بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم اللّه الرحمن الرحیم
Geminiviridae
درس ویروس شناسی
اسلاید 2 :
مقدمه :
. یکی از خانواده های ویروس های گیاهی است . بزرگترین خانواده شناخته شده ویروس های دارای دی ان ای تک لا می باشد ssDNA
. در حال حاضر بیش از 360 گونه در این خانواده بین 9 جنس تقسیم شده است
. جنس ها با توجه به نوع گیاهی که آلوده می کنند ، تعداد بخش های دی ان ای و نوع حامل ویروس مشخص می شوند
. جمینی ویروس ها می توانند محصولات زراعی و گیاهان مختلف مانند گوجه فرنگی ، لوبیا ، ذرت ، کدو ، چغندرقند ، توتون و . را از بین ببرد و آن ها را به تهدیدی جدیدی برای صنعت کشاورزی در سراسر جهان مبدل کند .
اسلاید 3 :
.جمینی ویروس ها روی رشد گیاه ، فتوسنتز ، تشکیل و رشد و کیفیت میوه اثر منفی دارند ؛ میزان خسارت در اغلب موارد بسیار شدید است و در سال های اپیدمی شامل 30 تا 100 درصد محصول می شود
. بیماری های مرتبط با این خانواده شامل موزاییک زرد ، موزاییک زرد روشن ، ماتل زرد ، پیچیدگی یا بدشکلی برگ ، کوتولگی ، رگه ای شدن و کاهش بازده است
. جمینی ویروس ها به روش مکانیکی یا با بذر منتقل نمی شوند بلکه زنجرک ها و سفید بالک ها ناقل این ویروس هستند و به روش پایا منتشر می شوند
. جمینی ویروس ها در میزبانان زراعی و وحشی خود و در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری در کشت های همپوشان و حشرات ناقل فصل گذرانی می کنند .
. کنترل جمینی ویروس ها مشکل و عمدتا مبتنی بر اقداماتی است که تعداد حشرات و میزبانان آلوده فصل گذران را کاهش دهند استفاده از ارقام مقاوم و جداکردن گیاهان حساس از لحاظ زمان و مکان از کشتی به کشت دیگر توصیه شده است .
اسلاید 4 :
ساختار:
. جمینی ویروس ها دارای ژنوم دی ان ای تک لا حلقوی می باشند
. ژنوم یا در دو بخش است یا اصلا تقسیم نشده است و برای بروز یک عفونت سیستمیک هر دو بخش باید به میزبان منتقل شوند
. ژنوم تقسیم نشده 3000 – 2500 نوکلئوتید و ژنوم تقسیم شده 5600- 4800 نوکلئوتید طول دارد .
اسلاید 5 :
ساختار ویریون :
. تمام اعضای این خانواده پیکره های دو قلو دارند که از به هم چسبیدن یا ادغام قسمتی از پیکره های ایزومتریک (چندوجهی) به وجود آمده اند
. جمینی ویروس ها ویریون های بیست وجهی هستند که از یک کپسید تشکیل شده اند
. کپسید از 22 کپسومر تشکیل شده و 30 نانومتر طول دارد و قطر آن بین 20- 18 نانومتر است
اسلاید 6 :
تکثیر و همانند سازی :
چرخه تولید مثل یک جمینی ویروس در یک سلول میزبان
اسلاید 7 :
طبقه بندی :
. Group Group II (ssDNA)
. Order unassigned
. Family Geminiviridae
. Genera Begomovirus
Curtovirus
Mastrevirus
Topocuvirus
Becurtovirus
Eragovirus
Grablovirus
Capulavirus
Turncurtovirus
VIRUS CLASSIFICATION:
گروه
راسته
خانواده
جنس
اسلاید 8 :
این جنس از بیش از 320 گونه تشکیل شده است و تنها گیاهان دولپه را آلوده می کند .
آن ها شامل بسیاری از جمینی ویروس ها هستند که در بسیاری از محصولات زراعی باعث آسیب های ویرانگر می شوند به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری که جمعیت زیادی ازسفید بالک ها یا مگس های سفید وجود دارد .
از طریق سفید بالک ها یا مگس های سفید جنس bemisia tabaci به روش پایا منتقل می شوند .
ژنوم اغلب آن ها از دو حلقه دی ان ای تک لا تشکیل شده است
برخی از مهم ترین بگوموویروس ها ویروس موزاییک طلایی لوبیا bean golden mosaic virus ، ویروس ماتل گوجه فرنگی tomato mottle virus ، ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی tomato yellow leaf curl virus ، ویروس پیچیدگی برگ کدو squash leaf curl virus ، ویروس پیچیدگی برگ توتون tobacco leaf curl virus ، ویروس موزاییک طلایی گوجه فرنگی tomato golden mosaic virus و ویروس موزاییک آفریقایی کاساوا African cassava mosaic virus هستند .
جنس های خانواده جمینی ویروس :
:Begomovirus
اسلاید 9 :
نام گذاری آن بر مبنای گونه تیپ آن beet curly top virus است
این جنس شامل سه گونه از جمله ویروس Beet curly top virus است ، اعضای آن پاتوژن های مهمی در آمریکای شمالی و ایران هستند .
گیاهان دولپه را آلوده می کند و توسط زنجرک های برگی leafhoppers به روش گردشی غیر تکثیری منتقل می شوند .
ژنوم آن ها یک قطعه دی ان ای تک لا حلقه ای می باشد .
تنها یک گونه در این جنس وجود دارد و آن گونه تیپ tomato pseudo curly top virus است و بر همین اساس نام گذاری شده است .
ژنوم آن شبیه کورتوویروس ها است .
ناقل آن زنجرک درختی treehopper است .
:Curtovirus
:Topocuvirus
اسلاید 10 :
بر مبنای گونه تیپ جنس maize streak virus نام گذاری شده است .
ماسترویروس ها توسط زنجرک های برگی به روش غیر تکثیری منتقل می شوند .
ژنوم ماسترویروس ها یک قطعه دی ان ای تک لا حلقه ای است .
از بیش از 30 گونه ، اعضای گونه ویروس رگه ذرت و ویروس کوتولگی گندم بهترین گونه برای مطالعه این جنس هستند .
بیشتر آن ها گیاهان تک لپه ای را آلوده می کنند اما ویروس های کوتولگی زرد لوبیا و توتون گیاهان دولپه را آلوده می کنند .
:Mastrevirus
گونه تیپ این جنس ، ویروس پیچیدگی بوته شلغم Turnip curly top virus است
گیاهان دولپه میزبان این ویروس هستند و توسط زنجرک برگی منتقل می شوند
ژنوم آن نیز یک قطعه دی ان ای تک لا حلقه ای می باشد
این جنس تنها دارای یک گونه به نام Eragrostsis curvula streak virus است .
گیاهان تک لپه را آلوده می کند و ناقل آن زنجرک برگی leafhopper می باشد
ژنوم یک قطعه دی ان ای تک لا حلقه ای است
:Turncurtovirus
:Eragrovirus
اسلاید 11 :
: Becurtovirus
این جنس حاوی 3 گونه و گونه تیپ آن ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند Beet curly top iran virus می باشد .
گیاهان دولپه میزبان این ویروس هستند و توسط زنجرک برگی منتقل می شود .
ژنوم آن یک قطعه دی ان ای تک لا حلقه ای است .
دو جنس دیگر که در ادامه آمده است جنس های جدید این خانواده هستند .
این جنس شامل 4 گونه و گونه تیپ آن Alfaalfa leaf curl virus است .
ناقل آن نوعی شته است .
:Capulavirus
:Grablovirus
این جنس دارای یک گونه Grapevine red blotch virus می باشد .
ناقل آن نوعی زنجرک درختی است .
اسلاید 12 :
. درسراسر جهان در مناطق با رشد لوبیا شایع است ومی توان گفت اغلب در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری وجود دارد و باعث زیان های شدید در لوبیا می شود
. میزبان این ویروس لوبیا است و علاوه بر لوبیا چند لگوم زراعی و وحشی دیگر و یک علف هرز از خانوداه پنیرکیان نیز بر اثر این ویروس آلوده می شوند.
. این ویروس توسط سفید بالک Bemisia tabaci به روش نیمه پایا انتقال می یابد . البته برخی سویه های ویروس نیز به سختی با مایه زنی عصاره آلوده منتقل می شوند .
. این ویروس در میزبانان زراعی و غیر زراعی خود فصل گذرانی می کند
. علائم در گیاهان آلوده شامل زردی برگ ، فرورفتگی به سمت زیر و تغییر شکل برگها و کاهش عملکرد است
. کنترل ویروس مشکل است تعدادی از ارقام لوبیا درجاتی از مقاومت نشان می دهند ، کنترل علف های هرز منبع ویروس می تواند موثر باشد ولی کنترل سفید بالک ها با حشره کش گیاهان را در مقابل آلودگی به ویروس محافظت نمی کند .
موزائیک طلایی لوبیا Bean golden mosaic virus :
اسلاید 14 :
. این بیماری یکی از مهم ترین عوامل بیماری زا در چغندر قند می باشد ؛ برای اولین بار در نواحی غرب آمریکا مشاهده و در آن نواحی به شدت گسترش یافت و بعدا در چند کشور مدیترانه ای نیز گزارش شد .
. این ویروس با زنجرک Circulifer tenellus به روش پایا منتقل می شود .
. ویروس عمدتا در علف های هرز دو ساله و چند ساله در میزبان زینتی ، در گیاهان یکساله در گلخانه و گاه در ناقل بالغ زمستان گذران ، فصل گذرانی می کند .
. دامنه میزبانی ویروس در طبیعت بسیار وسیع بوده و شامل 300 گونه در بیش از 50 خانواده گیاهی می باشد ؛ علاوه بر چغندر قند در گوجه فرنگی ، لوبیا ، کدوییان و اسفناج خسارت های زیانبار به وجود می آورد .
. علایم بیماری عبارتند از : پیچیدگی و چرمی شدن برگ ها ، متورم شدن رگبرگ ها ، تشکیل نقاط برجسته سوزنی روی آن ها ، ایجاد صمغ روی دمبرگ ،کوتولگی ،کاهش محصول و کاهش کیفیت
. استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش کنترل بیماری است ، روش های دیگر مانند مبارزه شیمیایی با زنجرک های ناقل ، چرای دام و شخم پس از برداشت چغندر قند به منظور حذف بوته های آلوده و تنظیم تاریخ کاشت نیز موثر است
پیچیدگی بوته چغندر Beet curly top virus :
اسلاید 16 :
. یک بیماری شایع در آفریقای جنوبی ، هندوستان و چند جزیره در اقیانوس هند است .
. علائم در ابتدا به صورت لکه هایی روی برگ ها ظاهر و سپس تبدیل به رگه یا نوار می شود ، در بوته هایی که زود آلوده شوند کوتولگی دیده می شود .
. این ویروس با چند گونه زنجرک برگی منتقل می شود ؛ یکی از گونه های ناقل ، زنجرک Cicadulina mbila می باشد .
. سویه هایی از ویروس به سایر انواع تیره پوآسه مانند گندم ، نیشکر ، برنج ، ارزن و تعداد زیادی علف وحشی حمله می کنند .
رگه ذرت Maize streak virus :
اسلاید 17 :
. پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی در سراسر جهان رایج است و تاثیر عمده ای در تولید گوجه فرنگی در جهان دارد ، باعث کاهش عملکرد گوجه فرنگی و کیفیت آن می شود .
. این ویروس دارای دامنه میزبانی وسیع و قادر به ایجاد آلودگی در بیش از 30 گونه گیاهی از 12 تیره می باشد سبزیجات ، گیاهان زینتی ، گیاهان وحشی و گونه های مختلف علف های هرز از میزبان های TYCLV است ؛ گوجه فرنگی میزبان اولیه ولی لوبیا ، اطلسی و لسیانتوس و علف هرز داتوره و گل پنیرک ها از میزبان های بدون نشانه های آلودگی هستند . برخی از این گیاهان نقش میزبان جایگزین و میزبان فصل گذرانی دارند .
. عمدتا توسط سفید بالک Bemisia tabaci به روش چرخشی و غیر تکثیری منتشر می شود .
.علائم بیماری : در مراحل اولیه رشد ، کوتولگی شدید بوته گوجه فرنگی و کاهش تعداد و اندازه میوه در مزارع به راحتی قابل مشاهده می باشد ؛ نشانه های مشخص آلودگی در ابتدا به صورت زرد شدن حاشیه برگ ها ، قاشقی و فنجانی شدن ، ریز شدن شدید برگ های انتهایی و در نهایت کوتولگی بوته های گوجه فرنگی ظاهر می شود .
. کنترل بیماری : استفاده از ارقام زراعی و باغی مقاوم یا متحمل ، استفاده از سموم کلره برای جلوگیری از ایجاد مقاومت در سفید بالک ها ، تولید نشاها در گلخانه های حفاظت شده ، تعیین تاریخ کاشت مناسب ، اجتناب از کشت های جدید در مجاورت کشت های قدیمی تر ، کشت ذرت در اطراف مزرعه گوجه فرنگی ، استفاده از پوشش های با 5 درصد uv ، استفاده از توری بسیار موثر خواهد بود .
پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی Tomato yellow leaf curl virus :
