پاورپوینت تئوری حسابداری یک – تصمیم گیری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

» به نام خدا «
درس تئوری حسابداری یک
فصل 7 – تصمیم گیری
از کتاب تئوری حسابداری هندریکسن

اسلاید 2 :

هدف فصل

مقصود از سود مند بودن اطلاعات برای افراد
تفاوت روش های مختلف در ارائه تعریفی از سود مند بودن تصمیم گیری
تمایز نقش های گوناگون اطلاعات حسابداری از یکدیگر
مفروضات متعلق به الگوی هنجاری یا دستوری برای تصمیم گیری
نقش منصفانه بودن گزارشهای مالی
برخی از دستاورد های حاصل از تحقیقات مربوط به شیوه تصمیم گیری افراد
کاربرد های تحقیقات مربوط به پردازش اطلاعات انسانی (برای طرح ریزی سیستم حسابداری )

اسلاید 3 :

تصمیم گیری :

روشهای دستوری یا هنجاری :

نظریه پردازان حسابداری بر پایه کارهای اقتصاددانان توانسته اند درباره شیوه ای که افراد باید تصمیم بگیرند یک تئوری ارایه کنند این تئوری بر پایه احتمالات ( عدم اطمینان ) و شرایطی قرار دارد که بیش از یک نفر درگیر آن می باشد – با فرض به حداکثر رساندن تابع بهره وری مورد انتظار

روش توصیفی :
حسابداران اثبات گرا برای ارایه فرضیه هایی در مورد تغییرات در سطح کل از روش توصیفی استفاده کرده اند .
حسابداران رفتاری فرضیه های روش هنجاری یا دستوری را مورد بررسی قرار داده اند شواهد تجربی ضد و نقیض است این شواهد در سطح کل ، نه در سطح جز یا انفرادی روش دستوری یا هنجاری را مورد تایید قرار می دهند .

اسلاید 4 :

روش مبتنی بر اصول اخلاقی :
روش هنجاری یا دستوری در رابطه با مبانی اخلاقی ( آئین رفتار حرفه ای ) بر تئوری مطلوبیت بهره وری تاکید می کند تئوری مبتنی بر حقوق و تئوری مبتنی بر عدل می توانند به خوبی جایگزین یکدیگر شوند

روش دستوری یا هنجاری :
- مردم چگونه باید تصمیم بگیرند ؟ الگویی که به بخشی از کل یک مسئله می پردازد

تجزیه و تحلیل بخشی از یک مسئله :
استفاده از روشهای تصمیم گیری از جمله تجزیه و تحلیل هزینه ، حجم فعالیت و سود ، تجزیه و تحلیل هزینه های اثر گذار ، برنامه نویسی خطی و الگوهای تخصیص هزینه ها ، این روش ها یا ابزارها را الگوی ناقص می نامند زیرا در اجرای آنها فقط یک بخش از یک مسئله بزرگ مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد . شاید از الگویی مبتنی بر تجزیه و تحلیل ارزش فعلی بیش از بقیه استفاده شود مهمترین دلیلش هم در نظر گرفتن مسایل ریسک در تصمیم گری است .

اسلاید 5 :

برخی از دلایل مهم عدم استفاده مدیران از همه الگوهای مورد تایید دانشگاهیان :

1- در صورت وجود داده های خام الگوهای ساده همانند الگوهای پیچیده تر کارساز واقع می شوند از این رو در عمل این واقعیت مورد تایید قرار می گیرد که هدف الگو سازی « واقع گرایی » نیست بلکه هدف پیش بینی است .

2- عدم آموزش لازم مدیران جهت استفاده از الگوها .

3- الگوهای ارایه شده بدان اندازه غنی یا پیشرفته نیستند که دارای همه ویژگی های مربوط به تصمیماتی باشند که مورد خواست یا علاقه مدیران است .

اسلاید 6 :

تئوری انتخاب :

هدف تئوری عمومی تصمیم گیری این است که تا زمینه ای فراهم آورد که بتوان مفروضات الگو را مورد آزمایش قرار داد همچنین با چارچوبی به دست آید که بتوان در درون آن الگوهای جدید ارائه کرد این الگوی عمومی تصمیم گیری با ویژگی های زیر اغاز می شود :

- درک و شناخت اقداماتی که پیش روی افراد قرار دارند
- بازده یا نتیجه اقدامات آنها
- و عملیلات سلیقه ای (مورد نظر و خواست آنها ) تایید کننده شیوه ای که آنها از بین راه های پیش روی خود برخی را انتخاب می نمایند اغلب نتیجه ها را بر حسب جریان های نقدی شرح می دهند ولی آنها می توانند به طور کامل عمومی باشند. نمونه مثال بمباران هیروشیما توسط رئیس جمهور ترومن

اسلاید 7 :

مفروضات اولویت های مردم جهت انتخاب :

کامل و زود گذر : با توجه به گزینه های خود دارای یک دیدگاه می باشند و می توانند اولویت های مورد نظر خود را اعمال کنند .

با فرض وجود مجموعه ای محدود از راه ها یا گزینه ها ، فرض کامل (بدون ریسک بودن دنیای مورد تصور ) و زود گذر بودن اولویت مورد نظر فرد، همگی باعث می شود که شخص مزبور بتواند الویت های خود را بر حسب عدد و رقم تعیین کند یعنی به اولویتی که بهترین نتیجه را به بار می آورد نسبت به اولویتی که کمترین نتیجه به بار خواهد آورد وزن یا ضریب بیشتری می دهد این معیارها مبنای تئوری مطلوبیت تعیین می نمایند و فرض بر این است که اگر افراد دارای مجموعه وزن ها و ضریب های مشخص باشند( که آن را تابع مطلوبیت می نامند ) در صدد دست یابی به نتیجه هایی بر خواهند آمد که دارای بالاترین مطلوبیت هستند از این رو تئوری انتخاب به صورت « به حداکثر رساندن مطلوبیت » در می آید تابع مطلوبیت فرد را قادر می سازد که به سایر جنبه های تصمیم گیری توجه کند .

اسلاید 8 :

اقتصاد اطلاعات ( جنبه های اقتصادی اطلاعات ):

برای تعیین یک ماوای نظری (تئوری) برای حسابداران باید با افزودن لایحه های پیچیده ی بیشتری به الگوی منتخب ، آن را غنی ساخت . به ویژه لازم است که پدیده عدم اطمینان به این الگو اضافه شود . ما از طریق توجه کردن به حالت هایی که بیانگر نتیجه های محتمل (امکان پذیر) هستند این الگو را ارائه می نمائیم.

حداکثر رساندن ارزش مورد انتظار اقدامات :

1 - اولویت ها کامل و زود گذر باشند .
2- با توجه به نتیجه های مشابه اقدامی که دارای احتمال بیشتر است انتخاب شود .
3- بتوان شرایط پیچیده را به اجرا یا شرایط ساده تر تجزیه کرد این اقدام را فرض نبودن سرگرمی در قمار می نامند .
4- نوعی قمار مشخص وجود دارد که فرد نسبت به آن بی تفاوت است این را فرض معادل اطمینان می نامند .

اسلاید 9 :

با توجه به این مفروضات برای انتخاب الگویی خواهیم داشت که عدم اطمینان در آن گنجانده می شود از این رو برای یک تئوری اطلاعات که بتوان بدان وسیله مسئله عدم اطمینان را حل کرد یک نیاز منطقی وجود دارد کارهای اولیه که در زمینه اطلاعات زیر عنوان اقتصاد اطلاعات انجام شده است بر شیوه ای تاکید کرده اند که اطلاعات توانسته است افراد را قادر سازد در احتمالاتی که به رویدادهای مکمل ناشی از حالت های مختلف می دادند تجدید نظر کنند این پدیده را نقش پیش از تصمیم اطلاعات می نامند زیرا آن باعث می شود پیش از اتخاذ یک تصمیم برای اطلاعات ارزش قائل شد .

ضد ریسک ( ریسک گریزی ) :

استفاده از تابع مطلوبیت بجای مقادیر نقدی در مورد رفتار افراد .

اسلاید 10 :

نقش اطلاعات :

اقتصاد اطلاعات باعث شده است که حسابداران از طریق تاکید بر رابطه اطلاعات و استفاده کنندگان از آنها درصدد برآیند عوامل تعیین کننده ی ارزش اطلاعات را مشخص نمایند در سایه استفاده از تابع مطلوبیت و فقط با استفاده از این تابع مسئله ارزش اطلاعات مطرح می شود بر عکس هیات استاندارد های حسابداری مالی بر یک سلسله کیفیت اطلاعات تاکید می کند که بنا بر فرض موجب ارزش آنها می شوند اینها عبارتند از اثرگذاری اطلاعات ، به هنگام بودن و قابل اتکا بودن آنها .

اهمیت روش مبتنی بر اقتصاد اطلاعات این است که در اجرای روش مزبور می توان بر این واقعیت یا پدیده عدم اطمینان تاکید کرد بیشتر فعالیت های حسابداری بر اساس این دیدگاه انجام می شود که دنیا در وضع کاملا مطمئن قرار دارد .

اسلاید 11 :

تئوری نمایندگی :

یکی از راه های که می توان موضع اقتصاد اطلاعات را بهتر درک کرد این است که الگو را گسترش داد و به جای یک نفر دو نفر در آن گنجاند یکی از این افراد نماینده دیگری است که او را موکل می نامند از همین دیدگاه تئوری نمایندگی مطرح می شود زیرا مسئله وکیل و موکل مطرح است نماینده طبق قرارداد وظیفه های بر عهده می گیرد که به جای موکل خود انجام می دهد موکل طبق قرارداد به وکیل یا نماینده خود پولی پرداخت می کند برای مقایسه می توان به مالک واحد تجاری و مدیر آن واحد اشاره کرد .

از این دیدگاه مالک را برآورده کننده اطلاعات و نماینده وی را تصمیم گیرنده می نامند .

با توجه به اینکه مالکان شرکت یعنی کسانی که نماینده ای را تعیین می کنند همواره خواستار نتیجه حاصل از فعالیت نمانیده خود هستند در تئوری نمایندگی به نقش حسابداری در ارایه اطلاعات پس از یک رویداد توجه خاص می شود و این نقش حسابداری را به اصطلاح «نقش پس از تصمیم » می نامند .

اسلاید 12 :

اغلب این نقش مرتبط با نقش تصدی گری حسابداری می شود که در اجرای آن نماینده گزارش مربوط به رویدادهای گذشته را به یک موکل (مالک ) می دهد این وضع باعث می شود که حسابداری علاوه بر توان پیش بینی دارای توان مربوط به بازخورد اطلاعات هم بشود .

تاثیر متقابل ریسک گریزی نسبی بین مدیران و مالکان باعث می شود که تئوری نمایندگی برای حسابداران جذاب ترین مسئله را به وجود آورد اطلاعات یکی از ابزار ها یا روش هایی است که می توان پدیده عدم اطمینان ( ریسک )را کاهش داد و حسابداران می توانند بدین وسیله در تسهیم ریسک بین مدیران و مالکان نقش مهمی ایفا کنند .

اسلاید 13 :

نامتقارن بودن اطلاعات :

زمانی که دو طرف از همه حالت های ممکن بی اطلاع هستند و در نتیجه آنها نمی توانند همه نتیجه های قطعی و مطمئن را مورد توجه قرار دهند یک چنین حالتی را نامتقارن بودن اطلاعات می نامند .

نمونه ی خاص از اطلاعات ناقص در تئوری نمایندگی زمانی وجود خواهد داشت که مالک نتواند همه اقدامات مدیر را مورد مشاهده قراردهد امکان دارد این اقدامات یا عملیات از آنچه مالک انجام می دهد متفاوت باشد زیرا مدیر دارای سلیقه ها یا اولویت های متفاوتی است و بدان سبب که مدیر آگاهانه یا زیرکانه می کوشد سر مالک کلاه بگذارد این وضع باعث می شود مسئله ای به نام خطر اخلاقی به وجود آید یک راه حل این است که مالکان با یک موسسه حسابرسی قرارداد ببندند تا هر آنچه به وسیله مدیریت انجام می شود کنترل گردد . راه دیگر این است که برای مدیریت انگیزه هایی ایجاد شود از قبیل دادن سهام شرکت به مدیران تا اولویت های آنان با اولویت های مدیران در یک مسیر قرار گیرند .

اسلاید 14 :

بازار خودروی دست دوم نمونه ای از ماهیت اطلاعات نامتقارن میباشد :

- فروشنده خودروی دست دوم اطلاعات بیشتری نسبت به خریدار دارد .
- فروشنده اطلاعات مربوط به آینده مورد انتظار خودرو را به خریدار نمی دهد.
- عدم توافق بر روی قیمت خودرو .

اگر فروشنده هم اطلاعات دقیق به خریدار بدهد ممکن است خریدار نسبت به گفته های فروشنده مشکوک باشد .
در شدید ترین حالت نامتقارن بودن اطلاعات منجر به رکود کامل بازار خواهد شد حتی خودروهای خوب هم به فروش نخواهد رفت . زیرا نمی توان با توجه به ارزش آنها خریداران را تشویق یا وادار به خرید کرد ودر نتیجه فقط اقلام نامطلوب برای فروش عرضه می شوند این مسئله را گزینش نامناسب می نامند زیر افراد در انتخاب خودرو به شیوه درست عمل نمی کنند .

اسلاید 15 :

نتایج گزینش نامناسب :

- استفاده فروشنده از حسابرس مستقل جهت صدور گواهی کیفیت .
- تدوین مقررات توسط دولت برای فروش خودروهای دست دوم و الزام به رعایت آنها توسط همه فروشندگان.
- جلوگیری از داد و ستد اطلاعات محرمانه بین خریداران توسط افرادی که اطلاعات بیشتری دارند در مقابل هزینه به افرادی که اطلاعات کمتری دارند .

تئوری مبتنی بر تصمیم گروهی :

- رسم تابع مطلوبیت مجموع افراد از دیدگاه فنی .
فرد یا جامعه همواره تصمیماتی می گیرند که با تصمیمات پیشین ناسازگار است در اتخاذ تصمیم ثبات رویه ندارند و از دیدگاه دانشگاهیان این کار نابخردانه است .

اسلاید 16 :

روش توصیفی :
برای درک شیوه اتخاذ تصمیمات دو پرسش مهم مهم مطرح می شود :

1- شرکت ها چگونه تصمیم می گیرند که چه اطلاعاتی منتشر شود؟ به بیان دیگر، آنها سیاست های گزارش گری مالی خود را چگونه تعیین می کنند (در این مورد چگونه تصمیم می گیرند)؟

2- افراد برای تصمیم گیری های خود اطلاعاتی دریافت می کنند، آنها این اطلاعات را چگونه پردازش می نمایند؟ آیا روش های پردازش اطلاعات(به صورت سیبستماتیک) به وسیله افراد متفاوت است؟

برای پاسخگویی به پرسش های فوق دو روش عمده تحقیق در حسابداری وجود دارد.

در یک روش به ادبیات روان شناسی توجه شده و پژوهشگر در صدد بر می آید شیوه ای را که افراد در مورد مجموعه ای از اطلاعات به کار می برند، درک کند این روش را حسابداری رفتاری می نامند. دو شاخه از حسابداری رفتاری مورد توجه خاص است : پردازش اطلاعات انسانی و تئوری شناختی .

اسلاید 17 :

در روش دیگر برای ارائه مفروضاتی جهت تدوین استانداردهای حسابداری به عوامل زیر توجه می کنند : اقتصاد اطلاعات، تئوری نمایندگی و بازارهای کارآ. و در اجرای آن بیشتر به تصمیماتی که سازمان اتخاذ می کند (و نه استفاده کنندگان خاص از صورتهای مالی) توجه می شود. روش مزبور حسابداری اثباتی نامیده می شود .
این عنوان به چندین دلیل مورد انتقاد قرار گرفته است :

یک دلیل این است که گویا سایر حوزه های تحقیقات حسابداری مانند حسابداری رفتاری از نظر روش هم سنگ یا برابر با روش اثباتی یا توصیفی نباشند .

دلیل دیگر این است که به نظر می رسد یک روش کاملا غیرهنجاری یا غیردستوری باشد در حالی که واقعیت این است که آن بر مبنای تعداد زیادی قضاوت های دقیق هنجاری (در مورد رفتار فردی) گذاشته می شود . و در کل تأکید بر این نکته است که حسابداری اثباتی چیزی جز تحقیق اثباتی نبوده و از هر نظر دیگر (همانند سایر تحقیقات حسابداری) مانند تحقیقات هنجاری یا دستوری می باشد .

اسلاید 18 :

تفاوت بین حسابداری اثباتی و حسابداری رفتاری در نحوه تجزیه و تحلیل آنهاست، در یکی مجموعه رفتارها مورد بررسی قرار می گیرد و در روش دیگر به رفتار فردی توجه می شود.

در الگوی استاندارد اقتصادی از رفتارهای بخردانه استفاده و چنین فرض می شود که افراد برای به حداکثر رساندن مطلوبیت خود از نظر توان محاسبه دارای قدرت نامحدود هستند در حالی که در الگوی استاندارد رفتاری بیشتر به رفتار نابخردانه توجه شده و فرض می شود افراد از نظر توان محاسبه دارای قدرت بسیار محدود می باشند.
رفتارگرایان نظریه پردازان اقتصادی را متهم میکنند که غیر واقعی عمل مینمایند در حالی که اقتصاددانان مدعی هستند که فقط توان پیش بینی معیار قضاوت در مورد الگو است، رفتار گرایان با رد این دیدگاه نیاز به درک بیشتر را مورد تأکید قرار می دهند و به طور کلی این دو روش در تضاد با یکدیگر هستند .

اسلاید 19 :

سیاستهای گزارشگری شرکتها :

این روش ها تا حد زیادی به وسیله هیئت استانداردهای حسابداری مالی تعیین می شوند ولی هنوز هم مدیریت هر شرکتی دارای اختیارات زیادی است و میتواند از میان گزینه های پیش رو آن را که مناسب تر می داند انتخاب نماید .

زبان مورد استفاده حسابداری اثباتی زبان قراردادها یا پیمان نامه هاست. فرض بر این است که بستن این قراردادها و فسخ آنها پرهزینه بوده و سرمایه گذاران، مصرف کنندگان، مدیران، کارکنان و دیگران به صورت ضمنی یا آشکارا چنین قراردادهایی را با یکدیگر می بندند. از آنجا که قراردادها ایجاد حق می کنند گاهی روش مزبور را تئوری اقتصادی حق مالکیت می نامند .

بر طبق حسابداری اثباتی از آنجا که قراردادها در بستر بازار بسته می شوند در صورت کارآ بودن بازار مشکل مالک از نظر نظارت بر قرارداد (به سبب نامتقارن بودن اطلاعات) بوسیله نیروهای موجود در بازار حل می شود .

اسلاید 20 :

قرارداد بین مدیران و مالکان :

که با تئوری نمایندگی رابطه ای تنگاتنگ دارد. مالکان همواره نگران تصمیمات مدیران در رابطه با موارد زیر می باشند :

- سازگاری با خواسته های آنان، داشتن صداقت و راندمان بالا و

- اینکه تصمیمات بتوانند بیشترین ارزش ممکن را ایجاد کنند.

یکی از راه های ایجاد انگیزه در مدیران دادن سهام شرکت به آنان و یا پرداخت پاداش با توجه به قیمت سهام و بر مبنای عملکرد که به سود خالص و درآمد شرکت بستگی دارد، می باشد.

اگر قرار است که قرارداد به نفع مالکان باشد افزایش در سود خالص باید منجر به افزایش در ارزش بازار شود در حالی که همیشه وضع بدین گونه نمی باشد.