پاورپوینت مبانی پژوهش در قرآن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

من از فقر برامّتم بيم ندارم، لکن ازآنچه که بر امتم بيمناكم سوء تدبير است.

اسلاید 3 :

1- مبانی پژوهش در قرآن
2- منابع تحقیق در مدیریت اسلامی
درك اعجاز از راه تدبر
سطحی نگری مانع تدبر
عوامل سطحينگري
پيروي از هوي و هوسها
ارتكاب معاصي
مشغلههاي دنيايي
خصوصيات متدبر
توجه به باطن امور
توجه به عاقبت امور
عوامل توان تدبر
سير كلي مباحث
الف- قرآن
ت- سیره نظری و عملی معصومین(ع)
ب- احادیث ذیل آیات
ث- تفاسیر معتبر
ج- معجم های احادیث قرآن و احادیث

اسلاید 4 :

1-مباني پژوهش در قرآن
يكي از مفاهيم اساسي ارتباط با قرآن، تدبير است كه مهمترين مفهوم در ميان مفاهيم اُنس با قرآن و اساسيترين عاملي است كه ما را با حقيقت قرآن آشنا ميكند.
امر تدبير در قرآن مجيد در چهار آيه مطرح شدهاست و دو مفهوم را در بردارد:
ژرفانديشي و ژرفنگري
عاقبتانديشي و عاقبتنگري

اسلاید 5 :

درك اعجاز از راه تدبر
داشتن اين دو خصلت براي مؤمن بسيار مهم است زيرا زمينه مساعدي را فراهم ميكند تا انسان ، به روشني و به سهولت ، بتواند ملكوتي بودن قرآن را درك كند.
در امر مسلماني، نقطه ورود به اسلام ايمان به قرآن است ايمان به اينكه اين قرآن كتاب خداست و از مقام ربوبيت نازل شدهاست.
1-مباني پژوهش در قرآن

اسلاید 6 :

اين درك آسماني بودن قرآن، در مقابل بشري بودن آن با امر تدبّر ، حاصل ميشود:
«أَفَلَا یَتَدَبَّرُنَ القُرآنَ وَلَوکَانَ مِن عِندِ غَیرِاللهِ لَوَجَدُوا فیهِ اختِلَافاً کَثیراً» (نساء /82)
«پس چرا در این قرآن، تدبر نمی کنند؟ و اگر این قرآن، از جانب غیر خدا می بود، بی شک در آن، تضاد و ناهماهنگی فراوانی می یافتند».
عدم ناهماهنگي و عدم تضاد در قرآن، آيت و دليل بر خدايي بودن اين كتاب است.

اسلاید 7 :

دو نکته «ژرف اندیشی و ژرف نگری» و «عاقبت نگری و عاقبت اندیشی» که در امر تدبر مطرح است، راه ورود را به ما تذکر می دهد؛ انسانهایی که سطحی نگر و احساسی هستند و به عمق و باطن امور نظر ندارند، از درک معجزه بودن قرآن ناتوانند؛ زیرا، قرآن کریم امر معقولی است که درکش، با استفاده از عقل انسانی، امکان پذیر خواهد بود.
گزیدن فکر این افراد، با طرح سؤالهای اساسی، در فرصتهای مناسب، و تمرین دادن آنها به تفکر جدی، بهمراه کمکهای فکری حساب شده، می تواند در تحقق امر تدبر، مؤثر واقع شود.

اسلاید 8 :

عوامل سطحينگري
پيروي از هوي و هوسها
ارتكاب معاصي
مشغلههاي دنيايي

اسلاید 9 :

عوامل سطحينگري
پيروي از هوي و هوسها

صرف توجه به هوسها و امیال نفسانی ما را در زندگی دنیوی سیر داده اجازه نمی دهد فکر و عقل ما به عمق مسائل توجه بکند، به دیگر سخن، مارا قشری و ظاهری می پرورانند.

اسلاید 10 :

عوامل سطحينگري
2. ارتکاب معاصی
انعطاف تدریجی در برابر معاصی و امیال شیطانی، باعث قفل دلها و بسته شدن راه نفوذ حق و مانع تدبر در آیات و در نهایت، موجب برگشت از حق به سوی باطل می باشد که در آیه تدبر در سوره محمد(ص) آمده است:

اسلاید 11 :

عوامل سطحينگري
2. ارتکاب معاصی
«أَفَلاَیَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ أَم عَلی قُلُوبٍ أَقفَالُهَا، إِنَّ الَّذینَ ارتَدّوا عَلی أَدبَارِهِم مِن بَعدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الهُدَی الشَّیطانُ سَوَّلَ لَهُم وَ أَملی لَهُم، ذلِکَ بِاَنَّهُم قَالُواالِلَّذینَ کَرِهوا مَانَزَّل اللهُ، سَنُطیعُکُم فی بَعضِ الاَمرِ وَاللهُ یَعلَمُ إِسرارَهُم» (محمد(ص) 24-26)
«پس چرا در این قرآن ژرف نمی اندیشید؟! آیا بر دلهایی، قفل آن زده شده است؟؛ بی شک، کسانی که بر قهقرا برگشتند، از پس آنکه، بخصوص برای آنان، هدایت بوضوح آشکارشد، شیطان بر ایشان رغبت شیطانی را تزئین و القاء نموده است؛ آن ارتداد، به این دلیل است که، آنان به کسانی که از تنزیل خدا بدشان می آید، گفتند: ما در بعضی از أمور، از شما(کفار) اطاعت می کنیم؛ و خداوند به جریانِ پنهانگری آنان، آگاه استـ »

اسلاید 12 :

عوامل سطحينگري
3. مشغله های دنیایی
امیال نفسانی، ما را به زندگی حقیر دنیا مشغول می کنند، و شیفته آن قرار می دهند:
« وَرَضُوا بِالحَیوةِ الدُّنیا وَ اطمَأَنُّوابِها» (یونس/7)
الحَیوةِ الدُّنیا یعنی زندگی حقیر و پستی که ارزش دلبستگی ندارد، که منظور زندگی این جهانی نیست، بلکه دنیا صفت حیاة است، نه مضاف الیه آن؛ پس معنی آیه چنین است:
« اینها به این زندگی بسیار پست و حقیر، راضی شده اند و سخت بدان دلبسته اند».

اسلاید 13 :

خصوصيات متدبر
توجه به باطن امور
توجه به عاقبت امور

اسلاید 14 :

خصوصيات متدبر
توجه به باطن امور
هر مسأله ای که برما عرضه می شود، علاوه بر ظاهر امر، به باطن آن هم، توجه کنیم و ببینیم، این ظاهر با باطنش چه نسبتی دارد؛ گاهی رابطه ظاهر با باطنش، معکوس است؛ آن چه در ظاهر آشکار است،“ غیر از آن است که در باطن، جاری است؛ که معمولاً، معصیتها این چنینی هستند.
عمل شیطان پیوسته این گونه است که امور فاسد را تزئین مطلوب می دهد،اگر انسان ، بدون توجه به باطن، فقط به ظاهر توجه کند، به سرعت فریب شیطان را می خورد و در دام او گرفتار خواهد شد.

اسلاید 15 :

خصوصيات متدبر
2. توجه به عاقبت امور
نتایجی که از عملکردهای انسان به دست می آید، محصول جریان باطنی امور است.
در تزئینات شیطانی و خصوصیات عالم ماده، ظواهر امور،در دید انسان، تا مدتی گاه طولانی، جولان و فعالیت دارند و این، به خاطر آن است که معمولاً، باطن و عاقبت امور،از دید انسان، پنهان می ماند؛ درک عاقبت هر امری، از توجه به امور پنهانی آن امر و از توجه به عاقبت امور مشابه آن در زندگی دیگران در عصر خویش، وبا دقت نظر در عاقبت امور گذشتگان، از هر قوم و ملتی حاصل می شود؛ این است که خداوند، زمان رؤیت حاصل تلاشهای هر فرد و امتی را، سند گویای خسارت و تباهی انسان بریده از خدا وارزشهای معنوی مطرح می کند:
«وَالعَصرِ إِنَّ الانسانَ لَفی خُسرٍ إِلّاالَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُواالصّالِحاتِ وَ تَواصَوابِالَحَقَّ و تَواصَوابِالصَّبرِ» (عصر/4-2)

اسلاید 16 :

عوامل توان تدبر
انس و رفاقت با قرآن
اقامه نماز
اتفاق و حُسن خُلق
اعمال صالح
ابتلائات
پيامدهاي عمل
ياد مرگ و اهل قبور

اسلاید 17 :

عوامل توان تدبیر
انس و رفاقت با قرآن
قرآن، بخصوص، با ارائه نمونه هایی از اعمال گذشتگان در حوزه های مختلف، می خواهد چشمها را ازانحصار توجه به ظواهر، نجات بخشد و تنبیه جدی را در ما ایجاد کند.
قرآن قدرت تدبر را در ما عمق می بخشد و ما را ازنتایج تدبر، بهره مند می کند، تدبر که قوی تر شد، انسان قرآن را بهتر می فهمد:
«اَلَم تَرَکَیفَ ضَرَبَ أَللهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیَّبَةَ کَشَجَرَةٍ طَیَّبَةٍ اَصلُهَا ثابِتٌ وَ فَرعُهَا فِی ألسَّماءِ تُوتی اُکُلَها کَلُّ حینٍ بِأَذنٍ رَبّهَا» (ابراهیم/26-25)
« آیا ندیدی خدا چگونه مثل می زند: جان پاکِ شنوایِ کلام خدای را که، همچون درخت پاک عطرآگین است که، ریشه اش ثابت، وشاخ و برگش در آسمان گسترده است که میوه اش را در هر زمانی، به اذن پروردگارش، براحتی، در اختیار می گذارد!».

اسلاید 18 :

عوامل توان تدبیر
2. اقامه نماز
در روایات، نماز به « آب و غذای روح»، و« چشمه آب گرمِ تطهیر کننده جان آدمی»، و به « وسیله اساسی تقرب به خدا»، و به «نردبان عروج به ملکوت اعلی،» و بالاخره به «ستون دین »، تشبیه شده است که، جایگاه و اهمیت محوری این عمل عبادی بسیار مبارک و عجیب را نشان می دهد.
نمازهای نافله(مستحبی)، نقش مکمل نمازهای واجب را ایفا می کند که به قدر احساس نیاز باید بدان پرداخت.
نماز جلوه تمام عیار سیر سلوک قرآنی؛ و قرآن، تفسیر نماز می باشد.
«اُتلُ مَا أُوجِیَ إِلَیکَ مِنَ الکِتابِ وَأَ قِِمِ ألصَّلوةَ.» (عنکبوت/45)

اسلاید 19 :

عوامل توان تدبیر
3و4. انفاق و حسن خلق
بخل و بداخلاقی، هرگز در وجود مؤمنی جمع نمی شود:
«لا یَجتَمِعُ فی مُؤمِنٍ اِثنانٍ: اَلبُخلُ وَ سُوءُ الخُلقِ! »
انفاق از مازاد دنیا، انفاق در سختی و راحتی، و از محبوبها و در حد ایثار، نسبت به فقرای مؤمن و مجاهد، به محرومین از خویشان، و به مستمندان از مردم، مراتب مختلف این عمل مبارک را مطرح می کند که نتیجه مشترک همه موارد، ثبات نفسانی و آزاد شدن جان از اسارتهای سخت، وباز شدن مجاری نفوذ قلب، جهت فهم و تدبر و پذیرش حقایق، می باشد.

اسلاید 20 :

عوامل توان تدبیر
5. اعمال صالح
هریک از تکالیف و وظایف الهی مؤمن، در جهت رشد معنوی، نقش ویژه ای را برعهده دارد که همه در قوت تعقل و تدبر، به سهم خویش مؤثرند، چراکه رسالت الهی، احیاء جانها و سرشار کردن آن از ارزشهای متعالی است:
«مَن عَمِلَ صَالِحاً مِن ذَکَرٍ أًو أُنثی وَهُوَ مُؤمِنَّ فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیوةً طَیَّبَة» (نحل/97)
«هر که از مرد یا زن، عمل صالحی انجام دهد و در حالی که مؤمن است پس مسلاماً او را حیات طیبه و متعالی خواهیم بخشید».