پاورپوینت خاکشناسی عمومی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

خاکشناسی عمومی

اسلاید 3 :

ساختمان خاک soil structure

ساختمان خاک
به ترتیب قرار گرفتن ذرات خاک 0 شن، رس، سیلت) در کنار یکدیگر و تشکیل ذرات بزرگتر و ثانویه بنام خاکدانه را ساختمان خاک میگویند و ذرات تشکیلدهنده ساختمان خاک را خاکدانه میگویند.

تشکیل خاکدانه:
تشکیل و تکامل ساختمان خاک یا از ذرات مجزا صورت میگیرد یا از خاک توده ای

ایجاد خاکدانه مستلزم دو مکانیسم است:

نزدیک شدن ذرات منفرد و ایجاد گروههای نزدیک به هم
نیرویی که بتواند ذرات دستهبندیشده را نزدیک به هم حفظ و نگهداری نماید.

اسلاید 4 :

عوامل مؤثر در تشکیل خاکدانهها:

ریشه گیاهان: ریشه گیاهان در هنگام نفوذ در خاک و قطور شدن در خاک باعث فشار به ذرات خاک میشود و ذرات خاک را به هم نزدیک میکند. از طرفی در اثر جذب رطوبت از خاک باعث ایجاد درز و ترکهایی در خاک میگردد و خاک منقبض میشود و باعث تشکیل خاکدانه میشود.

فعالیت جانوران خاکزی: موجودات خاکزی نظیر قارچها، باکتریها و اکتینومیست­ها ممکن است موادی از خود ترشح کنند که باعث چسبندگی ذرات خاک به هم شود و در تشکیل خاکدانه مؤثر باشد. مثلاً کرم خاکی میتواند خاک را ببلعد و با دفع خاک در بهبود ساختمان خاک و دانهبندی خاک مؤثر است. قارچها و اکتینومیست­ها به دلیل شکل رشتهای و چسبیدن به سطح ذرات خاک باعث تثبیت ذرات خاکدانهها میشود.

اسلاید 6 :

ساختمان خاک بر اساس شکل ظاهری به چهار گروه تقسیم میشود که با تقسیمات فرعی به هفت گروه تقسیم میشود.

اسلاید 7 :

برخی از خاکها ساختمان مشخصی نداشته که آنها را بی­ساختمان مینامند. خاکهای بی ساختمان به دو گروه 1-خاکهای با ساختمان تودهای 2- خاکهای تکدانهای تقسیم میشود. ساختمان تودهای همگی ذرهها به هم چسبیدهاند اما هیچ ساختمان خاکی در آنها مشاهده نمیشود. ساختمان تکدانهای ذرات خاک کاملاً از هم جدا هستند نمونه بارز ساختمان خاکهای تکدانهای ذرات شن میباشند.

اسلاید 8 :

عوامل مؤثر در تشکیل خاکدانهها:

3= مرطوب و خشک شدن
خشک و تر شدن با انبساط و انقباض خاکدانه ها سبب نزدیک شدن خاکدانه ها شده و بر تشکیل خاکدانه اثر دارد.

4- یخبندان و آب شدن یخ نیز در تشکیل خاکدانه مؤثر است البته بایستی توجه کنیم چنانچه یخ زدن سریع و ناگهانی باشد ذرات خاک را پراکنده و غیر فشرده در تودهای از یخ قرار میدهد بنابراین بایستی تدریجی یخ شود

اسلاید 9 :

پایداری خاک:

مقاومت خاک در مقابل تغییر شکل و ازهمگسیختگی را پایداری میگویند
پایداری خاکدانهها بستگی به دو شرط دارد:

1-ذرات سطح خاکدانهها با خیس شدن منتشر نشوند

2-ذرات خاکدانهها بهوسیله کلوئیدهای خاک نگهداری شوند

اسلاید 10 :

پایداری خاک

پایداری خاک بستگی به نوع و میزان نیروهای موجود بین ذرات خاک دارد ساختمان خاک در مورد شکل، اندازه ذرات، درجه وضوح خاکدانهها صحبت میکند. پایداری خاک در حالت خیس مرطوب و خشک بیان میشود. در خاکهای شنی که حداقل نیروی چسبندگی و پیوستگی دارد پایداری کم است. و بهراحتی در اثر عبور وسیله نقلیه از هم پاشیده میشوند. در خاکهای رسی که چسبندگی زیاد دارند هنگام بیل زدن و شخم زدن آنها مشکل است. ثبات در رابطه با اعمال کشت و زرع و عبور و مرور وسایل نقلیه اهمیت دارد.

اسلاید 11 :

رنگ خاک

رنگ خاک واضحترین مشخصه خاک است که بهآسانی قابلاندازهگیری است. تعیین رنگ خاک بیشتر به این دلیل حائز اهمیت است که از طریق آن میتوان به خواص مهم دیگری (مثلاً زهکشی خاک) خواص مهم شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک پی برد که اندازهگیری آنها اغلب یا مشکل است و یا بهطور دقیق عملی نیست در نتیجه رنگ خاک هنگامیکه با سایر خصوصیات خاک در نظر گرفته شود بسیاری از تفسیرهای ژنتیکی و بهرهبرداری اراضی را ممکن میسازد.

اسلاید 12 :

عوامل مؤثر در رنگ خاک:
1- مواد آلی
2- عناصر و ترکیبات شیمیایی
3- خاکهای اسیدی
4- آب زیرزمینی (ایجاد منقوطه های رنگین)

اسلاید 13 :

-مواد آلی: یکی از عوامل مهم در رنگ خاک مواد آلی میباشد که برحسب نوع، مقدار و نحوه توزیع آن رنگهای مختلف ایجاد میکند. مواد آلی خام (تورب خام) دارای رنگ قهوهای است. درحالیکه مواد آلی کاملاً پوسیده نظیر هوموس دارای رنگ سیاه یا تیره است. در مناطق معتدل که مواد آلی خاک سطحی زیاد است رنگ خاک نیز رنگ تیره ترست. البته رنگ سیاه یا تیره خاک همیشه نمایانگر درصد مواد آلی نیست

اسلاید 14 :

-عناصر و ترکیبات شیمیایی: علاوه بر مواد آلی (هوموس) مهمترین مواد تعیینکننده رنگ خاک ترکیبهای معدنی مانند اکسیدها، سولفورها، سولفاتها، کربناتها و کلرورها میباشد. مهمترین عامل رنگ قرمز در خاکها معمولاً اکسید آهن (هماتیت) یا آهن بدون آب است. بهطورکلی وجود زهکش مناسب و هوا دیدگی طولانی در پیدایش رنگ قرمز خاک مؤثر است. (البته رنگ قرمز صرفاً از رنگ قرمز مواد اولیه ناشی میشود.) و وجود رنگ زرد در خاکها در اثر وجود اکسید آهن آبدار (لیمونیت) ایجاد میگردد. مشاهده رنگ زرد در تحت الارض خاکها نشاندهنده زهکش نامساعد خاک است. و در حالت اشباع و کمبود اکسیژن، آهن به شکل احیا درآمده در این حالت رنگ خاکستری و گاهی هم آبی در خاک مشاهده میشود..

اسلاید 15 :

رنگ خاکستری متمایل به سفید هم گاهی در اثر وجود مواد اولیه نظیر شن کوارتز و مارن میباشد در این نقاط به دلیل عدم وجود شرایط مناسب رشد گیاه و عدم تجمع مواد آلی خاک بهصورت رنگ روشن دیده میشود. رنگ روشن خاک در مناطق خشک و نیمهخشک در سطح خاک ناشی از تبخیر رطوبت و تجمع املاح محلول است و در افقهای زیرین علت رنگ سفید آبشویی جابجایی و تجمع مقادیر کم کربنات کلسیم است.
خاکهای جوان که تکامل چندانی پیدا نکردهاند دارای افقهای سطحی روشن و خاکهای تکاملیافته دارای افقهای سطحی تیرهرنگ میباشند.

اسلاید 16 :

اهمیت رنگ خاک
در حالت کلی پیدا کردن رابطهای بین رنگ خاک و قدرت حاصلخیزیان به دلیل تغییرات مینرالوژیکی خاک تغییرات بافت خاک و مواد الی کاری بیهوده است.

اما در حالت طبیعی خاکهای که رنگ روشن و سفید دارند حاصلخیزی چندانی ندارند بااینحال در صورت مدیریت صحیح ممکن خاک وضعیت مناسبتری پیدا میکند. رنگ خاک یک خصوصیت فیزیکی است که در برخی خواص خاک مؤثر است مهمترین خاصیتی که میتوان که میتوان از اثر رنگ خاک مشاهده نمود تأثیر رنگ خاک بر جذب حرارت توسط خاک میباشد. منبع اصلی دمای خاک نور خورشید است ازآنجاکه رنگهای تیره مقدار بیشتری از انرژی خورشید جذب میکنند بنابراین خاکهای تیره زودتر گرم میشوند و در نواحی سردسیر در فصول سرد این خاکها زودتر گرم میشوند و آماده کشت میشوند برعکس خاکهای دارای رنگ روشن مقدار بیشتری از نور خورشید را منعکس میکند بنابراین در تابستانهای گرم نواحی گرمسیر خنکتر باقی میمانند و برای رشد گیاهان مناسبتر میباشند. از روی رنگ خاک میتوان به میزان نسبی مواد الی و زهکشی داخلی و همچنین تهویه خاک پی برد کانیهای عمده خاک در اصل دارای رنگ روشن میباشند تغییر شیمیایی برخی عناصر نظیر آهن و تشکیل مواد آلی سبب ایجاد رنگ تیره قرمز، زرد میگردد.

اسلاید 17 :

اندازهگیری رنگ خاک
رنگ خاک با استفاده از سه خصوصیت نور تعریف میگردد
Hue: کمیتی است مربوط به طول موج غالب نور و معیاری از ترکیب نورهای رنگی که به چشم میآید. در روش مانسل 5 هیوی اصلی، قرمز (R)، زرد (Y)، سبز (G)، آبی (B) و ارغوانی (P) و 5 هیوی حد واسط بین هر جفت از هیو های اصلی وجود دارد.

هیوهای حد واسط عبارتاند از: زرد-قرمز (YR)، سبز-زرد (GY)، آبی-سبز (BG)، ارغوانی- آبی (PB) و قرمز –ارغوانی (RP).. که هر یک از این 10 هیوی عمده از نظر رویت به چهار قسمت مساوی تقسیم میشوند که نهایتاً با اضافه نمودن مقادیر عددی به صورت پیشوند معرف نام هیو خواهند بود. چهار قسمت مساوی الفاصله مجاور هیوی زرد-قرمز (YR)، به ترتیب 2.5YR,5YR,7.5YR,10YR میباشند. در این حالت هر چه عدد بزرگتر زردی رنگ بیشتر و از قرمزی رنگ کاسته میشود بهطورکلی در رابطه با رنگ خاک زرد بودن یا قرمز بودن رنگ مربوط به هیو (Hue) میباشد.

اسلاید 18 :

: value(والیو) نمایانگر مقدار تیرگی و روشنی رنگ در ارتباط مقیاس خاکستری خنثی (بیرنگ) است. و به شدت نور اطلاق میشود. Value با اعداد صفر تا 10 مشخص میگردد. که صفر برای سیاه مطلق و 10 برای سفید مطلق است و هرچه از صفر به 10 نزدیکتر میشویم رنگ روشن میشود بنابراین رنگ دارای والیو 6 روشنتر از رنگ دارای والیو 3 میباشد مقدار والیو از رنگهای تیره به رنگهای روشن افزایش مییابد. در جدول رنگ خاک هر کارت شامل قطعاتی از رنگ است که برای نشان دادن فواصل مساوی روشنترین و تیرهترین که بهطور عمودی در هر کارت مربوط به هر هیو تنظیم شده است.

اسلاید 19 :

Chroma: نشانگر درجه خلوص طول موج غالب یا قدرت طیفی رنگ بوده و معرف درجه اشباع خاکستری خنثی بهوسیله رنگ طیفی است. برای رنگهای خنثی مقیاس کرومای خاکها از صفر تا 8 است. کرومای 8 قویترین درجه برای خاک است. درحالیکه مقدار کروما با افزایش مقدار نور سفید افزایش پیدا میکند. صفر برای خاکستری خنثی میباشد و اعداد بیشتر کروما نشان دهنده خلوص بیشتر رنگ و اختلاط کمتر با رنگ خاکستری است. بنابراین رنگ دارای کرومای 3 دارای مقدار رنگ خاکستری بیشتری نسبت به رنگ دارای کرومای 5 میباشد. بنابراین رنگ دارای کرومای 5 خالصتر است. کروما در در هر کارت دفترچه از چپ به راست تنظیم شده است.

اسلاید 20 :

اندازه گیری رنگ خاک