بخشی از مقاله
چکیده
توسعه سریع تکنولوژی و صنعت، سبب رشد سریع شهرها و توسعه حومهسازی و تخریب فضاهای سبز داخل شهرها گردید. در گذشته، ساختمانها خود دارای هویت مکانی بوده و در ارتباط با کوچه و خیابان و بازار این هویت را تکمیل می نمود و شبکههای ارتباطی شهری، مناظری گوناگون و بدیع داشت و از فضاهای آن به شکلهای مختلفی استفاده میگردید. این فضاهای ارتباطی به گونههای مختلف طبیعت را در کنار خود همراه داشت، با ظهور عصر جدید، بناها و ساختمانها ظهوری گستاخانه پیدا کرد و با ایجاد محیطی بیروح، روح انسانی را خسته و آزرده مینمود. در شهرها و فرهنگهای گذشته گونههای مختلفی از ظهور طبیعت مشاهده میگردید که یکی از نمونههای ارزشمند آن را میتوان در شهرهای گذشته ایرانی- اسلامی مشاهده کرد. باغ ایرانی نمونهای درخشان از پیوند طبیعت و معماری است؛ و باغشهر یکی دیگر از مظاهر شهر ایرانی- اسلامی است که در دورههای مختلف تاریخ ایران به شکلهای گوناگون ظهور یافت. در عصر صفویه، توسعه شهرهای پایتخت و مهم همچون اصفهان با الگویی از باغشهر ساخته میشد که بررسی آن برای توسعه شهرهای امروزی بسیار راهگشاست. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی، به تاثیر عناصر طبیعی در شهرسازی ایرانی – اسلامی بپردازد و با توجه به اینکه، منطقه غرب کشور، دارای پتانسیلهایی اقلیمی و جغرافیایی همسان و مناسب برای پیادهسازی الگوی باغشهر صفوی است، برای توسعه شهری منطقه، این، الگو را توصیه مینماید. براساس یافتههای این تحقیق برخی از مهمترین ویژگیهای باغشهر صفوی را می توان در موارد زیر معرفی کرد : ایجاد باغراههای گسترده شهری، تقسیم معابر طبیعی آب به نام مادی در سطح شهر به منظور امکان شکلگیری باغات در همه شهر، حمایت و تشویق کاشت درخت و باغسازی درون همه خانههای مسکونی، توجه به پوشش گیاهی بومی منطقه و توسعه پایدار درختان، مکانیابی و جهتگیری درست شهری براساس جغرافیای منطقه.
واژگان کلیدی: باغشهر، دوره صفوی، توسعه شهری، اصفهان، منطقه غرب کشور.
1
مقدمه
رشد جمعیت و توسعه روزافزون تکنولوژی و صنعت، سبب رشد بیرویه شهرها و حومهسازی گشته است. امروزه بیشتر جمعیت در شهرها زندگی میکنند. افزایش جمعیت و هجوم روستانشینان به شهر، باعث تراکم جمعیت و ایجاد محیطی آلوده در شهرها گشته است . [1] فضای سبز در زندگی شلوغ، پیچیده و ناآرام مردم گویی تنها عنصر آرامش بخش و پالاینده است که هم دردهای روانی را التیام میبخشد و هم روح و جسم را تضمین میکند و تأثیر حیاتی آن، زمانی اهمیت خود را نشان میدهد که بدانیم 34 درصد عمر انسانها در تفریح، گردش و استراحت فکری سپری می شود. فضای سبز از طرفی روح انسان ماشینزده شهری را با طبیعت آشتی داده، ایمنی روانی برقرار میکند و از طرف دیگر در بسیاری از موارد مهمترین عامل کاهش بار آلودگیهای زیستمحیطی به شمار میرود.[2] در گذشته، ساختمانها خود دارای هویت مکانی بوده و در ارتباط با کوچه و خیابان و بازار این هویت را تکمیل می نمود و شبکههای ارتباطی شهری، مناظری گوناگون و بدیع داشت و از فضاهای آن به شکلهای مختلفی استفاده میگردید. این فضاهای ارتباطی به گونههای مختلف طبیعت را در کنار خود همراه داشت، با ظهور عصر جدید، بناها و ساختمانها ظهوری گستاخانه پیدا کرد
