شامل تهوع ٬ استفراغ و دردهاي شكمي مي باشد. بيشتر مرگ و ميرها در خلال 12 تا 24 ساعت اوليه مسموميت اتفاق افتاده و معمولًا ناشی از ایست قلبی تنفسی است و مرگ و مير بعد از 24 ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کليوی است. علائم بالينی در این نوع مسموميت ٬ ناشی از درگيری سيستم قلبی عروقی ٬ گوارشي ٬ عصبي و ریوی است.
اسلاید 14 :
شایع ترین علائم و نشانه هاي باليني در مسمومیت حاد عبارت اند از: بی قراری ٬ تحریک پذیری ٬گيجی ٬ سرگيجه ٬ لرزش ٬ دوبينی ٬ عدم تعادل ٬ سرفه ٬ تنگی نفس ٬ دردهای شکمی ٬ تهوع ٬ استفراغ ٬ در پاره ای موارد استفراغ و یا مدفوع سياه رنگ ٬ تعریق ٬ ضعف و بی حالی ٬ افت شديد فشار خون ٬ کاهش برون ده قلبی ٬ اختلال در ضربان قلب ٬ ادم ریوی ٬ سيانوز ٬ اختلالات كليوي ٬ زردی ٬ هپاتو اسپلنومگالی ٬ تشنج و کاهش رفلکس های عصبی و سندرم زجر تنفسی حاد. افت شديدفشار خون ( مقاوم به دوپامین ) و شوک شایع ترین علامت در مسموميت های شدید است.
در برخورد با افراد مسموم ممكن است بوی ماهی گندیده و یا سير از تنفس بيمار استشمام شود.
اسلاید 15 :
علائمی که ممکن است با گذشت زمان ظاهر شوند ادم ریوی تاخیری ، اسیدوز متابولیک ، تتانی هیپوکلسمیک ، آسیب کبد ، برادیکاردی ، و سایر اختلالات الکتریکی قلبی ، ترومبوسیتوپنی و مت هموگلوبینمی هستند.
ا ستنشاق مزمن : كاهش اشتهاء , كاهش وزن , آنمي , شكستگي خود بخود استخوان , دندان درد و تورم ونكروز فك
عوارض مزمن عبارتند از از آنمی , برونشیت , اختلال گوارشی , نارسایی ریه عدم تعادل در تکلم و حرکت
اسلاید 16 :
عوارض فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
الف - قلبی عروقی : تا کی کاردی ، افت فشار خون , عدم فعالیت ماهیچه قلب , نارسایی احتمالی قلب و شوک که از عوارض کشنده ناشی از مصرف فسفین می باشد .
اختلالات هدایتی در قلب : دیس ریتمی , تپش قلب ، مشکلات در سیستم هدایت الکترولیتی قلب از عوارض معمولی ناشی شده از مسمومیت با فسفین می باشد . در مطالعات انجام شده در ۴۱۸ نفر مصرف کننده فسفید آلومینیوم نشان داد که ۲/۳۸ % آنها دچار مشکل فوق گشته اند ( سال ۱۹۹۱ میلادی )
تپش قلب : در تحقیق دیگری که انجام گردید ۵۴% از موارد بررسی شده دچار این مشکل گردیده اند ( تاکی کاردی )
درمان : مصرف سولفات منیزیم وریدی
افت فشار خون : کاهش فشار خون در ۳۵% موارد مسمومیت با آلومینیوم فسفید مشاهده شده است.
اسلاید 17 :
عوارض فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
ب ) ریوی : تحریک غشا موکوسی دهان , گلو , مجاری تنفسی که باعث تنگی نفس , تنفس ضعیف و سطحی , سرفه و در نهایت ادم ریه
Dyspnea : علائم دیس پنی شامل سرفه ،خلط سبز رنگ که در ۱/۲ درصد موارد از مسمومین دچار این عارضه گشته اند .
آسیب ریوی حاد : آسیب ریه با استنشاق گاز فسفین ایجاد می گردد که با ادم ریه همراه است که ۸% از مسمومین دچار این عارضه گشته اند .
تمام افراد متوفی در اثر مسمومیت با گاز فسفین دچار ادم ریه شده اند .
اسلاید 18 :
عوارض فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
ج ) گوارشی : تهوع , استفراغ , درد معده , اسهال ، تهوع : تهوع و استفراغ بعد از مصرف خوراکی فسفید آلومینیوم ایجاد می شود . تمام افراد که این ماده را مصرف کرده اند دچار عارضه فوق شده اند .
درد معده : ۶۰ % از مسمومین با این سم دچار درد معده شده اند .
اسهال : در ۶۰ % موارد مشاهده شده است.
کبد :خوردن مقادیر زیاد سم فسفین یا فسفید آلومینیوم باعث ایجاد یرقان و افزایش سطح سرمی ترانس آمیلاز می گردد . ۳۰ % افرادی که با فسفید آلومینیویم مسموم شده اند دچار یرقان گردیده و ۲۰% از آنهادچارافزایش غلظت سرمی ترانس آمیناز می گردند. ۸% از مسمومین افزایش بیلی روبین داشته اند.
اسلاید 19 :
عوارض فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
چ ) نو رولوژیک : گیجی , سر درد و خستگی , خواب آلودگی ـ دلشوره و اضطراب و تشنج و کوما و مرگ مقادیر زیادی از سم فسفین باعث ایجاد علائمی از قبیل : سردرد , گیجی , ضعف و خستگی , خواب آلودگی , احتلال حرکتی وتکلم اختلال دربینایی می گردد .
حملات ناگهانی : حملات شبیه صرع و تشنج که منتهی به کما و مرگ می گردد .تمام موارد مسموم شده با فسفین با ایجاد تشنج به بیمارستان منتقل شده اند .
اضطراب و تشویش : ۷۹ % از مسمومین دچار اضطراب و دلشوره بوده اند.
اسلاید 20 :
عوارض فسفید آلومنیوم (قرص برنج)
ح ) هماتولوژی : از عوارض نادر می باشد که شامل همولیز و
متهموگلوبینمیا می باشد .
همولیز : مسمومین بالا ۲۸ سال ، بعد از ۲۴ ساعت دچار استفراغ شدید دردگوارشی و اسیدوزمتابولیک , کاهش ثانویه فشار خون می گردد ، که حاکی از همولیز است علائم همولیز عبارتند از : یرقان , افزایش سطح سرمی بیلی روبین , کم خونی , افزایش هموگلوبین خون و هموسیدروریادر ادرار
مت هموگلوبینمیا : با مصرف ۶ گرم آلومینیوم فسفید ایجاد شده علائم , استفراغ شدید و غیر قابل کنترل , درد معده , کاهش فشار خون , خواب آلودگی , همولیز , دپرسیون بافت قلب که ۲۴ ساعت بعد از مسمومیت ایجاد شده , ۱۷ % دچار عارضه فوق گشته اند ( بعنوان فاکتوری جهت تشخیص با فسفین می توان در نظر گرفت)