بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
بیماری های دهان و دندان، بیماری بسیار شایع و قابل پیشگیری هستند. پس چه اشکالی وجود دارد و چرا از بروز این بیماری ها جلوگیری نمی شود؟
طیف پیچیده ای از عوامل گوناگون بر روی وضعیت سلامتی اشخاص و جوامع تأثیر گذار هستند و بسیاری از این عوامل تحت کنترل خدمات بهداشتی و افراد شاغل در این حرفه قرار ندارند. اگر بخواهیم از بروز بیماری های دهان پیشگیری شود، داشتن طرح و راهبردی مناسب جهت نیل به این مهم ضروری است. یک راهبرد به این معناست که یک طرح سازمان یافته جهت دستیابی به یک هدف مشخص وجود دارد.
اسلاید 2 :
اولین مرحله شناسایی هدف (aim) پروژه است. به چه چیزی می خواهیم دست بیابیم؟ دومین مرحله تعیین منظورها و مقاصد (objectives) پروژه است. چه مراحل مختلفی وجود دارد که سرانجام در آخر کار مشخص شود که به هدف تعیین شده دست یافته ایم؟
اخرین مرحله فراهم کردن اطلاعات لازم است. پرسش یکسری از سؤالات می تواند این امر را تسهیل نماید. این اطلاعات می تواند شامل موارد ذیل باشد:
تشخیص مسأله
درک مسأله
درک راه حل های ممکن
درک مرحله ارزیابی :
ارزیابی فقط شامل این نیست که هدف برنامه دستیابی شده است یا نه بلکه می بایست دستیابی مقاصد و منظورها را نیز در بر داشته باشد. ارزیابی امری نیست که در انتهای پروژه انجام شود بلکه می بایست که در طی آن صورت پذیرد.
اسلاید 3 :
- چرخه برنامه ریزی مروری مفید بر مراحل ضروری است که در ایجاد یک راهبرد دخیل هستند این امر می بایست یک فرآیند پیوسته و ممتد باشد بدین صورت که وقتی اولین ارزیابی تکمیل گردید مسأله می بایست دوباره ارزیابی شود و یک سؤال نیز دائماً باید تکرار شود و آن این است که آیا زمان توقف فرا رسیده است یا نه؟
اسلاید 4 :
- خطر(Risk)
- تلاش برای پیشگیری از یک بیماری فقط هنگامی ارزشمند است که خطر وقوع آن وجود داشته باشد. راهبردهای پیشگیرانه با تغییر شاخص های بیماری به دنبال کاهش خطر آن بیماری هستند. این که این شاخص ها چگونه بر میزان و نرخ وقوع بیماری در جمعیت اثر می گذارند بر روی رویکردی که برای پیشگیری آن بیماری در نظر گرفته می شود، تأثیر گذار است. این نرخ و میزان ضرورتاً ثابت نیست( 1992 Rose ).
اسلاید 5 :
- Rose (1992) چهار نوع رابطه ممکن بین در معرض علت قرار گرفتن و خطر مربوط به بیماری را ارائه نمود، (شکل 2-4) هرکدام ازانواع این روابط به رویکردی متفاوت برای پیشگیری نیلز دارند. مثال(b ) رابطه موجود بین کشیدن سیگار و سرطان ریه را نشان می دهد. در این حالت هر گونه کاهش در میزان درمعرض قرارگیری (اکسپوژر)احتمالاً با کاهش بیماری همراه خواهد بود. رویکرد انتخابی باید برای کل جامعه مناسب باشد. مثال (a) موردی است که در آن افزایش در خطر تا زمانی که (سطح اکسپوژر) به یک حد خاصی نرسیده باشد، دیده نمی شود. در حالی که درمثال (d) افزایش خطر در هر دو سر این طیف مشاهده می گردد که این امر بیانگر آن است که افراد باید به یک محدوده حد وسط سوق داده شوند. برداشت کلی از خطر و این که در چه سطحی از خطر قرار داریم امری بسیار مهم در انتخاب رویکرد مطلوب است. بندرت هیچ خطری وجود ندارد بنابراین تغییر معیارهای سلامت تنها به کاهش خطر منجر می گردد.
اسلاید 6 :
- رویکردهای برنامه ریزی
- (Strategy approaches)
- Rose (1992) رویکردهای برنامه ریزی را به دوگروه جداگانه تقسیم نمود : آنهایی که کل جامعه را مورد هدف قرار می داد و آنهایی که بخش مشخصی از جامعه (چه به عنوان یک گروه و چه به عنوان اشخاص انفرادی ) را شامل می شد. رویکرد اول به عنوان رویکرد جامعه گرایانه (Whole-poulation) و رویکرد دوم به عنوان خطر شناخته می شمند. رویکرد خطر شامل دو زیرمجموعه است : آنجا که گروه های اجتماعی مد نظر هستند به عنوان رویکرد مستقیم یا هدف دار و آنجا که افراد مشخص مد نظر هستند به عنوان رویکرد پرخطر (high-risk) نامیده می شوند.
اسلاید 7 :
- رویکرد جامعه گرایانه
- (Whole-poulation)
- اگر یک بیماری به صورت طبیعی در جامعه منتشر شود، می توان گفت همه تا حدودی بیمار هستند. فرض کنید تصمیم بر آن است که ظرفیت بیماری در مجموع کاهش یابد. در اینجا باید یکی از این دو راه انتخاب شود : تلاش برای کاهش روبه رو شدن هر فرد با عامل بیماری زا یا انتخاب یک زیر گروه از جامعه که در طیف یا همان منطقه پرخطر قرار دارد. Rose در این مورد به شدت طرفدار رویکرد جامعه گرایانه است. او معتقد است که عوامل پرخطر، تمامی افراد یک جامعه را تهدید می کند و بنابراین کار کردن بر روی کل اجتماع یشتری خواهد داشت
اسلاید 8 :
- Rose یک سؤال اساسی مطرح کرد : آیا کاهش اندک خطر در یک جمعیت گسترده مؤثرتر است یا کاهش وسیع خطر در یک جمعیت اندک؟
- تأیید دیگری بر رویکرد جامعه گرایانه زمانی است که بدانیم نتیجه عدم دخالت در پیشگیری از در معرض خطر قرار گرفتن حتی یک نفر، چه عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت. پیامد حاصله ممکن است در آن فرد بسیار مخرب بوده و هزینه ای که بر جامعه در نتیجه عدم درمان این وضعیت تحمیل می گردد بسیار سنگین باشد. یک مشکل ذکرشده آن است که گاهی اوقات هر چند کل جامعه از چنین رویکردی سود می برند، اما بودجه و نفرات کافی جهت سرویس دهی مناسب، دردسترس نیست.
اسلاید 9 :
- چنین مشکلاتی در مورد اموری که بر پایه مداخلات کلینیکی قرار دارند، بیش از اموری که تحت تأثیر تغییرات محیطی هستند، خودنمایی می کند و این بدان معناست که تصمیمات دشواری باید اتخاذ گردد. (1998) Batchelor عنوان کرد که پیشگیری از پوسیدگی های دندانی باید بیشتر بر اساس رویکرد جامعه گرایانه باشد بنابراین این پوسیدگی ها غالباً در سطوح پایین تری از بیماری رخ می دهند.
- مثالی از رویکرد جامعه گرایانه : فلوریده کردن آب آشامیدنی
- اجباری کردن بستن کمربندایمنی
- ممنوع کردن سیگار
اسلاید 10 :
- نقاط قوت و محدودیت های رویکرد جامعه گرایانه
- نقاط قوت
- همه جانبه و بنیادی : یک رویکرد جامعه گرایانه که با مخاطب قرار دادن اجتماع و عوامل سیاسی سعی در برطرف کردن موانع موجود دارد، در واقع سعی در بر طرف نمودن عوامل ریشه ای و بنیادی دارد.
- قوی : یک تغییر جهت و جابه جایی کوچک در گسترش اجتماعی عوامل خطرساز ممکن است تعداد افرادی را تحت تأثیر قرار می گیرند، به میزان قابل توجهی تغییر دهد.
- مناسب : رفتارههای مرسوم جامعه را در راستای دستیابی به سلامت تغییر می دهد.