بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سیتوژنتیک
اسلاید 2 :
سيتوژنتيك عبارت از مطالعه رفتار ماده ژنتيكي در تقسيم هاي ميتوزي و ميوزي و نحوه انتقال آن در سطح سلول است. يكي از فاكتورهاي مهم در مطالعه سيتوژنتيكي، نوع سلول مورد بررسي است. براي تحقيقات سيتوژنتيكي، سلول هايي كه تقسيمات فعالي دارند و كروموزوم ها را بطور مشخص مي توان در آنها ديد مناسب هستند.
اسلاید 3 :
اين سلول ها همان سلول هاي مريستمي و تمايز نيافته مي باشند. فاكتور ديگر، مرحله اي از تقسيم ميتوز است كه سلول ها در آن قرار گرفته اند.
اسلاید 4 :
1- تعداد کروموزوم ها
2- ساختار کروموزوم ها
3- نحوه عمل کروموزوم ها
(در طي ميتوز و ميوز)
4- ناهنجاري هاي کروموزومي
مباحث سيتوژنتيك
اسلاید 5 :
يكي از مباحث مهم در مطالعات سيتوژنتيكي، بحث تكامل كاريوتيپي است. بطوركلي فاكتورهاي اندازه طول كل كروموزوم، تعداد كروموزوم و شكل كروموزوم بعنوان سه فاكتور مهم در بررسي تكامل هستند.
تكامل كاريوتيپي
اسلاید 6 :
بطوركلي وجود اختلاف معني دار بين گونه هاي يك جنس از نظر اندازه طول كل كروموزوم، نقش تغييرات كمي DNA را در روند گونه زائي نشان مي دهد و اختلاف معني دار اين پارامتر در بين جمعيت هاي يك گونه، تغييرات سازشي ژنوم را در ارتباط با محيط محلي بيان مي نمايد.
اندازه طول كل كروموزوم
اسلاید 7 :
شايان ذكر است كه يكي از مكانيسم هاي مهم ايجاد تفاوت بين اندازه كروموزوم ها و مقدار DNA در بين گونه هاي نزديك به هم، وقوع پديده ترانس لوكاسيون نابجا است. شواهد نيز نشان مي دهند كه مقدار DNA، اندازه كروموزوم ها و در اكثر موارد تعداد كروموزوم ها با درجه اختصاصي شدن گونه ها ارتباط دارند بطوريكه گونه هايي كه درجه اختصاصي شدن بالاتري دارند، داراي كروموزوم هاي كوچكتر(DNA كمتر) و تعداد كروموزوم كمتر هستند.
ترانس لوكاسيون
اسلاید 8 :
اختلاف تعداد كروموزوم نيز به دو صورت آنيوپلوئيدي و پلي پلوئيدي مي باشد. تغيير تعداد كروموزم ها و ايجاد حالت آنيوپلوئيدي ممكن است از طريق فرآيند هايي صورت گيرد به نحوي كه در ماده ژنتيكي، تغيير قابل توجهي ايجاد مي نمايد و اين حالت از طريق فرآيند اتصال سانترومري و شكست سانترومري نيز امكان دارد.
اختلاف تعداد كروموزوم
اسلاید 9 :
اختلاف در شكل كروموزوم ها و به عبارت ديگر بحث تقارن كاريوتيپ يكي ديگر از فاكتورهاي مهم در مطالعه تكامل كاريوتيپ است. بطور كلي يك كاريوتيپ متقارن كاريوتيپي است كه كروموزوم هاي آن هم اندازه بوده و داراي سانترومرهاي مياني باشند. كاريوتيپ نامتقارن نيز كاريوتيپي است كه كروموزوم هاي آن اكروسانتريك يا ساب متاسانتريك و با اندازه هاي متفاوت هستند.
اختلاف در شكل كروموزوم
اسلاید 10 :
بطور كلي با افزايش ميزان عدم تقارن، گونه مورد نظر، از لحاظ تكامل كاريوتيپي پيشرفته تر خواهد بود، بطوريكه گونه هاي ابتدائي تر داراي كاريوتيپ متقارن تري مي باشند
اختلاف در شكل كروموزوم
اسلاید 11 :
- بعنوان مثال در گياهان گلدار تمايل زيادي براي افزايش عدم تقارن وجود دارد كه اين افزايش با تخصصي تر شدن گلها همراه است. همچنين در تيره آلاله، طايفه Helleboreae بيشترين عدم تقارن در كاريوتيپ جنس ها يDelphinium وAconitum ديده مي شود كه اين در ارتباط با گلهاي نامنظم آنها مي باشد كه تخصصي تر هستند.
اختلاف در شكل كروموزوم
اسلاید 12 :
لازم به ذكر است كه گرايش بسوي افزايش عدم تقارن در نتيجه واژگوني هاي پري سنتريك و جابجايي نابرابر قسمت هايي از بازوهاي كروموزوم است در صورتيكه گرايش بسوي كاهش عدم تقارن در اثر جوش خوردنهاي اصلي بين كروموزوم هاي اكرو و تلوسانتريك و ايجاد كروموزوم هاي متاسانتريك مي باشد.
اختلاف در شكل كروموزوم
اسلاید 13 :
انواع ناهنجاري هاي كروموزومي:
الف) تغييرات ساختماني كروموزوم (Structure)
ب) تغيير در تعداد كروموزوم ها (Numerical)
ناهنجاري هاي كروموزومي
اسلاید 14 :
تغييرات ساختماني؛ باعث ايجاد تغييرات در سطح كروموزوم مي شوند. كه اين تغييرات خود يكي از مهمترين عوامل موثر در سير تكاملي موجودات به شمار مي روند.
تغييرات ساختماني
اسلاید 15 :
تغييرات ساختماني اجبارا نياز به شكستن بازوهاي كروموزومي دارد. بخش شكسته شده ممكن است :
الف) كاملا از بين برود (Deletion)
ب) در جاي ديگري قرار گيرد(Translocation)
ج) در جاي خود معكوس شود (Inversion)
تغييرات ساختماني
اسلاید 16 :
كمبود شامل جدا شدن و حذف يك بلوك كروماتيني از بقيه كروموزوم مي باشد.
قسمت حذف شده اگر فاقد سانترومر باشد در موجودات عالي حذف مي شود چرا كه هيچ ظرفيت حركتي در آنافاز نخواهد داشت و قسمت باقي مانده كه داراي سانترومر مي باشد به عنوان كرو موزومي كه به طور ژنتيكي كمبود دارد عمل مي نمايد.
1) كمبودها
اسلاید 17 :
در اكثر منابع اين دو اصطلاح را مترادف در نظر مي گيرند اما در واقع كمبود؛ بيانگر هر نوع كاهش كروموزومي است در حالي كه حذف؛ به كمبود مرتبط به ناحيه دروني گفته مي شود.
كمبود و حذف
اسلاید 18 :
اگر قطعه كمبود به اندازه كافي بلند باشد و در ناحيه بينابيني قرار گرفته باشد در مطالعات پاكينما معمولا در كروموزوم همولوگ در همان ناحيه يك حلقه (Loop) مشاهده مي شود اين در حالي است كه يك كمبود انتهائي به يك ناحيه انتهائي جفت نشده منجر مي گردد.
ايجاد حلقه
اسلاید 19 :
اين اشكال قابل مشاهده هر يك به عنوان راهكاري براي شناسائي كمبود ها به شمار مي روند.
Loop
ايجاد حلقه
اسلاید 20 :
در سير تكاملي موجودات نقصان داراي نقش چندان مهمي نمي باشد چرا كه سبب از دست رفتن مقداري از ماده ژنتيكي مي شود هرچند كه اين احتمال وجود دارد كه نقصان در شكل گيري كروموزوم y از كروموزوم X نقش مهمي بازي كند.
نقش نقصان در تحول
