پاورپوینت آموزش بیماری سل ویژه کارشناسان مراقبت سلامت

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

آموزش بیماری سل
ویژه کارشناسان مراقبت سلامت

اسلاید 3 :

آشنایی با بیماری سل
با یادگیری مطالب این بخش انتظار میرود کارشناس بهداشت خانواده:
1- اهمیت بیماری سل را بداند.
2-اقدامات تشخیصی سل را بشناسد.
3-یقین داشته باشد که با تشخیص بموقع سل،این بیماری قابل درمان است.
4-نحوه پایش درمان بیماری را در طول مدت درمان به طور دقیق پی گیری کند.
5- نحوه پیشگیری و پیگیری بیمار را توضیح دهد.
6- سل مقاوم به درمان را بشناسد.
7-لزوم جداسازی در سل ریوی اسمیر مثبت و نحوه بررسی اطرافیان بیمار را بشناسد.
8- اندیکاسیون های ارجاع به سطوح بالاتر را بداند.

اسلاید 4 :

واژگان کلیدی
dots●
● MDR
●اقدامات تشخیصی
●درمان
●جداسازی
●موارد تماس

اسلاید 5 :

بخش اول مقدمه
بخش دوم معرفی بیماری
بخش سوم اقدامات تشخیصی 1- در بزرگسال
2- در کودکان گروه سنی زیر 12 سال

اصول درمان
پایش حین درمان
بخش چهارم اقدامات درمانی اقدامات پیگیری
جداسازی
بررسی اطرافیان بیمار
پیشگیری
بیماران مقاوم به درمان

بخش پنجم اندیکاسیون ارجاع به سطوح بالاتر

اسلاید 6 :

حدود یک سوم جمعیت جهان(2 میلیارد نفر)با میکروب سل آلوده شده اند.

سالانه 9 میلیون نفر به سل فعال مبتلا می شوند.

هر ساله 1/5 میلیون نفر در اثر ابتلا به سل فوت می کنند.
اهمیت سل در چیست؟

اسلاید 7 :

از 142 مورد در يكصد هزار نفر جمعيت در سال 1343 به 10.88 در يكصد هزار نفر جمعيت در سال 1396 – بیش از 13 برابر كاهش
نمودار زیر روند نزولي ميزان بروز بيماري سل در كشور نشان مي دهد

اسلاید 8 :

اهمیت سل در چیست؟

اسلاید 9 :

اهمیت سل در چیست؟
درسال  1396 در کشورمان میزان بروز گزارش شده سل ریوی با اسمیرخلط مثبت 5.46 مورد در
یکصد هزار نفر جمعیت بوده است. از تعداد 8819 مورد مبتلا به سل گزارش شده کشور در سال 1396، 46% موارد را زنان بیمار
و 14.7% موارد را بیماران غیر ایرانی (اغلب افغانی) تشکیل می دهند
و بیشترین میزان بروز سل مربوط به گروه سنی 65 سال به بالا بوده است
که این حاکی از موفقیت چشمگیر کشور در کنترل این بیماری است. درمیان استانها سیستان و بلوچستان و گلستان بیشترین میزانهای بروز و شیوع را در کشور دارا هستند.

اسلاید 10 :

اهمیت سل در چیست؟

اسلاید 11 :

توزیع جغرافیایی میزان بروز سل ریوی اسمیر مثبت در کشور طی سال 1396 را در نقشه زیر می توانید مشاهده نمایید.

اسلاید 12 :

رشد فقر در جوامع

مدیریت ضعیف درمان سل از جمله در ایران(افزایش موارد MDR)

تغییرات جمعیتی(تغییر هرم سنی،مهاجرت،حاشیه نشینی)

پوشش بهداشتی نامناسب(بخصوص در کشورهای دارای بحران)

تاثیر پاندمی ایدز)درکشورهای با شیوع بالای ایدز، افزایش 2 تا 3 برابرمیزان بروزدر دهه 90 بوده است)
چرا بار جهانی سل روند صعودی داشته؟

اسلاید 13 :

سل که بزرگترین علت مرگ های قابل پیشگیری ناشی از بیماری های عفونی تک عاملی است،دارای مرتبه دهم در بار جهانی بیماری هاست.
پیش بینی مشود تا سال 2020 ، بدلیل روند شیوع فاکتورهای خطر آن (نظیر HIV ، اعتیاد، دیابت و..) همچنان جایگاه کنونی خود را حفظ کرده و یا تا رتبه هفتم بالا رود

اسلاید 14 :

معرفی بیماری
بیماری سل در اثر یکی از مایکوباکتریوم های زیر مجموعه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس(Mycobacterium (Tuberculosis Complex شامل توبرکلوزیس،بویس یا افریکانوم ایجاد می شود و قادر است هر یک از بافتهای زنده بدن را درگیر کند.

اسلاید 15 :

اقدامات تشخیصی در بزرگسالان
بیماریابی به صورت غیر فعال در مراجعین شامل:
1-اخذ شرح حال بالینی معاینه فیزیکی:
شایع ترین علامت ابتلا به سل ریوی سرفه پایدار به مدت دو هفته یا بیشتر است که معمولا همراه خلط میباشد .ممکن است با سایر علائم تنفسی (تنگی نفس،درد قفسه سینه یا پشت و خلط خونی) یا علائم عمومی و مشترک (تب،کاهش اشتها،کاهش وزن،بی حالی،تعریق شبانه،خستگی زودرس و ضعف عمومی)همراه باشد.سل خارج ریوی نیز که به ابتلای سایر اعضای بدن به غیر از ریه ها گفته میشود،بسته به عضو مبتلا طیف متنوعی از علائم را میتواند ایجاد کند.

اسلاید 16 :

اقدامات تشخیصی در بزرگسالان
بیماریابی به صورت غیر فعال در مراجعین شامل:
2-درخواست آزمایش میکروسکوپ مستقیم خلط از نظر باسیل اسید فست AFB در سه نوبت در عرض 3-2 روز
3- درخواست رادیوگرافی قفسه سینه CXR ،برای گروههایی از بیماران مشکوک به سل ریوی به شرح زیر:
الف:بیمارانی که فقط یک نمونه از سه نمونه آنها مثبت شده است.
ب: بیمارانی که نتیجه هر سه نمونه خلط آنها منفی شده و یک دوره درمان آنتی بیوتیک وسیع الطیف به مدت 14-10 روز دریافت کرده و بهبود نیافته اند و در آزمایش میکروسکوپی مجدد،همچنان نتیجه هر سه نمونه خلط آنها منفی شده است.
ج: بیمارانی که به عفونت HIV مبتلا هستند.

اسلاید 18 :

ادامه
4-درخواست آزمایش کشت خلط ، برای گروههایی از بیماران مشکوک به سل به شرح زیر است:
الف: بیمارانی که به عفونت HIV مبتلا هستند
ب:بیمارانی که شک به سل در آنها قوی است ولی نتیجه اسمیرخلط و رادیوگرافی قفسه سینه آنها برای تشخیص سل کمک نمیکند.
5-درخواست تست حساسیت دارویی (آنتی بیوگرام) و تعیین هویت مایکوباکتریوم،برای گروههایی از بیماران به شرح زیر است:
الف: بیماران بیماران دچار شکست درمان ،عود یا درمان بعد از غیبت
ب:افراد در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به MDR-TB ،در صورت داشتن علائم
ج: بیماران مبتلا به سل ریوی HIV+
د: بیماران اسمیر مثبت زندانی
و: بیمارانی که اسمیر خلطشان در پایان مرحله حمله ای درمان مثبت شده یا مثبت باقی مانده است.
6-آموزش و ترغیب مستمر بیمار برای مراجعه و انجام آزمایش HIV

اسلاید 19 :

بیماریابی فعال در گروههای در معرض خطر متوسط و بالاشامل:
1- افراد در معرض تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل مسری
2- جمعیت های متراکم(زندانها،مراکز بازپروری،اردوگاهها،آسایشگاههای سالمندان و.)
3-بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی(افرادHIV+)
3-نارسایی کلیه
4-دیابت کنترل نشده
5- بیماران تحت درمان های تضعیف کننده سیستم ایمنی (داروهای شیمی درمانی و کورتیکواستروئیدها)
6- پرسنل بهداشتی که که از نظر مواجهه و ابتلا به سل در معرض خطر بالا یا متوسط قرار دارند(کارکنان آزمایشگاه سل)

اسلاید 20 :

اقدامات تشخیصی در کودکان زیر 12 سال
در صورت وجود حداقل سه معیار از 5 معیار تشخیصی زیرسل تشخیص داده شده و تحت درمان قرار میگیرد:
1-سابقه تماس با موردسل مسری
2-علائم بالینی مشکوک
3-رادیولوژی منطبق با سل فعال
4- تست پوستی توبرکولین مثبت
5- باکتریولوژی یا پاتولوژی مثبت(شیره معده،BAL یا برونش واشینگ)