بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
دستورالعمل های ايمنی در آزمايشگاه:
جهت حفظ ايمنی کارکنان در آزمايشگاه می بايست دستورالعمل هايی تدوين شده، در دسترس تمامی کارکنان قرارگرفته و به شيوه ای توضيح داده شود که کاملا درک گردد.
اسلاید 3 :
دستورالعملهای شستشو و نظافت در آزمايشگاه:
دستورالعملهايی در مورد نحوه شستشوی لوازم شيشه ای ، نحوه استريليزاسيون و نحوه نظافت محيط و سطوح کاری در آزمايشگاه بايد تدوين شده ، در اختيار کارکنان مربوطه قرار گرفته ، به آنان آموزش داده شده و از اجرای آن توسط کارکنان اطمينان حاصل گردد .
اسلاید 4 :
دستورالعمل مديريت پسماند:
مکتوب نمودن چگونگی مديريت ايمن وصحيح پسماند ها در مراحل جداسازي، بي خطرسازي، جمع آوري ، بسته بندي، حمل ونقل ودفع پسماند.
اسلاید 5 :
سوابق ثبت و پی گيری حوادث مخاطره آميز:
نحوه ثبت، گزارش و پيگيري حوادث مخاطره آميز نظير فرورفتن سوزن، ريختن و پاشيدن موادشيميايي ، خون ، مواد آلوده و. بايد تعيين گردد و سوابق مربوط به اين اقدامات موجود باشد .
اسلاید 6 :
ايمنی در آزمايشگاه:
کارکنان آزمايشگاه در معرض آلودگي به انواع عوامل بيماريزاي بيولوژيك با منشا خون، مايعات بدن، مواد شيميايي و غيره قرار دارند.
اين عوامل ميتوانند از طرق متفاوت مانند ترشح و پاشيدن، بلع وتنفس، تماس مستقيم با مخاط (چشم، بيني، دهان) و يا پوست، بريدگي در اثر وسايل تيز و برنده ونيز وسايل شيشه اي شكسته، ايجاد جراحت در اثر فرو رفتن سوزن در پوست، برداشت مايعات با پي پت بوسيله دهان و نيز ايجاد خراش توسط حيوانات آزمايشگاهي سبب ايجاد بيماري گردند.
اسلاید 7 :
ايمنی در آزمايشگاه:
علاوه برآن درمحيط كار، خطراتي مانند مواد شيميايي سوزاننده، مواد راديو اكتيو، جريان الكتريسته ، آتش سوزي و غيره وجود دارند كه در صورت عدم رعايت صحيح اصول ايمني مي تواند سلامت را تهديد نمايند.
بنابراين لزوم استقرار برنامه ايمني دركليه آزمايشگاه ها درجهت حفظ ايمني كاركنان، بيماران، افراد مرتبط ومحيط زيست، امري ضروري است.
اسلاید 8 :
اصول کلي حفاظت و پيشگيري:
كاركنان بايد تمامي نمونه هاي بيماران را آلوده به ويروس HIV و يا ديگرعوامل بيماريزا با منشا خوني تلقی نمايند.
هميشه بايد دستكش در اندازه هاي متفاوت و ازمواد مناسب و مرغوب، درتمام بخش هاي فني در دسترس باشد. بايد به اين نکته توجه داشت که تنها دستکش هاي لاتکس محافظت کافي را ايجاد مي نمايند.
بهيچ وجه نبايد بوسيله دست سوزن هاي استفاده شده، از سرنگ يكبار مصرف جدا گردد و يا درپوش سرسوزن روي آن قرارگيرد. در موارد ضروري بايد سرسوزن را روي يک سطح قرارداد و فقط از يك دست جهت اين عمل استفاده نمود. نبايد سوزن هاي استفاده شده، قيچي و بريده، خم و يا شكسته شوند.
اسلاید 9 :
هرگزعمل برداشت مايعات با پي پت نبايد بوسيله دهان انجام شود. برای اينکار استفاده از پر کننده های پی پت ضروری می باشد. همچنين نبايد قطرات انتهايي نمونه با فشار زياد خارج شود، زيرا ممكن است باعث ايجاد ذرات بسيار ريز يا آئروسل گردد.
مهمترين اقدام پيشگيرانه و ايمني شست وشوي مكرر دست ها مي باشد، كه بايد هميشه صابون (ترجيحا صابون مايع) و نيز مواد ضدعفوني كننده پوست در دسترس كاركنان قرار گيرد. بريدگي ها، زخم ها وجراحات پوستي (اگزما) بايد با پانسمان غيرقابل نفوذ به آب پوشانده شوند.
بايد در مواقع كار با مواد سمي سوزاننده ونيز مواد خطرناك شيميايي و بيولوژي و يا هنگامي كه امكان ترشح و پاشيدن خون و يا مايعات بدن وجود داشته و نيز هنگام تخليه اتوکلاو وغيره ازعينك هاي حفاظتي (حفاظ دار) ونيز ماسك و يا نقاب هاي صورت استفاده نمود.
اسلاید 10 :
بايد سطوح ميزها را فوراً بعد از آلودگي با نمونه يا بعد از اتمام كار روزانه با مواد ضدعفوني كننده مانند هيپوكلريت سديم با رقت 5 گرم در ليتر يا 0/5 گرم درصد و يا هرگونه محلول سفيد كننده خانگي كه به نسبت 1/10 رقيق شده باشد (به شرط اينکه داراي کلر فعال 5% باشند)، ضدعفوني نمود .
بايد سطوح كاري بعد از اتمام كار روزانه، با ماده ضدعفوني كننده مناسب، ضدعفوني گردد. درهنگام تميز نمودن آزمايشگاه و تجهيزات بايد از دستكش، ماسك و پوشش هاي حفاظتي مناسب استفاده شود.
اسلاید 11 :
بايد كليه وسايل و تجهيزات آزمايشگاهي مانند يخچال ها، فريزرها، بن ماري، سانتريفوژ و غيره به طور مرتب تميز شده و نيز به طور متناوب منطبق بر برنامه زمانبندي كه بوسيله مسئول آزمايشگاه تعيين ميشود، ضدعفوني گردند. مخصوصاً در مواردي كه آلودگي مهمي به وقوع مي پيوندد، بايد فوراً اين عمل انجام شود.
وسايل و تجهيزات بايد قبل از انتقال به خارج از آزمايشگاه جهت تعمير و يا تعمير در داخل مركز با مواد ضدعفوني كننده مناسب ضدعفوني شوند.
اسلاید 12 :
راهنماي ايمني در موارد ريختن و يا شكستن ظروف محتوي مواد آلوده:
نفس خودرانگه داريد .
افراد را از محل دوركنيد.
لباس وپوششهاي حفاظتي مناسب را بپوشيد.
مدتي صبركنيد تا آئروسلها ته نشست كنند. ( حداقل 15 دقيقه )
محل را باحوله كاغذي و يا تنزيب بپوشانيد.
اسلاید 13 :
ازمحلول ضدعفوني كننده مناسب به آرامي در محل بريزيد .
با توجه به نوع محلول استفاده شده مدتي صبر نمائيد.
بوسيله پنس و يا پارچه، قطعات شيشه را داخل ظروف ايمن (Safety Box) قرار دهيد.
سپس محل را تميز نموده و در صورت لزوم مجدداً با ماده ضدعفوني عمل فوق را تكرار نمائيد.
اسلاید 14 :
راهنماي ايمني جهت انتقال نمونه هاي آزمايشگاهي بوسيله پست وغيره:
نمونه را داخل ظرف درپيچ دار كه غير قابل نشت و غير قابل نفوذ به مايعات باشد، قرار دهيد و اطراف آن، ماده جاذب الرطوبه بگذاريد.
سپس آن را داخل محفظه دومي كه غير قابل نشت و غير قابل نفوذ به مايعات بوده ، قرار داده و مشخصات نمونه را روي آن درج كنيد.
نهايتا محفظه را داخل محفظه سوم قرار داده وعلامت خطر زيستي( Biohazard ) را روي آن نصب نموده وآدرس را روي آن بنويسيد.
اسلاید 15 :
Approved plastic bags
اسلاید 16 :
Biohazard symbol:
اسلاید 17 :
سترون سازي ( Sterilization):
معمولترين راههاي سترون سازي درآزمايشگاه بوسيله حرارت خشك (با استفاده از دستگاه فور ) و حرارت مرطوب تحت فشار(با استفاده از دستگاه اتوكلاو ) انجام مي پذيرد.
از فور جهت وسايلي كه تحمل حرارت بالا را دارند، استفاده مي گردد. طبق استاندارد جديد ، درجه حرارت بايد 180-160 درجه سانتيگراد بوده و بمدت 2 تا 3 ساعت فرايند سترون سازي ادامه داشته باشد.
صحت عملكرد دستگاههاي فور و اتوكلاو بايد بوسيله انديكاتورهاي شيميايي و بيولوژيكي بررسي گردد.
اسلاید 18 :
ضدعفوني نمودن (Disinfection):
جهت ضدعفوني نمودن ، ارزانترين و در دسترس ترين ماده ، مايع سفيد كننده خانگي مي باشد ، به شرط اينكه داراي كلر فعال به ميزان 5 % باشد.
جهت ضدعفوني نمودن خون ، مايعات بدن و مواد دفعي بيماران از رقت 1/10 آن و نيز جهت ضدعفوني نمودن كف ، زمين ، ديوار و لباس از رقت 1/50 آن استفاده مي شود.
همچنين مي توان از محلول هيپوكلريت سديم به ميزان 100 ميلي ليتر در ليتر ، جهت ضدعفوني نمودن مايعات بدن، خون و مواد دفعي بيماران و يا رقت 20 ميلي ليتر در ليتر آن جهت ضدعفوني نمودن كف ، زمين ، ديوار و لباس استفاده نمود.
ازمحلولهاي ضدعفوني كننده ديگر كه جهت سطوح مي توان استفاده نمود ، الكل 70 % مي باشد.
اسلاید 20 :
مديريت پسماند (Waste Management):
در آزمايشگاه انواع پسماندهاي عادي (خانگي) ، پســماندهاي عفوني، شيميايي، تيز و برنده، پرتوزا و تركيبي ( تركيبي از مواد شيميايي، راديواكتيو و يا عوامل عفوني) و غيره توليد ميشود.
به منظور حفظ سلامت افراد، محيط زيست و جلوگيري از اثرات سوء پسماندها، مديريت ايمن و صحيح آنها ضروري است. برنامه مديريت شامل مراحل تفكيك (جداسازي)، آلودگي زدايي، ذخيره (انباشت) ، حمل و نقل و دفع مي باشد.
كليه پسماندهاي آلوده آزمايشگاهي بايد با روش مناسب آلودگي زدايي و سپس به طريقه بهداشتي و به طور روزانه دفع گردند.
پسماندهاي تيز و برنده بايد در محفظه هاي مقاوم مخصوص (Safety Box) قرار گرفته و قبل از اينكه كاملا پرشوند، به طريقه بهداشتي دفع گردند.
