بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
مرتضي علاالديني
دانشجوي كارشناسي ارشد، فناوري اطلاعات و مديريت، دانشگاه صنعتي اميركبير (پلي‌تكنيك تهران) ـ كارشناس شركت مهندسي نرم‌افزاري گلستان، تهران، ايران
علي دقايقي
كارشناسي ارشد مهندسي فناوري اطلاعات و مديريت، رييس كارگروه فناوري اطلاعات و ارتباطات و رييس اداره فناوري اطلاعات شركت ملي حفاري ايران، اهواز، ايران
كلمات كليدي
COBIT، حاكميت فناوري اطلاعات، حاكميت سازماني، چارچوب كنترل داخلي، مدل بلوغ، شركت ملي حفاري ايران، فرآيند IT، هدف IT، شاخص كارآيي IT
اسلاید 2 :
هر سازمان نياز به رويكردي ساخت‌يافته براي مديريت خود و چالش‌هايش دارد.
اين رويكرد بايد موارد زير را تضمين كند:
اهداف مورد توافق فناوري اطلاعات
كنترل‌هاي مورد نياز مديريت
پايش مؤثر كارآيي براي پيگيري و نيل به اهداف مورد نظر
اسلاید 3 :
حاكميت فناوري اطلاعات بر عهده مديران اجرايي سازمان بوده، شامل مديريت، ساختاردهي به سازمان و فرآيندهايي براي اطمينان از حركت فناوري اطلاعات در راستاي استراتژي‌ها و اهداف سازمان است (COBIT, Ver 4.1).
حاكميت مؤثر فناوري اطلاعات سازمان را در دستيابي به سه هدف حياتي، يعني انطباق با قوانين و مقررات، برتري عملياتي و مديريت بهينه ريسك‌ها، قادر مي‌سازد (Robinson, N.).
شركت ملي حفاري ايران يكي از سازمان‌هاي زيرمجموعه وزارت نفت است كه با هدف افزايش توان رقابتي خود و ورود به بازارهاي جهاني، تصميم به برنامه‌ريزي استراتژيك در حوزه‌هاي مختلف كسب و كار اصلي و پشتيباني خود گرفته و يكي از اين حوزه‌ها، حوزه فناوري اطلاعات است.
با اين نگاه و با توجه به اهداف همسويي كسب و كار و فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران، جايگاه فناوري اطلاعات در اين شركت از يك فراهم‌كننده اطلاعات به يك جزء ضروري از استراتژي سازمان (Luthy, D., Forcht, K.)، ارتقا خواهد يافت.
پروژه‌اي تحت عنوان «تدوين معماري سازماني فناوري اطلاعات و ارتباطات» توسط اين شركت تعريف و اجرا گرديده است.
اسلاید 4 :
مديران به دلايل زير مي‌خواهند از برآورده شدن اهداف فناوري اطلاعات در سازمانشان آگاه شوند (COBIT, Ver 4.1):
دستيابي به اهداف
حصول اطمينان از يادگيري و سازگاري
مديريت خردمندانه مخاطراتي كه سازمان با آنها روبروست
شناسايي فرصت‌ها و استفاده از آنها
سازمان‌هاي موفق، علاوه بر شناسايي مخاطرات و بهره‌گيري از منافع فناوري اطلاعات، راه‌هايي نيز براي انجام موارد زير مي‌يابند (COBIT, Ver 4.1):
همسو كردن استراتژي‌هاي فناوري اطلاعات با استراتژي‌هاي كسب و كار
ايجاد اطمينان در سرمايه‌گذاران و ذينفعان از اين بابت كه سازمان، مخاطرات آينده را پيش‌بيني نموده است
تسري استراتژي‌ها و اهداف فناوري اطلاعات در سازمان
كسب سود از سرمايه‌گذاري در زمينه فناوري اطلاعات
فراهم نمودن ساختارهاي سازماني كه پياده‌سازي استراتژي‌ها و اهداف را تسهيل مي‌كنند
ايجاد روابط سازنده و مؤثر ميان كسب و كار و فناوري اطلاعات با شركاي بيروني
اندازه‌گيري كارآيي فناوري اطلاعات
اسلاید 5 :
مؤسسه حاكميت فناوري اطلاعات (ITGI) در سال 1998 با هدف پيشبرد مطالعات بين‌المللي در زمينه هدايت و كنترل فناوري اطلاعات در سازمان‌ها تأسيس گرديده و از آن زمان تاكنون مبادرت به انتشار استانداردها و دستورالعمل‌هايي در قالب يك سري كتب و مقالات، منابع الكترونيكي و مطالعات موردي نموده كه يكي از اين استانداردها چارچوب COBIT است.
اسلاید 6 :
پس از شناخت جايگاه كنوني فناوري اطلاعات (شامل ساختار سازماني و شرح وظايف) در شركت ملي حفاري ايران، 34 فرآيند عمومي يادشده در چارچوب COBIT مورد شناسايي قرار گرفته‌اند. بر اساس مصاحبات انجام شده با مديران واحدهاي متولي فناوري اطلاعات در شركت و مشاهدات بعمل آمده از روند اجراي فرآيندها، سطح بلوغ هريك از فرآيندهاي موجود بر اساس رهنمودهاي ذكر شده در شناسنامه اين فرآيندها در چارچوب مذكور، اندازه‌گيري شده است.
هم‌اكنون سطح بلوغ فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران ـ كه از ميانگين امتيازهاي بلوغ تك‌تك فرآيندها حاصل گرديده ـ برابر 12/1 است. بر اساس اين ارزيابي، 47% فرآيندهاي كنوني فناوري اطلاعات شركت در سطح بلوغ صفر، 29% در سطح بلوغ يك، 21% در سطح بلوغ دو و تنها 3% فرآيندها در سطح بلوغ سه قرار دارند. سطوح بلوغ چهار و پنج در شرايط كنوني شركت، مشاهده نشده‌اند.
مقايسه‌اي ميان سطوح بلوغ در حوزه‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه حوزه «برنامه‌ريزي و سازمان‌دهي» با نمره 40/1 بيشترين و حوزه «پايش و ارزيابي» با نمره 48/0 كمترين سطح بلوغ را در ميان حوزه‌هاي فرآيندي فناوري اطلاعات دارا هستند.
در اين مطالعات، سطح بلوغ فرآيندهاي كليدي فناوري اطلاعات شركت ملي حفاري ايران، يعني فرآيندهايي كه با عوامل كليدي موفقيت در ارتباطند، برابر 13/1 است كه تنها به ميزان 01/0 از مقدار مشابه براي همه فرآيندها بيشتر است.
اسلاید 7 :
پياده‌سازي حاكميت فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران هنوز مراحل اوليه خود را طي مي‌كند و تا حصول نتيجه كامل، راهي طولاني باقي است.
يكي از رويكردهايي كه براي تعيين عناصر استراتژيك فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران و تهيه سند راهبردي فناوري اطلاعات مورد استفاده قرار خواهد گرفت، همراستاسازي استراتژيك (Henderson, J. C., Venkatraman, N.) است.
در يكي از پيوست‌هاي اين چارچوب، پيوندي ميان اهداف كسب و كار با اهداف متصور براي فناوري الاعات از ديد COBIT برقرار شده است كه از اين موضوع مي‌توان براي تعيين اهداف فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران استفاده كرد. شاخص‌هاي كارآيي مرتبط با هر هدف نيز بيان گرديده‌اند.
در پيوست ديگري از اين چارچوب، ارتباط ميان اهداف و فرآيندهاي فناوري اطلاعات مشخص گرديده است. پس از تعيين اهداف فناوري اطلاعات با توجه به شرايط و اولويت‌ها و با تعيين سطح بلوغ مطلوب براي فرآيندهاي IT، بايد فرآيندهاي مرتبط با اين اهداف شناسايي شوند و برنامه‌ريزي براي ارتقاي سطح بلوغ آنها به مقدار مورد نظر، صورت گيرد.
پس از تعيين اولويت فرآيندهاي مطلوب، بايد نقش‌هاي مجري هر فرآيند در چارچوب با پست‌هاي سازماني موجود در سازمان تطبيق داده شوند. در صورت عدم وجود نقش‌هاي مورد نظر در سازمان، بايد پست‌هاي سازماني جديدي همراه با شرح وظايف مدون، در سازمان در نظر گرفته شوند.
اسلاید 8 :
اگرچه ممكن است بكارگيري اين چارچوب و مدل بلوغ فرآيندي آن در شركت ملي حفاري ايران، منعكس‌كننده نتايج مأيوس‌كننده‌اي از وضعيت و بلوغ كنوني فناوري اطلاعات در شركت باشد، ولي مي‌توان اميدوار بود كه اين شركت با استفاده از رويكرد مبتني بر همسويي بين فناوري اطلاعات و كسب و كار كه از پايه‌هاي اصلي اين چارچوب است، بتواند در تدوين استراتژي‌ها و اهداف فناوري اطلاعات خود به موفقيت‌هاي عمده دست يابد.
پس از تدوين استراتژي‌ها و اهداف فناوري اطلاعات در شركت نيز مي‌توان با كمك COBIT فرآيندهاي مطلوبي را براي تحقق اين اهداف، طراحي و اجراي اين فرآيندها را در شركت مورد كنترل، پايش و ارزيابي قرار داد و بدين نحو در بهبود مستمر اين فرآيندها كوشيد.
پس از اتمام اين پروژه و تشكيل بدنه و ساختار اصلي سازمان متولي فناوري اطلاعات در شركت ملي حفاري ايران، در رابطه با چگونگي اجراي فرآيندهاي اين سازمان، شركت مي‌تواند از ساير روش‌ها و استانداردهاي مرتبط با فناوري اطلاعات نظير ITIL يا ISO17799 نيز استفاده نمايد.
