پاورپوینت زیج حیاتی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

زیج حیاتی

زيج وسيله بسيار خوب براي ثبت وقايعي همچون مرگ وتولد است .با اين وسيله ميتوان وقايع بسيار نادري همچون مرگ مادران را پيگيري وبابررسي دلايل وقوع آن از نظر نقاط ضعف نظام بهداشتي و اجتماعي منطقه خودارزيابي روشني بدست آورد .

اين ابزار تنها امكاني است كه درآن هم بهورز كارخودرا بوسيله آن ارزيابي ميكند هم مسؤل تيم مركز بهداشتي درماني (پزشك)“هم مسؤلين شهرستان “استان وكشور پيشرفت برنامه هاي جاري خودرا باآن مي سنجند.

اسلاید 3 :

دستورالعمل زیج حیاتی

زيج هاي مورد استفاده درخانه هاي بهداشت ومتعاقب آن پايگاههاي بهداشت ومراكزبهداشتي درماني كه داراي چند دايره متحدالمركز و12قطاع است نام خودرا ازجدولي كه دررصد خانه ها مورد استفاده قرار مي گيرد وام گرفته است وچون از آن براي ثبت ونمايش آمارهاي حياتي بهره گرفته ميشود پسوند حياتي دارد.

زيج حياتي ورقه اي است با طول وعرض 70و50سانتيمتر كه درآغاز فقط براي نمايش وقايعي كه درزمينه تولد ومرگ اتفاق مي افتاد .فراهم آمد وبتدريج درجريان كار ازسويي كارآيي وسهولت كاربردخودرا نشان داد واز سوي ديگر براي افزودن پاره اي داده ها چه درتكميل داده هاي پيشين
وچه افزون داده هاي نوآمادگي يافت .

اسلاید 4 :

اول بار درسال 1367نمونه اوليه زيج حياتي درخانه هاي بهداشت كشور بكار گرفته شد.زيج هاي اوليه غالباًبه روش سياه وسفيد تهيه مي شد ولي بتدريج با اثبات كارآيي اين ابزار ،چاپ رنگي آنها ميسر گرديد.
در بالا صفحه زیج نام دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، مركز بهداشت شهرستان و واحد مربوط )خانه بهداشت، پایگاه بهداشت ضمیمه یا غیرضمیمه( قیدمی شود

اسلاید 5 :

در صورتی كه پایگاه و یا مركز داراي دو نوع جمعیت تحت پوشش ) روستایی و شهري( باشد باید دو زیج مجزا تهیه شود.

همین مفاهیم در جمعیتهاي شهري و روستایی براي جمعیت غیرایرانی هم كه در پوشش واحدهاي ارا ئه دهنده خدمات بهداشتی درمانی هستند تعریف میشود

اسلاید 6 :

براساس نظرخواهي ازسازمان ثبت احوال ،فقط براي متولديني كه پدر آنها ايراني است شناسنامه ايراني صادر ميشود .بنابراين كليه خانوارهايي كه پدرخانوار ايراني است جزو خانوارهاي ايراني محسوب ميشوندواطلاعات آنها درزيج حياتي خانوارهاي ايراني درج مي گردد ودرغير اينصورت به عنوان اتباع بيگانه به حساب آمده واطلاعات آنها درزيج حياتي جمعيت غير ايراني ثبت ميشود .براي تعــــداد كم جمعيتهاي غير ايراني (حتي يك خانوار )هم زيج حياتي جداگانه تهيه مي گردد.

چنانچه در وسط سال مهاجر غیرایرانی به منطقه وارد شد، در آن سال زیج جداگانه ندارند و فقط سرشماري در آغاز هرسال انجام میگیرد و براساس آن زیج تنظیم میشود.

زیج غیر ایرانی

اسلاید 7 :

در پایگاههاي بهداشت روستایی، داده ها در ستونهاي مربوط به روستاي اصلی ثبت میگردد و به عنوان جمعیت روستایی به حساب میآید.
در زیج مناطق روستایی ) شامل روستاي اصلی، قمر ( و درمناطق شهري ) شامل شهر و حاشیه( ثبت داده داریم

اسلاید 8 :

زيجهاي كنوني داراي 8جدول وپنج دايره متحدالمركز است كه درچها رنگ چاپ ميشود.دواير متحدالمركزدرنسخه هاي رنگي از داخل به خارج به ترتيب سفيد (براي ثبت سال)،زرد(ثبت مواليد
زنده)،نارنجي(ثبت مرگهاي 1تا11ماهه) ،سبز (براي مرگهاي 1تا 4ساله)وآبي (براي مرگهاي 5ساله وبالاتر مي باشند.

دردرون قطاعهاي 12گانه ودرمحدوده هريك ازرنگهاي چها رگانه زرد ،نارنجي،سبزوآبي يك مربع ويك دايره پيش بيني شده است:در زيجهاي حياتي قابل استفاده درخانه هاي بهداشت مربع براي ثبت ارقام اتفاقاتي است كه درروستاي اصلي و شهر پیش مي آيد ودايره

براي ثبت ارقام اتفاقاتي است كه درروستاهاي قمر وحاشیه اتفاق حادث مي شود.

اسلاید 11 :

هركدام از اعداد درون دوایر زیج حیاتی با سایر جداول كنترل و چك میشود. دقت در ثبت آنها ضرورت دارد . اظلاعات ثبت شده در گردونه بایستی با اطلاعات جداول تولدبر حسب سن و جنس و جدول مرگ بر حسب سن و جنس وثبت علت مرگ .همخوانی داشته باشد
اعداد در درون این دوایر باید طوري نوشته شود كه بدون چرخش دایره براحتی از روبرو قابل خواندن باشد.

اسلاید 12 :

جدول استفاده از نمک ید دار:

اولین جدول سمت راست صفحه زیج، جدول استفاده از نمك ید دار می باشد. هدف این جدول ارایه آمار از وضعیت استفاده از نمك ید دار درخانوارهاي تحت پوشش هر واحد میباشد. در این جدول با توجه به سرشماري اول سال تعداد خانوارهاي تحت پوشش ثبت می گردد و بر اساس فرایند انجام ید سنجی نمك مصرفی خانوار در زمان سرشماري و بازدید از منزل، مشخص می شود كه چه تعداد خانوار از نمك یددار استفاده می كنند.

اسلاید 13 :

جدول جمعیت بر حسب سن و جنس

اسلاید 14 :

دومین جدول سمت راست صفحه زیج، جدول جمعیت تحت پوشش را نشان می دهد. مبناي این جدول سرشماري اول سال بهورز در روستا یا سرشماري اول سال پایگاههاي بهداشت یا مراكز بهداشتی درمانی شهري است.

پس از اتمام سرشماري، در آغاز اطلاعات جمع آوري شده برحسب سن و جنس جمعیت تحت پوشش و به تفکیك روستاي اصلی و یا روستاهاي قمر در جمعیت روستایی و به تفکیك جمعیت شهري/ حاشیه در واحدهاي مستقر در شهر دسته بندي میشود و به این جدول وارد میگردد.

ضمنا در طراحی زیج حاضر گروه سنی زیر یك سال به گروه هاي سنی كمتر از یکماه و یکماه تا یکسال تفکیك شده اند كه مبناي جمع آوري داده هاي سن ا ین گروه ها همان مقطع زمانی است كه سرشماري اول سال انجام می شود.

چنانچه واحدهاي مستقر در شهر (پایگاه بهداشت)، جمعیت حاشیه در پوشش خود ندارند، ستون دوم (یعنی ستونی كه عنوان آن حاشیه میباشد) خالی میماند.

چنانچه واحدهاي مستقر در شهر (پایگاه بهداشت)، جمعیت روستایی به طور مستقیم و بدون واسطه خانه بهداشت در پوشش خود دارند، لازم است زیج روستایی مخصوص این جمعیت روستایی استفاده شود.

اسلاید 15 :

مهم :

منظور از زن همسردار، و دختران عقد كرده حتی اگر در خانه پدري هم زندگی كنند زن همسردار تلقی می شوند. این افراد امکان برقراري رابطه جنسی و بارداري را دارند. دخترانی كه نامزد كرده اند ولی عقد نکرده اند همسردار تلقی نمی شوند ولی عقد كرده ها همسردار محسوب می شوند.

اسلاید 16 :

،مرگ مادران به دليل عوارض حاملگي ،زايمان وتا42روز بعد اززايمان را برحسب سن مادربه تفكيك منطقه وبا اشاره به علتهاي عمده مرگ مادران (خونريزي ،عفونت بعداززايمان،مسموميت حاملگي،بيماريهاي قلبي وساير علل) ثبت مي گردد.

خونريزي:

اگر مادري درطول بارداري يا درحين زايمان ويا تا42روز بعد اززايمان ،به علت خونريزي ازمجراي زايماني بميرد،بايد دررديف مرگ به علت خونريزي ثبت شود.

عفونت بعد اززايمان:

اگر مادري 2تا10روز بعد اززايمان ،وبه دنبال تب بيش از 38درجه سانتي گراد بميرد،بايد به عنوان عفونت بعداززايمان ثبت شود.
مرگ مادران به دليل عوارض بارداري وزايمان بر حسب سن مادروعلت مرگ

اسلاید 17 :

سايرعلل:

چنانچه مرگ مادر دردوران بارداري ،حين زايمان تا 42روزبعد اززايمان به علتي غير ازچهارعلت اصلي فوق باشد دررديف ساير ثبت مي شودبه جز: حـوادث ،قتـل وخــودكشي

اسلاید 18 :

توجه داشته باشید كه اگر مرگ مادر در طول دوران بارداري، حین زایمان و یا تا 42 روز پس.
از ختم بارداري به علتهاي دیگري مثل حواد ث پیش آمده باشد نبایستی به عنوان مرگ مادر ثبت شود و فقط در جدول كل مرگها (جدول چهارم) ثبت میگردد.

اسلاید 19 :

جدول تولد بر حسب سن و جنس

اسلاید 20 :

بخش اول : تعداد دختران وپسران مرده بدنيا آمده دربرگه زيج حياتي به روش چوب خطي علامت زده مي شود.
دردوحالت نوزاد مرده به دنيا آمده به حساب مي آيد:

الف)نوزادي كه بعداز هفته بيست ودوم حاملگي بدنيا آمده است وهيچيك از علائم حياتي را ندارد (حتي يك نفس هم نكشيده وگريه نكرده باشد)

ب)نوزادي كه با وزن بيش از 500گرم (بدون احتساب وزن جفت )بدنيا آمده ودرزمان تولد فاقد علائم حياتي است