بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اصول حسابرسی ( 1 )
اسلاید 4 :
توبه: پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: هرکس به او چهار چیز داده شود از چهار چیز محروم نخواهد شد:
هرکس به او توفیق استغفار داده شود از آمرزش محروم نخواهد بود.
هرکس به او توفیق توبه دهند از قبول توبه محروم نخواهد بود.
هرکس به او توفیق شکر گذاری داده شود از زیاد شدن نعمت ها محروم نخواهد شد.
هرکس توفیق دعا یابد از اجابت آن محروم نمی ماند.
فصل (6) کنترل های داخلی
اسلاید 5 :
☆ کنترل های داخلی عبارت است از کلیه روش ها ، مقررات و نحوه عملیاتی که توسط مدیریت واحد اقتصادی به منظور دستیابی به اهداف زیر وضع و اعمال میگردد:
1.حصول اطمینان از انتقال سیاست ها و دستورالعمل ها به کارکنان و انجام امور و وظایف سازمان مطابق با این سیاست ها و دستور العمل ها.
2.ایجاد قابلیت اعتماد نسبت به اطلاعات و سوابق حسابداری و نهایتا گزارشگری مالی.
3.حفاظت اموال ، دارایی ها ، منابع و منافع شرکت.
4.ایجاد قابلیت ارزیابی قسمت های مختلف و کارکنان واحد تجاری.
اسلاید 6 :
☆ به طور کلی در هر واحد اقتصادی 3 رکن وجود دارد:
1.رکن تصمیم گیرنده یا سیاست گذار مثل مجمع عمومی هیئت امنا.
2.رکن مجری(اجرایی) مثل مدیرعامل.
3.رکن نظارت یا بازرسی.
☆ انواع کنترل های داخلی:
1.کنترل های داخلی عملیاتی(اداری،غیرمالی)
2.کنترل های داخلی مالی(حسابداری): الف) کنترل های پایه ب) کنترل های انظباتی
اسلاید 7 :
☆کنترل های داخلی عملیاتی(اداری):
کنترل های عملیاتی آن دسته از کنترل هایی هستند که در خارج از حوزه امور مالی بوده و تاثیر مستقیمی در صورت های مالی ندارد. این نوع کنترل ها عمدتا در رابطه با کارایی عملیات و رعایت سیاست های مدیریت می باشند. از قبیل نحوه استخدام ، افزایش کارایی تولید و فروش ، برنامه آموزش کارکنان کنترل مرغوبیت کالا و. از نظر رسیدگی و اظهار نظر نسبت به کفایت این قبیل کنترل ها مسئولیتی متوجه حسابرس نمی باشد.
☆ کنترل های مالی :
آن دسته از کنترل های داخلی هستند که به طور مستقیم بر اتکای مدارک حسابداری تاثیر دارند. آن دسته از کنترل هایی هستند که جهت حصول اطمینان از صحت تهیه و تنظیم حساب ها و صورت های مالی به کار میرود یا به عبارتی دیگر میزان اطمینان نسبت به صورت های مالی در هر واحد اقتصادی رابطه ی مستقیم با میزان کفایت و یا عدم کفایت کنتر ل های داخلی مالی دارد که در آن واحد اقتصادی توسط مدیران استقرار یافته است. مطابق دومین استاندارد اجرای عملیات بررسی و ارزیابی سیستم کنترل های داخلی مالی یکی از وظایف مهم حسابرس آن در هر واحد اقتصادی میباشد. و از
اسلاید 8 :
اینجا به بعد هرجا که از سیستم کنترل های داخلی نام برده می شود منظور همان کنترل های داخلی مالی است که رسیدگی و ارزیابی آن در حد وظایف حسابرس میباشد.
☆ تقسیم بندی کنترل های داخلی مالی(حسابداری):
الف) کنترل های پایه: آن گروه از کنترل های داخلی و مالی هستند که در هر شرکتی و با هر حجمی از فعالیت باید استقرار یابند به عبارت دیگر ، حداقل کنترل های لازم جهت اطمینان از ثبت صحیح و کامل انجام فعالیت های مالی یک واحد تجاری را کنترل های پایه می گویند. مثلا نگهداری اسناد و دفاتر لازم ، جهت فعالیت های اقتصادی که می بایست بدون توجه به حجم فعالیت های هر واحد اقتصادی(اعم از کوچک و بزرگ)رعایت شود.
☆برخی نمونه های کنترل پایه عبارتند از:
1.مشاهده ی عینی دارایی های ثبت شده در دفاتر در فواصل زمانی مناسب.
2.تطبیق اسناد ومدارس واحد با اطلاعات اخذ شده از خارج(مانند تهیه ی صورت مغایرت بانکی توسط همان فرد نگهدارنده ی حساب های بانکی)
3.استخراج تراز آزمایش دوره ای جهت حصول اطمینان از صحت ثبت معاملات.
اسلاید 9 :
4. آزمایش محاسبات و صحت مدارک معاملات پس از وقوع و قبل از ثبت در سوابق به وسیله مقامات مسئول و امضای این مدارک بر کنترل.
5. بررسی اجمالی دفاتر و سوابق به منظور کشف موارد غیر عادی ، اشتباه و نامشخص (نظیر وجود یک مانده بدهکار در دفتر معین بستانکاران).
6. تهیه نوار جمع از مدارک (مانند:نوار فروش روزانه و یا تهیه صورت خلاصه روزانه از هزینه ها)
ب) کنترل های انضباطی :در شرکت های بزرگ تر علاوه بر کنترل های پایه کنترل های انضباطی نیز استقرار می یابند تا اولا نسبت به حسن اجرای کنترل های پایه اطمینان حاصل شود ثانیا از اموال و دایی های شرکت حفاظت شود.
☆کنترل های انضباطی به سه گروه مجزا تقسیم می شوند:
اسلاید 10 :
کنترل های سرپرستی: عبارت اند از بررسی و آزمایش کنترل های پایه انجام شده توسط مقام مسئول به غیر از انجام دهندگان کنترل های پایه نظیر بررسی بایگانی سریال مدارک (مثل فاکتور های فروش)در فواصل زمانی معین به منظور کشف شماره های استفاده شده و یا خارج از ردیف توسط حسابرس داخلی (بررسی شماره سریال فاکتور های فروش توسط حسابرس داخلی )یا استخراج صورت مغایرت بانکی توسط مقام مسئول به غیر از مسئول نگهداری دفتر بانک و صندوق و صادر کنندگان چک ها (معمولا حسابرس داخلی این وظیفه را به عهده دارد).
کنترل های حفاظتی: که عبارت اند از کنترل هایی که به منظور حفظ دارایی ها به کار گرفته می شود تا از وارد آمدن خسارت به آنها جلوگیری به عمل آید. مانند:استفاده از تاسیسات اطفاء حریق جهت اموال (نصب کپسول های آتش نشانی در قسمت های مختلف کارخانه)،جلوگیری از دسترسی افراد غیر مسئول به موجودی های کالا ، تامین پوشش بیمه مناسب جهت اموال ، جلوگیری از تردد افراد متفرقه در محوطه صندوق ، نگهداری چک های استفاده نشده و مهر شرکت در محلی که در دسترس افراد متفرقه نباشد.
اسلاید 11 :
3)تفکیک وظایف: که عبارت است از جداسازی رشته های وظایف و مسئولیت ها بین کارکنان به نحوی که هیچ کس مسئولیت انجام و ثبت یک معادله از ابتدا تا انتها را بر عهده نداشته باشد تا از این طریق نه تنها کار یکی توسط دیگری کنترل شود،بلکه در عین حال از وقوع اشتباهی که ممکن است در اثر عدم کنترل بروز نماید، جلوگیری شود.بدین ترتیب: الف)در صورت وقوع اشتباه شخص مسئول آن قادر به از بین بردن آثار آن نیست
ب )به دلیل این که در مورد یک معامله تنها یک نفر مسئول انجام کلیه ی امور نیست، به همان میزان امکان سوء استفاده و اخلاس به حداقل تغییر میابد. به عنوان مثال: دریافت کالا توسط انبار دار و ثبت آن در کارت حسابداری انبار و وسط حسابدار.
نکته:به طور خلاصه انجام کلیه ی امور حسابداری برای بار اول جزء کنترل های پایه و نظارت بر امور انجام شده و تقسیم امور جزء کنترل های انظباتی است.
نکته:ثبت کلیه رویداد های مالی در دفاتر جزء کنترل های پایه است.
اسلاید 12 :
نکته: ثبت صحیح رویداد های مالی در دفاتر جزء کنترل های انظباتی است.
یا مثال دیگر:
☆مراحل انجام ثبت خرید:
صدور درخواست خرید: توسط قسمت مربوطه.
تایید درخواست خرید: توسط سرپرست قسمت و مدیران مربوطه.
انجام خرید: توسط اداره خرید.
کنترل کالای خریدار: توسط مسئولین فنی.
صدور سند حسابداری: توسط کارمند حسابداری.
کنترل سند حسابداری : توسط سندرس.
تایید سند حسابداری : توسط رئیس حسابداری،مدیر امور مالی.
اسلاید 13 :
☆تاثیر کنترل های داخلی بر عملیات حسابرس مستقل:
به طور که در تعریف کنترل های داخلی گفته شد،تدوین و برقراری کنترل داخلی از وظایف مدیران دستگاه است.
حسابرس قبل از شروع به عملیات حسابرسی لازم است قوت و یا ضعف سیستم کنترل داخلی را بررسی و ارزیابی نماید و برنامه ی حسابرسی خود را با توجه به آن تنظیم نماید.
به فرض آن که در دستگاه مورد رسیدگی، سیستم کنترل داخلی خوب و موثر برقرار باشد رسیدگی به کلیه ی عملیات آن علاوه بر آن که ضروری نیست، موجب اتلاف وقت و هزینه نیست خواهد بود.در چنین شرایطی در صورتی که حسابرس شخصا از مناسب بودن سیستم کنترل های داخلی برای عملیات دستگاه اطمینان داشته باشد، اساسا نیاز به رسیدگی به جزئیات عملیات دستگاه نخواهد بود.البته باید توجه داشت که برای اطمینان یافتن از مناسب و کافی بودن سیستم کنترل های داخلی دستگاه لازم است لااقل مقداری از عملیات آن به عنوان نمونه مورد رسیدگی و آزمایش قرار گیرد. حال اگر رسیدگی های انجام یافته حاکی از وجود یک سیستم کنترل داخلی موثر و مطلوب باشد، حسابرس بدون
اسلاید 14 :
از به رسیدگی به بقیه عملیات دستگاه ، در واقع نتیجه گرفته است که دفاتر و مدارک آن قابل اطمینان است و صورت های مالی نهایی که از دفاتر مذکور استخراج گردیده یا خواهد گردید باید درست باشد اما چنان چه عملیاتی که به عنوان نمونه مورد بررسی و آزمایش قرار می گیرد حاکی از این باشد که سیستم کنترل داخلی صاحب کار دارای نقاط ضعفی است ، لازم است حسابرس رسیدگی های خود را توسعه داده و به عبارت دیگر اقلام بیشتری را مورد بررسی و آزمایش قرار دهد.(نمونه گیری بیشتری انجام گیرد.)
پس می توان نتیجه گرفت که حجم عملیات مورد رسیدگی حسابرس تا اندازه زیادی تابع چگونگی کنترل داخلی مورد عمل در دستگاه مورد رسیدگی است.هر چقدر کنترل های داخلی موثر و بهتر باشد ، احتیاج به رسیدگی ها و آزمایش های (آزمون های محتوای) محدود تری خواهد بود .و بر عکس هر چقدر سیستم کنترل های داخلی ضعیف تر باشد ، احتیاج به آزمون های محتوای دامنه دار تر و عمیق تری خواهد بود .
☆وضیفه حسابرس در کنترل داخلی:
اسلاید 15 :
به طوری که از تعریف کنترل داخلی مشخص شد ، تدوین و برقراری این نوع کنترل از وضایف مدیران دستگاه است . حسابرس با اینکه روش های گوناگون عملیاتی و حسابداری دستگاه را مورد توجه و مطالعه قرار داده و نقاط ضعف و قوت احتمالی موجود در سیستم کنترل داخلی را مورد توجه خاص قرار می دهد ولی هیچ گونه وضیفه ای از لحاظ اصلاح و بهبود روش ها به عهده ندارد. چون او اساسا حق مداخله در امور اجرایی دستگاه را نداشته و وظیفه اش صرفا بررسی اسناد ، مدارک و حساب ها و ارائه گزارش نتایج رسیدگی خود است . رسیدگی حسابرس به سیستم کنترل های داخلی مورد عمل در دستگاه نیز فقط برای ارزیابی حدود و دامنه عملیات حسابرسی است و به طوری که قبلا گفته شد ، بیشتر از این لحاظ صورت میگیرد که حسابرس در صورت امکان ، دامنه رسیدگی های خود را محدود تر نماید تا بتواند هر چه زود تر پس از پایان سال دوره مالی مربوط ، نسبت به صورت های مالی نهایی اظهار نظر نماید . بنابراین بهبود سیستم کنترل های داخلی سازمان مورد رسیدگی همیشه مورد نظر و علاقه ی حسابرس است .
هر بار که حسابرس در طی رسیدگی های خود به نقاط ضعفی در سیستم کنترل داخلی برخورد نماید حسابرس نقاط ضعف مذکور را با پیشنهادات خود رفع آن مقامات دستگاه گزارش می نماید. این گزارش ارتباطی با گزارش حسابرسی که در مورد صورت های مالی ارائه میشود ندارد ، بلکه《گزارش کنترل داخلی》و یا 《نامه مدرییت》
اسلاید 16 :
خوانده می شود.
حال ببینیم اگر حسابرس در رسیدگی های خود اصولا توجهی به سیستم کنترل داخلی معطوف نداشت تکلیف چیست؟حاکی از آن است که حسابرس وظیفه ی خود را به خوبی انجام نداده و به گزارش وی احتمالا اطمینان چندانی نمیتوان داشت.
پس اگر چه تدوین و برقراری یک سیستم کنترل داخلی یا اصلاح و بهبود آن جزء وظایف حسابرس نیست ولی بررسی آن در هر نوبت حسابرسی جزء وظایف آن میباشد.طبعا این بررسی در حسابرسی سال اول به نحوه نسبتا مفصلی صورت میگیرد ولی در دفعات بعدی حسابرسی،بررسی کنترل داخلی به آن تفصیل ضرورت نداشته و اصلاحات آن مورد برسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
☆محدودی های ذاتی سیستم کنترل داخلی:
نکته:در هر سیستم کنترل داخلی، محدودیت های ذاتی وجود دارد که شامل:
اسلاید 17 :
1.بی دقتی و سهل انگاری
2.برداشت غلط از دستور ها
3.سایر عوامل مربوط به رفتار انسانی
☆هدف شناخت حسابرس آن از سیستم کنترل داخلی:
1.برای برنامه ریزی حسابرس
2.براورد احتمال خطر کنترل
اسلاید 18 :
نمونه سوالات حسابرسی فصل(6)
1.در هر واحد اقتصادی چند رکن وجود دارد؟نام ببرید؟
2.انواع کنترل های داخلی را نام ببرید؟
3.انواع کنترل های داخلی مالی را نام ببرید؟
4.کنترل های داخلی عملیاتی ( اداری)را تعریف کنید؟
5.کنترل های مالی را تعریف کنید؟
6.کنترل های پایه را تعریف کنید و دو نمونه از آن را مثال بزنید؟
7.کنترل های انظباتی را تعریف کنید و انواع آن را نام برده و یک مورد از آن را خلاصه وار توضیح دهید؟
8.مراحل انجام ثبت خرید را نام ببرید و توسط چه کسی انجام میشود را بنویسید؟
9.وظیفه حسابرس در کنترل داخلی را بنویسید؟
10.محدودیت های ذاتی سیستم کنترل داخلی را نام ببرید؟
11.هدف شناخت حسابرسان از سیستم کنترل داخلی چیست؟
