بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روانپزشکی قانونی
اسلاید 2 :
وظايف روانپزشكي قانوني
انجام معاينات براي اثبات يا رد ابتلاء به اختلال رواني رافع مسؤليت كيفري
انجام معاينات براي اثبات يا رد ادعاي يك فرد محكوم مبني بر عدم توان تحمل كيفر
معاينه فردي كه اهليت قانوني وي مورد ترديد است.
معاينه ومصاحبه روانپزشكي با زوجيني كه قصد متاركه دارند و احراز سلامت معمول رواني در آنان
اثبات يا رد ادعاي فردي كه در اثر ضربه(فيزيكي يا رواني) مصدوم شده و از اختلالات رواني پس از ضربه شاكي است.
اسلاید 3 :
مصاحبه و معا ينه روانپزشكي فردي كه قصد حضانت از فرزند خود را دارد وهمسر وي مدعي ابتلاء اوبه بيماري رواني است.
تاييد سلامت معمول افرادي كه قصد استخدام در ادارات قوه قضاييه را دارند.
تاييد سلامت معمول افرادي كه قصد اهداء كليه را دارند.
معاينات روانپزشكي به منظور بررسي از كارافتادگي رواني
معاينه و مصاحبه روانپزشكي براي احراز رشد رواني در نوجوانان زير سن قانوني
اسلاید 4 :
مصاحبه روانپزشكي و احراز سلامت معمول رواني در مورد زوجيني كه نازا بوده و قصد قبول فرزند خوانده را دارند.
احراز تشخيص اختلال هويت جنسي و تصميم گيري براي لزوم انجام عمل جراحي تغيير جنسيت
معاينه و بررسي مدارك پزشكي زني كه باردار است وبه دليل ابتلاء به بيماري رواني خواهان اخذ مجوز سقط در ماني است.
تعيين تاريخ شروع بيماري رواني بر اساس سابقه و مدارك پزشكي
بررسي قصور روانپزشكان
اسلاید 5 :
روانپزشکی قانونی
اختلالات روانی در DSM-IV
از دیدگاه پزشکی قانونی
اسلاید 6 :
در زندگي روزمره، شايد بارها با کلمات صغير، بالغ و رشيد برخورد کرده ايم اما شايد برخي ها به معنا و مفهوم کلمات آگاهي نداشته باشند چه تفاوت هايي با يکديگر دارند ; لذا براي آشنايي با اين اصطلاحات حقوقي که در جامعه ضروري است اشاره خواهيم نمود:
تعريف صغير
صغير به کسي گفته مي شود که به رشد جسمي و فکري لازم براي زندگي اجتماعي نرسيده باشد; به عبارت ديگر، صغير کسي است که بالغ و رشيد نشده، اما صغير در اين مرحله دو دوره را پشت سر مي گذارد.دوره اي که مي تواند خوب و بد و زشت و زيبا را تا حدودي تشخيص دهد و دوره اي که نمي تواند چنين تشخيصي داشته باشد.
به صغيري که به هيچ عنوان قوه درک و فهم نداشته باشد "صغير غير مميز" اطلاق مي شود که اعمال صغيري مانند مجنون (ديوانه) باطل است; زيرا نمي تواند مصلحت خود را در همه امور رعايت کند، اما صغير مميز مي تواند تا دودي مصالح خود را تشخيص دهد که چنين صغيري مي تواند هبه، صلح (چون براي وي هيچ تعهدي ايجاد نمي کند) را قبول کند اما از انجام معامله ممنوع است زيرا قادر نيست به تنهايي اموال و دارايي خود را اداره کند.
اسلاید 7 :
در کشور ما ايران تشخيص صغير مميز از غيرمميز با قاضي دادگاه است.
صغار اعم از مميز و غير مميز تحت ولايت پدر و جد پدري هستند و به موجب ماده 1207 قانون مدني از تصرف در اموال و حقوق مالي خود ممنوع هستند به موجب ماده 1207 قانون مدني، اشخاص ذيل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالي خود ممنوع مي باشند:
1-افراد صغیر(صغار)
2- اشخاص غير رشيد
3- مجانين
همچنين طبق ماده 49 قانون مجازات اسلامي، اطفال در صورت ارتکاب جرم مبرا از مسئوليت کيفري هستند و تربيت آنان با نظر دادگاه به عهده سرپرست اطفال و در صورت اقتضا، کانون اصلاح و تربيت اطفال است.
تبصره 1- منظور از طفل کسي است که به حد بلوغ شرعي نرسيده باشد.
تبصره 2- هر گاه براي تربيت اطفال، بزهکار تنبيه بدني آنان ضرورت پيدا کند، تنبيه بايستي به ميزان و مصلحت باشد.
اسلاید 8 :
تعريف بالغ:
بالغ (بلوغ در لغت به رسيدن است) عبارت از حالت شخصي است که قواي جسماني او رشد کرده ، نيروي جنسي او بيدار و آماده براي زاد ولد مي شود.
در واقع در اين دوره که مرحله اي از تکامل انسان است، نيروي انديشه و تشخيص نيز همراه با رشد نيروي جنسي به تکامل مي رسد.
تعريف رشيد:
رشيد به فردي گفته مي شود که مي تواند در اموال و حقوق مالي خود تصرف کند، يعني اين اختيار و اراده را دارد که اموال خود را مورد نقل و انتقال قرار دهد.
به موجب تبصره 1 و 2 ماده 1210 قانون مدني ، سن بلوغ در پسر 15 سال تمام قمري و در دختر 9 سال تمام قمري است . اما دختر و پسري که به سن بلوغ رسيده اند در صورتي مي توانند در اموال خود تصرف قانوني کنند که رشد آنان در دادگاه ثابت شود. با اين توصيف نشانه و قرينه رشد در درجه نخست بلوغ و دوم اثبات رشد با دادگاه است.
اسلاید 9 :
تعریف سفیه یا غیررشید:
از نظر لغوی به معنای نادانی،بی اطلاعی و کم عقلی است.در متون حقوقی سفیه کسی است که قدر اموال خود را نداند و تصرفات او در اموال و حقوق خود عقلایی نباشد.سفیه قدرت تشخیص نفع و ضرر نداند ولی بر تفاوت حسن و قبح آگاه است.سفی فردی است که مالی را گزاف می خرد و به ثمن بسیار ناچیز ارزان می فروشد به عبارتی نادانی و نداشتن تعقل در ارزش مال است .
مسؤولیت کیفری سفیه:
با توجه به تفاوت میان سفیه و مجنون، سفاهت از عوامل رافع مسؤولیت کیفری قلمداد نمیشود و سفیه، هر چند در تصرفات مالی محجور است، اما همچنان نسبت به آثار جزائی اعمال خویش مسؤول شناخته میشود. به طوری که اگر اقرار به جرمی نماید که مستلزم مجازات حد یا تعزیر باشد، محکوم به آن میگردد و اگر مرتکب قتل عمد شود، سفاهت وی مانع اجرای کیفر قصاص نخواهد بود. چنانکه در ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی آمده است: "اقرار به قتل عمد از کسی که به سبب سفاهت یا افلاس محجور باشد، نافذ و موجب قصاص است"
اسلاید 10 :
تعریف جنون یا مجنون:
به معنی فقدان قوه اراده و تمیز و گاه صفت کسی است که قدرت تشخیص حس و قبح و هم چنین نفع و ضرر خود را نداشته باشد.مجنون کسی است که دارای اختلال عقلی است و نمی تواند در اجتماع وضعیت خود را حفظ و از حقوق خود دفاع نماید.
جنون مستمر یا دائمی -اطباقی:
منظور از جنون مستمر جنونی است که از زمان شروع بیماری تا زمان حال هیچ گونه سیر بهبودی در علائم و نشانه های بیماری نداشته و بهبودی حاصل نشده است.
جنون ادواری یا غیردائم یا غیر اطباقی:
این جنون همیشگی و دائم نیست بلکه هر چند مدت یا ساعت یا ماه در بیمار علائم بهبودی ظاهر شده است.یعنی اینکه دوره های بهبودی قطعی دارد.این وضعیت تکرار شونده و عود جنون گاه منظم و گاه نامنظم است.
براساس ماده 1211 قانون مدنی جنون به هر درجه که باشد موجب حجر است و بنابر ماده 1213 این قانون مجنون دائمی مطلقا و مجنون ادواری در حال جنون نمی توانند در اموال و حقوق مالی خود تصرف کنند ولو با اجازه ولی یا قیم خود،لکن اعمال حقوقی که مجنون ادواری در حال افاقه(یهیودی قطعی) می نماید نافذ است مشروط بر آن که افاقه(بهبودی قطعی) او مسلم باشد.
اسلاید 11 :
تفاوت سفیه و مجنون:
تفاوت بین سفیه و مجنون در این است که مجنون اصولا فاقد قوه ادراک و تعقل میباشد، در حالیکه سفیه تا حدودی قوه درک و تشخیص دارد و حتی ممکن است دارای مدارج علمی و ارزش اجتماعی باشد، لیکن به دلیل ضعف قوای دماغی یا ضعف اراده، نمیتواند اموال خود را به طور عاقلانه اداره کند. در واقع او تنها فاقد عقل معاش است؛ یعنی در معاملات فریب میخورد و اموال خود را در راههای غیر عقلائی مصرف مینماید.
قیومیت :
منظور برعهده گرفتن سرپرستی و مواظبت از فرد محجور است.دادگاه برای افرادی که نمی توانند امور خود را اداره کنند قیم تعیین می کند.براساس ماده 1235 قانون مدنی مواظبت شخص مولی علیه و نمایندگی قانونی او در کلیه امور مربوطه به اموال و حقوق مالی او با قیم است.
اسلاید 12 :
اشخاص ذیل نباید به سمت قیومیت معین شوند(طبق ماده 1231 قانون مدنی)
کسانی که خود تحت ولایت یا قیمومت هستند.
کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه های زیر موجب حکم قطعی محکوم شده باشند:سرقت،خیابنت در امانت،کلاه برداری،اختلاس،هتک ناموس یا منافیات عفت،جنحه نسبت به اطفال و ورشکستگی به تقصیر.
کسانی که حکم ورشکستگی آن ها صادره و هنوز عمل ورشکستگی آن ها تصفیه نشده است.
کسانی که معروف به فساد اخلاق باشند.
کسی که خود یا اقربای درجه اول او دعوایی برمحجور داشته باشد.
ماده 1234 قانون مدنی :در صورتيكه محكمه بيش از يكنفر را براي قيمومت معين كند ميتواند وظايف آن ها را تفکیک نماید.
اسلاید 13 :
تعریف اهلیت:
اهلیت در لغت به معنای سزاواری ، شایستگی ، داشتن لیاقت و صلاحیت ، اشتیاق و قابلیت آمده است.
اهلیت بطور مطلق عبارتست از توانایی قانونی شخص برای دارا شدن یا اجرای حق .
شرایط اهلیت:
بالغ عاقل و رشید باشند(ماده 211) – معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اعلیت باطل است(ماده 212).
اقسام اهلیت
اهلیت تمتع یا اهلیت دارا شدن حق
اهلیت استیفاء یا اهلیت اجرای حق
نکته : براساس تعاریف قضایی ،مجنون و سفیه اهلیت استیفاء ندارند.بنابراین نمی توانند در اموال خود مستقلا مداخله ای داشته باشند.
اسلاید 14 :
اختلالات روانی دوران بزرگسالی
دلیریوم
مجموعه ای از نشانه های رفتاری، شناختی و ادراکی، وجود توهم و افکار هذیانی، عدم تشخیص واقعیت از خیال، عدم جهت یابی، رفتارهای تهاجمی، وجود یک علت ارگانیک
وجود فواصل روشن (هوشیاری)، اهمیت قانونی ویژه (سوء استفاده مالی)
شایعترین مورد در مشاوره روانپزشکان به بیمارستان
دلیریوم ناشی از اختلال طبی
دلیریوم ناشی از مصرف مواد
دلیریوم ناشی از علل چندگانه
دمانس (الزایمر)
عارضه پیشرونده اختلال مشاعر
درخواست حکم حجر و از کارافتادگی
سوء استفاده مالی و بروز مشکلات قانونی
تعیین تاریخ شروع اختلال حواس مهم است
اسلاید 15 :
اختلالات فراموشی
دعاوی حقوقی
اختلالات روانی ناشی از سوء مصرف مواد و الکل
اسکیزوفرنی (جنون دائمی)
عدم توانائی واقعیت سنجی، پریشانی فکر و آشفتگی در رفتار، ادراک و عواطف
وجود توهم و هذیان
رفتارهای عجیب و عدم توانائی ارتباط و درک دیگران
عواطف و هیجانات سطحی
اختلال اسکیزوفرنی فرم (جنون گذرا، وجود علائم حداکثر تا 6 ماه)
اختلال اسکیزوافکتیو (جنون دائمی یا ادواری)
وجود علائم همراه با اختلالات خلقی حداقل 2 هفته
پروگنوز بهتر
اختلالات روانی دوران بزرگسالی
اسلاید 16 :
اختلال هذیانی (جنون اختصاصی)
اعتقاد راسخ به یک باور غلط
باورها سیستماتیک و منظم است
می تواند بدون توهم باشد
علاقه به جمع آوری مدارک و مراجعه به دادگاه ها
بیشترین نگرش حقوقی، تقلیل مسئولیت است. هرچند که نباید در مورد تمام بیماران به یک صورت تصمیم گرفت
انواع:
گزند و آسیب
حسادت مرضی: سندروم اتللو، بحث مسئولیت کیفری
بزرگ منشی: بروز مشکلات قانونی، سیاسی و اجتماعی (پروگنوز بهتر)
جسمانی: اصرار بر بیمار بودن (پروگنوز بهتر)
شهوانی: سندروم کلرابو، عشق فردی با موقعیت بالای اجتماعی (پروگنوز بهتر)
اختلالات روانی دوران بزرگسالی
اسلاید 17 :
نکات مهم
اگر افکار هذیانی همراه با حالت خلقی اشکار باشد و جرم بطور مطلق ناشی از عقاید هذیانی باشد، می توان رفع مسئولیت را در نظر داشت.
اگر افکار هذیانی عجیب و غریب و جرم بطور مطلق ناشی از عقاید هذیانی باشد، می توان رفع مسئولیت را در نظر داشت.
اگر فرد دارای افکار هذیانی، ارتکاب جرم را دور از نگاه قانون و به طور مخفیانه صورت دهد، رفع مسئولبت معنی ندارد.
در موارد هذیان حسادت مرضی، می توان قبول داشت که فرد حتی با آگاهی از آن که قانون برای وی مجازات اجرا خواهد کرد، فعل خود را انجام خواهد داد.
اختلال سایکوتیک گذرا (جنون گذرا)
اختلال سایکوتیک مشترک (جنون القائی)
اختلال سایکوتیک ناشی از اختلال طبی
اختلالات روانی دوران بزرگسالی
اسلاید 18 :
اختلالات خلقی
افسردگی
اختلال افسردگی اساسی
حس ناامیدی شدید – اقدام به بذل و بخشش، فروش غیرمنطقی اموال، وصایای غیرمنطقی، اقدام به خودکشی و دگرکشی برای رهایی از رنج
اقدام وکیل برای دادخواست عدم تحمل کیفر
بحث صعب العلاجی (عدم امکان درمان قطعی بیمار چه در بحث حقوقی و یا کیفری) و صدور حکم حجر
اختلال افسردگی خویی
اختلال دوقطبی
عمده مشکلات شامل: درگیری و نزاع، مورد سوءاستفاده مالی واقع شدن، مصرف مواد، جرائم سیاسی و قتل
باید تعیین کرد که ارتکاب به جرم در چه زمانی بوده؛ بیماری یا افاقه
اختلال دوقطبی l (همراه با دوره مانیا)، می تواند با علائم روانپریشی توام باشد.
اختلال دوقطبی ll(همراه با دوره هیپومانیا)
اختلال خلق ادواری
اسلاید 19 :
اختلال هراس بدون گذر هراسی
اختلال هراس با گذر هراسی
اختلال گذر هراسی بدون سابقه اختلال هراس
اختلال فوبی اختصاصی
اختلال اضطراب اجتماعی
اختلال وسواسی جبری (شایع تر)
همراه با مقاومت درونی، بحث مسئولیت کیفری
اختلال استرس حاد (شایع تر)
اختلال استرس پس از حادثه (شایع تر و دردسرساز)
ادعای خسارت روانی، تمارض، تشخیص در نوجوانان راحت تر است،
اختلال اضطراب منتشر
اختلالات اضطرابی
اسلاید 20 :
somatoform disorders
اختلال جسمانی کردن (هیستری) somatization disorder
علايم و شکایات جسماني متعددي كه با معاينه و بررسي هاي آزمايشگاهي قابل توجيه نيست. معمولاً پيش از سن 30 سالگي شروع مي شود . با تركيبي از درد، نشانه هاي گوارشي، جنسي و عصبي كاذب مشخص مي شود.
اختلال تبدیلی conversion disorder
بدنبال ترومای روانی یا جسمانی، نزاع و خشونت های خانگی و ادعای خسارت، افتراق با تمارض
یک یا چند نشانه عصبی حسی حرکتی که با یک اختلال طبی یا عصبی شناخته شده قابل توجیه نیست. فلج، کوری و کری شایعترین نشانه های اختلال تبدیلی هستند. اختلال تبدیلی اغلب با اختلال شخصیت پرخاشگر _ انفعالی، وابسته، ضد اجتماعی و نمایشی ارتباط دارد. نشانه های اختلال افسردگی و اضطراب اغلب در این بیماران دیده می شود. این بیماران در معرض خطر خودکشی قرار دارند
اختلالات شبه جسمی