بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ناهماهنگی شناختی
اسلاید 2 :
عناصر مختلف شناختی که نظام ما را تشکیل می دهند با هم نوعی ارتباط دارند . این عناصر ممکن است با هم جور در بیایند یا اینکه بین آنها اختلاف باشد . توافق عناصریک نظام شناختی را با یکدیگر هماهنگی شناختی گوییم .
هرچه عناصر یک نظام شناختی بیشتر باشد ، احتمال بروز ناهماهنگی در میان آنها بیشتر است . از سوی دیگر علاوه بر اختلاف میان عناصر مختلف یک نظام شناختی ، ممکن است میان دو نظام مختلف شناختی فرد نیز اختلاف وجود داشته باشد . مثلا اعتقادات دینی فردی ممکن است با اعتقادات سیاسی یا اقتصادی او سازگار نباشد .
ناهماهنگی موجب تنش روان شناختی یا ناسازگاری در انسان می شود که نتیجه آن فشار درونی برای از میان بردن یا کاهش ناهماهنگی و در صورت امکان حصول هماهنگی است .
مفهوم هماهنگی شناختی
اسلاید 3 :
نظریات مختلفی در باب هماهنگی وارد شده است ؛ که مهمترین آن ها عبارتند از :
نظریه تعادل هایدر ( Haider ) : این نظریه بیانگر این مطلب است که فرد ، ارتباط نگرش هایش را نسبت به افراد و موضوعات در ساختار خود چگونه سامان می دهد .
نظریه تقارن : در باب ارتباط بین فرد و اثرگذاری افراد بر همدیگر و نیز جاذبه میان فردی است .
نظریه ناهمخوانی ازگود ( Ozgod ) : این نظریه شبیه نظریه تعادل هایدر است ؛ که به ویژه به نگرش های شخص ، نسبت به منابع اطلاعات و مورد تایید منبع ، می پردازد .
نظریه مدیریت برداشت : افراد به دنبال خلق تصویری از همسانی میان نگرش ها و رفتارهای خود در دیگران هستند ؛ تا به شکل مطلوبی خود را نشان دهند .
نظریات هماهنگی
اسلاید 4 :
نظریه ادراک خویشتن : افراد نگرش هایشان را از رفتار خویش و محدودیت های موقعیتی استنتاج می کنند .
نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر : مشهورترین الگوی همسانی شناختی و شاید تاثیرگذارترین نظریه در روانشناسی اجتماعی است . نقطه شروع مهم برای فستینگر ، مشاهده این وضعیت در زندگی روزمره بود ، که اغلب در وضعیتی قرار می گیریم که طبق نگرش های خود عمل نمی کنیم ؛ بلکه هماهنگ با الزامات نقش خود و یا زمینه اجتماعی عمل می کنیم . طبق این نظریه ، شناخت های یک فرد ( مثل افکار ، نگرش ها و باورها ) ، ممکن است هماهنگ ، ناهماهنگ یا نامربوط باشد . داشتن شناخت های هماهنگ سبب ناهماهنگی شناختی می شود که حالت ناخوشایندی از برانگیختگی است که فرد را به کاهش ناهماهنگی بر می انگیزد . کاهش ناهماهنگی با اضافه ، کم یا جایگزین کردن شناخت ها انجام می شود .
اسلاید 5 :
لئون فستینگر ، بنیانگذار این نظریه معتقد است که تعارض بین دو شناخت در درون فرد ، اساس تغییر نگرش را تشکیل می دهند . دو شناخت ، موقعی ناهماهنگی پیدا می کنند ، که تایید یکی ، موجب نفی دیگری می شود . این حالت زمانی پیش می آید که مثلا باورهای متضاد داشته باشیم ؛ یا حتی نگرش و رفتار ما مخالف یکدیگر باشند .
میزان ناهماهنگی ایجاد شده به دو عامل بستگی دارد :
الف ) نسبت شناخت های ناهماهنگ به شناخت های هماهنگ
ب ) اهمیت هر یک از شناخت ها
شکل گیری ناهماهنگی شناختی
اسلاید 6 :
این نظریه ، کاربردهای گوناگون در زمینه های مختلف دارد ؛ که می توان موارد زیر را برشمرد :
1- در حوزه سیاست ؛ تحقیقات مربوط به انتخابات ریاست جمهوری و .
2- در حوزه بازاریابی ؛ تحقیقات مربوط به واکنش مصرف کنندگان در مقابل کالا های ارزان قیمت و .
3- در حوزه مسائل اجتماعی ؛ پژوهش مربوط به مصرف الکل
کاربردها
اسلاید 7 :
نظریه های شناختی بطورکلی ادراک گزینشی را به عنوان یک عملکرد هماهنگ کننده با نگرش های اولیه فرد در نظر می گیرند . بر اساس این نظریه ها ، مردم اطلاعات محیط را مورد جستجو ، توجه و تفسیر قرار می دهند ؛ بطوری که موجب تقویت نگرش های خود گردد .
نظریه ناهماهنگی شناختی پیش بینی می کند که مردم از اطلاعاتی که میزان ناهماهنگی را افزایش می دهد ، اجتناب کنند .
از نظر فستینگر ، مردم بیشتر اطلاعاتی را پردازش می کنند که با نگرش ها و رفتارشان هماهنگ باشد . بنابر این ، جستجوی اطلاعات ، توجه و تفسیر آن ها به گونه ای گزینشی انجام می شود . البته باید توجه کرد که دقت علمی و رفتار منصفانه سبب می شود تا مردم اطلاعاتی را جستجو کنند که با نگرش هایشان ناسازگار باشد . مردم همچنین با تفسیر گزینشی اطلاعات پیرامون ، از نگرش های خود محافظت می کنند .
نظریه ناهماهنگی شناختی پیش بینی می کند که یادگیری ها و حافظه ها نیز در جهت هماهنگی و همسانی نگرش ها ، جنبه گزینشی پیدا می کنند .
راه های کاهش ناهماهنگی
اسلاید 8 :
این نظریه علی رغم کاربردهای مفیدی که دارد ، با محدودیت های خاصی مواجه است . برخی از آن ها عبارتند از :
1- برای رفتار ضد نگرشی ، شرایط ویژه ای مورد نیاز است تا منجر به تغییر نگرش شود .
2- حتی اگر ناهماهنگی برانگیخته و به رفتار شاخص نسبت داده شود ؛ بازهم راه های بدیل برای کاهش ناهماهنگی وجود دارد ؛ که شامل تغییر نگرش نیست .
انتقادات