بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ارزیابی وضعیت تغذیه ای Assessment of Nutritional Status
اسلاید 2 :
تعریف:مجموعه فعالیتهایی که جهت شناسایی افراد یا گروههای در معرض خطر سوء تغذیه یا نیازمند مداخلات تغذیه ای صورت می گیرند.
اهداف:
- شناسایی افراد در معرض خطر یا نیازمند مداخله تغذیه ای
- تعیین اولویتها در مراقبت تغذیه ای
- ارزیابی اثربخشی مراقبتهای تغذیه ای یا تعیین وضعیت تغذیه ای بیمار، پیش و پس از اجرای مداخله
اسلاید 3 :
اجزای ارزیابی کامل تغذیه ای:
1- اخذ تاریخچه بیماری و وضعیت اجتماعی
2- ارزیابی مصرف غذایی
3- معاینه فیزیکی
4- تن سنجی و تعیین ترکیب بدن
5- ارزیابی داده های بیوشیمیایی
6- برآورد میزان نیاز به انرژی، پروتئین و مایعات
اسلاید 4 :
1- تاریخچه بیماری و وضعیت اجتماعی
- تشخیص اولیه و ثانویه بیماری
- تاریخچه بیماری و جراحی های پیشین
- وزن قبلی و تاریخچه تغییرات آن
- ارزیابی سلامت دستگاههای مختلف بدن شامل دستگاه گوارش، کبد و صفرا، گردش خون، قلب و عروق، غدد، اعصاب، ریه و سیستم ایمنی
- وضعیت اجتماعی شامل وضعیت اجتماعی-اقتصادی، دین، امکانات زندگی و امنیت غذایی
اسلاید 5 :
2- ارزیابی مصرف غذایی
عبارتست از تعیین میانگین دریافت مواد مغذی، کیفیت و تنوع غذایی، ترجیحات غذایی، و الگوی مصرف غذایی افراد
الف- یادآمد خوراک 24 ساعته
ب- بسامد خوراک
ج- ثبت موادغذایی مصرفی
د- مشاهده مستقیم
اسلاید 6 :
3- معاینه فیزیکی
هدف: جستجوی علائم بالینی و علائم نشاندهنده سوء تغذیه
- اینگونه علائم معمولا در آخرین مراحل اختلالات تغذیه ای بروز می کنند.
- در افراد ممکن است یک یا چند علامت وجود داشته باشد.
-جهت تشخیص قطعی باید در کنار اطلاعات بیوشیمیایی، تن سنجی و مصرف غذا مورد استفاده قرار گیرند.
اسلاید 7 :
اعضا و دستگاههایی که معمولا جهت بررسی وضعیت تغذیه مورد معاینه فیزیکی قرار می گیرند:- مو- صورت- چشمها- لبها- زبان-دندان- لثه- غدد- سیستم عصبی
اسلاید 8 :
4- تن سنجی و تعیین ترکیب بدن
الف- تن سنجی: سنجش اندازه های بدن، شامل اندازه گیری قد، وزن و محیط برخی قسمتهای بدن
ب- تعیین ترکیب بدن: تعیین اجزای سازنده بدن، در سطوح اتمی، ملکولی، سلولی، بافتها و کل بدن
با روشهای فوق می توان برآوردی از وضعیت کلی تغذیه ای به دست آورد، اما کمبودهای تغذیه ای مشخص نمی شوند.
اسلاید 9 :
5- ارزیابی داده های بیوشیمیایی
آزمایشهای بیوشیمیایی بسیار حساس هستند و در اثر مصرف مواد غذایی یا داروها، و یا در صورت ابتلاء فرد به بیماریهای خاص تغییر پیدا می کنند.
خون و ادرار منابع اصلی آزمایشهای بیوشیمیایی هستند.
اسلاید 10 :
6- برآورد میزان نیاز به انرژی، پروتئین و مایعات
الف- ارزیابی انرژی مورد نیاز
- عوامل موثر در نیاز به انرژی:سن، جنس، وزن، قد، بیماری، سوء جذب، مصرف داروها، سطح تغذیه ای، استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی، میزان فعالیت، عفونت و تب، آسیب و جراحت.
اسلاید 11 :
انرژی مصرفی پایه (BEE) عبارتست از کمترین مقدار انرژی لازم برای زنده ماندن و انجام فعالیتهای فیزیولوژیکی مانند تنفس و تپش قلب.
روش محاسبه:
استفاده از فرمول هریس-بندیکت برای به دست آوردن میزان BEE و سپس، اعمال ضرایب فعالیت جهت محاسبه کل انرژی مورد نیاز روزانه افراد
اسلاید 12 :
ب- ارزیابی پروتئین مورد نیاز:
افراد بزرگسال سالم روزانه به حدود 0.8 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند.
سالمندان: 0.8 تا 1 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند.
کودکان: 1 تا 1.2 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند.
اسلاید 13 :
ج- بررسی وضعیت مایعات بدن
اهمیت: از آنجایی که 55% تا 65% از وزن بدن را آب تشکیل می دهد (دو سوم در فضای داخل سلولی و یک سوم در فضای خارج سلولی)، وضعیت مایعات بدن می تواند بر شاخصهای تن سنجی و بالینی تاثیر بگذارد.
روشهای برآورد نیاز مایعات در افراد:بر حسب وزن، سن، انرژی (1 میلی لیتر به ازای هر کیلو کالری)، تعادل مایعات ( ورودی و خروجی مایعات)، و اسمولاریته سرم (با استفاده از مقادیر سدیم، گلوکز و BUN سرم)
اسلاید 14 :
نشانه های خطر تغذیه ای
1- وزن
- لاغری بیش از حد: وزن کمتر از 80% معمول
- چاقی بیش از حد: وزن بیش از 120% وزن مطلوب برای قد
- کاهش وزن غیر ارادی: کاهش وزن بیش از 10% وزن همیشگی طی شش ماه
2- شاخصهای بیوشیمیایی
- آلبومین سرم کمتر از 3.5 گرم بر دسی لیتر
- تعداد کل لنفوسیتها کمتر از 1500 در هر سی سی
اسلاید 15 :
3- محدودیت دریافت غذایی
کاهش مواد غذایی دریافتی طی هفت روز گذشته
4- نوع بیماری / استرس
- اتلاف مواد مغذی، مثلا در سندرومهای سوء جذب و روده کوتاه، وجود فیستول در دستگاه گوارش و در دیالیز
- افزایش نیاز متابولیکی مثلا در جراحی، عفونت، تروما و یا مصرف داروهای کاتابولیک
- بیماریهایی که بیش از سه هفته طول می کشند
- بیماریهای خاص مانند سرطان، بیماریهای دستگاه گوارش، ناتوانی در جویدن و بلع، تاخیر در التیام زخمها، زخم بستر، اعتیاد و سوء تغذیه
اسلاید 16 :
پایش رشد
اسلاید 17 :
پایش رشد
اندازه گيری های جسمانی دانش آموزان و مقايسه آنها با شاخص های شناخته شده، در ارزيابی رشد و سلامت آنان اهميت دارد و اگر مرتب و بطور دوره ای انجام پذيرد می تواند شاخص خوبی برای پايش رشد آنها باشد. مهمترین ابزار پایش رشد نمودارهای استاندارد قد به سن دختران، نمايه توده بدني (BMI) دختران و نمودارهای استاندارد قد به سن پسران و نمايه توده بدني (BMI) پسران است. که از طریق تعیین وزن و قد افراد برحسب سن مشخص می گردد . نتیجه پایش رشد در دانش آموزان هر دو جنس همانند هم مطابق شناسنامه سلامت و نمودارهای مندرج در آن ثبت و تکمیل می گردد که توضیح آن در ادامه آمده است.
اسلاید 18 :
ابتدا تاریخ مراجعه دانش آموز را نوشته و سپس در زیر آن تاریخ تولد وی را از روی شناسنامه می نویسیم و عمل تفریق انجام می دهیم. حاصل این تفریق، سن دانش آموز به صورت سال و ماه و روز می باشد.
مثال :
محاسبه سن و تعیین دقیق آن:
اگر سن دانش آموز مثلاً دقیقاً 8 سال بود در قسمت ماه و روز (دو صفر) گذاشته می شود و به صورت 8/00 نشان داده شود.پس از محاسبه دقیق سن، سن دانش آموز در جدول ثبت نتایج پایش رشد در شناسنامه سلامت دانش آموز ثبت می گردد.
اسلاید 19 :
قبل از اندازه گیری وزن دانش آموز به نکات زیر توجه شود:
ترازو قبل از وزن نمودن یا وقتی جابجا می شود با وزنه شاهد کنترل گردد(کنترل ترازو با وزنه شاهد لااقل روزی یک بار ضروری است)
دانش آموز باید کاملاً در وسط ترازو و بدون حرکت بر روی دو پا ایستاده و به روبه رو نگاه کند و با حداقل لباس، بدون کفش و کلاه توزین انجام شود.
توزین کننده با ایستادن در مقابل ترازو وزن دقیق را بخواند.
پس از اندازه گیری دقیق وزن، وزن دانش آموز در جدول ثبت نتایج پایش رشد در شناسنامه سلامت دانش آموز ثبت می گردد.
اندازه گیری وزن:
اسلاید 20 :
اندا زه گیری قد دانش آموز یکی از شاخص ها و پارامترهای مهم تعیین سلامتی ، جهت رشد و کنترل آن بشمار می رود. قد دانش آموز به وسیله قد سنج های مختلف انجام می گیرد ( قد سنج های ترازودار ، گونیایی و. ) و از طریق نمودارهای رشد مورد نتیجه گیری قرار می گیرد.
اندازه گیری قد:
