بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 3 :
جلسه سوم:
ابتدا به کلمه ، اشباع هاء ضمیر
اسلاید 4 :
ابتدا
فهرست مطالب
- تعریف همزه وصل
- نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
همزه وصل در ابتدای حرف
همزه وصل در ابتدای اسم
همزه وصل در ابتدای فعل
- تعریف اشباع
شرایط اشباع هاء ضمیر
شرایط عدم اشباع هاء ضمیر
همزه وصل
اشباع
- مقدمه: ابتدا به کلمه
اسلاید 5 :
در زبان عرب همان گونه که به هیچ کلمه ای با حرکت وقف نمی شود
از هیچ کلمه ای نیز با سکون یا تشدید ابتدا نمی گردد .
از طرف دیگر در عربی علاوه بر کلماتی که با حرف متحرک آغاز
می شوند ، مانند : اُخِذُوا - صِراطی- ایمان
کلمات زیادی نیز وجود دارد که با سکون یا تشدید شروع شده اند .
مانند : لْقَمَرَ- هْبِطوا - تَّخَذُوا
باید کلمات بالا را با کلمه قبل بخوانیم اما در صورت ابتدا به خود این
کلمات ، عرب به اول این کلمات همزه وصل می دهد .
مانند: اَلْقَمَر- اِهبِطُوا - اِتَّخذوا
مقدمه
ابتداء به کلمه
اسلاید 6 :
براي سهولت تلفظ کلماتي که با ساکن يا تشديد شروع مي شوند از « همزه وصل » استفاده مي شود .
همزه وصل يک نوع الف است که جهت ابتدا به چنين کلماتي بکار مي رود .
در اکثر قرآنها بر بالاي همزه وصل يک علامت کوچک (ﺼ) ديده مي شود .
تعريف همزه وصل
همزه وصل
مانند: شْتری ← إن الله ﭐشْتَرَی
نْصُرنی ← رَبِّ ﭐنْصُرْنی
اسلاید 7 :
نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
در آغاز هر سه نوع کلمه عرب (حرف ، اسم ، فعل ) همزه وصل مي آيد .
تجوید
حرف
فعل
اسم
درس سوم: ابتدا به کلمه و اشباع
اسلاید 8 :
تنها کلمه اي که «حرف » محسوب مي شود و همزه وصل مي گيرد . الف و لام (ال) تعریف است.
در واقع « الف » در حرف تعريف، همزه وصل است . اين همزه در صورت ابتدا، مفتوح است .
عاقِبَهُ ﭐلدّارِ ← اَ لدّارِ
همزه وصل در ابتدای حرف
نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
اسلاید 9 :
همزه وصلی که بر سر اسمها مي آيد ← در صورت ابتدا مکسور خوانده می شود.
در قرآن ، همزه وصل بر سر اسمهاي ذيل آمده است :
اصل کلمات :
ﭐِبنْ - ﭐبِْنَتْ - ﭐِمْرَءَ - ﭐِمْرَأت - ﭐِسْم
همزه وصل در ابتدای اسم
نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
ٱِثنی(ٱِثنا)- ٱِثنتی(ٱِثنتا)-ٱِثنین(ٱِثنان)- ٱِثنتین
اسلاید 10 :
مثال :
مَسيحُ ﭐبْنُ مَريَمَ ← ﭐِبنُ مَريَمَ
وَ ﭐذْکُر ﭐسْمَ رَبّکَ ← ﭐِسْمَ رَبّکَ مَریمَ ٱبنت عِمران ← ٱِبنت عمران
کَفَرُوا ﭐمْرَاَتَ ← اِمْرَاَتَ
نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
ثانی ٱثنین
ٱِثنینِ
فوق ٱِثنتینِ
ٱِثنتینِِِِِِِِِِِِ
منهُ ٱِثنتا
ٱِثنتا
اَبوکِ ٱِمرَء ← اِمرَءَ
اسلاید 11 :
بقيه کلمات داراي همزه وصل در قرآن ، فعل یا مصدر هستند.
پس از همزه وصل، « اولين حرف متحرک » ، اگر مفتوح يا مکسور بود ، همزه وصل ← مکسور،
و اگر حرف مزبور مضموم بود ، همزه وصل ← مضموم می شود
در فعل ، همزه وصل مفتوح نداريم
مثال : فيما ﭐفْتَدَتْ ← اِ فتَدَتْ رَبَّنَاﭐغْفِرْلَنا ← اِغْفِرْلَنا
اَلَّذينَ ﭐسْتُضْعِفُوا ← اُسْتُضْعِفُوا
همزه وصل در ابتدای فعل
نحوه تشخیص همزه وصل در ابتدا به کلمات
اسلاید 12 :
در شش فعل
همزه وصل در حالت ابتدا ، « کسره » خوانده مي شود .
همزه ساکنه در کلمات
در وسط کلام به « همزه » و در صورت ابتدا به کلمات ، به صورت ياء مدي خوانده مي شود مثل: (ايتِ، ایتنا، .).
همزه ساکنه در کلمه « ﭐُوْتُمِنَ » در صورت ابتدا، به شکل واو مدي خوانده مي شود مثل: (اوُ تُمِنَ) .
ﭐِقضُوا- ﭐِبْنُوا- ﭐِمْشُوا- ﭐِمْضُوا- ﭐِئْتُوا- ﭐِهْدُوا
ﭐِئْتِ- ﭐِئْتِنا- ﭐِئْتيا- ﭐِئْتُوا- ﭐِئْتُوني- ﭐِئْذَنْ
نکات
چند نکته (استثنا) :
اسلاید 13 :
اشباع
در لغت:پر کردن، سیر کردن
در اصطلاح: تبدیل صدای کوتاه به کشیده (مدی)
تعریف اشباع
تعریف بلا اشباع:
ضد معنای اشباع و به معنای ادای حرف با صدای کوتاه است.
اسلاید 14 :
شرایط اشباع هاء ضمیر
هر گاه هاء ضمیر مضموم و ماقبل آن مضموم یا مفتوح باشد، هاء ضمیر به صدای کشیده (اوُ) تبدیل می شود.
مانند:
مالَهُ - مالُهُ - رَبّهُ - رَبّهُ
هرگاه هاءضمیر مکسور و ماقبل آن مکسور باشد هاء ضمیر به صدای کشیده( ای) تبدیل می شود.
مانند:
مالِهِ – رَبِّهِ
تجوید
درس سوم: ابتدا به کلمه و اشباع
اسلاید 15 :
شرایط عدم اشباع هاء ضمیر
شرایط عدم اشباع هاء ضمیرعبارت است از:
الف- وقتی دو طرف یا یکی از طرفین هاء ضمیر (ساکن)
باشد. مانند: اِلیْهِ الْمَصیرِ – منْهُ لَحماً – و لَهُ الْحمدُ
ب- وقتی بعد ازهاء ضمیر (حرف مشدد) بیاید.
مانند: بِهِ الذّینَ
ج- وقتی قبل از هاء ضمیر یکی از (حروف مدی) بیاید.
مانند:
اَنزلناهُ اِلیکَ- فیهِ هُدیً – تُوَقِّروُهُ
تجوید
درس سوم: ابتدا به کلمه و اشباع
اسلاید 16 :
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
بر شما باد به تلاوت قرآن زیرا که درجات بهشت برابر است با عدد آیات قرآن، روز قیامت به قاری گفتـه می شود بخوان و بـالا برو، و او هر آیـه که می خواند یک درجه بالا می رود.