دانلود مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت پارس مینو )

بخشی از مقاله

چكيده:
تجزیه و تحلیل های مالی، یکی از ابزارهای مدیریت مالی است که شامل ارزیابی در شرایط مالی و عملکرد یک شرکت تجاری یک وضعیت و یا حتی اقتصاد آن شرکت و پیش بینی شرایط و عملکرد آینده آن شرکت است. به عبارت دیکر این بدان معنی است که میزان ریسک و بازده مورد نیاز را بررسی می کند. یکی از شیوه‌های اصلی تحلیل‌گران مالی در ارزیابی شرکتها، استفاده از صورتهای مالی آنهاست. تحلیل‌گران صورتهای مالی یک شرکت را می‌گیرند و با اقدامات مقایسه اقدام به تجزیه و تحلیل آنها می‌کنند. در تجزیه و تحلیل شرکتها سعی می‌شود وضعت سود آوری، ریسک مالی، وضعیت تولید و فروش ، وضعیت بدهی و حاشیه سود شرکت به طور کامل بررسی گردد. ذینفعان شرکت اعم از سهامداران، بستانکاران و افراد طرف معامله با شرکت می-توانند با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های انجام شده بر روی صورتهای مالی یک شرکت خود را در وضعیت مناسبی با آن قرار دهند. اگر ریسک مالی شرکت بالا باشد سهامداران ممکن است اقدام به فروش سهام خود کنند و یا بستانکاران سعی می‌کنند اعتبار کمتری به شرکت بدهند و یا در مقابل وضعیت بستانکاری خود بازدهی بیشتری را طلب کنند.

مقدمه
يكي از ابزارهاي كه براي تعيين موقعييت مالي شركتها مورد استفاده قرار مي گيرد تجزيه و تحليل نسبت
هاي مالي است. در واقع نسبت هاي مالي واقعيت هاي مهمي را در ارتباط با عمليات و وضعيت مالي يك
شركت آشكار مي سازد. قايده محاسبه نسبتها آن است كه رابطه بين اقلام عمده صورتهاي مالي دقت پيدا
مي كند .همچنين با استفاده از آن مشكلات و نقاط ضعف و قوت مالي شركتها تعيين مي گردد.
البته نسبت ها وقتي بيشتر مفهوم پيدا مي كنند كه با ساير نسبت ها در گذشته همان شركت و يا با
مؤسسات مشابه و يا با استانداردهاي مطلوب صنعت مربوط مقايسه شوندر یک شرکت بررسی های مالی ممکن است نه تنها برای ارزیابی عملکرد آن شرکت به کار رود بلکه برای ارزیابی قسمتهای مختلف از شرکت، بخشها و خطوط تولید نیز به کار می رود. این تجزیه و تحلیل ها ممکن است هم به صورت دوره ای و زمانی که مورد نیاز است انجام شود تا بتواند نه تنها تصمیمات مالی درست و آگاهانه را تضمین کند. بلکه به عنوان کمکی برای اتخاذ سیاستهای شخصی و سیستم های تشویقی مورد استفاده قرار گیرد. در بیرون از این موسسه، تجزیه و تحلیل های مالی ممکن است برای تعیین ارزش یک مصرف کننده جدید استفاده شود تا به وسیله آن توان منابع را برای شرایط قرارداد بلند مدت و همچنین عملکرد بازاری رقیبان را ارزیابی کنند. موسسات و سرمایه گذرانی که دارای زمان ونظر کارشناسی و یا منبعی که این بررسی های مالی را انجام می دهند نیستند ممکن است خود مبادرت به خرید این تجزیه و تحلیل ها از شرکتهایی که در این زمینه تخصص دارند بکنند چنین شرکتهایی می توانند گزارشاتی از از تجزیه و تحلیل های کاملاً دقیق با جزئیات کامل گرفته تا بررسی های ساده تجاری را انجام دهند.از نظر سهامداران نیز میزان افزایش ثروت چه از طریق افزایش قیمت و ارزش شرکت و چه از طریق سود نقدی حائزاهمیت است. این ارزیابی‌ها از نظر مدیران به لحاظ ارزیابی عملکرد خودشان و سایر بخش‌ها و نیز میزان پاداش صحیحی که به آنها پرداخت می‌شود و حق مسلم آنها است اهمیت است از نظر دولت‌ها این ارزیابی‌ها برای رسیدن به سه هدف تخصیص بهینه منابع به‌عنوان هدف اصلی، توزیع عادلانه درآمد و تثبیت شرایط اقتصادی با مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی حائزاهمیت است از نظر بانک‌ها و مؤسسات مالی - اعتباری نیز تداوم فعالیت شرکت و ایمان به بقای شرکت برای ارائه وام‌ها و تسهیلات اعطائی از نظر نرخ و میزان حائزاهمیت است. اما آنچه که بیشتراهميت دارد از دید سرمایه‌گذاران است، زیرا این قشر حاضر نیستند که در شرکت‌های با مخاطره بالا سرمایه‌گذاری کنند و لذا اگر هم چنانچه این کار را انجام دهند، به‌ازائ ارزش بیشتر، بازدهی بیشتر مورد انتظار خواهد بود.
معرفي شرکت
شرکت صنعتی پارس مینو در تاریخ 6/8/1338 با هدف تولید انواع بیسکویت ، شکلات ، دارو ولوازم آرایشی وبهداشتی با سرمایه 5 میلیون تاسیس وتحت شمارۀ 6980 مورخ 27/8/1338 در ادارۀ ثبت شرکتهاومالکیت صنعتی به ثبت رسید.
در سال 1340 عملیات ساختمانی کارخانه آغاز گردید ودراوایل سال 1341 کارگاه آبنبات سازی راه اندازی شد( بعدها به مینوی خرمدره منتقل شد). اواخر سال 1342 کارگاه ویفر ، بیسکویت سازی و لوازم آرایشی وبهداشتی شروع به کار کرد که پس از آن کارگاه شکلات در سال 1345،آدامس دراژه در سال 1346 ، کارگاه پفک در سال 1347 ، آدامس بادکنکی در سال 1348 ، آدامس استیک در سال 1349 و نهایتاً در سال 1352 از کارگاه تولید سوخاری بهره برداری شد. پس از سال 1352 زمین کارگاه خریداری شد وکارگاه دارویی به آنجا منتقل شد.
تا سال 1357 مدیریت کارخانه به عهدۀ آقای خسرو شاهی بود که کارخانۀ مینوی تهران ، خرمدره وبخش فروش( شرکت قاسم ایران وپرسوئیس) تحت پوشش ایشان بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در اختیار سازمان صنایع ملی ایران قرار گرفت. ازسال 1380 نیز پس از منحل شدن این سازمان کارخانه به بخش خصوصی واگذار وتحت پوشش موسسه اقتصادی و خودکفایی آزادگان قرار گرفت.

اهداف و برنامه ها
خط مشی
مشتریان اولویت اول ما هستند
مهمترین سرمایه شرکت ، کارکنان هستند
منافع طولانی مدّت برای ذینفعان هدف ماست
محصولات با کیفیت بالا تولید می نمائیم
موفقیت طولانی مدت شرکت را هدف قرار داده ایم
مقررات واستاندارد ها، کیفیت محصولات را تضمین می نماید
منافع مشترک با پیمانکاران هدف ما است
اهداف
ارتقاء سطح بهداشت محیط - فردی - ماشین آلات از طریق بازسازی سالن تولید تک تک ، بازسازی ماشین آلات پفک ، تعویض طرح لباس پرسنل وبرقراری سیستم ضد عفونی در ابتدای سالن های تولید.
ارتقاء کیفیت نان ویفر از طریق اصلاح سیستم توزین آب - اتاق کاندیشینگ نان ویفر.
افزایش ظرفیت تولید ویفر رنگارنگ تا سطح 25% از طریق خرید یکدستگاه فرپخت نان وتوسعه سالن تولید.
بازسازی 100 درصدی انبارهای نگهداری مواد اولیه اسنک ( پفک وپلت).
توسعه فرهنگ کارگروهی ودانش پرسنل از طریق برگزاری دوره های آموزشی سیستم مدیریت کیفیت 9001 ISOو سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی HACCP وایزو 22000 به میزان 20نفر ساعت درتمامی سطوح.
اقدام در جهت اخذ استاندارد مدیریت ایمنی مواد غذایی برای دو خط جدید اسنک وپلت.
کاهش درصد نمک پلت به میزان 3 درصد از طریق خرید پلت خام با درصد نمک کاهش یافته.
اهم برنامه های آتی
راه اندازی خط جدید استحصال کره کاکائو و پودر کاکائو
راه اندازی خط جدیدقالبگیری شکلات با تکنولوژی جدید
تولید ویفر کارملا با طعمهای مختلف
تولید شکلا ت تلخ
تولید شکلات کنجدی
تولید شکلات با بادام درختی
راه اندازی مجدد و تولید شکلات نارگیلی پرشین با فرمول اصلاح شده
راه اندازی کامل خط آدامس جدید و ورود محصول آن به بازار با نام های تجاری وایت و تیرول.
تولید بیسکویتهای جدید از جمله غنی شده با فیبر شیره خرما .
تولید بیسکویت دیابتی.
تولید انواع جدیدی از بیسکویت پتی بور.
تولید بیسکویت مخصوص کودکان.
تولید انواع مختلفی از چوب شورمغز دار در طعمهای مختلف.
چارت سازماني

مشخصات و تواناییها
شرکت پارس مینو بعنوان سازمانی معتبردرصنایع تولید شیرینی ، شکلات ، اسنک ، بیسکویت،چوب شور و آدامس و عرضۀ محصولات سالم و با کیفیت و قیمت مناسب را محور فعالیت های خود قرار داده است.
تحقق کیفیت در شرکت پارس مینو مسئولیت همگانی بوده ، لذا ترویج فرهنگ کیفیت در بین همه واحد های عملیاتی و پشتیبانی نقش حیاتی در حفظ کیفیت محصولات تا رسیدن به دست مصرف کننده دارد.
دراین راستا پرسنل واحد کنترل کیفیت بعنوان دست اندرکاران وفعّالان کیفیت در شرکت شیرینی وشکلات مینو درچهارچوب خط مشی واهداف شرکت با تکیه براین واقعیت که کیفیت تصادفی بوجود نمی آید اقدامات لازم را جهت برقراری وحفظ کیفیت محصول اعمال می نمایند.
واحد کنترل کیفیت
واحد کنترل کیفیت شرکت پارس مینو فعالیت های تولید را با استاندارد های کارخانه ای، ملّی و بین المللی مقایسه ونظارت می نماید و وظیفه دارد در زمان بروز عدم انطباق ها در خط تولید مداخله نماید.
مسئولیت واحد کنترل کیفیت تدوین استاندارد های مواد اولیه مصرفی – اقلام بسته بندی براساس استانداردهای ملّی وبین المللی ، فرآیند ساخت – مندرجات بسته بندی واعلام آنها به واحد های ذیربط به منظور بکارگیری آنهاست.
مواد اولیّه مصرفی واقلام بسته بندی پس از ارزیابی تأمین کنندگان مختلف وانتخاب آنها خریداری وپس از ورود به کارخانه مورد ارزیابی کیفی قرار می گیرند تا از انطباق آنها با استانداردهای مرتبط اطمینان حاصل شود.
کنترل های بهداشتی علاوه برکنترل نسبت ترکیب مواد، دما ، زمان ، سرعت ، بسته بندی ، درحین فرآیند ساخت وتولید محصول نهایی صورت می گیرد. همچنین کنترل شرایط نگهداری محصول در انبار ونیز شرایط حمل ونقل از جنبه های بهداشت،دما،زمان ،از دیگر مسئولیت های این واحد است.
درصورت بروز عدم تطابق ،این مسئولیت واحد کنترل کیفیت است تا بررسی های لازم را صورت داده و با حذف علّت یا علل عدم انطباق ، درجهت بهبود مستمر فرآیند های کاری مرتبط وارتقاء کیفیت محصولات گام بر دارد.
واحد تولید
این واحد با تکیه بر تمامی اصول کنترل کیفیت، ایمنی و بهداشتی از جمله بزرگترین تولید کنندگان محصولات شکلات، ویفر ، اسنک ، بیسکویت،چوب شور و آدامس با ظرفیتی حدود 100 تن در روز میباشد.
واحد برنامه ریزی
برنامه ریزی عبارت است از تفکر در کلیات و جزئیات یک برنامه به عبارت دیگر هــــدف برنامه ریزی تعیین و اتخاذ شیوه ها و روشهایی است که ما را به بهترین نتیجه مطلوب برساند که این تعریف شامل عملیات مختلفی است که از آنجمله می توان موارد زیر را نام برد :
• پیش بینی
• تعیین هدف
• تدوین خط مشی ها
• تدوین روشها
• جدول زمــــانی
• بــــــــــودجه
واحد فنی
واحد فنی با در اختیار داشتن پرسنل متخصص در رشته های برق و مکانیک حضوری گسترده و مــــــوثری در کلیه عملیاتهای شرکت پارس مينو دارد . در چند سال اخیـــــر با ورود ماشیـن آلات جـــدید و پیشرفته به شرکت از آنجائیکه پرسنل این واحد در کلیه مراحل نصب و راه اندازی در کنار متخصصین خارجی حضور داشتـه اند به سطح قابل قبولی از دانش فنی در این خصـوص دست یافته به طوریکه امروزه می توانند خــــود انتقال دهنده دانش فنــــی باشند .
سهامداران
سهامدار تعداد سهام مبلغ(ميليون ريال) درصد

شرکت صنعتي مينو (سهامي عام) 94,512,980 45.01
شرکت خدمات مالي و اداري مينو 20,317,630 9.68
شرکت سرمايه گذاري ملي ايران (سهامي خاص) 16,562,630 7.89
شرکت دارو تجارت سامان(سهامي خاص) 11,650,850 5.55
شرکت سرمايه گذاري بهمن(سهامي عام) 7,464,000 3.53
شرکت قاسم ايران (سهامي خاص) 2,765,855 1.32
ساير 56,726,055 27.012
جمع کل 210,000,000 100

تحقيق و توسعه
>> خواستن ،توانستن و دانايي را به همراه مي آورد و دانستن و دانايي ، توانستن و توانايي را<<
واحد تحقيقات و توسعه شركت پارس مينو همگام با تغييرات و پيشرفتهاي روز صنعت غذا در دنيا و با استفاده از تخصص ، مهارت و تجربه پرسنل خود بعنوان قلب تپنده گروه صنعتي پارس مينو مشغول به فعاليت مي باشد. تحقيق بخشي از فرآيند توسعه تكنولوژي مي باشدو معيارهاي ارزيابي تكنولوژي ، توجه به نيازها و اولويتهاي مصرف كننده است.
امروز تحقيقات در بخش صنعت را به خاطر نوآوري و نوآوري راب خاطر سود اقتصادي انجام مي دهند. گستردگي فعاليتها در اين واحد سبب شده است تا تيم هاي تحقيقاتي متعددي در زمينه هاي تخثثي مختلف وجود داشته باشد.
فرمولاسيون محصولات جديد ، بهبود فرمولاسيون محصولات فعلي ، بهبود فرآيندهاي توليد ، انجام فعاليتهاي توسعه اي ، همكاري با شركتهاي خارجي ، انجام تستهاي پايلوت و ... از جمله فعاليتهاي واحد تحقيقات و توسعه مي باشد.
از آنجا كه تحقيقات بدون ترديد از عواكل موثر بر پويايي يك واحد توليدي است؛ همكاري با دانشگاهها ،موسسات تحقيقاتي ، مجلات و نشريات علمي ، شركت در همايشها و سمينارهاي تخصصي و ارائه مقاله در دستور كار اين واحد قرار دارد. از جمله اين همكاري ها مي توان به موار ذيل اشاره داشت:
همكاري با موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي كشور به منظور تجديد نظر و يا تدوين استانداردهاي مواد غذايي.
همكاري با وزارت بهداشت ، درمان و آموش پزشكي.
همكاري با مجله تخصصي شيريني و شكلات شهد.
همكاري با روزنامه عصر اقتصاد.
عضو فعال انجمن تحقيق و توسعه وزارت صنايع.
عضو فعال انجمن صنفي بيسكوئيت ، شيريني و شكلات ايران.
ارائه مقاله و سخنراني در اولين همايش ملي شكلات.
ترجمه كتاب علمي - كاربردي روز دنيا در زمينه علوم و صنايع غذايي.
همكاري با انجمن متخصصان صنايع غذايي ايران.
عضو هيئت تحريريه نشريه تحقيق و توسعه وزارت صنايع و معادن.
عضو انجمن مديريت كيفيت ايران.
تمامي عاليتهاي ذكر شده سبب گرديده است تا واحد تحقيق و توسعه شركت پارس مينو همواره جزو برترين واحد هاي تحقيق و توسعه فعال در سطح كشور باشد. كسب نشان تنديس شهاب از انجمن متخصصين علوم و صنايع غذايي ايران گواه اين حقيقت است.
در نهايت هدف غايي براي تيم تحقيق و توسعه شركت پارس مينو وفاداري به شعار "حفظ برند مينو با توليد محصولات سالم" است.
موفقيتها:

انتخاب این واحد به عنوان واحد تحقیق و توسعه برتر درسال 1388 و دریافت لوح شهاب
دستاوردها:
- فرمولاسیو انواع محصولات
- تولید پایلوت ویفر رنگارنگ با طعم میوه ای
- تولید کارگاهی بیسکویت عسلی
- تولید آزمایشی بیسکویت حاوی برنجک و شیره خرما ( بدون شکر )
- تولید آزمایشی بیسکویت حاوی سبوس ، برنجک و شیره خرما با طعم هل
- تولید کارگاهی بیسکویت نارگیلی با طعم هل و دارچین
- فرمولاسیون شکلات صبحانه کنجدی
- تولید آزمایشی شکلات حاوی دانه غلات
- تولید آزمایشی شکلات حاوی برنجک
- تولید آزمایشثی شکلات حاوی کنجد
- بررسی علمی و تحقیقاتی شیرین کننده سوکرالوز
- فرمولاسیون خمیر بادام زمینی مورد استفاده در چوب شور
- تولید آزمایشی شکلات تلخ
- ترجمه کتاب Shelf Life و انجام اقدامات لازم جهت چاپ کتاب توسط مراجع معتبر
- بررسی بیس حاوی تالک
- بررسی استفاده از CBI در شکلات
- بررسی انواع امولسیفایرها ، نرم کننده ها و براق کننده ها در آدامس
- بررسی اثر استفاده از سوکروزاسترها در بهبود فرمولاسیون آدامس استیک
هيئت مديره
اعضاي هيئت مديره
آقاي محمد رضا کائيني رئيس هيئت مديره
آقاي حسين علي اکبر زاده نايب رئيس هيئت مديره
آقاي سعيد عباسپور عضو هيئت مديره
آقاي محمد علي زردباني عضو هيئت مديره
آقاي فرهاد رمضان عضو هيئت مديره
مدير عامل
آقاي رحيم نعمت پرور

نسبتهای مدیریت مالی
نسبت¬های نقدینگی

نسبت¬های فعالیت¬ (کارایی)

نرخ رشد نسبت گردش دارایی ، نرخ رشد دوره وصول مطالبات ، نرخ رشد دوره گردش کالا ، نرخ رشد دوره گردش عملیات ، نرخ رشد نسبت کالا به سرمایه در گردش ، نرخ رشد نسبت گردش سرمایه جاری ، نرخ رشد دفعات واریز بستانکاران ، نرخ رشد دوره واریز بستانکاران

نسبت¬های سرمایه¬گذاری (اهرمی)











نرخ رشد نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه ، نرخ رشد نسبت کل بدهی ، نرخ رشد نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه نرخ رشد نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه ، نرخ رشد نسبت مالکانه ، نرخ رشد نسبت پوشش بدهی نرخ رشد نسبت پوشش بهره

نسبت¬های سودآوری







نسبتها ی نقدینگی
1- نسبتهای نقدینگی :
نسبت نقدینگی به نسبتی اطلاق می شود که توانایی واحد تجاری را در واریز بدهیهای کوتاه مدت نشان دهد . اهم این نسبتها عبارتند از نسبت جاری و نسبت آنی .
2- نسبتهای فعالیت :
هر گونه کسری که در صورت آن مبلغ فروش واحدتجاری و در مخرج آن یکی از اقلام ترازنامه آمده باشد نسبت فعالیت نامیده می شود . تنها در مورد موجودی جنسی بهتر است بجای رقم فروش ، بهای تمام شده کالای فروش رفته بکار رود . نسبتهای فعالیت ، کارآیی مدیران را در کاربرد دارائیها ( منابع مالی در اختیار مدیران ) نشان می دهند .
3- نسبتهای سرمایه گذاری :
نسبتهایی را نشان می دهند هرگاه عملیات واحدتجاری زیان ببار آورد و کار به تصفیه بکشد ، تا چه اندازه طلبکاران و وام دهندگان به آن واحد تجاری به مطالبات خود می رسند ، نسبتهای سرمایه گذاری می نامند . در ضمن ، نسبتهای سرمایه گذاری طرز ترکیب سرمایه شرکت را به معنی اعم آن که کلیه منابع مالی را در بر می گیرد نشان میدهد . به عبارت دیگر نسبتهای سرمایه گذاری آنچه را به صاحبان سهام ( سرمایه ) تعلق دارد با سرمایه گذاریهای دیگران در واحد تجاری می سنجد .
4- نسبتهای سود آوری :
هدف از کاربرد نسبتهای سود آوری تععین میزان موفقیت واحد تجاری در کسب سود است . موفقیت در کسب سوود را از تعیین نسبت سود به فروش یا دارایی ها و یا از راه سنجش سود با سرمایه گذاری صاحبان سهم در واحد تجاری به دست می آورند و بسته به موردمقایسه ، آن را بازده فروش ، بازده ارزش ویژه ، بازده دارایی و یا بازده سرمایه در گردش می نامند .
- نسبتهای نقدینگی :
نسبتهای نقدینگی از مقایسه دارایی جاری یا اقلام تشکیل دهنده آن با بدهی جاری به دست می آید و بیشتر این نسبتها به صورت عدد و یا درصد نشان داده می شود . اهم نسبتهای نقدینگی عبارتند از نسبت جاری و نسبت آنی .
نسبت جاری :
هر گاه جمع دارایی جاری را بر جمع بدهی جاری تقسیم کنیم نسبتی را که به دست می آید نسبت جاری می گوئیم .
اهمیت نسبت جاری از توجه به تعریف دارائی جاری و بدهی جاری روشن می شود . دارایی جاری آنچه را که در مدتی کوتاه که معمولا کمتر از یک سال است به صورت نقد در اختیار واحد تجاری قرار می گیرد نشان می دهد و بدهی جاری مبالغی را که باید از محل دارایی جاری تامین و در کوتاه مدت پرداخت گردد ارائه می نماید.
در تفسیر نسبت جاری می باید به نوسانات آن در طول مدت هم توجه داشت گاه اتفاق می افتد که برای بهتر جلوه دادن این نسبت در صورتهای مالی در پایان سال به واریز موقت بعضی اقلام بدهی می پردازند و در اوائل سال بعد آنها را برگشت می دهند که این خود یک نوع حساب آرائی محسوب میشود .
نسبت آنی :
نسبت جاری نقصی بزرگ دارد و آن این است که همه اقلام دارایی جاری از لحاظ نقدینگی یکسان و مشابه در نظر گرفته می شوند در صورتی که از این اقلام دارایی جاری را باید به دو طبقه تقسیم کرد :
آنچه نقداست یا در حکم نقد و یا بدون کوششی در راه فروش ، نقدا وصول خواهد شد . این تعریف ، موجودیهای نقدی اعم از صندوق و بانک و همچنین حسابها و اسناد دریافتی را در بر می گیرد . به جمع این ارقام دارائیهای سیال یا دارائیهای آنی گفته میشود .
اقلامی از دارایی جاری که می باید از طریق فروش به پول نقد یا مطالبات تبدیل شوند . کلیه انواع موجودیهای جنسی اعم از مواد وکالا دراین طبقه قرار می گیرد .
شاید بتوان گفت که نسبت آنی یکی از مفیدترین نسبت هاست . این نسبت به وضوح نشان می دهد که آن قسمت ازدارایی جاری که از لحاظ ارزش ، ثبات بیشتری دارد و احتمال کاهش در آن کمتر است تا چه میزان می تواند پشتوانه طلبکاران کوتاه مدت قرار گیرد و به مراجعه آنان برای وصول مطالباتشان پاسخگو باشد .
فرجه تدافعی :
فایده تعیین و بررسی نسبتهای نقدینگی را در این می دانند که توان واحدتجاری رادر پرداخت بدهیهای خود مشخص کند . ولی علاوه بر آنچه به صورت بدهی در حسابها و صورتحسابها منعکس می شود ، پرداختها ی نقدی بسیاری یه عنوان هزینه و به صورت روزمره انجام میگیرند که با حسابهای بدهی ارتباطی ندارند در حالی که از لحاظ نقدینگی وکاهش آن اثر مشابه دارند .
برطرف کردن ایراد بر نسبتهای نقدینگی :
1- نسبت گردش نقدی :
صورت و مخرج نسبت جاری هر دو از ترازنامه گرفته می شوند ومی دانیم که ترازنامه و اقلام مندرج در آن ثابت هستند و فاقد گردش و تحرک از لحاظ دیگر می بینیم که سنجش نقدینگی و توان واریز بدهیهای کوتاهمدت لزوما با گردش پول و یک نوع پویایی سرو کار دارند به منظور پویا کردن نسبت نقدینگی بسیاری بر این عقیده اند که در محاسبه نسبت جاری بجای دارایی جاری می باید از گردش نقدی حاصل از عملیات واحد تجاری استفاده کرد و نسبتی را که به این طرز محاسبه می شود به نام نسبت گردش نقدی تسمیه کرده اند .
2- شاخص نقدینگی :
از لحاظ نقدینگی اقلامی که در محاسبه نسبتهای جاری و آنی مورد استفاده قرار می گیرند هم جنس و یکسان نیستند .کالا باید به فروش برسد و حسابهای بدهکاران باید وصول شوند تا هم جنس و هم پایه موجودیهای نقدی گردیده با هم قابلیت جمع پیدا کنند . برای رفع این ایراد اصولی که بر نسبتهای جاری و آنی وارد است ، از شاخص نقدینگی استفاده می کنند .
وضع موجود نقدی و بانکی :
گفتیم وقتی موجودی حسابهای نقدی نسبت به بدهی جاری بالا باشد معمولا خطر بروز ناتوانی در واریز بدهیهای کوتاه مدت کاهش می یابد و ظاهرا واحدتجاری مربوط از اعتبار بیشتری برخوردار است ولی بعضی عقیده دارند که داشتن موجودی نقدی و بانکی زیاد بر فقدان مدیریت صحیح دلالت دارد و حکایت از راکد شدن پول می کند که چه بسا مورد مصرفی سودمند می توانست داشته باشد . هر چند این استدلال را از نقطه نظر صاحبان سهام نکته ای بجا و درست می دانیم ولی از دید بستانکاران هرچه نقدینگی بیشتر باشد وضع مطلوبتر تلقی می شود .
در تفسیر نقدینگی توجه به نکات زیر حائز اهمیت است :
معمولاطلبکاران موسسه برای حفظ منافع خود در رسیدن به مطالباتشان علاقمند هستند که نسبتهای جاری و آنی هر چه ممکن است بالا و دوره گردش عملیات تا حد امکان کوتاه باشد در اینجا از نقطه نظر مدیران موسسه ، تضادی بین نقدینگی و سود آوری پیدا می شود به این توضیح که وقتی نقدینگی و بخصوص نسبت آنی را بالا نگه دارند پول راکد می ماند و به تحصیل در آمد و سود لطمه می خورد .و اگر نقدینگی و نسبتها کاهش پیدا کنند ، اعتبار موسسه در نظر دیگران مخصوصا طلبکاران و بانکها تنزل می یابد .
بعضی از مدیران به هنگام تنظیم صورتهای مالی به اقداماتی ناموجه مبادرت می ورزند و سرمایه در گردش را بهتر از آنچه هست نشان می دهند . به این منظور ثبت خریدهای پایان سال را معوق می گذارند تا موجودی جنسی کاهش یابد و در وصول مطالبات خودحداکثر کوشش می کنند تا کاهش این دو حساب موجب افزایش دوره گردش کالا و بهبود دوره وصول مطالبات شود . طبعا هر اقدامی که دارایی جاری و بدهی جاری هر دو را ولو به مبلغ یکسان کاهش دهد نسبت جاری را اگر یک یا بیشتر باشد بهتر می کند .
به این گونه کارها یعنی فعل و انفعالاتی که وضع حساب و صورتهای مالی را بهتر از واقع نشان دهد اصطلاحا حساب آرائی می گویند .
گردش مطالبات
هدف از تجزیه و تحلیل مطالبات بررسی کیفی حسابها و اسناد دریافتی است و گرنه از لحاظ کمی ثبت و ضبط و طبقه بندی مطالبات در دفترداری مطرح می شود . برای تحلیل مطالبات از دو روش استفاده
می شود : یکی زمان بندی مطالبات و دیگری تعیین دوره وصول مطالبات .
زمان بندی مطالبات :
برای زمان بندی مطالبات ، حسابها و اسناد دریافتی بر حسب مدت از تاریخ سررسید طبقه بندی می شوند ، مثلا حسابهایی که تا یک ماه از سررسید آنها گذشته با هم منظور و به همین ترتیب حسابهایی که دو ماه و سه ماه و ... و یک سال از موعد وصول آنها گذشته است به تناسب مدت با یکدیگر طبقه بندی می گردند.
از رویاین صورت یا جدول بهتر می توان قابلیت وصول مطالبات را پیش بینی و برآورد کرد .مثلا وقتی جمع مطالباتی را که چند سال از سررسید آنها گذشته با مطالباتی که تازه سررسید آنها فرا رسیده است مقایسه می کنیم می بینیم که شاید 10 درصد از حساب سالهای قبل هم در سال جاری وصول نشود در حالیکه بیش از 95 درصد مطالبات اخیر به حیطه وصول در خواهد آمد .
دوره وصول مطالبات :
هر گاه زمان بندی حسابها و اسناد دریافتی مشکل باشد و یا بررسی بیشتری ضروری تشخیص شود تعیین دوره وصول مطالبات سودمند واقع خواهد شد .
گردش کالا :
کالارا مترادف موجودی جنس بکار می بریم و به این تعبیر شامل مواد اولیه ، کالای در جریان ساخت و کالای ساخته شده می شود و ملزومات تولید را هم در بر می گیرد .
روش حذف انبارداری
واضح است که با استفاده از روش حذف انبارداری ، نسبت گردش کالا، که معمولا از تقسیم کردن بهای تمام شده کالای فروش رفته یا مصرف شده در تولید بر موجودی آن در پایان سال (و یا میانگین موجودی هایی چند) به دست می آید، افزایش قابل ملاحظه ای پیدا میکند، حاکی از این که موجودی به مراتب بسیار گردش داشته است که خود بر کارآیی مدیران دلالت می نماید.
استفاده از روش حذف انبارداری ، تغییراتی را در حسابداری صنعتی به وجود آورده است. در بسیاری صنایع قبل از استفاده از این روش، تخصیص هزینه های سربار براساس سطح زیربنای انبار مورد استفاده هر واحد انجام می گرفت.
دوره گردش عملیات
معمولا دوره گردش عملیات از یک سال کوتاهتر است و در بسیاری موسسات در یک سال چندین دوره عملیات طی می شود. در مواردی که دوره گردش عملیات از یک سال کمتر باشد ملاک محاسبه و مقایسه را همان یک سال قرار می دهند ولی هرگاه دوره مزبور از یک سال تجاوز کند بجای سال تقویمی از دوره گردش عملیات واقعی استفاده می کنند.
دوره گردش عملیات را باید با ادوار گذشته در همان واحد تجاری و یا با موسسات مشابه مقایسه کرد. طولانی تر شدن دوره عملیات در مقایسه با ادوار گذشته نشانه ای نامطلوب تلقی می شود زیرا حکایت از کند شدن فعالیت در یک یا چند قسمت از دوره گردش عملیات می کند. سرعت زیاد دوره مزبور نیز مطلوب تلقی نمی شود و دلالت بر کمبود سرمایه جاری موسسه می کند که در صورت مواجهه با عاملی نامساعد مشکلات زیاد می آفریند.
نسبت کالا به سرمایه در گردش
حالت اول- وقتی است که با توجه به حجم معاملات انجام شده، شرکت کسر سرمایه نشان می دهد. این حالت ناشی از کمبود سرمایه حکایت از آن می کند که شرکت بیش از حد توان خود تجارت کرده است و به این نوع واحد تجاری شرکت پر مبادله اطلاق می گردد. در چنین موردی نسبت گردش کالا در شرکت خوب ولی نسبت جاری آن نامطلوب می باشد.
حالت دوم-هنگامی است که در شرکت مقدار قابل توجهی کالای منسوخ و متروک و یا دیر فروش وجود دارد. در این حالت نسبت جاری شرکت رضایت بخش ولی نسبت جاری آن نامطلوب است.
گردش سرمایه جاری
هدف از بررسی سرمایه در گردش یا سرمایه جاری آن است که تعیین کنیم آیا مقدار سرمایه در گردش کافی و متناسب با حجم فروش و فعالیت واحد تجاری می باشد یا خیر؟
در بررسی کفایت سرمایه در گردش باید به اعتبارات کوتاه مدت ، اضافه برداشت از حسابهای جاری در بانکها و استقراض کسانی که رابطه نزدیک با موسسه دارند توجه مخصوص کرد. ضمنا وقتی رقم اسناد پرداختی زیاد باشد قاعدتا باید حساب های پرداختنی یا بستانکاران مانده کمی نشان دهد.
نسبت های سرمایه گذاری
نسبت های سرمایه گذاری بر دو نوع هستند. یکی نسبتی که به وسیله آن میزان سرمایه گذاری در دارایی سنجیده می شود و دیگری نسبت هایی که رابطه منابع مالی مورد استفاده واحد تجاری را از لحاظ بدهیهای جاری و بلند مدت با ارزش ويژه تعیین و ارزیابی می کند و در واقع نحوه ترکیب آنها را بررسی می نماید. نسبت های نوع دوم را نسبت های اهرمی هم نامیده اند و وجه تسمیه آن ناشی از تشابهی است که بین سود حاصل از کاربرد مکانیکی اهرم و سود به دست آمده از کاربرد وجوه حاصل از بدهی بلند مدت به نفع صاحبان سهام وجود دارد.
مهمترین نسبت های سرمایه گذاری عبارتند از:
1- نسبت دارایی ثابت به ارزش ويژه
2- نسبت کل بدهی
3- نسبت بدهی جاری به ارزش ويژه
4- نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ويژه
نسبت اول از چهار نسبت فوق از نوع اول و سه نسبت دیگر از نوع نسبتهای اهرمی هستند. اینک به توضیح هر یک از چهار نسبت سرمایه گذاری می پردازیم:
نسبت دارائی ثابت به ارزش ويژه
میزان سرمایه گذاری در دارایی ثابت بستگی به نوع صنعت دارد. از این رو اظهارنظر نسبت به کفایت، کم یا زیاد بودن آن کار آسانی نیستتعیین میزانی صحیح برای سرمایه گذاری در دارایی ثابت نشانه کاردانی و لیاقت مدیران بشمار می رود. اصولا هر قدر سرمایه گذاری در دارایی ثابت کمتر باشد سودمند تر تشخیص می شود مشروط بر اینکه تولید و فعالیت امکان پذیر باشد ولی ماهیت کار بعضی صنایع ایجاب می کند که در دارایی ثابت سرمایه گذاری سنگین کنند مانند صنایع آهن و فولاد که به لحاظ لزوم سرمایه گذاری بسیار در کارخانه و توسعه و تغییراتی که مرتبا داده می شود حد متوسط این نسبت اغلب از 75 ٪ تجاوز می کند و در موارد استثنایی نسبت به بیش از 100 درصد هم دیده می شود.