بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اصول مهندسي سد
اسلاید 2 :
مقدمه:
صنعت سد سازي به عنوان يكي از قديمي ترين و پيچيده ترين فعاليت هاي ساختماني همواره مد نظر جوامع مختلف بوده و از نظر اقتصادي نيز يكي از منابع مهم اقتصادي هر كشور و منطقه محسوب مي شده است. مهندسي سد را مي توان مجموعه اي از علوم فني و پايه مهمي دانست كه در كنار يكديگر طراحي و اجراي سد را ممكن مي سازد و سازه سد را از نظر بارگذاري هاي وارده و مقاومت در برابر عوامل مخرب مورد بررسي قرار مي دهند. طراحي و اجراي سدها به گونه اي است كه اگر عواملي مثل رسوب گذاري مخزن وغيره وجود نداشته باشد، محدوديتي در عمري و محدوده زماني بهره برداري از سد وجود نخواهد داشت.
آنچه مسلم است با توجه به گستردگي فنون و علوم مرتبط با سدسازي ، تنها اشاره به اصول كلي مهندسي سد نيز مقوله قابل توجهي خواهد بود. لذا در مجموعه حاضر پس از بررسي تاريخچه صنعت سدسازي ، به بررسي تقسيم بندي سدها از جنبه هاي مختلف پرداخته خواهد شد و سپس با آشنائي مختصر در رابطه با مطالعات اوليه مورد نياز ، به اصول كلي طراحي سد اشاره مي گردد.
اسلاید 3 :
تاريخچه سدسازي در جهان
همواره سد سازي يا بند سازي به عنوان يكي از مهمترين فعاليتهاي مهندسي مطرح بوده است بطوريكه ساكنين مناطق مختلف بنا به شرائط جغرافيايي و ضرورت هاي ايجاد شده نسبت به احداث سدها يا آبگريهاي مختلف با مصالح و مشخصات گوناگون ، اقدام نموده اند. در اين راستا نيازهايي از جمله تأمين آبياري و آبرساني مطرح بوده و يا در مناطقي نيز به خاطر پايين بودن سطح آب هاي رودخانه ها يا نياز جهت تغيير مسير رود ، سد سازي انجام مي گرفته تا بتوانند سطح آب را بالا آورده و براي نيازهاي كشاورزي وعمراني از آن استفاده كنند.
اسلاید 4 :
در سرزمين هاي باستاني و كهن كه از قديم در معرض سيلاب و طغيان رودخانه ها قرار داشته اند ، ساخت بندهاي متفاوت در طول مسير رودخانه ها و يا مناطق سيل خيز به جلوگيري از خسارات كمك فراواني كرده است. تاريخ سد سازي در ايران ، مصر و بين النهرين قدمتي بسيار طولاني دارد و هنوز هم مي توان نشانه هايي از آنها را در اين سرزمين ها يافت. به طور كلي سدسازي و نيزلايروبي و مرمت آنها از دير باز مانند ساير كارهاي عام المنفعه و پروژه هاي بزرگ معمولا به دست حكومت ها و پادشاهاني كه به امور آباداني و آبادي علاقه بيشتري داشتند انجام مي گرفته است و در اين ميان رونق اقتصادي و پيشرفت آبادي ها و شهرهاي مرتبط با سيستم هاي آبياري و آبرساني نيز بستگي بسيار زيادي با مقوله سد و سد سازي و اهميت حكمرانان به اين مسايل داشته است.
اسلاید 5 :
شايد اولين سدي كه به دست بشر ساخته شده است، سد « الكافرا »
در مصر باشد كه تاريخ ساخت آن به 2600 سال قبل از ميلاد مسيح بر ميگردد . اين سد كه از نوع خاكي بوده، با هسته خاكي و پوسته سنگريزه اي و پوشش حفاظتي سنگچين با ارتفاع 14 متر ساخته شده است. همچنين پس از آن ، تعداد بيشماري سد توسط تمدن هاي كهن، در مناطق مختلف خاورميانه از جمله ايران، عراق و عربستان احداث شده است.
اسلاید 6 :
اولين سد مهم ساخته شده با ملات و سنگ نيز در دوران مشابهي در تركيه ساخته شد، كه اين سد با نام ،« كسيس لگو » با حدود ارتفاعي 10 متر دارد. پس از آن دوره ، ساخت سدهاي مدرنتر، از قرن دهم بعد از ميلاد، شروع و ارتفاع سدهاي ساخته شده افزايش پيدا كرد . بالاخره در سال 1780 با طلوع اولين انقلاب صنعتي و شروع صنعت كانال سازي، توجه به صنعت سد و سد سازي بيشتر شد .
در انگلستان به عنوان اولين سد مدرن در سال 1838 به اتمام رسيد. اين سد « انت ديستل » كه اولين اجرا در نوع خود بوده است، ارتفاعي در حدود 30 متر داشت.
اسلاید 7 :
تاريخچه سدسازي در ايران
در ايران به جهت وجود مشكلات ناشي از كمبود آب و شرايط اقليمي خاص ، همواره آب به عنوان ماده اي بسيار ارزشمند و استراتژيك مد نظر بوده است بطوريكه اين موضوع سبب گرديده است تا بندسازي ، سد سازي و احداث ديگر تأسيسات ذخيره سازي و انتقال آب در آثار به جا مانده در فرهنگ و تمدن ايراني ، نمود خاصي داشته باشد. پادشاهان هخامنشي به واسطه نياز جغرافيايي كشور ايران و علاقه اي كه در گسترش و آباداني سرزمين تحت فرمانروايي از خود نشان مي دادند ، در زمان امپراتوري خود سدها و بندهاي زيادي در بخش هاي جنوب غربي و جنوبي ايران ساختند.
اسلاید 8 :
بسياري از سيستم هاي آبرساني و آبياري كه تا سال هاي متمادي نيز در ايران از آنها استفاده شد مرهون تلاش مهندسان و صنعتگران ايراني است كه در زمان هاي بسيار دور تلاش نمودند تا نيازها و كمبودها را در زمينه هاي عمراني و آبادي بر طرف نمايند و آثار و شواهد آن را نيز مي توان در نقاط مختلف ايران درك نمود. علاوه بر آن بسياري از آثار به جا مانده از اين دوران ها در سرزمين هاي تابعه حكومت هاي ايران باستان نيز قابل مشاهده است.
اسلاید 12 :
سد عباسی یزد – 700 ساله
اسلاید 13 :
سد کبار قم – 700 ساله
اسلاید 14 :
سد کبار قم – 700 ساله
اسلاید 15 :
سد گجور تکاب
اسلاید 17 :
تقسيم بندي سدها از نظر كاربرد :
در طراحي سدهاي مختلف كاربردهاي گوناگوني از جمله تأمين آب مورد نياز آبياري دشتهاي منطقه ، تأمين آب شرب، توليد نيروي برق آبي، مهار سيل و . مد نظر مي باشد كه اين اهداف با توجه به نياز و نوع طراحي مي تواند به صورت تنها و يا همزمان مورد توجه قرار گيرد. در اين راستا مي توان تقسيم بندي زير را بر اساس كاربردهاي مختلف سدهاي مختلف مد نظر قرار داد .
اسلاید 18 :
الف) سدهاي مخزني:
اين سدها به منظور ذخيره آب جهت تأمين مصارف شرب ؛ كشاورزي و صنعت احداث مي گردد. حجم مخزن اين سدها بسيار بزرگ است. اين نوع سدها شامل سدهاي بتني دو قوسي و بتني وزني و سدهاي خاكي مي شوند.
اسلاید 19 :
سد کارون 1
اسلاید 20 :
ب) سدهاي تنظيمي:
هدف از ساخت اين سدها تنظيم دبي ثابتي براي رودخانه مي باشد . اين نوع سدها در پائين دست سدهاي مخزني بزرگ احداث مي گردند . ارتفاع آنها كم و ميزان حجم آبي كه در آن ها ذخيره مي شود، كم مي باشد.جنس اين سدها اكثرا بتني با حاشيه هاي سنگريزه اي مي باشد.