بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آشنايي با بیوتروریسم
به نام خداوند جان و خرد
اسلاید 2 :
بیوتروریسم چیست؟
بیوتروریسم، سوء استفاده از عوامل میکربی ، ویروسی ، انگلی یا فراورده های آنها به منظور ارعاب یا هلاکت انسانها و نابودی دامها یا گیاهان می باشد . عوامل ایجاد کننده بیوتروریسم معمولا از جمله عوامل ایجاد کننده بیماری های مهم و خطرناک در انسان هستند و اغلب این عوامل مشترک بین انسان و دام هستند . در حملات بیوتروریستی از عوامل ویروسی ، باکتریائی و انگلی استفاده گردیده است. معمولا عوامل مورد استفاده در بیوتروریسم در طبیعت یافت می شوند که البته برای استفاده از آنها گاها لازم است تا میزان بیماری زائی آنها افزایش یابد . گاها این عوامل بیماری زا باید در برابر داروها و سموم مقاوم سازی شوند تا براحتی در محیط غیر فعال نشوند و حداکثر زیان را وارد نمایند .
بدیهی است که نیروهای نظامی، تنها جمعیت در معرض خطر برای حملات بیولوژیک نیستند بلکه اقشار مختلف در معرض خطر بوده و به منظور دفاع در مقابل اثرات ناتوان کننده بالقوه یک حمله ، نیازمند کسب آگاهی نسبت به اصول اساسی همه گیرشناسی عوامل مورد استفاده در جنگ بیولوژیک می باشند . طبق نظر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی ( W.H.O. در حال حاضر 17 کشور جهان قابلیت تولید چنین موادی را دارند.تولید مواد بیولوژیک بالنسبه ارزان بوده , به طوری که به عنوان بمب اتمی فقرا The Poor Man,s Atom Bomb یا PMAB نامیده شده است
اسلاید 3 :
علل گرايش به توليد سلاح هاي نوين
سلاحهاي شيميايي و بيولوژيك كلاسيك موجب مرگومير يا معلوليتهاي حاد و طولاني در انسان و تخريب جدي تجهيزات و محيط زيست ميشوند.
استفاده از سلاح هاي شيميايي و بيولوژيك كلاسيك توسط كنوانسيون هاي مربوطه ممنوع گشته است.
امكان دسترسي به برخي از عوامل كلاسيك مانند عامل آبله به آساني ميسر نيست.
در برخي موارد نياز است سلاحهايي هوشمند با قابليتهاي بالا به منظور اهداف خاص طراحي شوند.( بعنوان مثال سلاحهاي نژادي)
اسلاید 4 :
انواع سلاح هاي نوين شيميايي و بيولوژيك بر اساس تأثير بر هدف
سلاحهاي ناتوانساز و غيركشنده: سلاحهايي هستند كه به منظور ناتوان ساختن افراد، تجهيزات و اماكن مورد استفاده قرار ميگيرند؛ كه در اينصورت بطور موقت با كمترين اثرات سوء ميانمدت و بلندمدت ميتوان طرف مقابل را زمينگير و غيرعملياتي نمود.
سلاحهاي پنهان: سلاحهايي هستند كه از راههاي پنهان بر اهداف خود تأثير ميگذارند و اغلب آنها كشنده هستند. پنهان بودن را به سه مفهوم ميتوان تعبير كرد.
عواملي با عدم امكان شناسايي توسط آشكارسازها موجود( مانند نوويچوك)
عواملي با توان ايجاد بيماريهايي مشابه با بيماريهاي بومي( مانند بيماري بومي سياه زخم در غرب ايران)
عواملي با قابليت پنهان ماندن در بدن و فعال شدن بعد از مدتي طولاني( عوامل سرطانزا و يا عوامل عقيم كننده)
اسلاید 5 :
انواع سلاح هاي نوين بر اساس منشأ ايجاد آنها
سلاح هاي بيولوژيك نوين
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان( پنهان، ناتوانساز)
سلاحهاي زيستي نوين عليه زيرساختهاي اقتصادي( غيركشنده)
سلاح هاي شيميايي نوين
سلاحهاي شيميايي نوين عليه انسان( پنهان، ناتوانساز)
سلاحهاي شيميايي نوين عليه زيرساختهاي اقتصادي( غيركشنده)
اسلاید 6 :
سلاح هاي بيولوژيك نوين عليه انسان
عوامل مؤثر در توسعه سلاح هاي نوين بيولوژيك
تكميل پروژه ژنوم انسان
شناخت دقيقتر سيستم ايمني انسان
شناخت مكانيسمهاي ايجادكننده بيماريهاي عفوني
پيشرفت در مهندسي ژنتيك ( بعنوان گام نهايي در توليد سلاح هاي نوين بيولوژيك)
ساخت ناقلين مهندسي شده و ميكروارگانيسم هاي مصنوعي
اسلاید 7 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
برخي از ويژگيهاي عوامل زيستي نوين
عفوني بودن فوقالعاده و سرايت آسان
ايجاد ابهام در تشخيص
مقاومت در برابر آنتيبيوتيكها و آنتيويروسها
پنهان بودن در برابر سيستم ايمني
عدم وجود واكسن عليه آنها
قدرت و سرعت كشندگي فوقالعاده
پايداري محيطي بالا تا زمان رسيدن به هدف
قابليت خفته بودن براي مدت زمان معين
تأثير بر روي يك ژنوتيپ خاص از گياهان، حيوانات يا انسان( سلاح نژادي)
ايجاد ناتوانيهاي ماندگار
اسلاید 8 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
انواع سلاحهاي بيولوژيك نوين عليه انسان
عوامل زيستي انتخابي به روش ژندرماني (Gene Therapy as a Weapons)
عوامل زیستی دوجزئي (Binary Biological Weapons)
عوامل زیستی سنتتيك (Designer Genes)
ويروسهاي پنهان (Stealth Viruses )
بيماريهاي مبادله ميزبان (Host- Swapping Disease )
اسلاید 9 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
سلاحهاي زيستي انتخابي به روش ژندرماني (Gene Therapy as a Weapons)
هدف از ژن درماني، تغيير در تركيب ژنتیکی اشخاص بوسيله ترميم ژنهاي ناقص يا جايگزيني يك ژن كامل است. (نظير انتقال ژن انسولين به سلولهاي پانكراس جهت درمان بيماري ديابت )
براي انتقال ژن به داخل سلولها از يك حامل استفاده ميشود. ( از جمله ويروس هايي نظير ويروس ايدز و واكسينا ويروس)
اقوام مختلف انسانها در تركيب ژنومي خود داراي توالي منحصربفردي هستند. اين توالي چندشكلي يا پلي مورفيسم ناميده مي شوند.
وجود برخي از اين توالي در پروژه Sunshine (پروژه آفندي ايالات متحده ) شناسايي شده است.
به گزارش Sunday Times اسرائيل به دنبال ژنهاي خاصي است كه توسط عرب ها حمل ميشود.
اسلاید 10 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
سلاحهاي زيستي انتخابي به روش ژندرماني (Gene Therapy as a Weapons)
به روش ژن درماني ميتوان برخي از ژنهاي مفيد را خاموش و برخي از ژنهاي مضر را فعال نمود.( بعنوان مثال تغيير در ژنهاي كنترل كننده سرطان و يا دخيل در توليد مثل)
به روش ژن درماني ميتوان عوامل بيماريزا را وارد ژنوم انسان نمود.
به روش ژن درماني ميتوان يك توالي ژنومي خاص را در يك جمعيت بخصوص مورد هدف قرار داد.( سلاحهاي نژادي)
مهمترين ويژگي اين سلاحها انتخابي بودن، انتقال به نسلهاي آينده و اثرات مخرب غير قابل برگشت آنها مي باشد.
اسلاید 11 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
عوامل زیستی دوجزئي (Binary Biological Weapons)
برخي از عوامل بيماريزاي طبيعتي از دو جزء تشكيل شده اند كه هر يك از اجزا به تنهايي بي خطر مي باشند.(بعنوان مثال باكتريهاي حاوي پلاسميد در صورت وجود هر دو عامل پلاسميد و باكتري بيماريزا ميباشند.)
از اين روش ميتوان براي ساخت سلاحهاي زيستي دو جزيي استفاده نمود.
به منظور توليد اين سلاحها دو جزء بطور جداگانه ايجاد شده و قبل از رسيدن به هدف با يكديگر تركيب شوند.
از ویژگیهای این نوع عوامل میتوان به فرآیند تولید ایمن و انباشت بی خطر آنها اشاره کرد.
اسلاید 12 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
عوامل زیستی سنتتيك (Designer Genes)
ساخت ژنهاي مصنوعي: افزايش توان آفندي سلاحهاي بيولوژيك و كاهش توان پدافند عليه آنها نيازمند برخي از ويژگيها از قبيل مقاومت به آنتي بيوتيك، افزايش بيماريزايي و افزايش پايداري محيطي ميباشد. با استفاده از ژنهاي مصنوعي ميتوان اين ويژگيها را در موجودات ايجاد نمود.
ساخت ارگانيسمهاي كايمريك: در اين روش ويژگيهاي مطلوب يك سلاح بيولوژيك از دو گونه بيگانه استخراج ميشود و ژنهاي مربوط به اين صفات طي فرآيندهاي مهندسي ژنتيك (نوتركيبي) در كنار يكديگر قرار گرفته و ايجاد ارگانيسم كايمريك مينمايند.
ساخت ارگانيسمهاي مصنوعي: گام نهايي در توليد سلاح هاي زيستي نوين ساخت ارگانيسم هاي مصنوعي ميباشد. اولين ويروس ساختگي، ويروس پوليو( عامل فلج اطفال) است كه در سال 2002 در يكي از دانشگاههاي نيويورك ساخته شد. اين قابليت خطر ساخت عواملي را فراهم مينمايد كه ژنوم آنها توالي يابي شده است و در اينترنت موجود ميباشد. (مانند عامل بيماري آبله كه در حال حاضر هيچ كنترل و پيشگيري عليه آن صورت نمي گيرد. )
مهمترين ويژگي اين سلاحها توان آفندي بالا( بيماريزايي بالا،مقاومت در برابر آنتي بيوتيكها و .) و کاهش توان پدافندي عليه آنها( تشخیص، پیشگیری و درمان ) ميباشد.
اسلاید 13 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
ويروسهاي پنهان (Stealth Viruses )
ويروسهايي كه وارد ژنوم انسان ميشوند و براي مدت طولاني به صورت خفته باقي ميمانند.
برخي از اين ويروسها جهت فعال شدن و ايجاد بيماري نياز به يك سيگنال يا محرك خارجي دارند، (مانند بيماري زونا ). براي فعال نمودن اين عوامل محرك ميتواند به آب آشاميدني يا غذاي اشخاص مورد هدف اضافه گردد.
برخي از اين عوامل بدون نياز به سيگنال يا محرك خارجي فعال مي شوند و هنگام ورود به ژنوم موجب جهشهاي ژنتيكي ميشوند كه آثار آن بعد از مدتي آشكار ميشود. (مانند انواع جهشهاي مرتبط با سرطان ).
از ویژگی های این عوامل میتوان به آلوده سازی پنهان جمعیت خاص و فعال نمودن در زمان دلخواه و عدم امکان تشخیص حملة بیولوژيكي اشاره کرد.
اسلاید 14 :
سلاحهاي زيستي نوين عليه انسان
بيماريهاي مبادله ميزبان (Host- Swapping Disease )
برخلاف باكتريها ويروسها گونههاي اختصاصي را آلوده ميكنند.
ويروسها معمولاً در هنگام استقرار در مخزن اصلي خود ايجاد بيماري يا صدمات خاصي نمينمايند.
زماني كه يك ويروس از يك مخزن حيواني به انسان انتقال يابد، بيماري Zoonotic ايجاد ميكند.
ويروسهاي حيواني ميتوانند با دستكاري ژنتيكي، جمعيتهاي انساني را آلوده كنند.
از ویژگی های این عوامل میتوان به توسعه طیف عوامل زیستی مؤثر بر انسان و عدم امکان پدافند مناسب اشاره کرد.
اسلاید 15 :
يكي از سناريوهاي احتمالي آينده در زمينه سلاحهاي بيولوژيك نوين
رهبر يك گروه بيوتروريستي از تكنسينهاي خود ميخواهد تا ويروسي توليد كنند كه ويژگيهاي زير را دارا باشد:
اين ويروس مانند عامل طاعون كشنده باشد.
از روشهاي تشخيصي سر باز زند.
مانند ويروس آنفولانزا از طريق هوا و به آساني انتقال يابد.
تنها بر روي نژادي خاصي از انسانها اثر كند.
مانند عامل ايدز فعاليت سيستم ايمني انسان را مختل نمايد.
در برابر آنتي ويروسها و آنتيبيوتيكها مقاوم باشد.
به راحتي تكثير نمايد.
تكنسينها سكانس ژنهاي مورد نياز را از اينترنت دانلود كرده و در آزمايشگاه اين توالي را تكثير مينمايند. سپس ژنوم حاوي عوامل بيماريزا را در يك پوشش ويروسي قرار داده و در ادامه اين ويروس را تكثير نموده و در اقدام بيوتروريستي مورد نظر از طريق هوا منتشر مينمايند.
اسلاید 16 :
سلاحهاي بيولوژيك نوين عليه زيرساختهاي اقتصادي ()
سلاحهاي بيولوژيك ضدمواد
هيچ ماده طبيعي يا مصنوعي در جهان وجود ندارد كه بصورت بالقوه در برابر ميكروارگانيسمها آسيبناپذير باشد.
ميكروارگانيسمهاي طبيعي كند عمل مينمايند و غير قابل اطمينان ميباشند. مهندسي ژنتيك امكان ساخت انواع مؤثر اين ارگانيسمها را با ايجاد تغيير در انواع طبيعي اين ميكروبها فراهم نموده است.
اين ارگانيسمهاي مؤثر قادرند مواد مختلفي از جمله پلاستيك، رنگها و فلزات را در عرض 72 ساعت پس از مواجهه تخريب نمايند.
ايالات متحده سردمدار توليد عوامل تغيير يافته ژنتيكي ضدمواد در جهان است. آزمايشگاه تحقيقات نيروي دريايي آمريكا در واشينگتون در فعاليتي تحت عنوان پروژهSun Shine به تحقيق در اين زمينه پرداخته است.
اين امكان بطور كامل وجود دارد كه مشتقات ميكروبي و يا آنزيمهاي استرازي ساخته شده به شيوه ميكروارگانيسم، براي ايجاد تخريب در پوشش كنترلي هواپيماها بكار رود، كه نتيجه آن آشكارسازي و تخريب هواپيماها است آمريكا در حال انتقال اين تكنولوژي از آزمايشگاه به ميدان جنگ است.
اسلاید 17 :
سلاحهاي بيولوژيك نوين عليه زيرساختهاي اقتصادي
معرفي برخي از ميكروارگانيسمهاي ضدمواد و اهداف احتمالي آنها توسط آزمايشگاه Naval :
ميكروارگانيسمهاي تخريب كننده رنگهاي استتار و تركيبات ضد رادار
ميكروارگانيسمهاي تجزيه كننده پلاستيكها بخصوص پلياوريتان در پوشش هواپيماها
ميكرواگانيسمهاي تجزيه كننده فلزات جهت تخريب قطعات تسليحات و تجهيزات
ميكرورگانيسمهاي هيدروكربندوست براي تخريب آسفالت جادهها و بزرگراهها
ميكروارگانيسمهاي تجزيه كننده نفت و روغن براي آسيب به صنعت و ذخاير هيدروكربني
ميكروارگانيسمهاي تخريب كننده بتون براي آسيب به ادوات و ساختمانها
ميكروارگانيسمهاي تجزيه كننده ذخاير غذايي
ميكروارگانيسمهاي ايجاد كننده رسوب در فيلترهاي با كارايي بالا
اسلاید 18 :
سلاحهاي بيولوژيك نوين عليه زيرساختهاي اقتصادي (non lethal biological weapons)
سلاحهاي بيولوژيك عليه گياهان
در دهه گذشته آمريكا تلاش خود را جهت شناسايي ميكروارگانيسمهاي كشنده گياهان دارويي بكارگرفته است.
تا سال 1990 تحقيقات آمريكا بطور عمده روي دو قارچ متمركز شده بود. يكي قارچ Pleospora Papaveracea عليه گياه خشخاش كه اين پروژه در سال 2001 كامل شد؛ و ديگري قارچFusarium Oxysporum عامل بيماريزايي در گياهان كاكائو كه اين پروژه در سال 2000 با حمايت آمريكا آغاز به كار كرد ولي با شكايتهاي بينالمللي متوقف گرديد.
اسلاید 19 :
سابقه كاربرد عوامل بيولوژيك
در جنگ و عمليات بيوتروريستى به ٣ تا ٦ قرن قبل از ميلاد مسيح برمى گردد كه در آن آشوريها چاه هاي آب دشمن را با ميكروب زنگ چاودار مسموم كردند . سيصد سال قبل از ميلاد مسيح نيز رومي ها چاههاي اطراف شهر را توسط لاشه هاي حيوانات مرده آلوده مي كردند تا سربازان دشمن از آنها نوشيده، بيمار و يا تلف شوند. در سال 1344 ميلادي در اثر پرتاب جسد افراد فوت شده بعلت طاعون به داخل قلعه تاتارها كه شهر كافكا را محاصره كرده بودند تعداد زيادي از آنها قبل از هرگونه جنگي در اثر ابتلا به طاعون از بين رفتند
اسلاید 20 :
سابقه كاربرد عوامل بيولوژيك
رفتند آنها اجساد كساني را كه بعلت طاعون مي مردند را به چاه مي انداختند كه باعث شيوع طاعون در شهر گرديد و از همين شهر طاعون يا مرگ سياه به اروپا رسيد . در سال 1797 ناپلئون در لشكر كشي خود به ايتاليا سعي كرد ساكنان شهر محاصره شده مالتائو را به تب مرداب مبتلا كند در سال 1767-1754 در حمله فرانسوى ها به سرخپوستان بومى امريكا، نيروهاى انگلستان با چهر يى ظاهراً بشردوستانه به كمك سرخپوستان بومى برخاستند و با اهداى ملحفه، دستمال و پارچه ى آغشته به ويروس آبله عده زيادى را به كام بيمارى و مرگ كشاندند.
