بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
اشکال دارویی و روش استفاده از آنها
اسلاید 3 :
مقدمه
دارو ترکیبی است که در تامین سلامت جامعه از اهمیت حیاتی برخوردار است.
در کشور ما سالانه بیش از 225 میلیارد تومان یارانه دارویی هزینه می گردد به همین دلیل دارو به قیمت ارزانتر از نرخ واقعی آن در اختیار مردم قرار می گیرد.
هدر دادن دارو در اثر مصرف بی رویه و عدم رعایت شرایط نگهداری علاوه بر وارد کردن خسارت به اقتصاد ملی می تواند مشکلات جبران ناپذیری را برای سلامت جتمعه به همراه داشته باشد.
مصرف کنندگان دارو نیاز به اطلاعات دقیق درباره داروها،محدودیت های دارویی و روش استفاده از آنها دارند.
اسلاید 4 :
سوالات شماره 1
دارو چیست؟
داروهای ضروری چه نقشی را در سلامت جامعه می توانند داشته باشند؟
آیا میزان مصرف دارو در بین اعضای خانواده و اطرافیان شما زیاد است؟ به چه علت؟
مصرف بی رویه دارو چه عواقبی را می تواند داشته باشد؟
تفاوت خوددرمانی آگاهانه با مصرف خودسرانه چیست؟
اسلاید 5 :
دانستنی های سلامت شماره 1
دارو به ترکیب یا موادی گفته می شود که برای پیشگیری،درمان و یا کنترل بیماری به کار برده شود.
امروزه دارو رکن اصلی درمان در دنیا بوده و 75% درمان ها با استفاده از داروها صورت می گیرد، استفاده صحیح و اصولی از دارو بر اساس روش های تعیین شده نقش مهمی را در اثربخشی و بازگشت سلامتی فرد به عهده دارد.
پس از تشخیص بیماری و تجویز داروی مناسب توسط پزشک و تحویل دارو توسط داروساز و ارائه راهنمایی های لازم، کنترل نحوه مصرف دارو توسط خود بیمار بر اساس آموزش های ارائه شده را خوددرمانی آگاهانه می نامند که به معنی همکاری کامل بیمار با تیم پزشکی خود می باشد.درحالی که مصرف دارو بدون دریافت هرگونه مشاوره از افراد ذیصلاح و یا عدم رعایت دستورات ارائه شده توسط پزشک و داروساز را مصرف خودسرانه می گویند.
اسلاید 6 :
فاصله دارو با سم بسیار اندک است.عدم شناخت دارو،مصرف نادرست و بی رویه آن می تواند حتی مرگ مصرف کننده را به دنبال داشته باشد.
وجود تبلیغات زیاد و نادرست داروها که از طریق مجلات،اینترنت،ماهواره و . انجام می شود عملا مردم را به سمت مصرف داروهایی با ظاهر فریبنده ولی بی محتوا تشویق می نمایند. داروهایی که برخی از آنها به شکل قاچاق و با روش های نادرست تهیه،نگهداری و حمل و نقل می شوند می توانند باعث پدید آمدن عوارض و مشکلات جدی برای سلامت شده و هدر رفتن هزینه ها را موجب گردند.
مصرف بی رویه دارو علاوه بر عوارض جسمی که برای فرد ایجاد می کند سالانه میلیاردها تومان هزینه اضافی به سیستم درمانی دولت ها تحمیل می نماید.
اسلاید 7 :
سوالات شماره 2
انواع راه های مصرف دارو را ذکر کنید.
نام اشکال دارویی که می شناسید را بنویسید.
اسلاید 8 :
اشکال دارویی موجود برای راه های مختلف مصرف
اسلاید 9 :
سوالات شماره 3
داروهای خوراکی به چه اشکالی وجود دارند؟
داروهای خوراکی به چه روش هایی مصرف می شوند؟
داروهای خوراکی در چه شرایطی نگهداری می شوند؟
فراوان ترین اشکال دارویی خوراکی کدامند؟
اسلاید 10 :
دانستنی های سلامت شماره 3
اشکال دارویی خوراکی شامل انواع محلول ها، سوسپانسیون ها، پودرها،قرص ها و کپسول ها می باشند .
محلول های خوراکی به انواع شربت ( حل شدن ماده موثره دارویی در در شربت قند)،قطره و الگزیر(حل شدن ماده موثره دارویی در الکل و شربت قند) تقسیم می شوند.
سوسپانسیون ها پراکندگی هایی از ذرات ریز جامد در
یک مایع هستند.
پودرها به صورت شاسه برای یکبار مصرف بسته بندی می شوند که قبل از مصرف در آب به صورت محلول یا سوسپانسیون درآمده و بلافاصله مصرف می شود.
اسلاید 11 :
قرص های ساده که همان قرص هایی هستند که قورت داده می شوند.
قرص های جوشان که بلافاصله قبل از مصرف در یک لیوان آب سرد حل می شوند که تحریکات گوارشی کمتری نسبت به قرص های ساده دارند.
قرص های جویدنی که باید قبل از بلع فرآیند شکستن و خورد شدن در دهان انجام شود در غیر اینصورت جذب نمی شوند.
قرص های مکیدنی که معمولا برای اثر موضعی در دهان استفاده می شوند و باید به آرامی مکیده شوند.
قرص های زیر زبانی یا گونه ای که جذب بسیار سریع دارند.
قرص های آهسته رهش و پیوسته رهش که به دلیل وجود روکش بر روی قرص با یکبار مصرف در روز به هدف درمانی می رسیم.
کپسول ها که به دو دسته سخت و نرم تقسیم می شوند و نسبت به قرص ها اثر بخشی سریعتری دارند ولی باید در نگهداری آنها دقت شود.
اسلاید 12 :
سوالات شماره 4
به نظر شما دلیل مصرف برخی داروهای خوراکی قبل یا حین و یا بعد از غذا چیست؟
در افرادی که چند دارو با هم مصرف می کنند می توانند داروهایشان را با هم مصرف کنند؟
اسلاید 13 :
دانستنی های سلامت شماره 4
برای جذب حداکثر داروهای خوراکی بهتر است همراه غذا مصرف نشوند مگر در مواردی که مصرف همراه غذا در دستور مصرف آنها ذکر شده باشد.
برای به حداقل رساندن تداخل دارو و غذا باید آن را نیم تا یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کرد.
مصرف داروها به طور همزمان می توانند سبب بروز تداخل در اثرات آنها شود لذا در مصرف همزمان داروها باید با داروساز مشورت کرد.
باید در نظر داشت شرایط متفاوت جسمی، روحی،غذاها،نوشیدنی ها،مصرف سیگار و الکل، ورزش می تواند در اثر بخشی داروها موثر باشد.
قرص و کپسول حتما همراه یک یا چند لیوان آب نه خیلی گرم و نه خیلی سرد مصرف شود و نباید با آب دهان قورت داد.
هنگام مصرف قرص یا کپسول بیمار حتی الامکان وضعیت ایستاده باید داشته باشد.
اسلاید 14 :
سوالات شماره 5
کدام یک از اشکال دارویی پوستی را می شناسید؟
کدام یک از اشکال دارویی پوستی بیشتر مصرف می شوند؟
اسلاید 15 :
دانستنی های سلامت شماره 5
پماد: چرب ترین نوع اشکال دارویی است که به دلیل چربی بالا اثر خوبی روی پوست در برابر از دست دادن رطوبت ایجاد می کند.به راحتی با آب شسته نمی شوند و برای زخم ها یا سطوح دارای ترشح زیاد مناسب نمی باشد.
کرم: به انواع امولسیون های روغن در آب و آب در روغن تقسیم می شود.پایه کرم قابلیت نفوذ مناسبی درون پوست دارد لذا در مورد داروهایی که نفوذ آن به پوست مهم است کاربرد دارد.کرم هایی که به شکل امولسیون روغن در آب است به راحتی با آب شسته می شود.
اسلاید 16 :
ژل: وقتی پایه چرب قابل استفاده نباشد به کار می رود.مثلا در شرایطی که دارورسانی به پوست مورد نظر پزشک باشد پایه چرب مانع از جذب مناسب دارو می گردد و لذا از ژل که پایه محلول در آب دارد استفاده می شود.
کف: بیشتر جهت دارورسانی مواد ضدعفونی کننده و یا دارورسانی به پوست سر به کار می رود.
لوسیون: محلولی است که حامل ماده موثره دارویی است.
خمیر: حجم زیاد ماده جامد در خمیرها سبب سختی بیشتر آنها نسبت به پماد ها می شود خمیردندانها در این دسته قرار می گیرند.
اسلاید 17 :
لینمان: بالم نیز نامیده می شود به لحاظ قوام شبیه لوسیون است. ولی تفاوت آن با لوسیون این است که کاربرد آن می بایست همراه با مالش موضع باشد.معمولا برای کاهش درد ویا گرفتگی عضلات به کار می رود.در آنها محلول هایی نظیر استون یا الکل به کار می رود که تبخیر می شود و ماده دارویی نظیر متیل سالسیلات در موضع باقی می ماند.
پچ: پچ ها اشکال دارویی هستند که به صورت چسب برای مدت زمان مشخص روی پوست چسبانیده شده و اثرات سیستمیک ایجاد می کند در صورتی که به دلیل رطوبت زیاد و یا هر دلیل دیگری پیش از موعد مقرر پچ از پوست جدا شده و قابلیت چسبیدن به بدن را از دست بدهد دیگر قابل استفاده نخواهد بود.
اسلاید 18 :
روش استفاده از پچ پوستی:
محل چسباندن پچ درون بروشور دارو ذکر شده است.
هرگز پچ را روی پوست خراشیده یا آسیب دیده به کار نبرید.
هرگز پچ را روی چین های پوست یا محل هایی که لباس تنگ می پوشید استفاده نکنید. در صورت مصرف طولانی مدت از پچ محل آن باید تغییر یابد.
هنگام چسباندن پچ دست ها باید تمیز و خشک باشند.
محل چسباندن پچ باید تمیز و خشک باشد.
دست نباید به سمتی از پچ که حاوی دارو است تماس داشته باشد.
پس از چسباندن پچ روی پوست لبه های آن را مالش دهید تا کامل بچسبد.
اسلاید 19 :
سوالات شماره 6
انواع اشکال دارویی تزریقی کدامند؟
انواع راه های تزریق داروها کدامند؟
تزریق داروها بر اساس راه تزریق توسط چه کسی و در کجا باید انجام شود؟
اسلاید 20 :
دانستنی های سلامت 6
داروهای تزریقی محلول های استریلی هستند که حاوی یک یا چند ماده دارویی هستند که از طریق تزریق وریدی،عضلانی، زیرجلدی و یا سایر راه های تزریق( داخل سرخرگ،مفصل،نخاع) به کار می رود.نوع تزریق به ماهیت دارو و شرایط درمان بستگی دارد.انتخاب نوع تزریق بستگی کامل به نوع،مقدار و همچنین زمان اثر دارو دارد.
تزریق زیر پوستی یا زیر جلدی: دارو مستقیما به زیر سطح پوست تزریق می شود و هنگام تزریق باید دقت شود سوزن در رگ های خونی فرو نرود.اثر بخشی آن آهسته تر از انواع تزریق عضلانی و وریدی است.ماساژ محل تزریق می تواند سرعت جذب را افزایش دهد.
