بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
Iodine Deficiency Disorders (IDD)
اختلالات ناشي از کمبود يد
اسلاید 3 :
هورمونهاي تيروئيد در تنظيم سوخت و ساز بيشتر سلولهاي بدن و رشد و نمو انسان در دوران نوزادي، کودکي و نوجواني نقش مهمي دارند. براي توليد هورمونهاي تيروئيد 3 چيز لازم است:
سلولهاي طبيعي غده تيروئيد
هورمون TSH
يد کافي: کمبود سبب اختلال درکار تيروئيد مي شود وبسته به شدت کمبود يد و اينکه در چه زماني از زندگي اثر گذاشته باشد عوارضي در بدن ايجاد مي شود که مجموعه آنها IDD گويند .
اسلاید 4 :
طيف IDD
گواتر ، هيپوتيروئيدسيم ، تاخير رشد جسمي ونقص اعمال مغزي ، افزايش ميزان سقط خودبخودي ومرده زايي ، کرتينيسم عصبي(نورولوژيک، اندميک) (کرولالي) ، کرتينيسم ميکزدمي(اسپوراديک، هيپوتيروئيدي) (کوتوله بودن و عقب ماندگي شديد ذهني)، کاهش IQ (کمبود ملايم باعث کاهش جزئي IQ مي شود.)
کرتينيسم عصبي : با گواتر بومي ارتباط جغرافيايي دارد. شخصي با تغييرات غير قابل برگشت در تکامل مغزي که در منطقه اي با گواتر بومي متولد شده است. اختلال موتور و BG ، Spasticity
اسلاید 5 :
بعلت بارندگيها، جاري شدن سيل و يخبندانها طي سالهاي متمادي، در اکثر نقاط يد موجود در خاک شسته و در نهايت مواد گياهي و حيواني فاقد يد کافي مي شوند. مصرف اين منابع : دريافت يد کمتر
يد مورد نياز در روز: حد اقل 100 ميکروگرم در روز
اسلاید 6 :
طيف اختلالات
جنيني: سقط، مرده زايي، ناهنجاري هاي مادرزادي، اختلال حرکتي، رواني، ذهني، هيپوتيروئيد، کرتينيسم (عصبي و ميکزدمي) ، کرولالي و عقب ماندگي رواني و ذهني.
کودکي و نوجواني: گواتر، هيپوتيروئيد، عقب افتادگي رشد رواني و جسمي
پس از بلوغ: گواتر، هيپوتيروئيد، اختلال در اعمال رواني
اسلاید 7 :
طيف اختلالات
بيشترين اختلالات مربوط به زماني است که يد دريافتي زن بار دار بشدت کاهش يابد و چون يد کافي به جنين نمي رسد توليد هورمونهاي تيروئيد کاهش مي يابد. سلولهاي عصبي مغز بخصوص طي ماههاي 5- 3 حاملگي براي رشد و نمو صحيح نياز زيادي به تيروکسين دارند - عوارض شديد عصبي – ذهني که پس از تولد بروز مي کند و پس از تولد هم با تجويز هورمونهاي تيروئيد بر طرف نمي شود.
اسلاید 9 :
گواتر
شايعترين عارضه کمبود يد است. زمان بروز آن به ميزان کمبود يد بستگي دارد اما به طور معمول تا سنين 7-6 سالگي تشخيص داده نمي شود. بهرحال در مناطق کمبود يد از سنين کودکي ظاهر شده و با افزايش سن بزرگتر مي شود، پس از 20 سالگي معمولا بصورت گواترهاي گره دار در مي آيد.
Goiter = an enlarged thyroid gland
علل متعددي دارد.
(بزرگتر از بند دوم انگشت شصت فرد آزمايش شونده، قرينه، غير دردناک و معمولا Soft )
بزرگي منتشر غده بدون وجود ندول و پرکاري Diffuse nontoxic (simple) goiter
اسلاید 10 :
گواتر
در تمام دنيا شايعترين علت آن کمبود يد است و اگربيش از 5% جمعيت را گرفتار کرده باشد به آن گواتر اندميک (Endemic goiter ) گفته مي شود.
در مناطق غير اندميک، گواتر اسپوراديک داريم وعلت معمولا ناشناخته است.
کلا گواتر در زنان شايعتر از مردان است.
بزرگي غده بعلت تلاش جبراني براي گرفتن يد و توليد مقدار کافي هورمون مي باشد.
معمولا سطح TSH نرمال است يا به ميزان جزئي افزايش يافته است (گواتر درستکار = ترشح هورمونهاي تيروئيد و TSH و غلظت آنها در سرم طبيعي مي ماند)
اسلاید 11 :
گواتر
نواحي که دچار کمبود نسبي يد باشند (Relative) شيوع گواتر زياد است و در صورتي که کمبود شديد باشد (Severe) شيوع
هيپو تيروئيد و کرتين هم زياد است.
Cretinism= mental & growth retardation
زماني رخ مي دهد که بچه هايي که در مناطق کمبود يد زندگي مي کنند در اوائل کودکي براي باز گرداندن سطح هورمونها به نرمال درمان نشوند (يد يا هورمونهاي تيروئيدي). اين بچه ها اغلب از مادران دچار کمبود يد متولد مي شوند.
اسلاید 12 :
گواتر
از نظر آزمايشگاهي هر چه شدت کمبود يد بيشتر شود، از غلظت T4 سرم کاسته، TSH افزايش مي يابد.
در کمبود خفيف تا متوسط يد TSH و T3 نرمال است اما در کمبودهاي شديد T3 هم کاهش مي يابد.
اسلاید 14 :
روشهاي بررسي IDD
شيوع گواتر
غلظت يد ادرار
تستهاي هورموني
اسلاید 15 :
1- شيوع گواتر
با 2 روش است: معاينه باليني و سونوگرافي
جامعه مورد بررسي کودکان و نوجوانان مدارس (اولويت با افراد 10 – 8 ساله) است چون در دسترستر از بقيه، در معرض خطر بيماري و نيز نماينده کل جامعه در مورد شيوع گواتر مي باشند. معمولا 40 خوشه 30 نفري انتخاب مي شوند.
معاينه باليني روش متداولي است. ارزان، سريع، در دسترس و عملي
اسلاید 17 :
طبقه بندي اپيدميولوژيک اوليه پيشنهادي WHO
درجه
0 گواتر وجود ندارد
a 1 غده بزرگتر از بند دوم شست ولي ديده نمي شود.
b 1 غده هنگامي که فرد سرش را عقب مي برد ديده مي شود.
2 غده هنگامي که سر به حال طبيعي قرار دارد از نزديک ديده مي شود.
3غده از فاصله بيش از 6 متر هم ديده مي شود.
اسلاید 18 :
طبقه بندي خلاصه جديد توسط WHO
درجه
0 گواتر وجود ندارد
1 غده بزرگتر از بند دوم شست ولي وقتي سر در حال طبيعي است ديده نمي شود.
2 غده هنگامي که سر در وضع طبيعي است قابل ديدن است.
اسلاید 19 :
1- شیوع گواتر
روش معاينه باليني طي چند روز مي تواند به پرسنل ياد داده شود اما از دقت بالايي برخوردار نيست، اما به علت آساني و در دسترس بودن و سرعت آن، به عنوان اولين اقدام جهت بررسي شيوع گواتر در اکثر کشورها بکار مي رود.
سونوگرافي با دقت حجم تيروئيد را مشخص مي کند. دقيق و عملي اما در دسترس نيست، گران است و عملا در بسياري از کشورها بکار نمي رود. (Norm هاي بين المللي وجود ندارد و Norm هاي اروپا هم بالاتر از ساير کشورهاست).
اسلاید 20 :
گواتر بومي (اندميک): بيش از 5% مردم يک منطقه دچار بزرگي تيروئيد باشند.
گواتر فرابومي (هيپراندميک): در منطقه اي بيش از 40 % پسران و بيش از 50 % دختران دچار گواتر باشند.
