پاورپوینت نقشه برداری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

نقشه برداری

اسلاید 2 :

شکل و فرم زمین (اهمیت شناحت شکل زمین)
تهیه نقشه از کره زمین یا قطعاتی از آن نیازمند عملیات نقشه برداری و محاسبات است.
برداشتها و محاسبات نقشه برداری نیازمند آشنایی با شکل کره زمین است.
آیا کره زمین دارای یک شکل منظم هندسی است؟
خیر، اولا برخلاف نام، زمین کاملا کروی نیست.
دوما پستی بلندیهای سطح آن شکل را پیچیده و آن را از حالت منظم خارج نموده است.
- بنابراین برای انجام برداشتها و محاسبات صحیح باید بتوانیم زمین را به یک حجم هندسی منظمی تطبیق دهیم.

اسلاید 3 :

شکل و فرم زمین (سطح مقایسه یا مبنا)
سطح شکل فرضی منطبق شده را سطح مقایسه یا مبنا می نامیم.
ویژگیهای سطح مقایسه: 1- باید با معادلات ریاضی قابل تعریف باشد.
2- به سهولت قابل نمایش باشد.
3- مسایل مربوط به آن را بتوان به سهولت حل نمود.
4- به بهترین وجه سطح زمین را در بر بگیرد.

اسلاید 4 :

شکل و فرم زمین (انواع سطح مقایسه)
1- طبیعی ترین سطح مقایسه سطح آبهای اقیانوسهاست.
اگر این سطح را به طور فرضی به زیر خشکیها بگسترانیم و قسمت فوقانی پوسته زمین را از روی آن حذف نماییم کره آب گونه ای ایجاد می شود که آن را ژئوئید نامند.
در ژئوفیزیک ثابت شده است که این سطح نیز یکنواخت نبوده و مانند سطح فیزیکی زمین نامنطم است.
علت نامنظم بودن سطح ژئوئید: 1- تفاوت جرم آب در نقاط مختلف 2- تفاوت دما 3- نیروی جاذبه ماه و خورشید 5- نیروی گریز از مرکز حاصل از چرخش دستگاه ماه و زمین

اسلاید 5 :

شکل و فرم زمین (بیضویهای مبنا)
2- با توجه به یکنواحت نبودن سطح ژئوئید سطح یک بیضوی دورانی را که حول قطر کوچکش در چرخش است می توان به عنوان سطح مقایسه تعریف نمود.
چون زمین در زمان تشکیل داغ و خمیری بوده است چرخش آن به دور خود باعث تغییر شکل آن به سمت یک بیضوی شده است. لذا در نظر گرفتن یک بیضوی که حداکثر انطباق را با آن دارد به عنوان مبنا منطقی است.
هر بیضوی داری یک قطر بزرگ (2a) و یک قطر کوچک (2b) می باشد.
در بیضوی a را شعاع استوایی و b را شعاع قطبی می نامند.

اسلاید 6 :

شکل و فرم زمین (انواع بیضویهای مبنا)

اسلاید 7 :

شکل و فرم زمین (انواع بیضویهای مبنا یا مقایسه یا مراجعه)
مهمترین بیضویهای تعریف شده برای زمین:

اسلاید 8 :

شکل و فرم زمین (انواع بیضویهای مبنا یا مقایسه یا مراجعه)
کشورها معمولا از بیضویهایی استفاده می کنند که بیشتر با سطح خاک آن کشور تطبیق داشته باشد.
در کشور ایران از بیضوی هایفورد استفاده شده است.
بیضوی هایفورد در سال 1924 از سوی مجمع بین المللی ژئودزی و جغرافیایی به عنوان یک بیضوی بین المللی انتخاب شد.
لازم به ذکر است اختلاف ارتفاع بین سطح ژئوئید و بیضوی دورانی مقایسه حداکثر 100 و حداقل 10 متر می باشد. بنابراین در ژئودزی سطح مبنای ارتفاعات (ژئوئید) را بر بیضوی دورانی منطبق فرض می کنند.

اسلاید 9 :

شکل و فرم زمین (مختصات جغرافیایی هر نقطه بر سطح فیزیکی زمین)
هر نقطه بر روی سطح زمین دارای دو ویژگی عمومی جغرافیایی است:
الف) ارتفاع یا فاصله آن از سطح مقایسه که برابر است با طول خطی که از آن نقطه آغاز شده و به سطح مقایسه عمود می شود تا نقطه برخورد این خط با سطح مقایسه
بر این مبنا سه نوع ارتفاع برای هر نقطه می توان تعریف کرد:
1- ارتفاع اورتومتریک (H): طول خطی که از نقطه مورد نظر بر سطح ژئوئید عمود می شود. (با کمک تعیین میزان شتاب ثقل تعیین می شود)
2- ارتفاع از بیضوی (h): طول خطی که از نقطه مورد نظر بر سطح بیضوی مقایسه عمود می شود. (با کمک GPS تعیین می شود)
3- ارتفاع ژئوئید: فاصله بین ژئوئید و بیضوی مقایسه را ارتفاع ژئوئید نامند
N=h-H

اسلاید 11 :

شکل و فرم زمین (مختصات جغرافیایی هر نقطه بر سطح فیزیکی زمین)
ب) مختصات جغرافیایی نقطه m روی بیضوی را طول جغرافیایی و عرض جغرافیایی می گویند.
برای تعریف طول و عرض جغرافیایی باید مفاهیمی چون استوا، مدار، صفحه ی نصف النهاری و دایره نصف النهاری را ابتدا تعریف نمود.

اسلاید 12 :

مختصات جغرافیایی هر نقطه بر سطح فیزیکی زمین
استوا: فصل مشترک صفحه عبور کننده از مرکز زمین و عمود بر محور چرخشی آن با سطح کره، دایره ای را تشکیل می دهد که آن را دایره استوا می گویند و کره زمین را به دو نیمکره مساوی شمالی و جنوبی تقسیم می کند.
مدار: هریک از دایره های فرضی در سطح زمین که به موازات دایره استوا رسم می شوند را مدار نامند. چهار مدار از بین بی شمار مدارات در روی کره زمین معروف می باشند:
1- مدار رأس السرطان
2- مدار قطب شمال در بالای خط استوا است و مرز محدوده قطبی را نشان میدهد، جایی که حداقل در یک شبانهروز از سال خورشید هرگز غروب نمیکند
3-مدار رأس الجدی
4-مدار قطب جنوب در پایین خط استوا

اسلاید 13 :

مدار رأس السرطان
این مدار در عرض جغرافیایی ۲۳ درجه و حدود ۲۷ دقیقه شمالی کره زمین است. آفتاب در روز اول تابستان (روز اول برج سرطان) در نیم کره شمالی به نقاط واقع درروی این مدار، عمودی میتابد.
محدوده جنوب آن تا خط استوا منطقه گرمسیری شمالی، و محدوده شمال آن تا مدار قطب شمال، منطقه معتدل شمالی نامیده میشود.

اسلاید 14 :

مدار رأس الجدی
این مدار در عرض جغرافیایی ۲۳ درجه و حدود ۲۷ دقیقه جنوبی کره زمین است که جنوبیترین عرضی را نشان میدهد که خورشید را میتوان در بالای سر مشاهده کرد. قرار گرفتن خورشید در خط بالای سر در این مدار یک بار در سال به هنگام انقلاب زمستانی رخ میدهد.
محدوده شمال آن تا خط استوا منطقه گرمسیری جنوبی، و محدوده جنوب آن تا مدار قطب جنوب، منطقه معتدل جنوبی نامیده میشود.

اسلاید 15 :

مختصات جغرافیایی هر نقطه بر سطح فیزیکی زمین
صفحه ی نصف النهاری: صفحه ای که از محور چرخشی زمین عبور کند را یک صفحه نصف النهاری می گویند. فصل مشترک این صفحه با سطح زمین یک دایره فرضی تشکیل می دهد که به آن دایره نصف النهاری می گویند.
تعداد دایره های نصف النهاری بی شمار است.
یکی از این دوایر که از محل گرینویچ در نزذیکی لندن می گذرد را به عنوان مدار مبنا یا مدار استاندارد انتخاب نموده اند.
نصف النهار عبور کننده از هر نقطه را نصف النهار محلی آن نقطه می گویند.

اسلاید 16 :

مختصات جغرافیایی
1- طول جغرافیایی: زاویه ای که بین صفحه نصف النهار مبنا و نصف النهار محلی یک نقطه ساخته می شود را طول جغرافیایی (λ) آن محل می گویند. این زاویه با طول قوس مقابل به خودش روی دایره استوا برابر است.
مقدار طول جغرافیایی بر روی بیضوی مقایسه ای محاسبه می باشد.
نصف النهار مبنا زمین را به دو قسمت 180 درجه ای تقسیم می نماید.

اسلاید 17 :

مختصات جغرافیایی
2- زاویه ای که امتداد شاغولی یک نقطه با صفحه استوا می سازد را عرض جغرافیایی می نامند
این راویه را با Ø نشان می دهند. زاویه Ø یا عرض جغرافیایی از صفر درجه (در روی استوا) تا 90 درجه (در قطب) تغییر می کند. بنابراین عرض جغرافیایی میتواند شمالی (مثبت) و یا جنوبی ( منفی) باشد.
این زاویه برابر است با طول قوس جداشده از نقطه مورد نظر تا دایره استوا بر روی نصف النهار محلی

اسلاید 18 :

سیستم تصویر
تعریف: سیستم تصویر در حقیقت ارتباط مختصات کروی یک نقطه (Ø و λ) روی کره زمین و مختصات شبکه قائم الزاویه ایی (Y و X) آن نقطه روی برگه کاغذ یا تصویر می باشد.
انواع سیستمهای تصویر:
1- سیستم تصویر استوانه ای: 1-a- سیستم تصویر استوانه ای مرکاتور، 1-b- سیستم تصویر استوانه ای معکوس یا U.T.M
2- سیستم تصویر مخروطی
3- سیستم تصویر سمتی (Azimuthal): 3-a- گنومونیک، 3-b- استرئوگرافیک، 3-c- ارتوگرافیک

اسلاید 19 :

سیستم تصویر استوانه ای مرکاتور

اسلاید 20 :

سیستم تصویر استوانه ای UTM