پاورپوینت “ Self care “ خود مراقبتی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 3 :

یک عمر سلامت، با خود مراقبتی

اسلاید 4 :

“ Self care “ خود مراقبتي
برخي افراد به ضرورت ارزيابي سلامت خود اعتقاد ندارند و تا زماني كه بيماري به سراغشان نيامده از انجام هرگونه بررسي وضعيت سلامت خود اجتناب مي كنند و برخي حتي ترجيح مي دهند از بيماري خود اطلاع نداشته باشند.
زنان و مردان25-60سال ، اغلب نقش والدين را برعهده دارند و سرپرست خانواده هستند و سلامت آنان محورسلامت خانواده و جامعه است واغلب زماني به پزشك مراجعه مي كنند كه بسيار دير است

یک عمر سلامت، با خود مراقبتی

اسلاید 5 :

سلامتي : يعني برخورداري از وضعيت مطلوب جسمي ، روحي و رواني و اجتماعي نه فقط نبود بيماري و ناتواني . انسان سالم ، انساني است كه از نظر جسمي سالم، از نظر فكري بي عيب ، از لحاظ رواني شاد ، از لحاظ اجتماعي فعال ، از نظراقتصادي مولد و از نظر فرهنگي مسئول باشد.
شيوه زندگي سالم : يعني تمرين عادات خوب و سالم و بكار بستن آن ها در تمام مراحل زندگي و همچنين دوري جستن از عادات زيان بار و غير سالم . انتخاب شيوه زندگي سالم عامل مهمي در تامين ، حفظ و ارتقاي سلامتي است .

اسلاید 6 :

پيشگيري
يعني مقابله با شرايط مضر سلامتي . پيشگيري مي تواند شامل اقداماتي باشد كه:

1- قبل از ايجاد بيماري يا اختلال صورت مي گيرد، مثل واكسيناسيون(پيشگيري سطح اول)

2- براي تشخيص بيماري در مراحل اوليه آن صورت مي گيرد تا درمان هرچه زودتر انجام شود، مثل ماموگرافي براي تشخيص سرطان سينه در مراحل اول آن )پيشگيري سطح دوم (

3- براي توانبخشي پس از بيماري و كاستن از ناتواني و عوارض بيماري انجام مي شود تا كيفيت زندگي افزايش يابد )پيشگيري سطح سوم (
براي انجام اقدامات پيشگيرانه يا افراد بايد به مراكز ارائه خدمت مراجعه نمايند و يا اين كه خود فرد با توجه به عوامل خطر و علائم بيماري براي تشخيص زود هنگام اقدام نمايد

اسلاید 7 :

خود مراقبتي
يعني اقدامات و فعاليت هاي آگاهانه ، آموخته شده و هدفداري كه فرد به منظور حفظ حيات و تامين ،حفظ و ارتقاي سلامت خود و خانواده اش انجام مي دهد.
در واقع خود مراقبتي شامل اعمالي است كه مردم انجام مي دهند تا تندرست بمانند، از سلامت جسمي خود نگه داري كنند، نيازهاي اجتماعي ورواني خود را برآورده سازند ، از بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند ، ناخوشي ها و وضعيت هاي مزمن را بهبود بخشند و نيز از سلامت خود بعد از بيماري حاد ويا ترخيص از بيمارستان حفاظت كنند.
خودمراقبتي باعث كاهش مراجعات پزشكي ، و جلب مشاركت افراد در برنامه ريزي و تصميم گيري براي اقدامات
سلامتي خود ، مي شود. گاهي اوقات از مفهوم خودمراقبتي برداشت غلطي صورت مي گيرد و با خود درماني اشتباه مي شود

اسلاید 8 :

خود مراقبتي
خود مراقبتي گام اول سلامت است. گام اول سلامت، همين است كه ما يادبگيريم خودمان از خودمان مراقبت كنيم.بين 65 تا 85 درصد از مراقبت هايي كه به سلامت ما منجر مي شود، محصول همين خوئد مراقبتي است.
پنج ويژگي مستتر در تعريف خود مراقبتي:
رفتاري است داوطلبانه
فعاليتي است آموخته شده
حق و مسئوليتي است همگاني براي حفظ سلامت خود، خانواده و نزديكان
بخش است از مراقبت هاي نوزادان، كودكان و نوجوانان و
سالمندان كه قادر به مراقبت از خود نيستند

اسلاید 9 :

انواع خود مراقبتي
خود مراقبتي براي حفظ سلامت
خود مراقبتي در ناخوشي هاي جزئي
خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن
خود مراقبتي در بيماري هاي حاد
یک عمر سلامت، با خود مراقبتی
معاونت غذا و دارو کاشان

اسلاید 10 :

خود مراقبتي براي حفظ سلامت
مطالعات نشان ميدهد كه بخش عمده سال هاي ازدست رفته عمر در كشور ما به سبب مرگ زود رس و معلوليت ناشي از حوادث، بيماري هاي رواني و اختلالات رفتاري و همچنين بيماري هاي قلبي است
راههاي كاهش بار اين بيماري ها:
ارتقا سطح آگاهي مردم جهت تغيير رفتار سلامت در آن ها منابع اطلاعاتي قابل درسترس عموم مردم جهت آگاهي در زمينه هاي مرتبط با سلامت همچون نشريات، تلويزيون و اينترنت

اسلاید 11 :

خود مراقبتي در ناخوشي هاي جزئي

بر اساس مطالعه اي در انگلستان ،20درصد مراجعات به پزشكان و مراكز درماني مربوط به همين بيماري جزئي است
طبق آمار شبكه سلامت ، نزديك دوسوم مشاوره هاي پزشكان عمومي كه منجر به تجويز دارو مي شود بدون دارو قابل درمان است
آموزش همگاني سلامت و ارايه منابع قابل اعتماد براي خود مراقبتي در بيماري هاي جزئي مي تواند دست كم جلوي يك پنجم از مراجعات پزشكي بي مورد را بگيرد
در انگلستان مبلغ صرفه جويي شده در نظام سلامت، صرفا از همين منظر سالانه 96 ميليارد دلار است

اسلاید 12 :

خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن
نتايج حاصل از خود مراقبتي در بيماري هاي مزمن:
كاهش 40 در صد از مراجعات به پزشكان عمومي
كاهش 17 در صد از مراجعات به پزشكان متخصص
كاهش 50 درصد از مراجعات به مراكز اورژانس
كاهش 50 درصد از موارد بستري در بيمارستان ها
كاهش 50 درصد ازروزه اي غيبت از كار

اسلاید 13 :

خود درماني
به مفهوم اقدام به درمان بدون داشتن اطلاعات كافي در زمينه علائم و بيماري ها يا تصميم گيري هاي خود سرانه و غير استاندارد درماني است.
از جمله رفتارهاي خودسرانه اي كه با استانداردهاي خودمراقبتي تطبيق ندارد استفاده نابجا از دارو مي باشد كه نه تنها موجب درمان بيماري نمي شود بلكه باعث ايجاد عوارض دارويي درطولاني مدت نيز مي گردد.

اسلاید 14 :

جنبه هاي مختلف خود مراقبتي
• توجه به وزن خود و نگه داشتن آن در محدوده مناسب ( ( BMI= 18/5- 24/9
• آشنايي با تغذيه سالم و پيروي از رژيم غذايي صحيح
• توجه به اهميت فعاليت بدني و نقش آن در سلامت افراد
• توجه به مضرات دخانيات و اقدام جهت ترك سيگار
• آگاهي از تاثير استرس بر سلامتي و اهميت كنترل آن
• توجه به نقش خواب در سلامت جسمي و رواني و آگاهي از بهداشت خواب
• آشنايي با علائم و نشانه هاي افسردگي
• آشنايي با علائم و نشانه هاي اضطراب
• آشنايي با راه هاي تقويت حافظه
• توجه به سلامت قلب و عروق و آشنايي با عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي
• توجه به عوامل خطر ابتلا به پوكي استخوان و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
• توجه به عوامل خطر ابتلا به آرتروز و كمر درد و آشنايي با راه هاي پيشگيري از آن
• آشنايي با سرطان هاي شايع و عوامل خطر و راه هاي پيشگيري از آن ها
• توجه به اهميت ارزيابي هاي پاراكلينيك و انجام به موقع آن

اسلاید 15 :

دلايل استقبال عمومي به خود مراقبتي
محدوديت سيستم سلامت تخصصي و نقش پزشكي مدرن
برخي اثرات منفي مراقبت هاي پزشكي مدرن :حالت قيم گونه و پدر مابانه مراقبت هاي پزشكي و كمرنگ بودن نقش مردم در پزشكي مدرن
تغيير الگوي بيماري ها از حاد به مزمن
تغيير ديدگاه از درمان به مراقبت
رشد دانش افراد غير متخصص
تمايل افراد به كنترل شخصي مسائل بهداشتي
نياز به كنترل هزينه ها ي مراقبت

اسلاید 16 :

اهميت خود مراقبتی
بيماري هزينه براست و منابع خانواده و جامعه را مي بلعد
اميد به زندگي بيشتر
افزايش ميانگين سن
بسياري از مشكلات اصلي بهداشتي قابل پيشگيري يا به تعويق انداختن هستند
بعضي علل مرگ به سهولت قابل رفع(كمربند ايمني)

اسلاید 17 :

خود مراقبتی در بیماران دیابتی
با توجه به اینکه دیابت نوعی اختلال مادامالعمر بوده و درمان قطعی ندارد، لذا این بیماری مستلزم رفتارهای خود مراقبتی ویژه در تمام عمر است. تقریباً یک بیمار دیابتی در یک سال3 ساعت با یک متخصص بهداشتی تماس دارد و 8757 ساعت باقیمانده را با مهارتهایی که از طریق آموزش دریافت کرده است از خود مراقبت میکند.
خود مراقبتی بیماران دیابتی موجب ارتقاء کیفی زندگی شده و در کاهش هزینهها موثر است،با انجام خود مراقبتی از تعداد موارد بستری در بیمارستان کاسته میشود و با پیگیری مداوم میتوان از عوارض حاد و مزمن بیماری پیشگیری کرد و یا بروز عوارض را به تعویق انداخت.
مهم ترین فرد در تیم دیابت، خود بیمار است که در صورتی که آموزش کامل و صحیح داشته باشد می تواند در کنترل بیماری و جلوگیری ازپیشرفت آن و ابتلا به عوارض، نقش مهمی ایفا کند.

اسلاید 18 :

آنچه بيمار ديابتي بايد بداند
علایم کاهش قند خون:
معمولا هنگام پایین آمدن قند خون، فرد دچار تعریق، تپش قلب و لرزش بدن می شود. همچنین رنگ پریدگی، بی قراری، گزگز لب ها و انگشتان و زبان، گرسنگی و حالت تهوع
از علایم کاهش قند خون است.
علت کاهش قند خون:
هنگامی که شخص انسولین تزریق کرده و به دلیل مختلف مثل فراموشی، کاهش بیشتر قند خون، و یا گاهی به خاطر لجبازی با خانواده از خوردن غذا اجتناب می کند دچار کاهش قند خون می شود.
همچنین در افرادی که مقدار انسولین خود را هنگام فعالیت بدنی و یا پس از ورزش های شدید کاهش نداده اند این پدیده مشاهده می شود.

اسلاید 19 :

آنچه بيمار ديابتي بايد بداند

درمان کاهش قند خون:
در هنگام بروز علایم فوق شخص باید مقداری شربت قند )حاوی 3 تا 4 حبه قند( یا نصف لیوان آب میوه میل نماید. پس از چند دقیقه مصرف همین مقدار از شربت می تواند در عرض 5 تا 6 دقیقه قندخون را به اندازه ی کافی بال ببرد. اگر فاصله ی کاهش قند خون تا وعده ی غذایی بعدی بیش ازیک ساعت باشد، بیمار می تواند پس از مصرف شربت قند از چند لقمه غذا نیز استفاده کند.

علایم افزایش قند خون:
علایم افزایش قند خون نیز شباهت زیادی به کاهش قند خون دارد. این علایم شامل خستگی، دردشکم، حالت تهوع، استفراغ، بوی بد دهان، کاهش سطح هوشیاری و در نهایت بیهوشی )کما( خواهدبود.

اسلاید 20 :

نکاتی در خصوص خود مراقبتی بیماران دیابتی

ورزش و تحرک بدنی:
 برنامه منظم ورزشی و استراحت کافی میتواند به کنترل قند خون و کاهش نیاز به انسولین کمک کند
به بیماران توصیه میشود که از پزشک خود بپرسند که تا چه حد میتوانند تمرینات بدنی سنگین و فشرده انجام دهند. لازم است بیمار با گرفتن نبض خود (حین و پس از ورزش) میزان ضربان قلب خود را کنترل کند.توصیه میشود بیمار تا حدی ورزش کند که شدت آن اعمال را مشاهده نماید، یعنی تا حدی که کم کم به نفس نفس و تعریق بیافتد اما نه آنقدر که نتواند صحبت کند.

همچنین توصیه میشود که هنگام ورزش مواد کربوهیدرات ساده و داروی خود را بهمراه داشته باشند، زیرا احتمال دارد که دچار کاهش قند خون بشوند. به بیماران توصیه میشود که هنگام تزریق یا تأثیر انسولین بر بدن و یا قبل از مصرف غذا ورزش نکنند.

هیچگاه بیماران دیابتی به تنهایی ورزش نکنند و افرادی که دچار عوارض چشمی شدید (رتینوپاتی شدید) هستند باید از انجام ورزشهای شدید و سنگین خودداری کنند زیرا ممکن است باعث خونریزی شبکیه بشوند.