بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
سرفصل مطالب
Content /outline
اسلاید 3 :
ماهیت ( اساس ) رفتار سازمانی :
پاسخ به سؤالات متعددی در مورد چرایی و علت رفتارهای متفاوت کارکنان ، مدیران و کل سازمان و نیز دلایل کسب نتایج متفاوت ، ماهیت و اساس این علم می باشد .
تعریف رفتار سازمانی :
عبارت است از مطالعه منظم (سیستماتیک) عملیات ، اقدامات ، کارها و نگرشهای افرادی که سازمان را تشکیل می د هند.
اسلاید 4 :
مدیریت :
فراگرد به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع انسانی و مادی بر مبنای یک نظام ارزشی پذیرفته شده است . که از طریق برنامه ریزی ، سازماندهی ، بسیج منابع و امکانات ، هدایت ، و کنترل عملیات برای دستیابی به اهداف تعیین شده صورت می گیرد.
سازمان :
یک ساختار رسمی از کارهای هماهنگ برنامه ریزی شده ، و مستلزم دو یا چند نفراست تا یک هدف مشترک یا معمولی را تأمین نماید.
اسلاید 5 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
تعريف رفتار سازماني:
در مرحله عمل مطالعه افراد انساني را مطالعه رفتار سازماني مي نامند. رفتار سازماني عبارت است از مطالعه منظم (سيستماتيك) عمليات، اقدامات، كارها و نگرش هاي افرادي كه سازمان را تشكيل مي دهند. در رشته رفتار سازماني مطالعه منظم جايگزين قضاوت مشهودي مي شود، يعني مدارك و شواهد علمي كه در شرايط كنترل شده جمع آوري مي شود، به شيوه اي معقول مورد سنجش و ارزيابي قرار مي گيرد و در رابطه با هر معلولي در پي علت بر مي آيد.
در رابطه با عملكرد فرد نيز سه عامل نقش اساسي دارند: توليد (بهره وري)، غيبت و جابجايي كاركنان. مديران به كيفيت و كميت توليد كاركنان توجه دارند، حال آن كه غيبت و جابجايي كاركنان بر بازده و توليد آنان اثر معكوس دارد. جابجايي كاركنان موجب افزايش هزينه ها مي شود و سازمان همواره با افرادي كم تجربه كار مي كند. مديران به سه علت به رضايت شغلي كاركنان توجه دارند:مي توان بين رضايت شغلي فرد و توليد يا بهره وري يك رابطه مستقيم مشاهده كرد. رضايت شغلي فرد با ميزان غيبت و جابجايي او رابطه معكوس دارد. مدیران در برابر کارکنان احساس مسئولیت انسانی می کنند. واژه سازمان در آخرين بخش تعريف نشان مي دهد كه رفتار سازماني، رفتار فرد يا گروه را در رابطه با كار مورد توجه قرار مي دهد.
اسلاید 6 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
نقش رشته هاي علمي:
رفتار سازماني يك رشته كاربردي از علوم رفتاري است و بر پايه چندين رشته علوم رفتاري قرار دارد كه عبارتند از:
روان شناسي، جامعه شناسي اجتماعي، مردم شناسي و علوم سياسي، روان شناسي در سطح خرد و بقيه در سطح كلان نقش ايفا مي كنند.
روان شناسي: علمي است كه در پي سنجش، توجيه، برشمردن علت و گاه درصدد تغيير رفتار افراد انساني برمي آيد. در اين علم رفتار فردي مطالعه مي شود. پس اين علم در سطح خرد، در مطالعه رفتار سازماني ايفاي نقش مي كند. روان شناسان به موضوعاتي چون پنداشت، ادراك، شخصيت، يادگيري، آموزش، رهبري موثر، نيازها و نيروهاي انگيزشي، رضايت شغلي، فرآيندهاي تصميم گيري، ارزيابي عملكرد، سنجش نوع نگرش افراد، شيوه هاي گزينش كاركنان، طرح ريزي شغل و تنش هاي كار مي پردازند.
2)جامعه شناسي: جامعه شناسان سيستم اجتماعي را كه فرد در آن نقش هايي ايفا مي نمايد، مورد توجه قرار مي دهند. جامعه شناسان از طريق مطالعه رفتار گروه در سازمان در ارائه رفتار سازماني نقش دارند و زمينه هاي مورد توجه آنان پويايي گروه، طرح ريزي تيم ها، فرهنگ سازماني، ساختار و تئوري سازمان، بوروكراسي (ديوانسالاري)، ارتباطات، مقاوم فرد، قدرت و تضاد يا تعارض است.
اسلاید 7 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
3) روان شناسي اجتماعي : يكي از زيرمجموعه هاي روان شناسي است كه در آن دو رشته روان شناسي و جامعه شناسي تركيب شده اند. در اين رشته به اعمال نفوذ افراد بر يكديگر توجه مي شود. يكي از موارد مورد توجه اين رشته پديده تغيير است (يعني چگونه مي توان موانعي را كه بر سر راه تغيير است،از ميان برداشت ). روان شناسان اجتماعي به سنجش نگرش هاي در حال تغيير، الگوهاي ارتباطي، راه هايي كه فعاليت هاي گروه مي تواند نيازهاي فردي را تامين كند و فرآيند تصميم گيري گروه توجه دارند.
4) مردم شناسي: عبارت است از مطالعه درباره علومي كه مي توان بدان وسيله درباره افراد انساني و فعاليت هاي آنان مطالبي آموخت. متخصصان مردم شناسي توانسته اند در درك فرهنگ سازماني، محيط هاي سازماني و تفاوت بين فرهنگ هاي ملي ما را ياري كنند.
5) علوم سياسي: عبارت است از مطالعه رفتار فرد و گروه در يك محيط سياسي. دانشمندان اين رشته به تضاد يا تعارض ساختاري، تخصيص قدرت و شيوه اي كه افراد از قدرت براي تامين منافع خود استفاده مي كنند، پرداخته اند. توجه: واحد مورد تجزيه و تحليل روان شناسي، فرد – جامعه شناسي، گروه و سازمان – روان شناسي اجتماعي، گروه – مردم شناسي، گروه و سازمان – علوم سياسي، سازمان است.
اسلاید 8 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
هدف هاي رفتار سازماني:
توجيه، پيش بيني و كنترل رفتار انساني است.
توجيه: هنگامي كه مي خواهيم متوجه شويم كه چرا فرد يا گروه كاري را انجام دادند، در واقع به دنبال بيان يا توجيه هدف هستيم و مي خواهيم علت را بدانيم.
پيش بيني: هدف از پيش بيني توجه به رويدادهاي آينده است. مديريت مي خواهد نتيجه يك اقدام خاص را حدس زده و در حقيقت مي خواهد برخي از واكنش هاي رفتاري را نسبت به پديده هاي تغيير پيش بيني كند و راه هايي را براي كمترين مقاومت بيابد و تصميم گيري كند.
بهبود كيفيت و بازدهي: براي بهبود كيفيت و افزايش توليد يا بهره وري بايد برنامه هايي را مثل كنترل كيفيت كامل و بازسازي اجرا كرد تا به موجب آنان افراد و كاركنان تشويق شوند كه در امور مشاركت فعال نمايند.
اسلاید 9 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
مدیریت کیفیت جامع (TQM) چیست؟
توجه زياد به مشتري: مشتري تنها كساني نيستند كه از محصولات و خدمات استفاده مي كنند بلكه شامل افراد درون سازمان كه با ساير افراد سازمان روابط متقابل دارند هم مي شود.( مانند كاركنان دايره اعتبارات، حسابداري و حمل و نقل ).
توجه به بهبود مستمر: بهبود دائمي و پيوسته در محصولات و خدمات.
بهبود كيفيت همه كارهايي كه سازمان انجام مي دهد. اين مورد تنها براي محصول نهايي نيست و شامل شيوه هايي كه سازمان كالا را تحويل مي دهد، سرعتي كه در رسيدگي به شكايات دارد و نوع برخورد و رعايت ادب در پاسخ گويي به مشتري نيز مي شود.
4) سنجش يا اندازه گيري هاي دقيق: كنترل كيفيت كامل براي سنجش متغيرهاي عملكرد در فعاليت هاي سازمان از روشهاي آماري استفاده مي كند و متغيرهاي عملكرد را با استانداردها مقايسه مي كند. 5- تفويض اختيار: در كنترل كيفيت كامل همه افراد بايد در فرآيند بهبود شركت كنند. در اجراي اين برنامه از تيم ها استفاده مي شود.
اسلاید 10 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
در آنچه مي خواهد انجام دهد دوباره بينديشد و در فرآيند تصميم گيري هاي سازمان مشاركت كند. زماني كه تغييرات بسيار شديد وسريع است، توجه به اين موضوع كه اگر قرار باشد كار را از اول آغاز كنيم چگونه بايد آن را انجام داد، اساس و مبناي بازسازي را تشكيل مي دهد. اجراي اين روش مديران را وادار مي كند تا يك بار ديگر شيوه انجام امور را مورد توجه قرار دهند و ببينند كه اگر قرار بود كار را از نو آغاز كنند چگونه ساختار سازمان را تعيين مي كردند.
بهبود مهارت افراد:
مديريت مي كوشد تا رفتار كاركنان را بهبود بخشد زيرا اين امر در اثر بخشي اهميت زيادي دارد. همچنين مي كوشد تا ارتباطات بهتري با آنها برقرار كرده و تيم هاي اثر بخش تر به وجود آورد.
نيروي كار گوناگون:
يكي از مسائلي كه سازمان ها با آن مواجه هستند، مسئله سازش و كنار آمدن با افراد و كاركنان است كه تفاوت ها زيادي با هم دارند. گوناگوني نيروي كار بدين معنا است كه سازمان ها بايد افرادي را استخدام كنند كه از نظر جنس، نژاد و قوميت تفاوتهاي زيادي دارند و مقصود از كاربرد عبارت مزبور اين است كه افرادي كه در سازمان كار مي كنند با هنجارهاي رايج كشور متفاوتند.
اسلاید 11 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
علاوه بر وجود گروه هاي مختلف، افراد معلول و مسن را نيز مي توان به عنوان نيروي كار گوناگون نام برد. در حال حاضر سازمان ها سعي دارند تا به نوع نيازها، شيوه هاي زندگي و خواسته هاي افراد توجه بيشتري نمايند و متوجه تفاوت هاي ارزشي آنها بشوند. مديران هم اكنون مي خواهند با توجه به خصوصيات فردي كاركنان با آنها برخورد نمايند تا نرخ جابجايي و غيبت آنها را كاهش دهند و توليد و بهره وري آنان را افزايش دهند و در عين حال به تبعيض هم متهم نشوند. با برخورد صحيح با مسئله گوناگوني مي توان خلاقيت و نوآوري را در سازمان افزايش داد و تصميم گيري را بهبود بخشيد.
واكنش در برابر جهاني شدن سازمان:
در زمان كنوني مديريت در محدوده مرزهاي ملي قرار نمي گيرد و مديران بايد بتوانند با افراد متعلق به فرهنگ هاي مختلف كار كنند. مدير بايد بتواند فرهنگ كاركنان را درك كند (چه كاركنان در كشورهاي ديگر باشند و چه در كشور او باشند )، با آنان وجوه مشترك پيدا كند و آنان را وادار كند كه شيوه هاي گوناگون مديريت را درك كنند و خود را با آنان سازگار نمايد.
تفويض اختيار:
هم اكنون مديران را با عنوان هاي مختلف مانند مشاور، سرپرست و ناظر معرفي مي كند.
اسلاید 12 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
تصميمات به سطوح پايين تر سازمان (سطوح عملياتي ) ارجاع شده است و به كاركنان آزادي عمل بيشتري داده اند تا بتوانند مسائل كاري خود را حل كنند و تصميماتي بگيرند.گروه هاي متخصص وخود گردان تشكيل شده اند كه مي توانند بدون وجود رئيس و سرپرست كار كنند. سازمان ها در وضعيتي هستند كه بايد به كاركنان تفويض اختيار كنند. مديران بايد بياموزند كه چگونه كنترل را به ديگران واگذار كنند و در عين حال تصميمات لازم را اتخاذ نمايند.
نوآوري و ايجاد تغيير:
سازمان ها بايد در پي نوآوري باشند و پديده تغيير را پذيرفته و انعطاف پذيري بالايي نشان دهند تا از بين نروند. همچنين بايد كيفيت محصول و خدمات را بهبود بخشند تا بتوانند در برابر رقبا مقاومت نمايند. چالش و مشكل مديريت اين است كه بايد كاركنان را وادار به خلاقيت نمايند و در برابر تغيير بردباري بيشتري به خرج دهد.
سازش با پديده اي به نام تغييرات سرسام آور:
مديران همواره با تغيير سرو كار داشته اند، اما امروز مسئله زمان اجراي تغييرمطرح است در زمان كنوني تغيير به صورت فعاليت دائمي و مستمر درآمده است. كاركنان بايد نوآوري هاي روزمره داشته باشند و پيوسته باز آموزي شوند.
اسلاید 13 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
در گذشته كاركنان احساس امنيت شغلي مي كردند، ولي هم اكنون افراد براي مدت نسبتاً كوتاهي مي توانند در كار خود انجام وظيفه نمايند. مديران بايد بياموزند كه چگونه انعطاف پذير شوند و در امور پيش بيني نشده چگونه واكنش مناسب نشان دهند و چگونه در برابر پديده تغيير مقاومت كنند و به بهترين شكل با آن سازش نمايند.
كم شدن وفاداري كاركنان:
سازمان ها با رويارويي با پديده رقابت جهاني و مشاهده برخوردهاي ناجوانمردانه چون بلعيده شدن سازمان هاي ضعيف توسط سازمان هاي قدرتمند دست از سياست هاي گذشته برداشته و امنيت شغلي، سابقه خدمت و پاداش هاي مناسبي را كه به كاركنان قديمي خود مي دادند، كاهش دادند. اين مسئله باعث كاهش وفاداري كاركنان شده است. مديران بايد بياموزند كه چگونه موجب افزايش انگيزه كاركنان شوند تا آنان نسبت به سازمان احساس وفاداري و تعهد بيشتري نمايند و در عين حال سازمان نيز در صحنه رقابت جهاني باقي بماند.
نيروي كار دوگانه (مضاعف):
امروزه نيروي كار با الگوي دوگانه وجود دارد كه در آن كاركنان بايد كارهايي با مهارت پايين انجام دهند و حقوق نسبتاً پاييني بگيرند يا كارهاي با مهارت بالا انجام دهند و حقوق متوسط دريافت
اسلاید 14 :
فصل 1: پيش درآمدي بر رفتار سازماني
كنند. در گذشته بيشتر سازمان ها در بخش توليد كاركناني با مهارت بالا داشتند. ولي هم اكنون به نظر مي رسد كه افراد با مهارت پايين و حقوق اندك بايد استخدام شوند. مسئله اينجاست كه مدير چگونه مي تواند موجب انگيزش افرادي شود كه حقوق پاييني دارند و فرصتي نيز براي ارتقاي مقام و رسيدن به دستمزد بيشتر ندارند. آيا مي توان مشاغل اين كاركنان را طرح ريزي مجدد نمود يا حتي آنها را حذف كرد ؟
بهبود رفتار، از نظر اخلاقي:
در سازمان هايي كه پيوسته شاهد كاهش نيروي كار و ناديده گرفتن انتظارات كاركنان و رقابت شديد در بازار هستيم، عجيب نيست كه برخي كاركنان قوانين را زير پا گذاشته و دست به اقدامات غير اخلاقي بزنند. مديران بايد از نظر اخلاقي جو يا محيطي سالم براي كاركنان به وجود آورند تا آنها بتوانند بر ميزان توليد، بازدهي و بهره وري خود بيفزايند و از نظر رفتار خوب و بد دچار مشكل و معما نشوند.
اسلاید 15 :
یادگیری( Learning): هر نوع تغییر نسبتا دائمی که در نتیجه نوعی تجربه در رفتار رخ می دهد.
انگیزش(Motivation): تمایل به انجام در گرو توانایی فرد ، تابدان وسیله نوعی نیاز تأمین گردد.
شخصیت(Personality): آمیزه ای از ویژگی های روانی که بدان طریق افراد را طبقه بندی می نماییم.
ادراک(Perception): فرآیندی که فرد احساس خود را تفسیر مینماید تا بتواند به محیط خود معنا بدهد.
مؤثر بودن رهبری(Leadership Effectiveness): توانایی در اعمال نفوذ بر گروه،در جهت هدف.
رضایت شغلی(Job satisfaction): نگرش کلی فرد درباره ی کارش .
تصمیم گیری فردی(Individual decisions): انتخاب یک راه از بین راه های متعدد در پیش رو .
ارزیابی عملکرد(Evaluation): ابزار تصمیمگیری جهت ارتقا ، جابجایی و خاتمه به کارکارکنان.(شاخص:نتایج،رفتار،ویژگی)
سنجش رفتار(Behavior Assessment ): اثرات ناشی از رفتار در عملکرد و سازمان بر اساس اهداف ارزیابی می کند.
انتخاب کارمند(Employee Selection): مقایسه شرایط متقاضیان شغلی با شرایط احراز مشاغل، به منظور انتخاب بهترین نامزد از میان نامزدها
طرح ریزی مشاغل(Work Design): شیوه درهم آمیختن کارها برای ایجاد مشاغل به منظور تأثیر بر عملکرد و رضایت شغلی.
فشار کار(Work Stress):وضعیت پویایی که در آن انسان با یک فرصت، محدودیت یا تقاضا روبرو است .که با آنچه بدان اشتیاق دارد و نتیجه ی آن برای مهم و در عین حال نا مطمئن است مرتبط می باشد .
اسلاید 16 :
مـــــطـالـــعـــــــــه رفـــتــــار ســـــازمــــــانــــــی
تئوری سازمان رسمی: منظور از رسمی بودن درجه یا میزان استاندارد بودن کارهای سازمان است .
سلسله مراتب اداری (بروکراسی):سازمان بر مبنای قدرت و اختیار و در قالب سلسله مراتب است .
تکنولوژی سازمانی: موجب تغییر و تحول سازمانها شده است .در این موضوع اثرات تکنولوژی در فرایند کار و مدیریت بررسی می شود.
تحول سازمانی: حرکت از وضع موجود به سمت وضع مطلوب (کرت لوین)
فرهنگ سازمانی: درک و ستنباط مشتركی است كه اعضاء نسبت به يك سازمان دارند و همين ويژگي موجب تفكيك دو سازمان از يكديگر ميشود
پویایی گروه: فراگردهایی که طی آن منابع به نتایج تبدیل می شود و می تواند باز ، بسته و سازنده و مخرب باشد .
ارتباطات(Relationship): انتقال و درک مقصود بین افراد .
قدرت : توان بسیج منابع انسانی ، اطلاعاتی و مادی برای انجام کار است .
رفتار بین گروهی: در نتیجه استمرار روابط و تعامل افراد با یکدیگر در طول زمان مابین گروه ها نوعی همبستگی و پیوند مشترک ایجاد می شو د که سبب دستیابی به هدف مشترک و توافق گروه ها می شود.
گروه
سیستم سازمانی
رمزگذاری
منبع
کانال
رمزگشایی
گیرنده پیام
پیام
پیام
پیام
پیام
بازخور
میزان رسمی بودن
اختیار فرد
تخریب
حرکت
تثبیت
مـــــطـالـــعـــــــــه رفـــتــــار ســـــازمــــــانــــــی
اسلاید 17 :
تغییر رفتاری
تغییر در حالت (رفتار)
ارتباطات: انتقال اطلاعات از فرستنده به دریافت کننده با درک مشابه.
فرآیندهای گروهی:
تصمیم گیری های گروهی
مـــــطـالـــعـــــــــه رفـــتــــار ســـــازمــــــانــــــی
تغییر در دانش
تغییر در نگرش
تغییر در رفتار فردی
تغییر در رفتار جمعی
دچواری ایجاد تغییر زیاد
زمان مورد نیاز برای تغییر
توجیه
تضادهاوچالشها
انسجام
اغفال/فریب
هوشیاری
پذیرش
افول
شکل گیری
درگیری
احساس غیر واقعی از سازگاری
تکامل
ازهم پاشیدن
فردی
گروهی
1. سرعت 2. مسئولیت 3. ثبات رویه و ارزشها
1. اطلاعات و دانش بیشتر 2. کیفیت تصمیمات 3. مورد تأیید بودن راه حل ها
دو فکر > یک فکر
اسلاید 18 :
ارزشهای قیاسی: ارزشها بیانگر باورهای کلی است و رفتار آدمی را در همه شرایط تحت تأثیر قرار می دهند .
رفتارهای قیاسی: ”آمادگی ناخودآگاه“ برای نزاع یا گریختن فرد به هنگام رویارویی با هرگونه تقاضا می باشد.
تجزیه و تحلیل متقابل فرهنگ ها: جنبش جامعه گرا است که فرهنگ های مختلف دارد و پذیرش فرهنگ دیگران وجود دارد . (سنت ها و قید های فرهنگی متقابل)
مـــــطـالـــعـــــــــه رفـــتــــار ســـــازمــــــانــــــی
گروه فرهنگ سازمانی: (اجزا : 1. خلاقیت .2. توجه به جزئیات .3. توجه به نتیجه.4.توجه به افراد.5.تشکیل تیم.6.تحول.7.ثبات یا پایداری)
محیط سازمانی: شبکه ای پویا و پیچیده از افراد که رابطه متقابل دارند ، و بحث رقابت و بوم شناسی در کانون توجه آن است .
سیستم سازمانی تعارض(Conflict) : عدم توافق، مخالفت، یا کشمکش میان دو یا چند نفر یا گروه در باره ی موضوعی خاص .
سیاست های درون سازمانی: اعمال آگاهانه برای نفوذ به منظور دستیابی یا حفاظت از منافع به هنگام وجود راه حل های متضاد.
قدرت:
اختیار:
عبارت از ”حق“ یا ”اجبار“ سازگار کردن دیگران است
”توان ظهور یافته ” برای کسب سازگاری محسوب می شو د.
(پنج منشأ: 1. پاداش،2 .تنبیه، 3.مشروع- قانونی- ،5.صلاحیت، 6.مهارت)
رابطه قدرت و اختیار
سیستم سازمانی
اسلاید 19 :
روانشناسی :
سنجش ، توجیه ، برشمردن علت و گاهی در صدد تغییر رفتار بر میآید . (روان شناسان رفتار فردی را مورد مطالعه قرار میدهند و می کوشند تا آن را درک کنند).
جامعه شناسی :
سیستم اجتماعی را که فرد در آن نقشهایی ایفا می نماید ، مورد توجه قرار می دهند .(یعنی افراد در رابطه با همکاران مورد مطالعه قرار می گیرند).
اسلاید 20 :
مردم شناسی :
مطالعه و تحقیق درباره علومی که می توان بدان وسیله درباره افراد انسانی و فعالیت های آنان مطالبی آموخت.
علوم سیاسی :
عبارت است از مطالعه ی رفتار فرد و گروه در یک محیط سیاسی.
روانشناسی اجتماعی :
در آن دو رشته علمی روانشناسی و جامعه شناسی در هم آمیخته می شوند . در این رشته علمی به اعمال نفوذ افراد بر یکدیگر توجه می شود .
