بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بنام ایزد منان
اسلاید 2 :
فصل : فرآیند تصمیم گیری
اسلاید 3 :
سبكهاي تصميمگيري
مديران براي حل مشكلات موجود در محيط كار از سه شيوه متفاوت اجتناب از مشكل، حل مشكل و جستجوي مشكل استفاده ميكنند.
يك اجتناب كننده از مشكل اطلاعاتي كه به يافتن مشكل منجر ميشود را ناديده ميانگارد. اين روشي است منفعل كه در آن از رويارويي با مشكل اجتناب ميشود. يك حل كننده مشكل تلاش مي كند هنگام مواجه با مشكل آن را حل كند. او نسبت به مشكلاتي كه به وجود ميآيد واكنش نشان ميدهد. يك جستجو كننده مشكل همواره به دنيال مشكلاتي است كه حتي ممكن است پوشيده باشند. او رويكردي كنشگرا را در پيش ميگيرد كه در آن قبل از وقوع مشكل به پيش بيني آن ميپردازد.
اسلاید 4 :
يك مدير ميتواند با توجه به شرايط موجود از هر روشي كه بخواهد و از هر روشي كه صلاح است استفاده كند.
در ديدگاه ديگري دو سبك تصميمگيري تعريف ميشود. يكي از آن ها شيوه تفكر فردي است. برخي از ما عادت داريم در پردازش اطلاعات يا شيوه انديشيدن خود بسيار منطقي و عقلايي باشيم. در نوع عقلايي قبل از تصميمگيري اطلاعات از لحاظ منطقي و هماهنگ بودن بررسي ميشود. برخي ديگر تمايل دارند خلاق و نوآور باشند
اسلاید 5 :
در نوع خلاقانه مجبور نيستيم اطلاعات را با نظم خاصي پردازش كنيم بلكه به آن به صورت كلي نگريسته ميشود. شيوه هاي ديگر بيانگر صبر و حوصله فرد براي ابهام و پوشيدگيها و يا تحمل ابهام است . برخي توان كمي در تحمل ابهام دارند، بنابراين به منظور حداقل رساندن ميزان ابهام بايد در جمعآوري كاملاً هماهنگ و منظم عمل كنند. بر عكس برخي مي توانند سطح بالايي از ابهام را تحمل كرده و همزامان افكار بسياري را با هم پردازش كنند، وقتي نمودار اين دو بعد را رسم ميكنيم به چهار سبك تصميمگيري دست مييابيم.
اسلاید 7 :
سبك تحليل گرايانه :
اين تصميمگيران توان بيشتري براي تحمل ابهام دارند. آنان قبل از تصميمگيري اطلاعات بيشتري مي خواهند و گزينههاي بيشتري را نسبت به سبك هدايتي بررسي ميكنند. اين نوع تصميمگيرندگان به عنوان افرادي كه توانايي تطبيق با موقعيتهاي منحصر به فرد را دارند، شناخته ميشوند.
سبك مفهومي:
اين افراد ديدگاه خود را گسترش مي دهند و گزينه هاي بسياري را بررسي ميكنند. آنان به فرآيندهاي بلند مدت توجه سبك هدايتي : افرادي كه از این سبك استفاده ميكنند. تحمل كمي براي ابهام دارند و در شيوه تفكر خويش از الگويي عقلايي پيروي مي كنند. آنان كارآمد و منطقي هستند. اين افراد سريع تصميمگيري كرده و به فرآيندهاي كوتاه مدت تمركز ميكنند.
اسلاید 8 :
سبك رفتاري:
تصميمگيران اين سبك با ديگران به خوبي همكاري ميكنند. آنان براي عملكرد زيردستان خود اهميت قائل هستند و به پيشنهادات آنان احترام ميگذارند و سعي ميكنند از درگيري و كشمكش بپرهيزند. مورد قبول شدن از سوي ديگران براي اين نوع تصميمگيران بسيار مهم است.
اسلاید 9 :
تصميم گيري گروهي
بسياري از تصميمات در سازمان ها، خصوصاً تصميمات مهمي كه تأثيرات وسيعي بر فعاليتهاي سازماني و فردي دارد، به وسيله گروه ها يا تيمها گرفته ميشود.
مزاياي تصميمگيري گروهي
1- تصميمگيري گروهي اطلاعات كاملتري ارائه ميدهد: در يك گروه شاهد تنوع تجارب و ديدگاهها نسبت به فرآيند تصميمگيري هستيم كه اين مسأله در تصميمگيري فردي وجود ندارد.
2- گزينه هاي بيشتري را ارائه ميكند: چون در گروه اطلاعات بيشتر و متنوعتري وجود داردف بنابراين ميتوان گزينههاي بيشتري را شناسايي كرد. اين مسئله زماني بارزتر است كه اعضاي گروه از تجارب و تخصصهاي متفاوتي برخوردار باشند.
اسلاید 10 :
3- ميزان پذيرش يك راه حل را افزايش ميدهد: افرادي كه متأثر از راهحل ارائه شده هستند يا افرادي كه در اجراي آن موثر هستند، در فرآيند تصميمگيري مشاركت كنند، احتمال اينكه راه حل ارائه شده را بپذيرند، بيشتر است. اعضاي گروه با تعميمي كه خود در اتخاذ آن سهيم بودهاند،مخالفت نميكنند.
4- مشروعيت را افزايش ميدهند: فرآيند تصميمگيري گروهي هماهنگ با آرمانهاي دموكراتيك است. بنابراين تصميمات اتخاذ شده توسط گروه مشروعتر از تصميماتي است كه توسط فرد گرفته ميشود
اسلاید 11 :
معايب تصميمگيري گروهي
1- وقت گير بودن: جمع آوري يك گروه زمان زيادي دارد. علاوه بر اين، تعاملي كه اغلب هنگام گرده همايي اعضاي گروه بين آنها صورت ميگيرد، ممكن است موجب ناكارآمدي شود. بنابراين گروه نسبت به فرد براي رسيدن به يك راهحل زمان بيشتري صرف ميكند.
2- تسلط اقليت: اعضاي يك گروه هيچگاه به طور كامل با يكديگر يكسان نستند. ممكن است از لحاظ مقام، دانش، مهارتهاي كلامي و . متفاوت باشند، اين موارد باعث ميشود براي يك يا چند تن از اعضاي گروه فرصت مناسبي پيش آيد تا از امتيازات خود براي تسلط بر ديگران استفاده كنند.
اسلاید 12 :
3- فشارهايي كه بايد پذيرفته شود: فشارهاي اجتماعي كه بايد پذيرفته شود در گروهها به پديده اي به نام « تفكر گروهي» مي انجامد. اين نوعي از سازگاري است كه اعضاي گروه تحت فشار گروهي قرار گرفته و تفكرات و تصميمات نادرست، پذيرفته شده و به عنوان گزينه اي درست انتخاب ميشوند. تفكر گروهي به تفكر نقادانه در گروه توجهي نكرده و سرانجام به كيفيت تصميم نهايي صدمه وارد ميكند.
4- ابهام در مسئوليت: در يك تصميم فردي آن كسي كه مسئوليت را دارد مشخص است. در تصميم گيري گروهي مسئوليت تك تك افراد كمرنگ و مبهم ميشود
اسلاید 13 :
اثر بخشي و كارآيي در تصميمات گروهي و فردي
موثر بودن گروه نسبت به فرد به معيارهايي كه براي تعريف كارآيي انتخاب ميشود، بستگي دارد. تصميمات گروهي دقت بيشتري دارد. شواهدي نشان ميدهد كه به طور متوسط گروه ها بهتر از افراد تصميم گيري ميكنند. تصميمگيري گروهی تقريباًً هميشه برتر از تصميماتي است كه توسط افراد اتخاذ ميشود.
اگر اثر بخشي تصميمي در قالب مفاهيمي چون سرعت توصيف شود تصميم گيري فردي برتر است. اثر بخشي ممكن است به معني ميزان خلاقيت قابل مشاهده در راه حل ارائه شده باشد. اگر خلاقيت مهم باشد، گروه اثر بخشي بيشتري خواهد داشت. آخرين معياري كه براي اثر بخشي وجود دارد، ميزان پذيرشي است كه تصميم نهايي به دست ميآورد. هر چه گروه بزرگتر باشد، احتمال پذيرش تصميم نهايي از سوي افراد مختلف بيشتر است
اسلاید 14 :
تكنيكهايي براي بهبود تصميمگيري گروهي
اسلاید 15 :
طوفان مغزي: طوفان مغزي تكنيك نسبتاً ساده ای است براي غلبه بر فشار وارد از تفكر گروهي و هم چنين اين تكنيك موجب پيروي، قبول و توسعه گزينههاي خلاقانه ميشود. اين تكنيكها با استفاده از يك فرايند توليد ايده و نظرات مختلف حاصل ميشود. اين تكنيكاز هر گونه انتقاد در نظرهاي ابراز شده توسط افراد جلوگيري ميشود.
در يك جلسه نمونه طوفان مغزي يك گروه متشكل از 6 تا 12 نفر از افراد در يك ميزگرد دور هم جمع ميشوند. گروه با بياني روشن و قابل فهم مشكل را معرفي ميكند. سپس افراد در زمان مشخص شده تا آن جا كه ممكن است گزينه هاي مختلفي را بررسي ميكنند، هيچ انتقادي پذيرفته نميشود و تمام گزينه ها براي جلسات بعدي و تجزيه و تحليل ثبت ميشوند. مشاركت كنندگان در جلسات طوفان مغزي موضوعات مهم را بررسي كرده و به همفکری ميپردازند.
اسلاید 16 :
تكنيك گروه اسمي: در گروه اسمي بحث در طول فرآيند تصميمگيري ممنوع است. اعضاي گروه بايد همگي حاضر باشند همانند يك جلسه سنتي، اما به طور مستقل عمل كنند.
مراحل زير در چنين جلسهاي اجرا ميشود:
1- اعضاي گروه گرد هم آمده و مشكل موجود به آنان معرفي ميشود، اما قبل از ان كه بخشي آغاز شود هر عضوي به طور مستقل نظر خود را در باره مشكل موجود يادداشت ميكند.
2- پس از اين دوره سكوت، هر يك از اعضا نظر خود را اعلام ميكند. اين كار ادامه مييابد تا اينكه همه نظرات اعلام و ثبت شود.
3- حال گروه به بحث و گفتگو پيرامون نظرات ارائه شده و ارزيابي آن ها مي پردازد.
اسلاید 17 :
4- هر يك از اعضا در سكوت و به طور مستقل نظرات ارائه شده را رتبهبندي ميكنند.
مهمترين فايده تكنيك گروه اسمي است كه افراد در عين اينكه به صورت رسمي با يكديگر ملاقات مي كنند اما هيچ محدوديتي براي تفكر مستقل فردي وجود ندارد.
تكنيك دلفي: يك رويكرد پيچيده تر وقتگيرتر تكنيك دلفي است كه مشابه تكنيك گروه اسمي است. اين تكنيك به اعضاي گروه اجازه ملاقات رودر رو نمي دهد و نيازي به حضور فيزيكي افراد نيست.
مراحل زير در تكنيك دلفي ايجاد ميشود:
1- مشكل تعريف شده و از اعضا خواسته ميشود از طريق يكسري پرسشنامه هاي دقيق، راه حلهايي ارائه كنند.
2- هر عضو به طور ناشناس و مستقل پرسشنامهها را پر ميكند.
اسلاید 18 :
3- نتايج اولين پرسشنامهها جمع آوري شده و در مركز ثبت شده و از آنها نتيجههايي تهيه ميشود.
4- هر عضو نسخهاي از نتايج را دريافت ميكند.
5- پس از بررسي نتايج، دوباره از اعضا خواسته ميشود راهحلهاي خود را ارائه كنند. نتايج اوليه معمولاً باعث تغييراتي در وضعيت اصلي شده و راهحلهاي جديدي ارائه ميشود.
6- مراحل 4 و 5 آنقدر تكرار ميشود تا يك توافق همه جانبه در زمينه راه حل يا راهحلها ارائه شود.
اين روش وقت گير است و براي تصميم گيريهاي سريع مناسب نميباشد، علاوه بر اين، در اين روش فهرست كاملي از گزينه ها همانند آن چه كه در گروه هاي متعامل يا اسمي داريم تهيه نميشود.
اسلاید 19 :
گردهمايي الكتريكي: جديدترين رويكرد تصميم گيري گروهي تكنيك گروه اسمي را با فنآوري پيچيده يارانه ايدر هم مي آميزد. اين تكنيك به نام گردهمايي الكتريكي شناخته ميشود.
هنگامي كه فن آوري چنين رويكردي در دسترس باشد، مفهوم اجرايي آن بسيار ساده و قابل فهم خواهد بود.
حدود 50 نفر پيرامون يك میزنعل اسبي كه در آن ترمينال هاي رايانه قرار دارد گرد هم مي آيند، مشكلات موجود براي حاضرين تشريح ميشود و آنان نيز پاسخهاي خود را در رايانههاي خود تايپ ميكنند. نظرات فردي همانند رأيگيري جمعي، در صفحه نمايش رايانه نشان داده ميشود.
مهم ترين فايده چنين روشي بينام بودن شركت كنندگان و سرعت آن است. حاضرين در جلسه مي توانند به صورت بينام( ناشناس) هر پيامي را كه ميخواهند ارسال دارند و پيام آن ها پس از ارسال بر صفحه نمايش تمام افراد حاضر در جلسه نمايش داده ميشود.
اسلاید 20 :
مهم تر اينكه اين روش بسيار سريع است و گپ زدنهاي دوستانه بيحاصل در آن حذف ميشود، در اين تكنيك مباحث از مسير خود خارج نميشوند و بسياري از حاضرين ميتوانند بدون آن كه به يكديگر بياحترامي كنند به طور همزمان نظرات خود را بيان كنند.
نقاط ضعف اين روش اين است كه افرادي كه توانايي تايپ سريع دارند، جلوه بيشتري نسبت به افرادي كه سرعت تايپ پاييني دارند، به دست ميآورند، افراد ضرورتاً به اندازه اهميت ايده شان مورد توجه واقع ميشود.
در خاتمه لازم است مدلی برای تعیین این که چه موقع و چگونه باید از تصمیم گیری گروهی استفاده کرد ارائه می شود.
مدلی برای تعیین این که چه موقع و چگونه باید از تصمیم گیری گروهی استفاده کرد.