پاورپوینت مدیریت خطاهای دارویی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

مدیریت خطاهای دارویی

اسلاید 2 :

مقدمه
یکی از علل عمده صدمه به بیماران به هنگام ارائه خدمات درمانی، وقایع مربوط به داروها هستند . خطاهای داروئی به هنگام تهیه ، تجویز ، توزیع و دادن دارو به بیمار و پایش آن رخ می دهند ولیکن میزان بروز خطا به هنگام تجویز دارو و دادن آن به بیمار شایعتر برآورد می گردد.
procure
prescription
dispensing
administration
monitoring

اسلاید 3 :

در ایالات متحده آمریکا سالیانه تقریباً 5/1 میلیون نفر از این خطاها آسیب دیده و هزاران نفر جان خود را از دست می دهند که خود هزینه ای حداقل 5/3 بیلیون دلاری به دنبال دارد. بر اساس مطالعات مختلف بین 9/4 تا 1/7 درصد موارد بستری در بیمارستان در ارتباط با داروها (با شیوع 4 برابری در سالمندان در مقایسه با جوانترها) بوده ، نکته مهم آن که قریب دو سوم این موارد قابل پیشگیری محسوب می شوند.

اسلاید 4 :

خطاهای دارویی
ﺧﻄﺎي داروﻳﻲ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ ازﻫﺮﮔﻮﻧﻪ روﻳﺪاد ﻗﺎﺑﻞ پیشگیری ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻳﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺼـﺮف ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻓﺮآورده داروﻳﻲ ﻳﺎ اﻳﺠﺎد اﺛﺮات زﻳﺎن آور در ﺑﻴﻤﺎر ﮔﺮدد.

اسلاید 5 :

شايع ترين خطاهای دارويی
تجويز غلط دارو
• تجويز دوز نامناسب دارو
• زمان و دفعات نامناسب مصرف
• تجويز شكل دارويي نامناسب
• دستور غلط براي آماده سازي دارو
• خطا در پايش دارو- درماني
• تجويز دو يا چند دارو كه با هم تداخلات مهم و خطرناكي دارند
• از قلم افتادن يك داروي مهم و حياتي در تجويز پزشك

اسلاید 6 :

انواع خطاهای دارویی
ﺗﺠﻮﻳﺰداروي اﺷﺘﺒﺎه ( Prescribing error )  
اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم ارﺗﻜﺎب ﺧﻄﺎ، اﺷﺘﺒﺎه ﭘﺰﺷﻚ درﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰ داروي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ .
درمیان گزارش های ارسالی به مرکز ADR ایران،تجویز آمپول دیکلوفناک در مواردی مانند درد اپی گاستر یا در کودکان زیر 13 سال مشاهده می گردد که به عنوان اشتباه در نسخه نویسی طبقه بندی می شود.

اسلاید 7 :

مصرف دي سيكلومين به هر شكل در شيرخواران كمتر از 6 ماه ممنوع مي باشد.
  مصرف پرومتازين به هر شكل در كودكان زير 2 سال ممنوع مي باشد.

اسلاید 8 :

دوز نامناسب دارو Improper dose error
دریاﻓﺖ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮازﻣﻘﺪارﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه دارو .
خانم 70 ساله برای دریافت اسپرین به داروخانه مراجعه کرده و داروی خود را در پاکت تبلیغاتی کلسیم دریافت کرده و از طرفی روزانه آسپرین هم جداگانه مصرف می کرده

اسلاید 9 :

زﻣﺎن ودﻓﻌﺎت ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺼﺮف دارو Wrong time error

اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه زﻣﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ :

الف : ﻇﺮف 60 دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو، دارو ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر ﺗﻬﻴﻪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ .
ب : از ﻧﻈﺮ زﻣﺎﻧﻲ، ﺗﺪاﺧﻞ دارو ﺑﺎ وﻋﺪهﻫﺎيﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎررﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

اسلاید 10 :

ﺗﺠﻮﻳﺰ و ﻣﺼﺮف ﺷﻜﻞ دارویی نا مناسب ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر  (Wrong dosage form)
اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه زﻣﺎﻧﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ راه ﻣﺼﺮف درﺳﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه وﻟﻲ ﺷﻜﻞ داروﻳﻲ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺗﺤﻮﻳﻞ وﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎراﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .
پرسنل داروخانه به جای قرص پنتوپرازول ویال پنتوپرازول تحویل بخش دادند.

اسلاید 11 :

اﺷﺘﺒﺎه درآﻣﺎده ﺳﺎزي داروﻫﺎ Wrong drug preparation error
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ رﻗﻴﻖ ﻛﺮدن ﻧﺎدرﺳﺖ داروﻫﺎ ،ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ اﺳﺘﺮﻳﻠﻴﺘﻲ، ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮنﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﻜﺎن دادن آﻧﻬﺎ، ﻋﺪم ﺣﻔﺎﻇﺖ داروازﻧﻮر، ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ی هاي ﻓﻴﺰﻳﻜ ﻮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ وﻋﺪم ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن درﭘﻮش وﻳﺎلﻫﺎ ﺑﺎ اﻟﻜﻞ ﻗﺒﻞ از ورود ﻧﻴﺪل ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد .

اسلاید 12 :

در میان گزارش های مرکز ADR مواردی مانند رقیق سازی سفتریاکسون با سرم رینگر که منجر به رسوب دارو می شود به چشم می خورد.
استفاده از رقیق کننده های حاوی کلسیم ،مانند محلول رینگر ،به منظور آماده سازی سفتریاکسون جهت تزریق ممنوع می باشد.

اسلاید 13 :

راه ﻣﺼﺮف اﺷتباه Wrong route error

ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو از راﻫﻲ ﻏﻴﺮ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ درﻧﺴﺨﻪ درج ﺷﺪه اﺳﺖ . ﭼﻜﺎﻧﺪن ﻳﻚ ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﻲ در ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭼﺸﻢ ﭼﭗ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد .

اسلاید 14 :

اﺳﺘﻔﺎده ازﺗﻜﻨﻴﻚ ﻏﻠﻂ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف دارو Wrong administration technique error
اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ دراﺛﺮﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ روش ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺻﺤﻴﺢ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ . ﻣﺜﻼﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ دﺳﺘﻮر ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﺳﭙﺮيﻫﺎ ي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ.
قرص ملاتونین زیر زبانی بلعیده شود.
قرص دایمتیکون بلعیده شود.

اسلاید 15 :

ﻣﺼﺮف داروي ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬﺷﺘﻪ  Deteriorated drug error
ﺗﺤﻮﻳﻞ و ﻳﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰداروﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ( ﻣﺜﻼ داروﻫﺎي ﻳﺨﭽﺎﻟﻲ و ﻳﺎ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر ) ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺸﺪه اﻧﺪ ﻳﺎ داروﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ واﺿﺢ دارﻧﺪ و در ﺑﻮروﺷﻮر دارو در ﻣﻮرد آن ﻫﺸﺪارداده ﺷﺪه اﺳﺖ.
ویتامین C
آمیودارون

اسلاید 16 :

ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﺶ دارودرﻣﺎﻧﻲ Monitoring

ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻛﻪ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺶ ﻳﻚ دارو درﺣﻴﻦ وﻳﺎ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دارو ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎدرﭘﺰﺷﻜﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻋﺪم اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﻲ ﻳﻚ دارو ﻳﺎ ﻋﺪم ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻳﻚ داروﺑﺮﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﺰﻳﻤﻬﺎي ﻛﺒﺪي
بعضی داروها مانند سایمتیدین میتوانند علیرغم وجود عملکرد نرمال کلیه، باعث کاهش ترشح توبولی و افزایش کراتینین سرم شوند.

اسلاید 17 :

گروهی از داروها که می توانند باعث ایجاد سطح غیرطبیعی آنزیم ها گردند شامل موارد زیر هستند:

· داروهایی که برای كاهش درد استفاده مي شوند مانند آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن،دیکلوفناک 

· داروهای ضد صرع شامل فنی توئین کاربامازپین ، فنوباربیتال.

· آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها، سولفونامیدها، ایزونیازید ،سولفا متوکسازول، تری متوپریم، نیتروفورانتوئین و …

· داروهای ضد افسردگی شامل سه حلقه ای ها

سطح غیر طبیعی ایجاد شده آنزیم های کبدی معمولاً هفته ها و ماه ها پس از قطع دارو به حالت طبیعی باز می گردند

اسلاید 18 :

Furosemide+ omeprazol :monitor Mg
Furosemide + ondansetrone: monitor K
Omeprazole + spironolactone: monitor Mg
Diclofenac + metoral:monitor Bp

اسلاید 19 :

ﺧﻄﺎي ﺣﺬف Omission error
اﻳﻦ ﺧﻄﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ ازﻋﺪم رﺳﻴﺪن داروي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﻤﺎر . ﺑﺮاﺳﺎسﺗﻌﺮﻳﻒ اﮔﺮ در ﻳﻚ دوره 24 ﺳﺎﻋﺘﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﺪاد دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﺠﻤﻮع دوزﻫﺎي ﺗﺠﻮﻳﺰﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﻄﺎي ﺣﺬف اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﻼ" ﻳﻜﻲ ازاﻗﻼم داروﻳﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه از ﻗﻠﻢ اﻓﺘﺎده وﺣﺬف ﻣﻲﺷﻮد . ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻴﻤﺎر داروي ﺧﻮد را ﻣﺼﺮف ﻧﻜﻨﺪ ﺧﻄﺎي داروﻳﻲ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺎده اﺳﺖ .

اسلاید 20 :

تقسیم بندی خطاها براساس شدت