بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
دستور زبان فارسی
اضافه
اسلاید 2 :
اضافه
اضافه آن است كه اسمي را به اسم ديگري نسبت دهيم. نشانه نسبت كسره اي است كه ميان آن دو مي آيد.
مثال: مدادِ حسن، خانه ي علي
اقسام اضافه
اضافه تخصيصي
اضافه ملكي
اضافه تشبيهي
اضافه استعاري
اضافه توضيحي
اضافه بياني
اضافه مقارنت
اضافه بنوت
اسلاید 3 :
اضافه تخصيصي
در اين نوع از اضافه، مضاف به مضاف اليه اختصاص دارد.
مثال : دراطاق ،گودال آب،زنگ مدرسه
اسلاید 4 :
اضافه ملكي(تملیکی)
اضافه ملكي: در اين نوع از اضافه، ميان مضاف و مضاف اليه رابطه مالك وملك بر قرار است .
مثال : صاحب باغ، کتاب داریوش،
خانه ی احمد
اسلاید 5 :
اضافه تشبيهي
اضافه تشبيهي : در اين اضافه ميان مضاف و مضاف اليه رابطه شباهت برقرار است.
مثال : قد سرو، ابروی کمان، لب لعل ،مهد زمین
فراش باد،تیر مژگان
اسلاید 6 :
اضافه استعاري
اضافه استعاري: در اين نوع از اضافه، مضاف در غير از معني حقيقي خود استعمال شده باشد.
مثال : دست روز گا ر،چشم روزگار،
روی سخن
اسلاید 7 :
اضافه توضيحي
توضيحي: در اين نوع از اضافه، مضاف اسم عام است و مضاف اليه نام مضاف را بيان مي كند.
مثال : شهر شيراز، روز جمعه،عید نوروز
اسلاید 8 :
اضافه بياني(جنسی)
اضافه بياني :آن است كه مضاف اليه جنس مضاف را بيان كند.
مثال: ظرف مس، تیر آهن،گوشواره ی طلا
ظرف سفال،لباس پشم
اسلاید 9 :
اضافه مقارنت(اقترانی)
اضافه مقارنت : در اين نوع از اضافه، ميان مضاف و مضاف اليه معني مقارنت و همراهي است.
مثال: پاي ارادت،دیده ی احترام،چشم ادب
اسلاید 10 :
اضافه بنوت
اضافه بنوت: در آن ، اسم فرزند بر پدر يا مادر افزوده مي شود.
مثال :سام نريمان، رستم زال،مسعود سعد
اسلاید 11 :
فکّ اضافه: وقتی کسره ی اضافه از بین مضاف ومضاف الیه حذف شودآن را فکّ اضافه می نامند،در این حالت مضاف ومضاف الیه درحکم یک کلمه ی مرکب است.مانند: پدر زن،صاحبدل،چادرنماز،سرلشکر
اسلاید 12 :
اضافه مقلوب: اگر در اضافه ای مضاف الیه اول ومضاف پس از آن آمده باشد،آن را اضافه ی مقلوب می گویند.در اضافه مقلوب هم فک اضافه بوجود می آید،یعنی کسره ی اضافه حذف می شود.مانند:آبِ گُل که به صورت گلاب یا حال خوش که به صورت خوشحال وخانه ی کار که به شکل کارخانه درمی آید
اسلاید 13 :
اضافه ی توصیفی: اضافه ی موصوف است به صفت (همان موصوف وصفت) مانند:پدرمهربان،دیوار بلند، شمشیر تیز،مردشجاع اضافه ی تأکیدی را نیز برخی به اقسام اضافه ها افزوده اند مانند: مست مست ، بزرگ بزرگ
اسلاید 14 :
تفاوت اضافه توصیفی با سایر اضافه ها
صفت از موصوف جا شدنی نیست وجزئی از آن است.در صورتی که مضاف الیه جزء مضاف نیست واز اسم جدایی است.در مثال :
پدر مهربان،مهربانی جدا از پدر نیست ولی پدر علی ،پدر غیر از علی وجدا می باشد.
با افزودن فعل ربطیبه آخر اضافه توصیفی ،جمله ی اسمیه ساخته می شودولی در سایر اضافات جمله ی اسمیه درست نمی شود:
پدر مهربان ← پدر مهربان است.